Temat – Organizmy

glebowe

Organizmy glebowe

1.

Mikroorganizmy (drobnoustroje)



Bakterie



Grzyby



Glony



Pierwotniaki

2. Organizmy zwierzęce
3. Organizmy roślinne

Rola organizmów
glebowych

1.

Czynna:



Rozkład materii organicznej a więc
wzbogacanie gleby w związki
pokarmowe,



Krążenie węgla i azotu w przyrodzie



Kruszenie gleby, spulchnianie i mieszanie

2. Bierna:



Rozkład szczątek organizmów glebowych
wzbogaca glebę

Mikroorganizmy glebowe

1.

Udostępniają trudno przyswajalne
związki N, P, K

2.

Wzbogacają glebę w azot

3.

Wytwarzają CO2

4.

Poprawiają i utrwalają strukturę gleby –
wytwarzają śluz

5.

Stymulują proces humifikacji

I Rodzaje mikroorganizmów

1.

Bakterie:



Rozkładające związki organiczne
bezazotowe –pełnią rolę w obiegu
węgla i powstawaniu próchnicy,



Rozkładające białko i mocznik
(powstaje amoniak NH3)



Nitryfikacyjne utleniają amoniak do
kwasu azotowego

Nitryfikacja

2NH3 + 3O2 = 2HNO2 + 2H2O
2HNO2 + O2 = 2HNO3



Denitryfikacyjne wytwarzają amoniak:

HNO3 + H2O = NH3 + 2O2



Wiążące wolny N z powietrza np.:
Rhizobium i Azotobacter



Przemieniające związki siarki, potasu,
fosforu

2. Grzyby:



Rozkładają w glebie ligniny i błonnik

3. Glony:



Wzbogacają glebę w substancję
organiczną



Uruchamiają związki wapnia

4. Promieniowce:



Rozkładają w glebie celulozę, ligninę i
próchnicę

II Rodzaje organizmów
zwierzęcych

1.

Nicienie (robaki obłe)



Rozkładają masę organiczną



Są szkodnikami roślin

2. Dżdżownice



Spulchniają glebę



Zwiększają próchnicę

3. Owady glebowe:



Przewietrzają glebę



Szkodniki roślin

4. Roztocza:



Mieszają szczątki organiczne z glebą

5. Ssaki:



Spulchniają glebę



Są szkodnikami

III Rośliny



Stanowią źródło próchnicy



W zależności od zespołów roślinnych
wytwarzają się różne typy gleb

Temat – Faza płynna i

gazowa gleby

Źródła wody w glebie



Opady atmosferyczne



Rosa



Mgła



Rzeki, jeziora

rodzaje wody w glebie

1.

Woda chemicznie związana -
niedostępna

2.

Woda higroskopowa - niedostępna

3.

Woda błonkowata – częściowo
dostępna

4.

Woda kapilarna – dostępna

5.

Woda grawitacyjna – dostępna

6.

Woda gruntowa

woda higroskopijna-



ściśle związana z budującymi glebę
ziarnami mineralnymi dzięki siłom
przyciągania międzycząsteczkowego, o
dużej gęstości, zamarzającą w
temperaturze -78°C,



Najwięcej tej wody zawierają gleby
ciężkie (ilaste, gliniaste).

woda błonkowata



- tworzącą warstwę otaczającą ziarna
gleby po osiągnięciu przez nie
maksymalnej wilgotności
higroskopijnej, o gęstości zbliżonej do
zwykłej wody i temperaturze
zamarzania zmiennej, ale poniżej 0°C

,

woda kapilarna



- podsiąkająca i wypełniająca szczeliny
w glebie

,



Woda ta może poruszać się we
wszystkich kierunkach, jest dostępna
dla roślin i stanowi w glebie główny
zapas wilgoci.



Wyróżnia się

:

wodę kapilarną właściwą

–

nieoderwaną od wody wolnej w strefie
saturacji i

wody kapilarne zawieszone

–

tworzące soczewki w strefie aeracji;

woda grawitacyjna
(wolna)



Woda wypełniająca w glebie pory większe
od kapilarnych oraz przemieszczająca się
pod wpływem sił ciężkości



Dla roślin jest całkowicie dostępna a jej
dostępność zależy od rodzaju gleby.
Źródłem tej wody są opady atmosferyczne.
Woda grawitacyjna przesiąka aż do poziomu
wód gruntowych lub też zatrzymuje się na
warstwach nieprzepuszczalnych, tworząc
tam warstwy wodonośne.

Woda gruntowa



jest to woda wgłębna pochodząca z
opadów i tworząca zwierciadło w
otworach naturalnych lub sztucznych.
Ma znaczenie dla roślin dopiero
wówczas, gdy ich korzenie sięgną do jej
poziomu lub przynajmniej do poziomu
wypełnionych przez nią kapilar
glebowych.



Zwierciadło wody gruntowej zbyt bliskie
powierzchni zmniejsza transport materiałów
odżywczych i skraca często okres wegetacji.
Niektóre rodzaje (np. wierzby, topole, olsze)
mogą dobrze znosić dłuższe podtopienie. Świerk
pospolity i sosna smołowa potrafią przebić się
do niżej leżących, lepiej napowietrzonych
poziomów i rosnąć dalej. Spotykane są również
rodzaje, które obumierają w glebach z wysokim
poziomem wody gruntowej, szczególnie, jeśli
gleba zaopatrzona jest w małą ilość tlenu.

Wody: higroskopijna, błonkowata i
kapilarna w przeciwieństwie do
wody wolnej, nie podlegają sile
grawitacji. Tylko wody kapilarna i
wolna są dostępne dla korzeni
roślin, pozostałe są zbyt silnie
związane z cząsteczkami gleby.