Rafał Woźniak

PWSOŚ w Radomiu

Zagrożenia

stanowiskowe

- elektryk

GŁÓWNE ZASADY BHP

L.p. Nazwa zasady

Treść zasady

1

2

3

1

zasada Alara

zasada Alara (As Low As Reasonably

Acievable) (tak nisko jak jest to realnie

możliwe) Polityka minimalizacji ryzyka

poprzez utrzymanie ekspozycji na najniższym
poziomie pod względem kosztów, technologii i

korzyści dla zdrowia,

2

zasada ZRU

ZRU (Zasada Rozważnego Unikania) polega

na unikaniu zagrożeń przy umiarkowanych
kosztach

3

zasada ZOP

zasada ZOP (Zasada Ostrożnego

Postępowania) polega na badaniem ryzyka z

uwzględnieniem zysków i strat

4

pierwsza

zasada

Murphy'ego

Człowiek postępuje rozsądnie wtedy i tylko

wtedy, gdy wszelkie inne możliwości zostały

już wyczerpane.

5

druga zasada

Murphy'ego

Drobne awarie nie istnieją, jeżeli miała

jednak miejsce drobna awaria, oznacza to, że

nie poznałeś jeszcze jej rzeczywistych

rozmiarów.

6

zasada

Menckena

Ci co potrafią, robią to. Ci co nie potrafią,

uczą i kontrolują innych.

7

zasada Cahna Kiedy wszystko inne zawiedzie, przeczytaj

instrukcję.

Elektryk –

charakterystyka

stanowiska

pracy

Zakres wykonywanych prac:



naprawy instalacji elektrycznej



naprawa instalacji świetlnej



montowanie elektrycznych

urządzeń



drobne naprawy



czynności przeglądowe

System organizacji pracy:



praca w systemie

jednozmianowym



szkodliwe, wynikiem oddziaływania których może
być stopniowe pogorszenie stanu zdrowia człowieka



niebezpieczne, mogące powodować powstawanie
urazów



uciążliwe, których oddziaływanie może utrudniać
pracę lub obniżać zdolność jej wykonywania, nie
powodując jednak trwałego pogorszenia stanu
zdrowia.

Człowiek w środowisku pracy jest narażony
na oddziaływanie różnorodnych czynników
zagrażających. Czynniki te dzieli się na:

Wśród wymienionych czynników
można wyróżnić:



fizyczne



chemiczne



biologiczne



psychofizyczne

Klasyfikacja występujących w procesie pracy czynników

zagrażających zdrowiu człowieka jest podana w
normach (np. PN-Z-08052:1980, EN 292).

Czynniki niebezpieczne na
stanowisku elektryk:



zagrożenia elementami ostrymi,

wystającymi wirującymi, ruchomymi i
luźnymi i inne związane z właściwościami
fizyko-chemicznymi użytych



zagrożenia związane ze złym stanem

technicznym naprawianych elementów



zagrożenie związane z porażeniem

prądem elektrycznym w związku ze



stosowaniem narzędzi i urządzeń o

napędzie elektrycznym

Czynniki szkodliwe i uciążliwe
na stanowisku elektryk

Czynniki fizyczne



nieprawidłowe oświetlenie



hałas ponad 85 dB(A)



wibracja

Czynniki chemiczne



substancje chemiczne użytkowane w czasie pracy
(chłodziwa, oleje, smary itp.)

Czynniki uciążliwe



praca w zmienionych warunkach mikroklimatycznych



praca w pozycji wymuszonej - obciążenie rąk, nóg,
kręgosłupa

Podczas wykonywania prac związanych z

obsługą, naprawą i konserwacja urządzeń
elektrycznych, mogą wystąpić również
prace szczególnie niebezpieczne, związane
z

pracą

na

wysokości

i pracami wykonywanymi pod napięciem
elektrycznym oraz uciążliwości związane
z

brakiem

odpowiedniej

przestrzeni

roboczej,

nieergonomicznym

wyposażeniem

stanowiska

pracy,

wymuszoną pozycją ciała oraz niewłaściwą
organizacją pracy.

Szacowanie ryzyka

zawodowego

związanego

z czynnikami

niebezpiecznymi

i uciążliwymi

Ryzyko zawodowe to możliwość wystąpienia
niepożądanych

zdarzeń,

związanych

z

wykonywaną pracą, powodujących straty, w
szczególności

możliwość

wystąpienia

u

pracownika niekorzystnych skutków zagrożeń
dla

jego

zdrowia

i bezpieczeństwa (w postaci urazów, chorób
zawodowych
i innych chorób związanych z warunkami
pracy),
z uwzględnieniem ich ciężkości.

Ryzyko

zawodowe

określa

prawdopodobieństwo

wystąpienia

niekorzystnych

następstw

zagrożeń

związanych z procesem pracy, uwzględniając
jednocześnie ciężkość tych następstw.

Lp. ZDARZENIE

PRZYCZYNY

SKUTKI

1.

