TRYB I ZASADY
DZIAŁANIA
CENTRALNEJ
ADMINISTRACJI
RZĄDOWEJ
POJĘCIE CENTRALNEJ
ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ
Administracja centralna
to cały złożony
układ organizacyjno-funkcyjny, który
tworzą organy, urzędy i inne podmioty
oraz instytucje powołane do
realizowania zadań administracji
publicznej w ramach ich właściwości
obejmującej skalę całego państwa.
Administracja centralna stanowi część
składową administracji publicznej,
sięgającą najwyższego piętra władzy i
mającą przymioty administracji
rządowej.
ADMINISTRACJA
RZĄDOWA
Administracją rządową
nazywa się ten dział administracji, który
kierowany jest przez Radę Ministrów i jej poszczególnych
ministrów. Regulowana jest artykułem 149 Konstytucji, który
stanowi: „Ministrowie kierują określonymi działami administracji
rządowej lub wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa
Rady Ministrów”. Zakres działania ministra kierującego działem
administracji rządowej określają ustawy.
Polską administrację rządową dzieli się na:
naczelną
,
centralną
oraz
terenową
. Administrację terenową nadzoruje w imieniu
Rady Ministrów wojewoda. Jest on zwierzchnikiem zespolonej
administracji rządowej, która koordynuje, a także zapewnia
warunki jej skutecznego działania. Jednocześnie ponosi za nią
odpowiedzialność. Terenową administrację rządową tworzą także
organy specjalne oraz działający pod zwierzchnictwem starosty
kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży.
SKŁAD CENTRALNEJ
ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ
Centralna Administracja rządowa składa się z:
Rady Ministrów
ministerstw
urzędów centralnych
Administracja państwa obsługująca organy władzy
państwowej to:
Kancelaria Sejmu
Kancelaria Senatu
Najwyższa Izba Kontroli
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich
DZIAŁALNOŚĆ CENTRALNEJ
ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ
Działalność administracji rządowej sprowadza się do:
a)
działań organizatorskich
, tj. mających na celu bezpośrednie
stworzenie warunków do rozwiązania danego problemu oraz
wdrożenie czynności realizujących cele określone w przepisach
prawnych lub postanowionych w politykach publicznych
b)
działań kontrolno – nadzorczych
, które oznaczają
ingerowanie w przebieg działalności osób lub podmiotów
zbiorowych celem zweryfikowania ich zgodności z normami
obowiązującymi w danej sferze aktywności oraz określenie
sankcji w przypadku odstępstwa i doprowadzenie do pełnego
dostosowania tej działalności do prawomocnych zasad
c)
działań prognostycznych i planistycznych
, które oznaczają
określenie przyszłych stanów społeczeństwa, roli i zadań
władzy publicznej w ich osiągnięciu oraz przygotowanie
zasobów i środków, które to umożliwią
PREZYDENT
Prezydent Rzeczypospolitej
Polskiej – zgodnie z Konstytucją,
najwyższy
przedstawiciel polskich władz, gwarant
ciągłości władzy państwowej, najwyższy
organ państwa w zakresie władzy
wykonawczej, czuwa nad
przestrzeganiem postanowień i
przepisów Konstytucji, zwierzchnik Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
KTO MOŻE ZOSTAĆ PREZYDENTEM I
JAK JEST WYBIERANY
Na Prezydenta Rzeczypospolitej może być wybrany
obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów
kończy 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do
Sejmu. Kandydata zgłasza co najmniej 100 000
obywateli mających prawo wybierania do Sejmu.
Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany przez Naród
w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i w
głosowaniu tajnym.
Na Prezydenta Rzeczypospolitej wybrany zostaje
kandydat, który otrzymał więcej niż połowę ważnie
oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska
wymaganej większości, czternastego dnia po pierwszym
głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie.
W ponownym głosowaniu wyboru dokonuje się spośród
dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu
otrzymali kolejno największą liczbę głosów.
Jeżeli którykolwiek z tych dwóch kandydatów wycofa
zgodę na kandydowanie, utraci prawo wyborcze lub
umrze, w jego miejsce do wyborów w ponownym
głosowaniu dopuszcza się kandydata, który otrzymał
kolejno największą liczbę głosów w pierwszym
głosowaniu. W takim przypadku datę ponownego
głosowania odracza się o dalszych 14 dni.
Na Prezydenta Rzeczypospolitej wybrany zostaje
kandydat, który w ponownym głosowaniu otrzymał
więcej głosów.
Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i
przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności
wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej określa ustawa.
