DYFUZJONIZM
Magdalena Kluska
Anita Kalinowska
Olga Kapiczyńska
DYFUZJONIZM
Dyfuzjonizm powstał jako reakcja na
ewolucjonizm. Zarzucał mu przyjęcie szeregu
dogmatycznych poglądów i korzystania z
niegodnych zaufania materiałów.
Dyfuzjoniści chcieli przeobrazić antropologię
kulturową w naukę empiryczną poprzez przejście
do gabinetów i bibliotek, przez muzea aż do pracy
badawczej w terenie. Odrzucili ewolucjonistyczną
koncepcję rozwoju od form niższych do wyższych.
Kultura nie rozwijała się liniowo i zgodnie z ideą
postępu, lecz w różnych kierunkach. Uznali
zapożyczenia i przenikanie wytworów kulturowych
z jednej grupy do drugiej za główny czynnik
rozwoju kultury.
Podstawowe założenia
dyfuzjonizmu:
- rozwój dokonuje się nie poprzez wynalazki, lecz powielanie wytworów
kultury, o dynamice zmian decyduje przede wszystkim intensywność
kontaktów międzykulturowych, kultury izolowane skazane są na stagnację;
- przedmiotem badań antropologii jest wędrówka elementów kulturowych w
czasie i przestrzeni- podobieństwo kultur jest dowodem nie powszechności
praw ewolucji lecz migracji elementów kultury, im częściej kultury się ze
sobą kontaktują, tym stają się do siebie bardziej podobne;
- odstąpienie od całościowego ujmowania kultury- przeniesienie uwagi ze
społecznych całości na ich poszczególne elementy, kultura jest zbiorem
elementów, a nie „organiczną całością” czy wewnętrznie powiązanym
systemem;
- dystrybutywne rozumienie kultury- kultura nie jest tylko atrybutem
ludzkości, ale stanowi własność zbiorowości określonych czasowo i
przestrzennie i różniących się od siebie;
- antropologia jest nauką idiograficzną- nauki społeczne zajmują się nie
wykrywaniem ogólnych praw rozwoju kulturowego, lecz poznawaniem
konkretnych procesów i zdarzeń, stąd nastawienie na badania empiryczne i
przejście od przyrodniczej nauki o kulturze do humanistycznej historii kultury.
NIEMIECKO-AUSTRIACKA
SZKOŁA
KRĘGÓW KULTUROWYCH
(KULTUROWO-
HISTORYCZNA)
Friedrich Ratzel (1844-
1904)
Leo Frobenius (1873-1938)
Fritz Graebner (1877-1943)
Berlińska szkoła historyczna
Wilhelm Schmidt (1864-1954)
Szkoła wiedeńska
DYFUZJONIZ
M
BRYTYJSKI
William Henry Rivers (1864-1922)
Grafton Elliot Smith (1871-1937)
i William James Perry (1868-1949) skrajny
dyfuzjonizm
AMERYKAŃSKI
DYFUZJONIZM
Otis Tufton Mason (1838-1908)
Clark Wissler (1870-1947)
Robert Lowie (1883-1947)