Poślizgnięcie,

upadek i

uderzenie w

pomieszczeniac

h i na

stanowisku

pracy na

schodach i w

ciągach

komunikacyjnyc

h

-Śliska powierzchnia

podłogi,

-nie usuwanie rozlanych

cieczy i wilgoci,

-nierówne i

wyszczerbione stopnie

schodowe posadzki,

nawierzchnie,

-niewłaściwie umocowane

wykładziny do podłoża,

-uszkodzona instalacja

oświetleniowa

-nie zabezpieczone

przewody użytkowanych

urządzeń,

-niewłaściwie

rozmieszczone

wyposażenie w

pomieszczeniach

-nieporządek w

pomieszczeniu i na

stanowisku pracy

-niewłaściwe obuwie

-nieuwaga podczas

poruszania się

urazy kończyn,

potłuczenia,

złamania,

zwichnięcia,

poparzenia

Lp. ZDARZENIE

PRZYCZYNY

SKUTKI

2. Schorzenia

spowodowa
ne pracą w

zmiennym
mikroklimac

ie

- praca w

zmiennych
warunkach atm.

i temperaturze,
w

pomieszczeniac
h pracy z

możliwością
wystąpienia

przeciągów

przeziębienia,

grypa ,
angina,

zapalenie płuc

Lp. ZDARZENIE

PRZYCZYNY

SKUTKI

3.

Pojawienie się
napięcia przy

urządzeniach
zasilanych
elektrycznie i
podczas

naprawy
urządzeń

-brak skutecznej
ochrony przeciw

porażeniowej
-uszkodzenie gniazdka,
wtyczki, przewodu,
wyłącznika

-naprawianie urządzeń
zasilanych elektrycznie
oraz oświetlenia bez

odłączenia zasilania
-brak skutecznej
kontroli
-niewłaściwy sposób

podłączania instalacji
elektrycznej
-watowane bezpieczniki
-niestosowanie środków

ochrony indywidualnej

porażenie
prądem

elektrycznym

Lp. ZDARZENIE

PRZYCZYNY

SKUTKI

4.

Nadmierne

obciążenie

układu

mięśniowo-

szkieletowego

-niewłaściwa pozycja przy

pracy

-nieergonomiczna

konstrukcja stanowiska

pracy

-nieprawidłowe wyposażenie

stanowiska pracy

-niewłaściwe przenoszenie

przedmiotów

-dźwiganie i przenoszenie

ciężarów ponad

dopuszczalne normy

-nieprawidłowe podnoszenie

ciężarów z podłogi

-przenoszenie przedmiotów,

których gabaryty zasłaniają

widoczność

-brak przerw w pracy

-wykonywanie pracy z

przeciwwskazaniami

lekarskimi

szybkie

zmęczenie,

urazy

kręgosłupa,

kończyn,

przygniecenia,

stłuczenia,

możliwość

powstania

zwyrodnień,

choroby

zawodowe

Lp
.

ZDARZENIE

PRZYCZYNY

SKUTKI

5.

skaleczenia,

ukucia

-nieprawidłowe

posługiwanie się
narzędziami
-używanie

uszkodzonych
narzędzi
-nieprawidłowo
osadzone ostrza w

trzonku
-brak rękawic
ochronnych
-nieostrożność i

pośpiech
-żarty, zabawy itp.

Rany cięte i kłute

rąk, tułowia

Lp. ZDARZENIE

PRZYCZYNY

SKUTKI

6.

Pochwycenie,

uderzenie przez

ruchome części

maszyn i

urządzeń

wykorzystywany

ch podczas

pracy, odpryski

materiałów

-brak przeszkolenia w

zakresie prawidłowej

eksploatacji urządzeń

-brak instrukcji

eksploatacyjnej

-nie stosowanie się

pracownika do zaleceń

instrukcji i przepisów bhp

-samowolne zdejmowanie

osłon i zabezpieczeń

chroniących przed urazami

-uszkodzone narzędzia ,

maszyny i urządzenia (piła,

tarcza szlifierska, wiertło

itp.)

-niesprawne narzędzia

ręczne

-nieprawidłowo trzymane

narzędzia

-wady materiałowe

obrabianych przedmiotów

-niedostateczne oświetlenie

-nieporządek na stanowisku

pracy

-brak ochron osobistych i

zużyta odzież robocza

-nieostrożność , nieuwaga i

pośpiech

Urazy

mechaniczne

kończyn,

ciała, głowy,

śmierć

Lp.

ZDARZENIE PRZYCZYNY

SKUTKI

7.

Zaprószenie
oka

-brak wyposażenia
w środki ochrony
indywidualnej

-nie używanie ww.
środków przez
pracownika

-nieostrożność i
pośpiech

Uraz oka,
ślepota

8.

Urazy
wskutek

nieprawidłow
ego używania
narzędzi
podczas

napraw

-zużyte lub
uszkodzone

narzędzia,
nieostrożność
podczas pracy,
-niestosowanie

odzieży ochronnej.

Drobne
urazy dłoni,

otarcia
skóry,
stłuczenia,
skaleczenia,

złamania

Lp
.

ZDARZENIE

PRZYCZYNY

SKUTKI

9.