KADENCJA PREZYDENTA
Kadencja Prezydenta Rzeczypospolitej rozpoczyna się w
dniu objęcia przez niego urzędu. Prezydent
Rzeczypospolitej obejmuje urząd po złożeniu wobec
Zgromadzenia Narodowego przysięgi.
Wybierany jest na pięcioletnią kadencję i może być
ponownie wybrany tylko raz.
Ważność wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej stwierdza
Sąd Najwyższy.
Wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do Sądu
Najwyższego protestu przeciwko ważności wyboru
Prezydenta Rzeczypospolitej na zasadach określonych
w ustawie.
W razie stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta
Rzeczypospolitej przeprowadza się nowe wybory.
Prezydent Rzeczypospolitej nie może piastować
żadnego innego urzędu ani pełnić żadnej funkcji
publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze
sprawowanym urzędem.
ZADANIA PREZYDENTA W ZAKRESIE
POLITYKI ZAGRANICZNEJ
Prezydent Rzeczypospolitej jako reprezentant państwa w
stosunkach zewnętrznych:
ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, o czym
zawiadamia Sejm i Senat
mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli
Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach i przy
organizacjach międzynarodowych
przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące
akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych
innych państw i organizacji międzynarodowych
Prezydent Rzeczypospolitej w zakresie polityki zagranicznej
współdziała z Prezesem Rady Ministrów i właściwym
ministrem.
ZADANIA PREZYDENTA ODWOŁUJĄCE SIĘ DO SIŁ
ZBROJNYCH
Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej.
W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami
Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.
Prezydent Rzeczypospolitej mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców
rodzajów Sił Zbrojnych na czas określony. Czas trwania kadencji, tryb i warunki
odwołania przed jej upływem określa ustawa.
Na czas wojny Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów,
mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych. W tym samym trybie może on
Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych odwołać. Kompetencje Naczelnego Dowódcy
Sił Zbrojnych i zasady jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej
Polskiej określa ustawa.
Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, nadaje
określone w ustawach stopnie wojskowe.
Kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej, związane ze zwierzchnictwem nad
Siłami Zbrojnymi, szczegółowo określa ustawa.
Organem doradczym Prezydenta Rzeczypospolitej w zakresie wewnętrznego i
zewnętrznego bezpieczeństwa państwa jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego. W
razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa Prezydent
Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, zarządza powszechną lub
częściową mobilizację i użycie Sił Zbrojnych do obrony Rzeczypospolitej Polskiej.
PRZYWILEJE PREZYDENTA
Prezydent Rzeczypospolitej nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę
na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.
Prezydent Rzeczypospolitej nadaje ordery i odznaczenia.
Prezydent Rzeczypospolitej stosuje prawo łaski. Prawa łaski nie stosuje się
do osób skazanych przez Trybunał Stanu.
Prezydent Rzeczypospolitej może zwracać się z orędziem do Sejmu, do
Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego. Orędzia nie czyni się
przedmiotem debaty.
W sprawach szczególnej wagi Prezydent Rzeczypospolitej może zwołać
Radę Gabinetową. Radę Gabinetową tworzy Rada Ministrów obradująca
pod przewodnictwem Prezydenta Rzeczypospolitej. Radzie Gabinetowej
nie przysługują kompetencje Rady Ministrów.
Prezydent Rzeczypospolitej wydaje rozporządzenia i zarządzenia na
zasadach określonych w art. 92 i art. 93 Konstytucji.
Prezydent Rzeczypospolitej wydaje postanowienia w zakresie realizacji
pozostałych swoich kompetencji. Organem pomocniczym Prezydenta
Rzeczypospolitej jest Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej. Prezydent
Rzeczypospolitej nadaje statut Kancelarii oraz powołuje i odwołuje Szefa
Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej.
Prezydent Rzeczypospolitej, korzystając ze swoich konstytucyjnych i
ustawowych kompetencji, wydaje akty urzędowe. Akty urzędowe
Prezydenta Rzeczypospolitej wymagają dla swojej ważności podpisu
Prezesa Rady Ministrów, który przez podpisanie aktu ponosi
odpowiedzialność przed Sejmem.
ZAWIESZENIE PEŁNIENIA
FUNKCJI PREZYDENTA
Prezydent Rzeczypospolitej za naruszenie
Konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa
może być pociągnięty do odpowiedzialności przed
Trybunałem Stanu.
Postawienie Prezydenta Rzeczypospolitej w stan
oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia
Narodowego, podjętą większością co najmniej 2/3
głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia
Narodowego na wniosek co najmniej 140 członków
Zgromadzenia Narodowego.
Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta
Rzeczypospolitej w stan oskarżenia przed
Trybunałem Stanu sprawowanie urzędu przez
Prezydenta Rzeczypospolitej ulega zawieszeniu.
OBECNY PREZYDENT RP
Obecnie funkcję
prezydenta pełni
Bronisław
Komorowski.
Wygrał wybory
prezydenckie 4
lipca 2010 r.
Urząd objął
składając
przysięgę przed
Zgromadzeniem
Narodowym 6
sierpnia 2010 r.
RADA MINISTRÓW
Rada Ministrów, zwana rządem – konstytucyjny organ władzy
wykonawczej w Polsce.
Zgodnie z Konstytucją RP z 2 kwietnia 1997 roku władzę wykonawczą w
Polsce sprawuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów,
która prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną państwa poprzez
ustalenie kierunków polityki i kontrole ich bieżącej realizacji. Jej
podstawowym zadaniem jest kierownictwo, koordynacja i kontrola
działania całej administracji rządowej. Funkcjonowanie Rady Ministrów
regulują trzy akty prawne:
Konstytucja RP
Ustawa o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie
działania ministrów z 6 sierpnia 1996 roku [Dz. U. 1996, nr 106, poz. 492]
Ustawa o działach administracji rządowej z 4 września 1997 roku [Dz. U.
1997, nr 141, poz. 943]
Zgodnie z obowiązującą Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów
oraz ministrów.
ZADANIA RADY
MINISTRÓW
Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych
organów państwowych i samorządu terytorialnego.
Rada Ministrów kieruje administracją rządową.
W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w
szczególności:
1)
zapewnia wykonanie ustaw,
2)
wydaje rozporządzenia,
3)
koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej,
4)
chroni interesy Skarbu Państwa,
5)
uchwala projekt budżetu państwa,
6)
kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków
państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu,
7)
zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,
8)
zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,
9)
sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i
organizacjami międzynarodowymi,
10)
zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i
wypowiada inne umowy międzynarodowe,
11)
sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie
liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej,
12)
określa organizację i tryb swojej pracy.
SKŁAD RADY
MINISTRÓW
Rada Ministrów składa się z Prezesa
Rady Ministrów i ministrów.
W skład Rady Ministrów mogą być
powoływani wiceprezesi Rady
Ministrów.
Prezes i wiceprezes Rady Ministrów
mogą pełnić także funkcję ministra.
W skład Rady Ministrów mogą być
ponadto powoływani przewodniczący
określonych w ustawach komitetów.
OBECNY SKŁAD RADY MINISTRÓW
•E
WA
K
OPA
CZ
Prezes Rady Ministrów
•JAN
US
Z P
IE
CH
OC
IŃ
SK
I
•TO
MA
SZ
S
IE
MO
NIAK
Wiceprezesi Rady
Ministrów
•JOA
NN
A K
LU
ZIK
-
ROS
TK
OWS
KA
minister
administracji i
cyfryzacji
•M
AT
EUS
Z S
ZC
ZU
RE
K
minister finansów
•JA
NU
SZ
P
IEC
HOC
IŃ
SK
I
minister gospodarki
Ministerstwa:
•M
AŁ
GO
RZ
ATA
OM
IL
AN
OW
SK
A
minister kultury i
dziedzictwa
narodowego
•L
EN
A K
OL
AR
SK
A-
BO
BIŃ
SK
A
minister nauki i
szkolnictwa
wyższego
•T
OM
AS
Z S
IE
MO
NIA
K
minister obrony
narodowej
•W
ŁA
DYS
ŁA
W K
OSIN
IA
K-
KA
MYS
Z
minister pracy i
polityki
społecznej
•M
AR
EK
S
AW
IC
KI
minister
rolnictwa i
rozwoju wsi
•M
AR
IA
W
AS
IA
K
minister
infrastruktury i
rozwoju
•W
ŁO
DZ
IM
IE
RZ
KA
RP
IŃS
KI
minister
skarbu
państwa
•A
ND
RZ
EJ B
IE
RNA
T
minister
sportu i
turystyki
•C
EZ
AR
Y G
RA
BA
RC
ZY
K
minister
sprawiedliwoś
ci
•T
ER
ESA
PIO
TR
OW
SKA
minister
spraw
wewnętrznych
•G
RZ
EG
OR
Z
SC
HE
TY
NA
minister
spraw
zagranicznych
•MAC
IE
J H
.
