Miejsce fizjoterapii w
rehabilitacji medycznej
Formy i metody rehabilitacji
• Kinezyterapia
• Fizykoterapia
• Masaż
Kinezyterapia-leczenie ruchem
(kinesis-ruch)
• Podstawą są ćwiczenia ruchowe
będące środkiem leczniczym
wpływającym na cały organizm.
Zadaniem ćwiczeń ruchowych jest
usunięcie niesprawności fizycznej w
maxymalnym stopniu oraz
przygotowanie do dalszej rehabilitacji
np.społecznej
Kinezyterapia-podział
• Kinezyterapia miejscowa(dotyczy
bezpośrednio obszaru zmienionego
chorobowo)
• Kinezyterapia ogólna(dotyczy części
ciała nie objętej chorobą)
Ćwiczenia kinezyterapii
miejscowej
• Ćwiczenia bierne -bez udziału
pacjenta, ruch wykonuje terapeuta
lub aparat CPM
• Ćwiczenia czynno-bierne –pacjent
rozluźnia mięśnie, a terapeuta
wykonuje ruch bierny
• Ćwiczenia izometryczne- czynne
napinanie mięśni bez zmiany ich
długości
• Ćwiczenia samowspomagane- Jedna
kończyna wpływa na drugą (zdrowa
na chorą)
• Ćwiczenia czynne w odciążeniu
• Ćwiczenia czynne wolne
• Ćwiczenia czynne oporowe
• Ćwiczenia prowadzone-terapeuta
wykonuje początek i koniec, pacjent
środek
• Ćwiczenia redresyjne
• Ćwiczenia synergistyczne
• Ćwiczenia oddechowe
• Ćwiczenia relaksacyjne
• Ćwiczenia samoobsługi
• Ćwiczenia w pionizacji i nauce chodu
Ćwiczenia kinezyterapii
ogólnej
• Ćwiczenia ogólnokondycyjne
• Ćwiczenia w wodzie
• Ćwiczenia gimnastyki porannej
Fizykoterapia
Poprzez bodźce pochodzące z w/w czynników wpływa na
organizm
Najczęściej stosowane
zabiegi
• Światłolecznictwo
• Elektroterapia
Prąd stały: galwanoterapia, jonoforeza, kąpiele elektryczne-wodne
Prąd małej częstotliwości: elektrostymulacje, impulsy trójkątne i
prostokątne, prąd faradyczny, prąd neofaradyczny, przezskórne
stymulacje nerwów-TENS
Prąd średniej częstotliwości: prądy interferencyjne Nemeca, prądy
stereointerferencyjne, modułowane prądy średniej częstotliwości
• Termoterapia
- Ciepłolecznictwo
- Zimnolecznictwo
Stosowane w kriochirurgii, okulistyce, dermatologii i laryngologii.
Jest jedną z metod leczenia fizykalnego, stosowaną równolegle
z zimnymi okładami, kostkami lodu, wiórkami lodu, żelami
chłodzącymi i schłodzonym powietrzem
Inne zabiegi fizykalne
• Hydroterapia (bicze szkockie,
kąpiele, polewanie)
• Laseroterapia
• Balneoterapia (woda mineralna,
borowina, kąpiele –np.solankowe,
siarkowodorowe)
• Ultradźwięki
• Magnetoterapia
Masaż
Metody rehabilitacji
• PNF jest koncepcją posiadającą własną filozofię i zasady pracy z
pacjentem. Podstawowym celem terapii jest praca nad funkcją,
której chory potrzebuje. Siła mięśni, zakres ruchu - to, co jest ważne
w tradycyjnym postępowaniu terapeutycznym, jest tylko środkiem
do uzyskania celu jakim jest funkcja. Jakże często zapominamy o
tym w naszej codziennej praktyce. Koncepcja ta zaleca
postrzeganie chorego w sposób całościowy, wykorzystując do
terapii silne i zdrowe regiony ciała. Umożliwia to pełne
wykorzystanie rezerw tkwiących w organizmie, motywuje do
dalszego działania, a co najważniejsze zapewnia bezbolesną pracę,
bez traumatyzujących psychicznie i fizycznie doznań. Chory
powinien być partnerem fizjoterapeuty, określającym zakres i
granice działania. To on ustala cele terapii. Terapeuta ma w tym
wypadku rolę doradczą. Dzięki takiemu podejściu chory nawet z
dużą dysfunkcją zachowuje dobrą motywację i jest pozytywnie
nastawiony do współpracy z terapeutą.
