Odcinek: 5827

Kroniki Kryminalne

Cebulowych

Opis rodziny

Najczęściej uprawiane:



- Cebula zwyczajna (Allium cepa)



- Cebula kartoflanka (Allium cepa var.

Aggregatum Don.)



- Siedmiolatka (Allium fistulosum)



- Szczypiorek (Allium schoenoprasum)



- Czosnek (Allium sativum)



- Por (Allium porrum)

Cebulowe rodzina

czosnkowatych Alliaceae



Są to rośliny trwałe, jednak w naszych warunkach
większość z nich jest w uprawie roślinami
dwuletnimi. Jedynie szczypiorek, siedmiolatkę i
cebule piętrową uprawia się jako rośliny wieloletnie.
Częścią jadalną roślin cebulowych jest cebula,
szczypior lub jedno i drugie. W pierwszym roku
uprawy warzywa te, z wyjątkiem szczypiorku i
siedmiolatki tworzą cebulę, która składa się ze
skróconej łodygi – piętki i mięsistych pochew
liściowych. Kształt cebuli może być cylindryczny
(por) lub zbliżony do kulistego (cebula zwyczajna).
Część jadalna może składać się również z drobnych
cebulek (np. kartoflanka, cebula wielopiętrowa) lub z
ząbków (czosnek).



Warzywa cebulowe nie są wrażliwe na niskie
temperatury. Są roślinami dnia długiego. Wymagania
wodne mają umiarkowane, a glebowe duże.



- Cebula jest rośliną wieloletnią, ale w naszych
warunkach bywa uprawiana jako dwuletnia.



- Jest warzywem o dużym znaczeniu gospodarczym.



- Cebula zawiera znaczną ilość cukrów i białka. Jest
cennym źródłem witamin A, B1, B2 i C, a także wapnia
i potasu które działają na organizm odkwaszająco.



- najwyższe plony cebuli uzyskuje się na glebach
próchnicznych, madach, lessach i dobrze
doprawionych bielicach. Optymalne pH gleby wynosi
6,5 – 7,0



– cebulę uprawia się zwykle w drugim roku po
oborniku. Jest ona mało wrażliwa na przedplon.  

CEBULA ZWYCZAJNA

(Allium cepa)

– pielęgnowanie roślin polega na spulchnianiu gleby,

odchwaszczaniu, dokarmianiu oraz ochronie roślin
przed chorobami i szkodnikami. Do najważniejszych
zabiegów pielęgnacyjnych należy odchwaszczanie.



Cebulę na małych plantacjach odchwaszcza się
ręcznie, a na większych mechanicznie w połączeniu
z chemicznym. Jednocześnie z niszczeniem
chwastów spulchnia się glebę, ale na głębokość nie
większą niż

2-3 cm.

Zabiegi pielęgnacyjne,

odchwaszczanie:



- Cebula kartoflanka jest odmianą botaniczną
cebuli zwyczajnej, od której różni się tym, że
nie tworzy jednej dużej cebuli, lecz gniazda
składające się z kilku lub kilkunastu różnej
wielkości cebulek.



- ma ona mniejsze wymagania klimatyczne i
glebowe niż cebula zwyczajna.



Stanowisko, uprawa gleby i nawożenie są takie
same, jak dla cebuli zwyczajnej.



- pielęgnowanie polega na zwalczaniu
chwastów, spulchnianiu gleby i dokarmianiu.

CEBULA KARTOFLANKA

Allium cepa var. Aggregatum Don



- Siedmiolatka jest rośliną trwałą, uprawianą zwykle na
jednym miejscu przez 3-4 lata. Roślina nie tworzy wyraźnie
zgrubiałych cebul.



- Nie jest wrażliwa na niską temperaturę, dobrze znosi
mróz i rośnie już w temperaturze kilku stopni powyżej zera.



- Gleba pod uprawę siedmiolatki powinna być żyzna i
wilgotna.



- Wymaga starannej uprawy gleby i intensywnego
nawożenia. Przed założeniem plantacji stosuje się obornik
w dawce 30t na 1 ha.



- Pielęgnacja roślin polega na spulchnianiu gleby,
odchwaszczaniu gleby, odchwaszczaniu roślin oraz
dokarmianiu.

