CHOROBY UKŁADU

ODDECHOWEGO

OSTRE STANY ZAPALNE DRÓG

ODDECHOWYCH

• ZAPALENIE OSKRZELI

Jest to choroba dolnych dróg oddechowych, która potrafi w

znacznym stopniu osłabić cały organizm. Zwykle zapalenie
oskrzeli poprzedza kilka dni choroby gardła, krtani i tchawicy.
Zdarza się również, że zapalenie oskrzeli rozwija się w ciągu kilku
godzin.

OBJAWY:
• kaszel, początkowo suchy, następnie z odkrztuszaniem wydzieliny,

początkowo śluzowej (biały kolor), następnie ropnej (żółta, zielona)

• zwykle towarzyszą objawy zakażenia innego odcinka układu

oddechowego, takie jak katar, ból gardła

• ogólne złe samopoczucie, uczucie rozbicia, dreszcze, gorączka

(średnia-duża), bóle mięśniowe i kostne

• pieczenie i ból w klatce piersiowej, zwykle związany z kaszlem
• charczenie przy wdychaniu i wydychaniu powietrza

PRZYCZYNY
Są wywoływane głównie przez zakażenie wirusami i bakteriami i mają

zwykle ostry przebieg. Najczęstszą przyczyną choroby jest infekcja
wirusami przeziębienia lub grypy. U dzieci przyczyną są również inne
infekcyjne choroby zapalne – odra, ospa wietrzna, różyczka, itp.

LECZENIE:
• odpoczynek do momentu ustąpienia gorączki
• zakaz palenia tytoniu
• Inhalacje nawilżające drogi oddechowe
• leki przeciwzapalne (przeciwgorączkowe)
• leki poprawiające drożność nosa w przypadku kataru
• leki przeciwkaszlowe w przypadku uporczywego kaszlu
• leki rozszerzające oskrzela w przypadku duszności
• leki przeciwwirusowe w przypadku zakażeniem wirusem grypy
• Antybiotyki w wypadku zakażeń bakteryjnych

Zapalenie oskrzeli, nawet nie leczone, zwykle ustępuje bez pozostawienia

jakikolwiek powikłań. Jednakże u osób z grupy ryzyka mogą rozwinąć się
powikłania pod postacią:

Ostrej niewydolności oddechowej i krwioplucia

ZAPALENIE PŁUC

Najczęściej występująca choroba. Charakteryzuje

się stanem zapalnym miąższu płucnego

OBJAWY:
• osłabienie
• bóle mięśni
• nagła wysoka gorączka, która spada po 7-9

dniach

• dreszcze
• zlewny pot
• kaszel, najpierw suchy, a następnie wilgotny z

odkrztuszaniem śluzowej lub ropnej wydzieliny

• bóle klatki piersiowej przy oddychaniu
• dusznością o różnym stopniu nasilenia
• niekiedy krwiopluciem

PRZYCZYNY:
Są nimi: przewlekłe choroby płuc, a zwłaszcza

przewlekłe zapalenia oskrzeli palaczy
papierosów

Zapalenia płuc mogą być niejednokrotnie powikłaniem pierwotnie przebytej

infekcji wirusowej, a zwłaszcza grypy, odry, czy ospy wietrznej.

LECZENIE:
W leczeniu zapalenia płuc stosuje się antybiotyki o szerokim zakresie

działania, a w późniejszym okresie leczenia antybiotykoterapię oraz leki
zmniejszające inne objawy:

• leki przeciwbólowe
• leki przeciwgorączkowe
• leki wykrztuśne i przeciwkaszlowe

PRZEWLEKŁE STANY ZAPALNE DRÓG ODDECHOWYCH

ASTMA OSKRZELOWA

Zapalna choroba dróg oddechowych, która prowadzi do nawracających

napadów duszności i kaszlu, występujących szczególnie w nocy i nad
ranem. Polega na rozlanym, nawracającym ograniczeniu przepływu
powietrza w dużych i małych oskrzelach. Zwężenie oskrzeli powoduje
zatrzymanie powietrza w pęcherzykach płuc. Początkowo proces ten jest
odwracalny, w miarę jednak upływu czasu następuje trwała przebudowa
oskrzeli powodując inwalidztwo.

Typowe objawy to:
• napady duszności spowodowane skurczem

oskrzeli

• świszczący oddech
• kaszel.
Objawy mogą cofać się częściowo lub całkowicie.

Napady astmy pojawiają się w wyniku kontaktu
z alergenem (kurz, pyłki roślin, sierść zwierząt,
pierze, niektóre pokarmy i in.), w trakcie
wysiłku fizycznego, podczas oddychania
mroźnym powietrzem, w trakcie infekcji
(bakteryjnych, wirusowych) układu
oddechowego.

Czynniki zaostrzające objawy astmy to:
• kontakt z alergenami
• nawracające infekcje układu oddechowego
• palenie papierosów
• hiperwentylacja wysiłkowa
• niektóre leki (np. aspiryna lub inne

niesteroidowe leki przeciwzapalne, beta-
blokery)

• niektóre składniki pokarmowe.

Chorzy na astmę oskrzelową skarżą się często na

napady duszności i kaszlu (szczególnie po
kontakcie z alergenami, po wysiłku lub w nocy),
ucisk w klatce piersiowej, świszczący oddech.