Upadek
podczas
wykonywania

pracy na
wysokości

-nieuwaga
podczas
korzystania z

drabiny i
rusztowania
-brak

zabezpieczenia
drabiny przed
poślizgnięciem i
rozsunięciem

-zły stan
techniczny
drabiny i

rusztowania
-używanie do
wchodzenia szaf,
krzeseł,

parapetów itp.
-ustawienie
drabiny na
nieodpowiednim

podłożu

Urazy kończyn,
kręgosłupa, głowy,
ogólne potłuczenia

ciała

Lp.

ZDARZENIE

PRZYCZYNY

SKUTKI

10.

Skaleczenie
ostrymi
krawędziami

-nie stosowanie rękawic
ochronnych
-nieuwaga

Przerwanie
ciągłości skóry

11.

Eksploatowanie
narzędzi
powodujących
nadmierny hałas

i wibrację

-używanie narzędzi
wyeksploatowanych
-ponadnormatywny czas
ekspozycji na hałas,

-nie stosowanie
indywidualnych ochron
słuchu

Osłabienie
słuchu ,
choroby
narządu

słuchu,
zwyrodnienia
w narządzie

kostnym

12.

Zagrożenia
spowodowane
niebezpiecznym
zachowaniem się

pracownika

-niedostateczna
koncentracja uwagi
podczas pracy
-brak ostrożności

-nadmierny pośpiech
-niewłaściwe metody
pracy
-lekceważenie przepisów

i zasad bhp
-alkohol, narkotyki

Opisano w pkt.

1-11

ZAPOBIEGANI
E

Sposoby

zmniejszania

ryzyka

występującego na

stanowisku

elektryk

Ad.

Lp.

Sposoby zmniejszania

ryzyka

Ryzyko

po
redukcji

1.

Odpowiednie

zabezpieczenie instalacji

elektrycznej, pomiary

elektryczne, nadzór ze
strony pracodawcy i

służb BHP. Szkolenie BHP.

małe

2.

Zastosowanie kurtyn

(obniżenie występowania

przeciągów),

wyposażenie pracownika
w odpowiednie ubranie

robocze

w zależności od

temperatury.

małe

Ad.

Lp.

Sposoby zmniejszania

ryzyka

Ryzyko
po
redukcji

3.

Po zakończeniu pracy przed przerwą oraz gdy

operator maszyn oddala się – maszyny i inne

urządzenia powinny być odłączone od sieci

elektrycznej i zabezpieczone przed włączeniem

przez osoby postronne.

• okresowe kontrole skuteczności ochrony

przeciwporażeniowej,

•stworzenie systemu reagowania na sytuację

grożącą wypadkiem,

•dokonywanie napraw przez osoby uprawnione,

•okresowe kontrole urządzeń zasilanych

elektrycznie,

•wycofanie z eksploatacji urządzeń

niesprawnych i zużytych,

•szkolenie BHP,

•zapoznanie pracowników z zagrożeniem.

małe

Ad.
Lp.

Sposoby zmniejszania
ryzyka

Ryzyko
po

redukcji

4.

Zmiana pozycji podczas pracy,
stosowanie ćwiczeń

relaksujących, stosowanie
przerw lub zmiana procesu

pracy.

małe

5.

Stosowanie rękawic, stosowanie

narzędzi w dobrym stanie
technicznym.

małe

6.

Szczelnie dopięta odzież
robocza. Zapoznanie

pracowników z zagrożeniem.

małe

Ad. Lp.

Sposoby zmniejszania ryzyka

Ryzyko
po
redukcji

7.

Stosowanie indywidualnych

środków ochrony oczu. Stosowanie
różnego rodzaju osłon. Nadzór
pracodawcy i służb BHP. Szkolenie
BHP.

małe

8.

Używanie narzędzi sprawnych

technicznie, stosowanie rękawic
ochronnych, zachowanie
ostrożności podczas napraw,

montażu i demontażu części.
Postępowanie zgodnie z przepisami
i zasadami BHP.

małe

9.

Zastosowanie specjalistycznego
sprzętu wysokościowego (szelki,

liny)
W niektórych przypadkach nadzór
pracodawcy i służb BHP.

małe

Ad.
Lp.

Sposoby zmniejszania
ryzyka

Ryzyko
po redukcji

10.

Stosowanie odpowiednich

środków ochrony osobistej
(rękawice, obudowy).

małe

11.

Pomiary kontrolne hałasu.

Przeglądy techniczne maszyn i
narzędzi.

Wycofanie z eksploatacji
urządzeń niesprawnych i

zużytych.

małe

12.

Szkolenia BHP. Nadzór
pracodawcy i służb BHP

małe

WNIOSKI

Bibliografia:



Romanowska-Słomka, A. Słomka, Zarządzanie

ryzykiem zawodowym, Tarbonus, Tarnobrzeg 2008.



Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22

kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników

biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz

ochrony zdrowia pracowników zawodowo

narażonych na te czynniki Dz.U.05.81.716.



J. Dutkiewicz, R. Śpiewak, L. Jabłoński, Klasyfikacja

szkodliwych czynników biologicznych

występujących w środowisku pracy oraz narażonych

na nie grup zawodowych, IMW, Lublin 2006.

Dziękuję
za uwagę


Rafał
Woźniak