SIEDMIOLATKA

Allium fistulosum



- szczypiorek jest rośliną wieloletnią, uprawianą na
jednym miejscu przez 3-4 lata. Jest on byliną o bardzo
skróconym kłączu.



- szczypiorek uprawiany jest na niewielkich
powierzchniach w ogrodach działkowych i przydomowych



- preferuje miejsca lekko zacienione, lecz na
stanowiskach słonecznych wcześniej zaczyna wegetację i
tworzy silniejsze kępy.



- najlepsze gleby to piaszczysto – gliniaste zasobne w
próchnicę i wapń



- pielęgnowanie roślin polega na spulchnianiu gleby w
międzyrzędziach, odchwaszczaniu i dokarmianiu.

SZCZYPIOREK

Allium schoenoprasum



- czosnek jest rośliną trwałą. W Polsce uprawia się go
jednak jako roślinę roczną. System korzeniowy jest
wiązkowy. Po zakończeniu wegetacji korzenie zamierają, a
czosnek pozostawiony na polu wytwarza nowe korzenie,
które wciągają cebulę na głębokość ok. 5 cm. Jest to tzw.
zanikanie czosnku po zakończeniu wegetacji



- jest wytrzymały na niską temperaturę



- ma duże wymagania wodne, dlatego jego uprawa
powinna być zlokalizowana w pobliżu rzek, jezior albo w
rejonach o dużej ilości opadów



- wymagania glebowe większe niż u cebuli. Najlepiej udaje
się w glebach ciepłych próchnicznych, przepuszczalnych,
w dobrej kulturze ogrodniczej, o odczynie obojętnym

CZOSNEK

Allium sativum



- spulchnianie gleby należy wykonywać bardzo

starannie, aby nie uszkodzić korzeni. Czosnek
jest wrażliwy na zachwaszczenie, wymaga
więc wielokrotnego odchwaszczania. Można je
zwalczać mechanicznie lub chemicznie.



- na małych powierzchniach stosuje się nieraz

ściółkowanie gleby. W maju międzyrzędzia
pokrywa się czarną folią, torfem lub innymi
materiałami. Zabieg ten poprawia stosunki
powietrzno-wodne gleby oraz ogranicza
zachwaszczenie.

Zabiegi pielęgnacyjne,

odchwaszczanie:



- w uprawie por jest rośliną dwuletnią



- jest rośliną o niewielkich wymaganiach cieplnych



- dobrym przedplonem dla pora są warzywa
kapustne i dyniowate oraz rośliny rolnicze, które
pozostawiają po sobie pole niezachwaszczone.



- por pozostawia po sobie glebę w dobrej strukturze



- do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych
należy zwalczanie chwastów i spulchnianie gleby, a
w uprawie z siewu również niszczenie skorupy
glebowej i przy zbyt gęstych wschodach przerywka
roślin.

POR

Allium porrum



chwastnica jednostronna,



komosa biała,



gwiazdnica pospolita,



żółtlica drobnokwiatowa,



tasznik pospolity,



tobołki polne,



pokrzywa żegawka,



gorczyca polna,



rdest plamisty i powojowy,



przytulia czepna,



psianka czarna,



maruna bezwonna



gatunki rumianowate

Do częściej spotykanych chwastów w roślinach
cebulowych zaliczane są gatunki jednoroczne:

Spotykane są też chwaty wieloletnie:



ostrożeń polny,



rzepicha leśna,



skrzyp polny.

Największe zachwaszczenie występuje w okresie

"masowego wiosennego wysypu chwastów", to jest
między 45 a 50 dniem od siewu.



Cebula: bezpośrednio po siewie: Strop 330 EC ( 3-
5/ha) dawki tego herbicydu należy dokładnie dobrać
do właściwości gleby.



Po siewie najpóźniej 2-3 dni przed wschodami cebuli
Ramrot Flo 480 SC ( 8-12l/ha)



Najważniejsze jest odchwaszczanie do razy 3-4 liści
cebuli, bo obecność chwastów w tym czasie może
spowodować straty plonu dochodzące do 40-50%



Cebula z rozsady:7-10 dni po posadzeniu może być
użyty Ramrod Flo 480 SC. (8- 12l /ha)



Czosnek: w czosnku zalecane są:

-bezpośrednio po sadzeniu STOMP 330 EC. (3-5l/ha)