• Koncepcja Bobath to badanie i terapia pacjentów z
zaburzeniami CUN rozwiązująca problemy i zaburzenia
funkcji, ruchu i tonusu mięśniowego. W koncepcji kładzie się
szczególny nacisk na normalizację napięcia mięśni
odpowiadających za prawidłową postawę i prawidłowy
wzorzec ruchowy. Przez różne oddziaływania dąży się do
wyhamowywania reakcji nieprawidłowych. Koncepcja
Bobath zwraca uwagę na konieczność prawidłowych
zgodnych z fizjologią oddziaływań od samego początku
choroby. Już na intensywnej terapii wszystkie oddziaływania
lekarskie, pielęgniarskie oraz fizjoterapeutyczne muszą być
wykonywane tak, aby nie utrwalać patologii. Odpowiednie
ułożenie, organizacja sali chorych, oddziaływania przy
pacjencie muszą być wykonywane zgodnie z zasadami
koncepcji Bobath
• Terapia metodą McKenzie
• To jedna z bardzo powszechnie stosowanych obecnie metod terapeutycznych.
Stosowana w przypadkach dolegliwości bólowych kręgosłupa powstałych na
skutek urazu lub zespołów przeciążeniowych. Metoda ta także znajduje swoje
zastosowanie w terapii bólu pojawiającego się w przebiegu zmian
zwyrodnieniowych.
• Praca z pacjentem według metody McKenzie składa ma na celu zmniejszenie
lub eliminacje jego dolegliwości bólowych i składa się z dwóch faz:
•
- diagnostyki dokonywanej przez Certyfikowanego Terapeutę polegającej na
identyfikacji struktur generującej ból na podstawie analizę biomechaniczną
ruchu
- terapii polegającej na ćwiczeniach dobranych na podstawie badania pacjenta
oraz oddziaływaniach manualnych i pracy nad systemem kontroli posturalnej.
• Celem nadrzędnym metody McKenzie jest przywrócenie możliwe pełnej
funkcji zaburzonym strukturom, a tym samym zabezpieczenie pacjenta przed
kolejnym pojawieniem się problemu bólowego.
• KINESIO TAPING
• Kinesio Taping to metoda terapeutyczna
stosowana od 30 lat w leczeniu schorzeń
ortopedycznych, neurologicznych i układu
mięśniowo-szkieletowego. Jej istotą jest ocena
patologii w obrębie układu mięśniowo-
szkieletowego, a następnie zastosowanie taśmy
Kinesio Tex w rehabilitacji bólu przewlekłego,
stanów zapalnych, osłabienia siły mięśniowej,
deformacji stawowych i innych schorzeń
obejmujących mięśnie szyi, tułowia oraz kończyn.
• Terapia manualna jest koncepcją badania i leczenia, zajmującą się
odnajdywaniem i leczeniem zaburzeń funkcjonalnych układu
ruchu. W wyniku prowokacji określonych tkanek bezpośrednio w
badaniu odnajdujemy zburzone struktury, aktualizujemy stopień
ich uszkodzenia oraz odnajdujemy szczegóły przyczyn
dolegliwości.
Przyczyna dolegliwości leży często w dysproporcji pomiędzy
możliwościami tkanki do przenoszenia obciążenia, a jej
obciążeniem.
Zatem leczenie powinno tą dysproporcję znosić i przywracać
fizjologiczną "grę" pomiędzy stawami, mięśniami i strukturami
nerwowymi. Stosujemy pasywne techniki mobilizacji, jak również
aktywne ćwiczenia wykonywane przez pacjenta w celu
wzmocnienia i stabilizacji lub jako wprowadzenie do właściwej
mobilizacji. Pacjent otrzymuje dodatkowo wskazówki dotyczące
właściwych ćwiczeń, które powinny wspierać pracę terapeuty
manualnego.
Hierarchia i racjonalizacja celów i
zasady doboru środków
• Zasadniczym celem rehabilitacji jest odtworzenie lub kompensacja
funkcji utraconych w wyniku choroby tak, aby pacjent mógł
maksymalnie samodzielnie realizować swoje potrzeby życiowe.
Efekty terapii w dużej mierze zależą od systematyczności i
zaangażowania usprawnianego. Ważne jest więc stworzenie
odpowiedniego modelu współpracy między terapeutą a
pacjentem.
Cele rehabilitacji powinny być tak określone, aby były optymalne
dla pacjenta, aby chory je rozumiał i akceptował.
Jeśli postawimy przed chorym nieadekwatnie wygórowane cele i
ich osiągnięcie będzie niemożliwe, wystąpi zniechęcenie i brak
motywacji do dalszych ćwiczeń.
Dlatego też proces rehabilitacji powinien być planowany wspólnie
z pacjentem i jego rodziną, a członkowie rodziny powinni być
czynnie włączani w proces usprawniania.
• Elementy procesu rehabilitacji:
- diagnoza funkcjonalna
- ustalenie wstępnych celów rehabilitacji
- określenie rokowania
- ocena skuteczności rehabilitacji
- ewentualna modyfikacja celów i metod
rehabilitacji
Należy również uwzględnić :
- leczenia chorób współistniejących
- zapobieganie skutkom unieruchomienia
Literatura:
Rehabilitacja medyczna t.1- A. Kwolek
Kinezyterapia t.1 –A. Zembaty
Fizykoterapia- T. Mika
http://rehaplus.pl/
Aparat CPM
Dziękujemy za uwagę