NAPAD ASTMY OSKRZELOWEJ

• Objawy:

– utrudnione oddychanie, świszczący oddech;
– uczucie duszności;
– sinica ciała;
– zimna, wilgotna skóra;
– przymusowa pozycja siedząca.

• Postępowanie:

– uspokoić chorego i spróbować uregulować oddech przez

polecenia :wdech – wydech;

– posadzić chorego przy otwartym oknie;
– zminimalizować ruch;
– jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe.

ASTMA WYSIŁKOWA

Astma wysiłkowa polega na odwracalnym zwężeniu dróg oddechowych,

objawiającym się podczas wysiłku fizycznego lub po nim, objawia się
zwężeniem oskrzeli w odpowiedzi na energiczne ćwiczenia fizyczne.
Objawem mogą być szybsze zmęczenie bądź zmniejszona
wydolność fizyczna.

Ważnym elementem zapobiegawczym jest unikanie wysiłku w zimnym i

suchym powietrzu. Przed intensywnym wysiłkiem zaleca się
odpowiednią rozgrzewkę.

Zawsze należy przeprowadzić kilkuminutową rozgrzewkę, dążyć do

oddychania ustami, unikać wysiłku krótko po napadzie duszności,
podczas infekcji lub gdy obserwujemy pogorszenie, oraz u osób
uczulonych w okresie wysokiego stężenia pyłków roślin.

Podstawowe zasady leczenia wywołanych wysiłkiem duszności polegają

na podawaniu leków bezpośrednio przed wysiłkiem lub regularnym
stosowaniu leków ograniczających zapalenie w drogach
oddechowych.

PRZEWLEKŁE ZAPALENIE OSKRZELI

To stan zapalny błony śluzowej oskrzeli, utrzymujący się przez

większość dni w 3 miesiącach roku, w dwóch kolejnych latach. Jest,
obok rozedmy płuc, jedną z dwóch podstawowych postaci
przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.

Objawy:
• palenie tytoniu
• zanieczyszczenia powietrza
• częste infekcje wirusowe

Choroba może wynikać z częstych nawrotów nie wyleczonego ostrego

wirusowego zapalenia oskrzeli. Najczęściej jednak - przewlekłe
zapalenie jest wywołane przez toksyczny dym papierosowy lub przez
alergeny u astmatyków.

Każda kumulacja drażniących toksyn, infekcja wirusowa  może

spowodować zaostrzenie zapalenia. Wówczas przewlekłe zapalenie
oskrzeli jest podobne do stanu ostrego, ale jego objawy utrzymują
się dłużej i pogarszają w trakcie infekcji (np. coraz głębszy kaszel)).
Stan ten często współistnieje z rozedmą płuc i obduracyjną chorobą
płuc.

LECZENIE:
• likwidacja ze środowiska czynników ryzyka (w zasadzie

zaprzestanie palenia)

• doraźne leczenie infekcji
• stosowanie leków rozszerzających oskrzela

– β2-mimetyki
– pochodne metyloksantyny (teofilina)
– bromek ipratropium

• niektórzy chorzy mogą odnieść korzyść ze stosowania

wziewnych steroidów

ROZEDMA PŁUC
Przewlekła choroba płuc, która charakteryzuje się nieprawidłowym

powiększeniem przestrzeni powietrznych. Skutkiem tego jest nadmierne
upowietrznienie płuc, przy zmniejszeniu ilości pęcherzyków płucnych.

Proces dotyczy całych płuc, pogarsza się ich sprężystość, zawierają

zwiększoną ilość powietrza, a przebieg wymiany gazowej jest upośledzony.
W zrazikach płucnych powstają duże przestrzenie powietrzne, a niekiedy
cały zrazik ulega zniszczeniu. Miejscami mogą się tworzyć znaczniejsze
przestrzenie powietrzne, miejscami zlewające się ze sobą i tworzące
pęcherze rozedmowe, które mogą grozić odmą opłucnową. Rozedma jest to
nieodwracalne uszkodzenie struktury płuc, które powoduje zaburzenie ich
funkcji, a podstawowym objawem chorobowym jest duszność.

Najczęstszą przyczyną występowania rozedmy płuc są czynniki środowiskowe:

palenie tytoniu i zanieczyszczenie środowiska.

Podstawowymi objawami rozedmy płuc są:
• - Duszność. Faza wdechu jest szybka i krótka, wydech jest znacznie

wydłużony. Początkowo występuje to tylko przy wysiłku, później objaw ten
utrzymuje się nawet w spoczynku.

• - Sinica. Pojawia się w zaawansowanym okresie choroby i jest wynikiem

niedostatecznej wymiany gazowej.

• - Osłabienie. Chory czuje się zmęczony. Mogą wystąpić wyraźne objawy

sercowe.

Przy leczeniu rozedmy najczęściej stosuje się:
• Inhalacje i różnego rodzaju zabiegi
• Masaże, mające na celu uruchomienie klatki piersiowej i ułatwienie

oddychania

• Ćwiczenia, mające na celu naukę oddychania dolnożebrowego i

przeponowego

Najważniejsze i zawsze najskuteczniejsze jest zapobieganie chorobie i

jej postępowi – czyli profilaktyka.

• KASPRZYK WOJCIECH GR. 10 III W-F

Bibliografia:
• Medycyna Paraktyczna- lek. med.

Magdalena Celińska

• Choroby układu oddechowego pod

red. Leonarda Deloffa, PZWL

• Medycyna sportowa - Anna

Wawrzyńczak-Witkowska