-do 14 dni po sadzeniu – Afalon Dyspresyjny 450 SC (1-
1,5l/ha)
-wczesną wiosną, przed wschodami chwastów – Stomp
330 EC (3-4l/ha) lub Racer 250 (2-3l/ha)

Herbicydy:



Czosnek: w czosnku zalecane są:

-bezpośrednio po sadzeniu STOMP 330 EC. (3-

5l/ha) -do 14 dni po sadzeniu – Afalon
Dyspresyjny 450 SC (1-1,5l/ha)
-wczesną wiosną, przed wschodami chwastów –
Stomp 330 EC (3-4l/ha) lub Racer 250 (2-3l/ha)



Por: do 3 dni po siewie oprysk wilgotnej gleby
preparatem Stomp 330 EC (2-3l/ha)

•

Z rozsady: po 7-10 dniach od sadzenia na chwasty
roczne od fazy kiełkowania do fazy 3-5 liści mogą
być użyte: Azogard 50 WP. lub Prometrex 50 WP.
(1,5- 3 kg/ha)

•

po 2 - 3 tygodniach od sadzenia Afalon
Dyspersyjny 450 SC. (1- 1,5 l/ha)

Dyniowatych

Opis rodziny

Rodzina dyniowatych (Cucurbitaceae)

obejmuje około 1000 gatunków. W Polsce do
gatunków o największym znaczeniu
gospodarczym zaliczamy:



- ogórek (Cucumis sativus)



- dynia olbrzymia (Cucurbita maxima)



- dynia zwyczajna (Cucurbita pepo)



- melon (Cucumis melo)



- kawon (Citrullus vulgaris)

Dyniowate



Dyniowate są roślinami jednorocznymi o jadalnych
owocach, które spożywa się w fazie dojrzałości
użytkowej (ogórek, dynia zwyczajna) lub
fizjologicznej (dynia olbrzymia, melon i kawon).
Warzywa dyniowate należą do roślin o dużych
wymaganiach cieplnych i wrażliwych na chłody oraz
duże wymagania świetlne, zwłaszcza kawon i
melon. Są one wrażliwe na wiatry. Wymagają gleb
żyznych, ciepłych, przewiewnych i
przepuszczalnych. Uprawia się je w pierwszym roku
po oborniku z siewu nasion wprost na pole lub z
rozsady. Wartość energetyczna warzyw dyniowatych
jest mała. Największe znaczenie ma w Polsce
ogórek w uprawie polowej jak i pod osłonami.
Ostatnio coraz większego znaczenia nabiera uprawa
dyni zwyczajnej, głównie kabaczka i cukinii.



- ogórek jest rośliną zielną, jednoroczną, o długich
płożących się pędach



- optymalna temp wzrostu ogórka wynosi 20-25

o

C



- ze względu na płytki system korzeniowy, ogórek
jest wrażliwy na brak wody zarówno w glebie jak i w
powietrzu



- preferuje gleby ciepłe, przepuszczalne, o dużej
zawartości próchnicy, odczynie 6,5-7,0 średnio
ciężkie



- ogórek nie jest wrażliwy na przedplon i może być
uprawiany po wszystkich roślinach z wyjątkiem
ogórka (wyogórczenie)

OGÓREK

Cucumis sativus



- pielęgnacja roślin obejmuje przerywkę,
spulchnianie gleby, odchwaszczanie,
dokarmianie i nawożenie. Zwykle podczas
przerywki przeprowadza się pierwsze
odchwaszczanie w rzędach, a po tym zabiegu
wykonuje się pierwsze nawożenie pogłówne



- bezpośrednio przed siewem można
zastosować Devrinol 450 SC



-nie później niż 2-3 dni przed wschodami na
zielone części roślin stosuje się Reglone 200 SL

Zabiegi pielęgnacyjne,

odchwaszczanie



- roślina zielna, jednoroczna.
Dynia ma większą wartość
odżywczą niż ogórek.



