Obowiązki zamawiającego
oraz obowiązki
wykonawcy przy
sporządzaniu
dokumentacji
kosztorysowej.
Justyna
Czapiewska
Anna Wąsowicz
Istotnym czynnikiem warunkującym
prawidłowe
i sprawne wykonanie kosztorysu jest
określenie
obowiązków inwestora (zamawiającego)
i wykonawcy.
Główna rola w tym względzie przypada zamawiającemu.
Zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo
zamówień publicznych , powinien on w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia podać opis sposobu obliczenia ceny.
Decydujący wpływ na zakres i treść informacji, które dotyczą
tego opisu, ma ustalenie przez zamawiającego formy
wynagrodzenia wykonawcy (ryczałtowego albo kosztorysowego).
Zapłata wynagrodzenia wykonawcy stanowi bowiem jeden z
głównych obowiązków zamawiającego (inwestora).
Istotnym czynnikiem warunkującym prawidłowe
i sprawne wykonanie kosztorysu jest określenie
obowiązków inwestora (zamawiającego)
i wykonawcy.
Gdy
stosuje
się
ryczałtową
formę
wynagrodzenia
wykonawcy,
wówczas
zamawiający może zrezygnować z dostarczenia
przedmiaru robót, ograniczając się do żądania od
wykonawcy przedstawienia łącznej ceny za
wykonanie wszystkich robót określonych w
dokumentacji projektowej oraz w specyfikacjach
technicznych
wykonania
i
odbioru
robót
budowlanych.
Jeżeli inwestor podzieli zamówienia na
elementy rozliczeniowe (zadania) i będzie
wymagać oddzielnego ustalenia cen w
odniesieniu do każdego z nich, to wykaz tych
elementów powinien umieścić w SIWZ.
Ryczałtowa forma
wynagrodzenia
Nie powinien natomiast zawierać żadnych
ustaleń odnośnie ilości robot. Ustalenie
ilości robót i przeprowadzenie kalkulacji
wynagrodzenia ryczałtowego należy do
wykonawcy.
Ponieważ wysokość wynagrodzenia
ryczałtowego jest ostateczna i niezależna
od rozmiaru robót budowlanych i innych
świadczeń wykonawcy oraz ponoszonych
przez niego kosztów realizacji, więc
wykaz elementów rozliczeniowych winien
informować wykonawcę tylko o zakresie
robót i innych działań koniecznych do
wykonania umowy.
Ryczałtowa forma
wynagrodzenia
Jeżeli jednak zamawiający wraz z SIWZ przekaże
przedmiar robót i będzie wymagał sporządzenia przez
wykonawcę kosztorysu ofertowego, to przedmiar robót
należy traktować jako dokument informacyjny,
z którego wykonawca może skorzystać choć nie ma
takiego obowiązku.
Ryczałtowa forma
wynagrodzenia
Gdy zdecydowano się stosować
kosztorysową formę
wynagrodzenia wykonawcy,
wówczas zamawiający musi
przekazać mu przedmiar robót lub
dokument nazywany potocznie
„ślepym kosztorysem”, tzn. kosztorys
inwestorski z usuniętymi cenami
jednostkowymi i wartościami robót.
Kosztorysowa forma
wynagrodzenia
Jeśli zamówienie obejmuje wiele różnych
rodzajów robót, to zamawiający powinien
umieścić w SIWZ formularz tabeli elementów
scalonych (rozliczeniowych), zawierający także
wykaz pozostałych planowanych świadczeń
wykonawcy.
Przedmiar robót uzupełniony przez wykonawcę
kalkulacją kosztów – wykonaną na podstawie
podanych w nim ilości robót - staje się
kosztorysem ofertowym. Kwoty określone w
tym kosztorysie, po wpisaniu do tabeli elementów
scalonych i zsumowaniu z kwotami za pozostałe
świadczenia, określają cenę oferty.
Kosztorysowa forma
wynagrodzenia
Opis sposobu obliczenia ceny zamówienia,
podany w SIWZ, powinien zawierać:
Wskazanie metody, jaką przy opracowaniu
kosztorysów ofertowych muszą zastosować
wykonawcy (szczegółowa lub uproszczona)
Wskazanie formy kosztorysów i wycen
sporządzanych
na podstawie przekazanego przedmiaru robót
Wymagania dotyczące składników cen
jednostkowych i cen określonych robót
budowlanych
Informacje, dotyczące zakresu
wyszczególnionych robót i świadczeń
oraz wymagania dotyczące zakresu cen
przyjmowanych w kosztorysach i
wycenach dla każdej z
wyszczególnionych robót budowlanych
Gdy zamawiający żąda
opracowania kosztorysów
metodą szczegółową, powinien
pozostawić wykonawcom
swobodę samodzielnego
decydowania o przyjęciu
podstaw do ustalenia nakładów
rzeczowych.
Kosztorysowa forma
wynagrodzenia
Ponadto w części SIWZ zawierającej opis
sposobu obliczenia ceny oferty
zamawiający powinien zamieścić
informację o:
Położeniu, wielkości i dostępności placu budowy
Warunkach udostępnienia na placu budowy wody,
energii elektrycznej, ciepła, łączności
telefonicznej
i odpłatności za korzystanie z tych mediów
Obiektach zamawiającego udostępnianych
wykonawcy jako zaplecze budowy
Szczególnych warunkach prowadzenia robót:
lokalizacyjnych, terenowych, niebezpiecznych i
innych
Jeżeli specyfikacje techniczne wykonania i odbioru
robót budowlanych nie zawierają informacji o tym,
jakie składniki kosztów bezpośrednich i pośrednich
należy uwzględnić w kalkulacji ceny jednostkowej,
to zamawiający powinien je wyliczyć w opisie
sposobu określenia ceny oferty.
