Fizjoterapia w chorobie
Parkinsona
Dr n.med. Małgorzata
Łukowicz
Collegium Medicum UMK
Fizjoterapia w chorobie
Parkinsona
Dr n.med. Małgorzata
Łukowicz
Collegium Medicum UMK
Choroba Parkinsona
•
Zaburzenie układu pozapiramidowego
•
Niedobór dopaminy w wyniku niedoboru
jej syntezy przez prążkowie
•
Postać genetyczna/rodzinna: typowy
początek choroby przed 40 r.ż.
•
Postać sporadyczna
Collegium Medicum
UMK
Rozpoznanie
Stwierdzenie :
•
Hipokinezy/bradykinezy
Oraz przynajmniej dwóch z poniższych
objawów:
•
Sztywność
•
Drżenie spoczynkowe
•
Zaburzenie odruchów postawnych
Collegium Medicum
UMK
Objaw centralny
•
Zubożenie procesów ruchowych
(zubożenie mimiki – np. rzadkie
mruganie)
•
Ruchów spontanicznych i współruchów
(hipo – akineza)
•
Spowolnienie ruchów kończyn
(bradykineza) – pukanie palcami – test
wielokrotnego zaciskania pięści
Collegium Medicum
UMK
Obraz kliniczny:
•
Asymetryczny, postępujący początek
objawów ze zubożeniem ruchów (70%
przypadków)
•
Drżenie spoczynkowe, które podczas
ruchów zanika przynajmniej przejściowo
(80-90% przypadków), początkowo
występuje po jednej stronie lub jest
nasilone połowiczo
•
Wzmożone napięcie mięśniowe o
charakterystycznej sztywności – objaw
„koła zębatego”
Collegium Medicum
UMK
c.d.
•
Zaburzenia odruchów postawnych
(wielokrotne upadki w wywiadzie), zwykle
późny objaw
•
Nierzadkie są bóle zajętej połowy ciała
lub pleców
•
Dobra odpowiedź na leczenie
substytucyjne dopaminą
Collegium Medicum
UMK
Chorobie towarzyszy:
•
Lęk
•
Depresja
•
Deficyt poznawczy (łącznie z otępieniem)
•
Bezsenność
•
Zaburzenia zwieraczy
•
Hipotonia ortostatyczna
•
Bóle
•
Halucynacje
Collegium Medicum
UMK
Leczenie:
•
Zastępowanie dopaminy przez L-dopę
(Madopar)
•
Agoniści dopaminy (bromokryptyna)
•
Zmniejszenie utraty dopaminy - inhibitor
monoaminooksydazy B (deprenyl)
•
Leki przeciwcholinergiczne (biperiden –
Akineton)
•
Amantadyna
•
Fizjoterapia
Collegium Medicum
UMK
Ocena fizjoterapeutyczna
•
Ocena ruchomości stawów
•
Ocena chodu: brak ruchomości tułowia,
chód drobnymi kroczkami, przymusowe
pochylenie do przodu, ograniczone
możliwości reakcji przy odruchu
obronnym – ryzyko upadków
•
Ocena stopnia samodzielności
(spożywanie posiłków, ubieranie się,
toaleta)
•
Oddychanie – brak ruchomości tułowia,
przodopochylenie
Collegium Medicum
UMK
Zasady fizjoterapii
•
Nie wykonywać ćwiczeń oporowych!
•
Mobilizować pacjentów przez stanowcze
polecenia, gry, zabawy, urozmaicenie
sprzętu rehabilitacyjnego
•
Częsta zmiana miejsca ćwiczeń
•
Pochwały, uznanie
•
Ćwiczenia łatwe
•
Wprowadzenie muzyki, rytmiki
Collegium Medicum
UMK
Ruchomość
•
Uruchomienie tułowia – UGUL,
•
boksowanie,
•
jazda na rowerze,
•
Gry i zabawy ruchowe, piłka
•
Szybkie zmiany pozycji – stanie –
klęczenie – siedzenie na boku – leżenie na
plecach – leżenie na brzuchu – czworaki –
klęczenie – stanie
Collegium Medicum
UMK
Zmniejszenie napięcia mięśniowego
•
Ułożenia skrętno – rozciągające
•
Rozciąganie odcinka szyjnego kręgosłupa
•
Ćwiczenia relaksacyjne
•
Rytmika, muzykoterapia
Collegium Medicum
UMK
Koordynacja i równowaga
•
Stabilizacja odruchowa –
przytrzymywanie z oporem i nagłe
puszczenie
•
Ćwiczenia automatycznych odruchów
obronnych (podpieranie się, wykrok
obronny)
•
Zabawy z piłką – łapanie piłki, badminton,
tenis ziemny, huśtawka
•
Ćwiczenia na dużej piłce
•
Platforma balansowa
Collegium Medicum
UMK
Poprawa postawy
•
Wypracowanie postawy
odciążającej
•
Rozciąganie mięśni –
piersiowy większy,
biodrowo-lędźwiowy
•
Wzmacnianie prostownika
grzbietu
Collegium Medicum
UMK
Korekcja chodu
•
Chodzenie z przeszkodami
•
W rytm muzyki, taktu
•
Chodzenie „stop and go”
•
Zmiany kierunku w trakcie chodu
•
Chodzenie po schodach
Collegium Medicum
UMK
Motoryka precyzyjna
•
Ćwiczenia palców, pisanie na tablicy
•
Przerysowywanie figur
•
Pisanie liter w podanym zakresie
•
Wiązanie, rozwiązywanie węzłów
•
Kartkowanie książki
•
Rozrywanie papieru
•
Wyjmowanie pieniędzy z portmonetki
•
Wkręcanie, wykręcenie śruby itp..
Collegium Medicum
UMK
Zwiększenie pojemności życiowej płuc
•
Terapia oddechowa
•
Likwidacja przykurczy mięśniowych
•
Korekcja postawy
Collegium Medicum
UMK
Ćwiczenia mowy
•
Poza logoterapią ćwiczenia mięśni twarzy,
•
poruszanie językiem,
•
ćwiczenia wydechu
•
Głośne wymawianie spółgłosek,
samogłosek takich jak bla, hoho, mei itp.
•
PNF twarzy
Collegium Medicum
UMK
Samoobsługa
•
Ćwiczenia w ubieraniu – instruktaż co do
ubioru
•
Ćwiczenia w pożywianiu się, dobór diety –
bogato błonnikowa
•
Bezpieczeństwo w domu – usunąć
chodniki, progi, przeszkody w doku
•
Pomoc w pielęgnacji ciała
•
Nauka wstawania z łóżka, chodzenia
•
Informacje o grupach wsparcja
Collegium Medicum
UMK