GR
ABO
WSK
I
minister
środowiska
•B
AR
TO
SZ
AR
ŁU
KO
WIC
Z
minister zdrowia
•JA
CEK
C
IC
HO
CK
I
minister-członek
Rady Ministrów,
szef komitetu
stałego RM
Osoby
uc
zest
nic
ząc
e w
posie
dzeni
ac
h R
ady
Min
istr
ów
•IW
ONA SU
LIK
sekretarz stanu,
rzecznik prasowy
rządu
•M
acie
j B
EREK
sekretarz Rady
Ministrów
ZADANIA PREZESA RADY MINISTRÓW
Prezes Rady Ministrów:
reprezentuje Radę Ministrów
kieruje pracami Rady Ministrów
wydaje rozporządzenia
zapewnia wykonywanie polityki Rady
Ministrów i określa sposoby jej wykonywania
koordynuje i kontroluje pracę członków Rady
Ministrów
sprawuje nadzór nad samorządem
terytorialnym w granicach i formach
określonych w Konstytucji i ustawach
jest zwierzchnikiem służbowym
pracowników administracji rządowej
PREMIER MA
PRAWO:
wyznaczyć ministrowi zakres spraw, w których minister ten działa z
upoważnienia Prezesa Rady Ministrów;
żądać informacji, dokumentów i sprawozdań okresowych lub dotyczących
poszczególnej sprawy albo rodzaju spraw od ministra, kierownika urzędu
centralnego lub wojewody oraz od pracowników urzędów organów
administracji rządowej po zawiadomieniu właściwego ministra, kierownika
urzędu centralnego lub wojewody;
zarządzić przeprowadzenie korespondencyjnego uzgodnienia stanowisk
członków Rady Ministrów;
zwoływać, brać udział i przewodniczyć posiedzeniom organów
pomocniczych Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów bez względu na
ich skład i zakres działania;
zwoływać posiedzenia, z udziałem właściwych ministrów, kierowników
urzędów centralnych lub wojewodów i im przewodniczyć;
przekazać, z urzędu lub na wniosek właściwego organu albo na wniosek
strony, sprawę należącą do właściwości więcej niż jednego ministra lub
kierownika centralnego urzędu do załatwienia wskazanemu przez siebie
ministrowi, zawiadamiając o tym wszystkie inne właściwe organy oraz
strony;
rozstrzygać o zakresie działania ministrów w razie sporu kompetencyjnego
między ministrami.
OBECNY PREZES RADY MINISTRÓW
Obecnym prezesem rady
ministrów jest Ewa Kopacz.
3 września 2014 zarząd
krajowy PO rekomendował
kandydaturę Ewy Kopacz
na urząd Prezesa Rady
Ministrów w związku z
zapowiedzianą rezygnacją
Donalda Tuska, który został
wybrany na nowego
przewodniczącego Rady
Europejskiej. 15 września
została przez prezydenta
Bronisława Komorowskiego
desygnowana na to
stanowisko.
POSIEDZENIA RADY
MINISTRÓW
Prezes Rady Ministrów zwołuje posiedzenia Rady Ministrów, ustala ich porządek i
im przewodniczy.
Posiedzenie Rady Ministrów przygotowuje i obsługuje sekretarz Rady Ministrów, do
którego należą również sprawy związane z:
1)
przyjmowaniem od wnioskodawców oraz przekazywaniem członkom Rady
Ministrów projektów dokumentów rządowych;
2)
opracowywaniem protokołu ustaleń przyjętych przez Radę Ministrów;
3)
przygotowywaniem dokumentów rozpatrywanych przez Radę Ministrów oraz
przedkładanych do podpisu Prezesowi Rady Ministrów;
4)
koordynowaniem działalności legislacyjnej Rady Ministrów i Prezesa Rady
Ministrów.
Posiedzenia Rady Ministrów są niejawne.
Prezes Rady Ministrów, z własnej inicjatywy lub na wniosek członka Rady
Ministrów, może zezwolić zaproszonym osobom na przysłuchiwanie się posiedzeniu
Rady Ministrów w całości lub w części oraz na udzielanie wyjaśnień.
Rada Ministrów jest obowiązana informować opinię publiczną o przedmiocie
posiedzenia oraz o podjętych rozstrzygnięciach. Nie dotyczy to spraw, w stosunku
do których Prezes Rady Ministrów zarządził tajność obrad.
Rada Ministrów może powierzyć Prezesowi Rady Ministrów ostateczną redakcję
tekstów przyjętych rozstrzygnięć.
Rozstrzygnięcia Rady Ministrów podpisuje Prezes Rady Ministrów po ich
przedstawieniu i podpisaniu przez sekretarza Rady Ministrów.