- wymagania klimatyczne dyni
są mniejsze niż ogórka.
Optymalna temp wzrostu to
25

o

C, minimalna 8

o

C



- najlepsze do uprawy jest
stanowisko osłonięte,
słoneczne z wystawą
południową



- wymagania glebowe jak u
ogórka, preferuje gleby żyzne,
próchniczne i przepuszczalne

DYNIA OLBRZYMIA

Cucurbita maxima



- pielęgnacja roślin polega na przerywce

(pozostawia się jedną roślinę w gnieździe),
spulchnianiu gleby, odchwaszczaniu,
dokarmianiu i nawadnianiu na małych
powierzchniach



- do chemicznej walki z chwastami w uprawie

dyni można użyć bezpośrednio, a najpóźniej 2
dni po siewie nasion Alanap 23,7 SL,
Command 480EC lub ich mieszankę

Zabiegi pielęgnacyjne,

odchwaszczanie:



- roślina zielna, jednoroczna o krótkich pędach



- wymagania klimatyczne, stanowisko, uprawa

gleby są identyczne jak u dyni olbrzymiej



- do gatunku dyni zwyczajnej należy kilka

odmian botanicznych jak: kabaczek, cukinia i
patison



- pielęgnacja dyni zwyczajnej jest taka sama

jak u dyni olbrzymiej



- jeśli jest intensywnie nawożona, rośnie

nawet na jałowych piaskach

DYNIA ZWYCZAJNA

Cucurbita pepo



- roślina jednoroczna, wykształcająca dość silnie
rozbudowany i płytko rozmieszczony system
korzeniowy



- melony w 90% składają się z wody, mają dużo cukru,
a mało kalorii



- w Polsce uprawa melona na polu może być zawodna,
melona ma duże wymagania termiczne, optymalna
temperatura waha się 26-30

o

C



-największe zapotrzebowanie na wodę w glebie
przypada na okres tworzenia owoców



- preferuje gleby żyzne, próchniczne, o dużej
pojemności wodnej, ph gleby powinno wynosić 6,7-7,0

MELON

Cucumis melo



- w uprawie melona ważnym zabiegiem

pielęgnacyjnym jest odchwaszczanie, które
należy stosować mechanicznie i ręcznie,
bardzo ostrożnie gdyż ich system korzeniowy
jest płytki



- melon dobrze reaguje na stosowanie okryć

płaskich i ściółkowanie gleby. Należy jednak
pamiętać, że jest to roślina owadopylna

Zabiegi pielęgnacyjne,

odchwaszczanie:



- kawon zwany również arbuzem jest rośliną
jednoroczną o silnie rozwiniętym, płytkim
systemie korzeniowym



- źle znosi zacienienie, w okresie intensywnego
wzrostu owoców wymaga wysokiej wilgotności
gleby. Najlepiej rośnie na glebach próchnicznych
o pH=5,5-6,5, zasobnych w składniki pokarmowe



- kawon jest wrażliwy na niedobór miedzi, który
może się objawić skracaniem międzywęźli i
zamierania wierzchołków wzrostu

KAWON

Citrullus vulgaris

Kawon odchwaszcza się mechanicznie i

ręcznie, rośliny dobrze reagują na zabieg
ściółkowania, polepszający wczesność
owocowania, wielkość plonu i jego jakość

Zabiegi pielęgnacyjne:



pokrzywa żegawka,



jasnota różowa,



komosa biała,



chwastnica jednostronna

Do najczęściej występujących

chwastów w uprawie roślin

dyniowatych zalicza się:

Chwasty stanowią zagrożenie do czasu zakrycia

międzyrzędzi przez rośliny dyniowate. Zwalczać
je można wykorzystując metody ręcznego lub
mechanicznego odchwaszczania lub
wykorzystując herbicydy zalecane w Programie
ochrony warzyw (HO 1/2002). Korzystny wpływ na
wielkość i jakość plonu ma nawadnianie plantacji,
zwłaszcza w okresie kwitnienia i zawiązywania
owoców.

Metody

odchwaszczania:



Ogórek: kilka dni przed siewem Reglone 200 SL.

(2-3l/ha) lub Basta 150 SL(3l /ha) bezpośrednio a

najpóźniej do 2 dni po siewie zalecane jest Alanap

23.7 SL. (dawka zależy od gleby) po wschodach

ogórka na początku wegetacji można użyć Reglone
200 SL. Ogórki wysiewa się późno dlatego dość
długi okres od rozmarznięcia gleby do siewu trzeba
wykorzystać na mechaniczne niszczenie chwastów.



Dynia i Cukinia: gdy siane są wprost do gruntu
można bezpośrednio po siewie stosować Alanap
20.7 SL. (9-28l /ha)



Przed sadzeniem w pole Alanap 23.7 SL.

Herbicydy:

Dziękujemy za

uwagę!