Wykonawca powinien zwrócić do zamawiającego z
prośbą o dodatkowe wyjaśnienia, jeśli w
dokumentacji projektowej i w SIWZ brak którejś z
wyżej wymienionych informacji i w związku z tym
mam wątpliwości, czy i jak skalkulować
odpowiednie koszty.
Wykonawca nie powinien traktować opisów
poszczególnych pozycji przedmiaru robót
jako definitywnie określających zakres i
wymagania dotyczące danych robót. Według
obowiązujących przepisów prawa roboty
budowlane muszą być wykonane zgodnie z
dokumentacją projektową specyfikacją
techniczną wykonania i odbioru robót
budowlanych, obowiązującymi przepisami
technicznymi oraz istotnymi postanowieniami
umowy lub projektu umowy.
Zgodnie z powyższym ceny muszą obejmować koszty wszystkich czynności
niezbędnych do zapewnienia zgodności z tymi wymaganiami.
Zakres robót do wykonania jest określony w dokumentacji projektowej.
Jeżeli w zestawieniu robót (przedmiarze) dostarczonym przez
zamawiającego nie są ujęte pewne roboty (np. odwadnianie
wykopów,
wykonanie dróg montażowych itp.), ale konieczność ich
wykonania
wynika z dokumentacji projektowej lub technologii robót, to
koszty ich
wykonania powinny być uwzględnione przez wykonawcę w
cenie
pozycji kosztorysowej obejmującej robotę, której one
towarzyszą.
Ich pominięcie w cenie ofertowej nie będzie mogło stanowić podstawy
do wystąpienia z roszczeniem o dodatkowe wynagrodzenie
w czasie realizacji zamówienia.
Wykonawca nie może – bez uprzedniej zgody
zamawiającego – dodawać nowych pozycji do
przedmiaru robót, zmieniać ich kolejności,
opisów, ani ilości robót.
Tam gdzie w opisach pozycji
przedmiarowych są pozostawione
niewypełnione i odpowiednio oznaczone
miejsca (np. przez wykropkowanie),
wykonawca powinien wpisać brakujące
dane (np. nazwę oferowanego przez siebie
materiału).
Jeżeli zamawiający wymaga sporządzenia kosztorysu metodą
uproszczoną, ale w SIWZ zastrzega sobie prawo do wglądu w
kalkulację dowolnie wybranych przez siebie cen
jednostkowych, to w interesie wykonawcy leży opracowanie na
własne potrzeby kosztorysu ofertowego metodą kalkulacji
szczegółowej.
Pozwoli mu to w każdym momencie postępowania
zleceniowego przedłożyć taką kalkulację na żądanie
inwestora. Nie zastosowanie się do tego życzenia
zamawiającego grozi odrzuceniem oferty wykonawcy.
Kosztorysy inwestorskie
są sporządzane przez zamawiającego i w związku z tym
do niego należą wszystkie wynikające z tego obowiązki i
koszty.
Ponieważ przedmiar robót , który stanowi punkt
wyjścia do opracowania kosztorysu, jest elementem
dokumentacji projektowej, więc zwykle w zakres
umowy o wykonanie takiej dokumentacji wchodzi
także zlecenie opracowania kosztorysu
inwestorskiego.
Jeżeli wybór wykonawcy robót odbywa się w trybie
nieprzetargowym, to uzgodnienie wartości kosztorysowej
robot albo cen jednostkowych następuje w toku
negocjacji
między inwestorem a wykonawcą.
Inwestor dostarcza dokumentację projektową oraz
specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót.
Jest pożądane, aby wykonawca dokonał wizji lokalnej
terenu robót i dokładnie zapoznał się z warunkami ich
realizacji.
Uzgodnienie między stronami składników kalkulacji
kosztorysowej,
tzw. stawek robocizny kosztorysowej i cen pozostałych
czynników
produkcji, narzutów kosztów pośrednich, poziomu i podstaw
naliczania zysku, ewentualnych dodatków z tytułu utrudnień
lub warunków niebezpiecznych następuje na postawie
przedstawionego przez wykonawcę protokółu uzgodnień
podstaw wyceny kosztorysowej.
Osiągnięcie porozumienia co do wysokości ceny umownej
potwierdzają podpisami upełnomocnieni przedstawiciele
inwestora i wykonawcy w klauzuli o uzgodnieniu kosztorysu.
Strony muszą osiągnąć zgodę co do wszystkich składników
kalkulacji kosztorysowej.
Do sporządzenia
kosztorysu powykonawczego
zamawiający przekazuje wykonawcy
dokumentację projektową i specyfikacje
techniczne wykonania i odbioru robót oraz
uzgadnia z nim dane wyjściowe do
kosztorysowania.
Wykonawca sporządza obmiar robót i
uzgadnia go z zamawiającym i oblicza wartość
wykonanych robót.
Kosztorys zamienny
sporządza wykonawca na podstawie
potwierdzonego przez inspektora nadzoru
inwestorskiego zestawienia ilości robót
dodatkowych, cen jednostkowych robót lub
jednostkowych nakładów rzeczowych oraz cen
czynników produkcji i stawek narzutów z
kosztorysu ofertowego, który stanowił podstawę do
zawarcia umowy.
Koszty sporządzenia dokumentacji
kosztorysowej ponosi:
Inwestor, za sporządzenie przedmiaru robót
Wykonawca, za sporządzenie kosztorysu ofertowego,
powykonawczego i dodatkowego.
„ Kosztorysowanie i normowanie w
budownictwie”
Zdzisław Kowalczyk, Jacek Zabielski
Źródła:
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