ZADANIA MINISTRÓW
Ministrowie kierują określonymi
działami administracji rządowej lub
wypełniają zadania wyznaczone im
przez Prezesa Rady Ministrów. Zakres
działania ministra kierującego działem
administracji rządowej określają ustawy.
Minister kierujący działem administracji
rządowej wydaje rozporządzenia. Rada
Ministrów, na wniosek Prezesa Rady
Ministrów, może uchylić rozporządzenie
lub zarządzenie ministra.
Członek Rady Ministrów nie może
prowadzić działalności sprzecznej z jego
obowiązkami publicznymi.
Prezes Rady Ministrów, wiceprezesi
Rady Ministrów i ministrowie składają
wobec Prezydenta Rzeczypospolitej
przysięgę.
POWOŁYWANIE RADY
MINISTRÓW
Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrów, który proponuje
skład Rady Ministrów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje Prezesa Rady Ministrów
wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego
posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera
przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów.
Prezes Rady Ministrów, w ciągu 14 dni od dnia powołania przez Prezydenta
Rzeczypospolitej, przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów z
wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala
bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby
posłów.
W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie ust. 1 lub nieudzielenia jej wotum
zaufania w trybie ust. 2 Sejm w ciągu 14 dni od upływu terminów określonych w ust.
1 lub ust. 2 wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego
członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej
połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje tak wybraną
Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.
W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 154 ust. 3 Prezydent
Rzeczypospolitej w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek
pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu
14 dni od dnia powołania Rady Ministrów przez Prezydenta Rzeczypospolitej udziela
jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej
liczby posłów.
W razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania w trybie określonym w ust.
1, Prezydent Rzeczypospolitej skraca kadencję Sejmu i zarządza wybory.
PONOSZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI
PRZEZ RADĘ MINISTRÓW
Członkowie Rady Ministrów ponoszą odpowiedzialność
przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji lub
ustaw, a także za przestępstwa popełnione w związku
z zajmowanym stanowiskiem.
Uchwałę o pociągnięciu członka Rady Ministrów do
odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu Sejm
podejmuje na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej
lub co najmniej 115 posłów większością 3/5 ustawowej
liczby posłów.
Członkowie Rady Ministrów ponoszą przed Sejmem
solidarną odpowiedzialność za działalność Rady
Ministrów.
Członkowie Rady Ministrów ponoszą przed Sejmem
również odpowiedzialność indywidualną za sprawy
należące do ich kompetencji lub powierzone im przez
Prezesa Rady Ministrów.
WOTUM NIEUFNOŚCI
Sejm wyraża Radzie Ministrów wotum nieufności
większością ustawowej liczby posłów na wniosek
zgłoszony przez co najmniej 46 posłów i wskazujący
imiennie kandydata na Prezesa Rady Ministrów. Jeżeli
uchwała została przyjęta przez Sejm, Prezydent
Rzeczypospolitej przyjmuje dymisję Rady Ministrów i
powołuje wybranego przez Sejm nowego Prezesa Rady
Ministrów, a na jego wniosek pozostałych członków
Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę.
Wniosek o podjęcie uchwały, o której mowa w ust. 1,
może być poddany po głosowanie nie wcześniej niż po
upływie 7 dni od dnia jego zgłoszenia. Powtórny
wniosek może być zgłoszony nie wcześniej niż po
upływie 3 miesięcy od dnia zgłoszenia poprzedniego
wniosku. Powtórny wniosek może być zgłoszony przed
upływem 3 miesięcy, jeżeli wystąpi z nim co najmniej
115 posłów.
MINISTERSTWA W
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
Ministerstwo Edukacji Narodowej
Ministerstwo Finansów
Ministerstwo Gospodarki
Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Ministerstwo Obrony Narodowej
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Ministerstwo Skarbu Państwa
Ministerstwo Sportu i Turystyki
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Ministerstwo Sprawiedliwości
Ministerstwo Środowiska
Ministerstwo Zdrowia
MINISTERSTWO ADMINISTRACJI
I CYFRYZACJI (MAC)
polski urząd administracji
rządowej obsługujący ministra właściwego do
spraw czterech działów administracji
rządowej: administracja publiczna,
informatyzacja, łączność oraz wyznania
religijne, mniejszości narodowe i etniczne;
Ministerstwo powstało w drodze
przekształcenia znoszonych: Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i
Administracji oraz Ministerstwa
Infrastruktury.
