Jak pomóc rzucić
palenie
Aneta Góralska
Izabella Bronowska
Pięć papierosów contra trzydzieści, czyli opis uzależnienia…
Charakterystyka uzależnienia to z punktu
widzenia lekarza czy psychologa proces
diagnozowania nałogu.
Badanie prowadzące do postawienia
diagnozy, z zatem badanie diagnostyczne
ma na celu
„opis, rozpoznanie a czasem również
ustalenie mechanizmu, dynamiki oraz
genezy danego jednostkowego zjawiska”.
Z punktu widzenia praktycznego badanie
diagnostyczne czy prościej
charakterystyka uzależnienia konkretnej
osoby palącej tytoń ma tylko wówczas
sens, gdy służy racjonalnemu i
skutecznemu działaniu praktycznemu.
Czy papierosy pozwalają rozładować
stres?
Sam fakt, iż ludzie w to wierzą, jest dla
nich wystarczającą motywacją, by palić.
Dla niektórych z nich jest to tylko
przyzwyczajenie.
Przerażające informacje o liczbie zgonów czy
poziomie zachorowalności na choroby
odtytoniowe z silnym negatywnym
ładunkiem emocjonalnym aktywizują
najczęściej mechanizmy obronne i nie
prowadzą do rzucenia palenia.
Klasyczne już eksperymenty, w których
dowiedziono, że silne lękorodne komunikaty
są mniej skuteczne w przypadku
zaprzestania palenia niż komunikaty
utrzymane w spokojniejszym tonie.
Dzięki takim informacjom łatwiej bowiem
wzbudzić nieadekwatny do sytuacji strach,
niż wywołać pożądane zachowanie.
Informowanie o szkodliwości palenia ma sens,
ale tylko wówczas, gdy:
Osoba paląca tytoń nie podjęła jeszcze
ostatecznej decyzji o rzuceniu palenia, oznacza
to, że nie jest jeszcze do końca przekonana, czy
rzeczywiście chce rzucić palenie.
Informacja ta nie powinna zawierać
drastycznych danych wzbudzających lęk,
powoduje to bowiem efekt odwrotny od
oczekiwanego, tzn. kontynuowanie palenia
tytoniu.
- Nie powinna składać się z komunikatów
okrężnych, które poprzez fakt pomijania istoty
poruszanego zagadnienia nakłaniają pośrednio
do palenia tytoniu.
Chory palacz:
Pojęcia „grupa ryzyka” czy „grupa
podwyższonego ryzyka” dotyczą osób,
które ze względu na określone cechy
biologiczne (np. otyłość, podwyższony
poziom ciśnienia tętniczego czy
podwyższony poziom cholesterolu),
status społeczno-ekonomiczny czy cechy
środowiska naturalnego są w większym
stopniu narażone na pewne choroby niż
reszta populacji.
Według W. Zatońskiego i K. Przewoźniaka przykładem takich chorób są:
nowotwory, np. nowotwory złośliwe płuca, jamy
ustnej, krtani, przełyku, pęcherza moczowego i nerki
oraz nowotwory złośliwe trzustki;
Nienowotworowe schorzenia układu oddechowego,
np.: przewlekły nieżyt oskrzeli, rozedma płuc, ostra
niewydolność oddechowa, gruźlica i zapalenie płuc;
Choroby układu naczyniowego, np.: zawał serca,
zespół płucno-sercowy, tętniak aorty, schorzenia
degeneracyjne mięśnia sercowego, niedokrwienna
choroba serca, schorzenia mózgowe oraz schorzenia
obwodowego układu naczyniowego;
- Inne efekty chorobowe, np.: choroba wrzodowa
żołądka i dwunastnicy, choroba Crohna, osteoporoza
u kobiet oraz umieralność noworodków kobiet
palących podczas ciąży.
A oto sposoby rzucenia palenia:
1.Stopniowe rzucanie palenia:
-wykluczanie „łatwych” papierosów.
- wyznaczenie okresów bez papierosa.
-zmiana marki wypalanych papierosów.
-ograniczenie miejsc, w których palenie
jest dozwolone.
-w dniu przed rzuceniem palenia (jak
największa wypalona ilość papierosów,
aż do momentu gdy przestaną
smakować).
Rzucanie palenia z dnia na dzień:
W metodzie tej ważne jest, aby dobrze
wykorzystać okres przed wyznaczoną
datą rzucenia palenia. Sposobem
obrzydzenia sobie palenia jest w tym
przypadku gromadzenie w specjalnie
przygotowanym pojemniku popiołu i
niedopałków z wypalanych papierosów.
Niesamowite jest, jak w krótkim czasie
można zgromadzić dużą ilość popiołu i
jak intensywny zapach mu towarzyszy.
W przypadku rzucania palenia od razu
ważne jest, by stale uświadamiać sobie
przyczyny swojej decyzji.
Zwykle w okresie dwóch tygodni w
czasie, których wypalana jest liczba
wypalanych papierosów, odczuwane są
pierwsze korzyści:
-lepsza kondycja fizyczna, miły smak w
ustach po przebudzeniu, czyste
powietrze w mieszkaniu,
nieporównywalnie mniejsze wydatki na
papierosy, pierwsze pochwały ze strony
bliskich osób i współpracowników.
Niestety utrzymywanie palenia do kilku
papierosów dziennie jest bardzo trudne.
Metoda rzucania palenia z dnia na dzień
również posiada wadę- nagłe
odstawienie nikotyny może wywołać
takie objawy jak objawy głodu
nikotynowego, jakie nie pojawiają się w
przypadku stopniowego rzucania palenia.
Zastosowanie leków odwykowych
nazywane jest terapią zastępczą, w
dalszym ciągu bowiem nikotyna lub
podobnie, podczas gdy osoba paląca
rezygnuje z palenia papierosów.
Wielu palaczom decydującym się na
zastosowanie leków odwykowych wydaje się,
że w ten sposób można rozwiązać wszystkie
problemy z rzuceniem palenia. Niestety nie.
Środki farmakologiczne zmniejszają wprawdzie
głód nikotynowy, nie redukują go jednak
całkowicie. Leki odwykowe nie dostarczają
także sposobów radzenia sobie ze stresem,
wagą, nie relaksują, nie dają przyjemności,
wreszcie nie zastępują papierosa w rękach.
Stąd często palacze są rozczarowani efektami
ich działania i powracają do palenia.
Należy pamiętać, że stosowanie leków
odwykowych zawsze musi być przeprowadzone
konsultacjami z lekarzem.