Andrzej Halicki
(PO) – minister administracji
i cyfryzacji od 22 września 2014
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ (MEN)
polski urząd administracji rządowej obsługujący ministra właściwego do
spraw działu administracji rządowej oświata i wychowanie, przywrócony 5
maja 2006 roku w wyniku podziału Ministerstwa Edukacji i Nauki. Nowo
powstałym resortem zostało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Ministerstwo Edukacji Narodowej zostało utworzone 14 października 1773
jako Komisja Edukacji Narodowej, pierwsze w świecie ministerstwo nauki,
oświaty i wychowania; po dobie rozbiorowej zostało utworzone ponownie 3
stycznia 1918 jako Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia
Publicznego.
Do głównych zadań ministerstwa należą sprawy związane z:
wychowaniem przedszkolnym, kształceniem ogólnokształcącym,
specjalnym i zawodowym;
programami, podręcznikami i środkami dydaktycznymi nauczania;
egzaminami zewnętrznymi;
pomocą stypendialną dla uczniów;
zatrudnianiem nauczycieli, ich awansem i wynagrodzeniami;
polityką państwa dla młodzieży.
Joanna Kluzik-Rostkowska
(PO) – minister edukacji narodowej od 27
listopada 2013
MINISTERSTWO
FINANSÓW (MF)
urząd pomocniczy Ministra Finansów,
centralnego organu administracji rządowej
odpowiedzialnego za dział administracji
rządowej – finanse publiczne. Pomaga
Ministrowi Finansów w m.in.
projektowaniu budżetu państwa, kierowaniu
sprawami podatków, finansowania samorządów
terytorialnych oraz sprawami związanymi
z długiem publicznym. Poprzednikiem
kompetencyjnym Ministerstwa Finansów było
do 1950 roku Ministerstwo Skarbu.
Mateusz Szczurek
(bezpartyjny) – minister
finansów od 27 listopada 2013
MINISTERSTWO GOSPODARKI (MG)
ministerstwo kierujące działem gospodarka Od 31 października 2005 Ministerstwo
zostało podzielone na resorty: Gospodarki, Ministerstwo Pracy i Polityki
Społecznej oraz Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
Dział gospodarka obejmuje sprawy:
kształtowania warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej;
podejmowania działań sprzyjających wzrostowi konkurencyjności oraz innowacyjności
gospodarki polskiej;
formułowania założeń współpracy gospodarczej z zagranicą;
współpracy z organizacjami międzynarodowymi o charakterze gospodarczym oraz
prowadzenia działań w zakresie kształtowania i realizacji zasad wymiany handlowej
Unii Europejskiej z krajami trzecimi, w tym w szczególności w ramach wspólnej
polityki handlowej Unii Europejskiej;
promocji gospodarki, w tym wspierania rozwoju eksportu i inwestycji polskich za
granicą oraz wspierania napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych;
nadzoru nad świadczeniem usług związanych z podpisem elektronicznym w rozumieniu
przepisów o podpisie elektronicznym;
funkcjonowania krajowych systemów energetycznych, z uwzględnieniem zasad
racjonalnej gospodarki i potrzeb bezpieczeństwa energetycznego kraju;
działalności związanej z wykorzystaniem energii atomowej na potrzeby społeczno-
gospodarcze kraju;
kontroli obrotu z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu
strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego
pokoju i bezpieczeństwa w związku z porozumieniami i zobowiązaniami
międzynarodowymi;
wprowadzania środków administrowania obrotem z zagranicą towarami i usługami, a
także sprawy przywozu i wywozu technologii
Janusz Piechociński
(PSL) – minister gospodarki, wicepremier od 6 grudnia 2012
MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY I
ROZWOJU (MIR)
polski urząd administracji rządowej obsługujący
ministra właściwego do spraw czterech działów
administracji rządowej: rozwój regionalny;
budownictwo, lokalne planowanie i
zagospodarowanie przestrzenne oraz
mieszkalnictwo, gospodarka morska, transport.
Ministerstwo to zostało utworzone 27 listopada
2013 w drodze włączenia do
dotychczasowego Ministerstwa Rozwoju
Regionalnego komórek organizacyjnych
dotychczasowego Ministerstwa Transportu,
Budownictwa i Gospodarki Morskiej.
Maria Wasiak
(bezpartyjna) – minister
infrastruktury i rozwoju od 22 września 2014
MINISTERSTWO KULTURY I
DZIEDZICTWA NARODOWEGO (MKIDN)
Do głównych zadań ministerstwa należą między innymi:
opracowanie projektu budżetu państwa w części pozostającej w
dyspozycji ministra
opieka nad dziedzinami: teatr, muzyka, balet, opera, sztuka estradowa,
sztuki plastyczne, literatura, muzealnictwo, kultura ludowa, edukacja
kulturalna, amatorski ruch artystyczny, wymiana kulturalna z zagranicą
opiniowanie projektów aktów prawnych oraz opracowywanie ich pod
względem formalno-prawnym
wykonywanie i koordynacja realizacji zadań wynikających z polityki
rządu w zakresie ochrony zabytków
inicjowanie działań na rzecz podtrzymania i
upowszechniania tradycji narodowej i państwowej
opieka i nadzór nad szkolnictwem artystycznym
prowadzenie zadań z zakresu polityki audiowizualnej
nadzór nad Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych oraz Radą
Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa
Małgorzata Omilanowska
(bezpartyjny) – minister kultury i dziedzictwa
narodowego od 17 czerwca 2014
MINISTERSTWO NAUKI I
SZKOLNICTWA WYŻSZEGO (MNISW)
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
kieruje działami administracji rządowej
"nauka" i "szkolnictwo wyższe" oraz jest
dysponentem budżetu na badania naukowe
finansowane przez państwo.
5 maja 2006 roku premier Marcinkiewicz
powołał Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego, które powstało w wyniku podziału
Ministerstwa Edukacji i Nauki.
Lena Kolarska-Bobińska
(PO) – minister nauki
i szkolnictwa wyższego od 3 grudnia 2013
MINISTERSTWO OBRONY
NARODOWEJ (MON)
urząd administracji rządowej w Polsce podlegający ministrowi
właściwemu do spraw obrony narodowej.
kierowanie w czasie pokoju Siłami Zbrojnymi RP,
przygotowywanie założeń obronnych państwa, w tym propozycji
dotyczących rozwoju i struktury sił zbrojnych
realizowanie założeń, decyzji, postanowień i wytycznych Rady
Ministrów w zakresie obrony narodowej
sprawowanie nadzoru nad realizacją zadań obronnych przez
organy administracji państwowej, instytucje
państwowe, samorządy, podmioty gospodarcze itp.
sprawowanie ogólnego kierownictwa w sprawach wykonywania
powszechnego obowiązku obrony
zawieranie umów międzynarodowych, wynikających z decyzji
Rady Ministrów, dotyczących udziału polskich kontyngentów
wojskowych w międzynarodowych misjach pokojowych i akcjach
humanitarnych oraz ćwiczeń wojskowych prowadzonych wspólnie
z innymi państwami lub organizacjami międzynarodowymi
Tomasz Siemoniak
(PO) – minister obrony narodowej od 2
sierpnia 2011, wicepremier od 22 września 2014
MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI
SPOŁECZNEJ (MPIPS)
Dział praca obejmuje sprawy:
zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu;
stosunków pracy i warunków pracy;
wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych;
zbiorowych stosunków pracy i sporów zbiorowych;
Dział rodzina obejmuje sprawy:
rozwoju i ochrony instytucji małżeństwa, dzieci i rodziny;
rządowych programów wspierania rodziny, w szczególności rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji
materialnej i społecznej, a także rodzin wielodzietnych lub niepełnych;
przeciwdziałania patologiom i dyskryminacji w rodzinie;
uwarunkowań demograficznych w kraju;
koordynowania i organizowania współpracy organów administracji publicznej, organizacji
pozarządowych i instytucji w zakresie realizacji praw rodziny, dzieci i osób starszych potrzebujących
wsparcia;
współpracy międzynarodowej dotyczącej realizacji i ochrony praw rodziny, dzieci, młodzieży, kobiet,
mężczyzn i osób starszych.
Dział zabezpieczenie społeczne obejmuje sprawy:
ubezpieczeń społecznych i zaopatrzenia społecznego;
funduszy emerytalnych, pomocy społecznej i świadczeń na rzecz rodziny;
świadczeń socjalnych, zatrudnienia, rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych;
kombatantów i osób represjonowanych;
koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, z wyjątkiem rzeczowych świadczeń leczniczych;
działalności pożytku publicznego, w tym nadzoru nad prowadzeniem tej działalności przez organizacje
pożytku publicznego, z wyłączeniem nadzoru nad działalnością w zakresie ratownictwa i ochrony
ludności.
Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego sprawuje nadzór nad Prezesem Urzędu do
Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Władysław Kosiniak-Kamysz
(PSL) – minister pracy i polityki społecznej od 18 listopada 2011
MINISTERSTWO ROLNICTWA
I ROZWOJU WSI (MRIRW)
polskie ministerstwo zajmujące się
sprawami produkcji rolnej, rozwojem wsi,
przemysłem
spożywczym, rybołówstwem oraz
nadzorem fitosanitarnym
i weterynaryjnym.
Marek Sawicki
(PSL) – minister rolnictwa
i rozwoju wsi od 17 marca 2014
MINISTERSTWO SKARBU
PAŃSTWA (MSP)
Zadania Ministerstwa Skarbu Państwa
Wykonywanie uprawnień wynikających z praw majątkowych Skarbu Państwa,
przygotowywanie:
założeń polityki ochrony interesów skarbu państwa oraz gospodarowania mieniem skarbu
państwa,
projektów prywatyzacji oraz programów prywatyzacji majątku państwowego,
projektów ustaw i rozporządzeń dotyczących skarbu państwa,
gospodarowania mieniem państwowym oraz prywatyzacji,
corocznych sprawozdań z realizacji prywatyzacji,
prowadzenie:
ewidencji państwowych jednostek administracyjnych,
ewidencji majątku państwowego pozostałego po zlikwidowanych przedsiębiorstwach
państwowych,
ewidencji akcji i udziałów, z których uprawnienia wykonuje Minister Skarbu Państwa,
sprawowanie kontroli wykonywania przez organy administracji publicznej zadań
w zakresie przekształceń własnościowych,
powoływanie i odwoływanie członków organów państwowych osób prawnych,
wyrażanie zgody na dysponowanie przez państwowe osoby prawne składnikami
majątkowymi o wartości przekraczającej 50.000 euro
Włodzimierz Karpiński
(PO) – minister skarbu państwa od 24 kwietnia 2013
MINISTERSTWO SPORTU I
TURYSTYKI (MSIT)
Do głównych zadań ministerstwa należą:
rozwój sportu powszechnego i wyczynowego
nadzór nad wszystkimi związkami sportowymi
W związku z powołaniem nowego ministerstwa zmieniono
ustawę nadając nowe brzmienie przepisowi określającemu
zakres spraw zaliczanych do działu kultura fizyczna i sport.
Dział ten obejmuje następujące sprawy:
Kultura fizyczna
Rekreacja i rehabilitacja ruchowa
Sport dzieci i młodzieży
Sport kwalifikowany
Sport osób niepełnosprawnych.
Andrzej Biernat
(PO) – minister sportu i turystyki od 27
listopada 2013
MINISTERSTWO SPRAW
WEWNĘTRZNYCH (MSW)
Zakres działania ministerstwa
ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego,
ochrona granic państwa, kontrola ruchu granicznego i
cudzoziemców oraz koordynacja działań związanych z
polityką migracyjną państwa,
zarządzanie kryzysowe,
obrona cywilna,
ochrona przeciwpożarowa,
nadzór nad ratownictwem górskim i wodnym,
obywatelstwo,
ewidencja ludności, dowody osobiste i paszporty,
rejestracja stanu cywilnego oraz zmiana imion i nazwisk.
Teresa Piotrowska
(PO) – minister spraw
wewnętrznych od 22 września 2014
MINISTERSTWO SPRAW
ZAGRANICZNYCH (MSZ)
resort odpowiedzialny za kształtowanie i prowadzenie
polityki zagranicznej RP. Do zadań Ministra Spraw
Zagranicznych należy:
reprezentowanie i ochrona interesów Polski i jej obywateli
(dyplomacja);
utrzymywanie dobrych stosunków Polski z
innymi państwami oraz organizacjami międzynarodowymi;
współpraca z Polonią;
promocja Rzeczypospolitej Polskiej i języka polskiego;
ustalanie organizacji i kierowanie działalnością misji
dyplomatycznych i urzędów konsularnych;
kierowanie działem administracji rządowej, sprawy
zagraniczne;
obsługa Komitetu do Spraw Europejskich.
Grzegorz Schetyna
(PO) – minister spraw
zagranicznych od 22 września 2014
MINISTERSTWO
SPRAWIEDLIWOŚCI (MS)
urząd pomocniczy Ministra Sprawiedliwości, naczelnego organu
administracji rządowej odpowiedzialnego za dział administracji rządowej -
sprawiedliwość. Minister Sprawiedliwości z mocy Konstytucji jest
członkiem Krajowej Rady Sądownictwa.
Kompetencje Ministra Sprawiedliwości
Minister kieruje działem administracji rządowej - sprawiedliwość.
Minister jest dysponentem 15 i 37 części budżetu państwa.
Obsługę ministra zapewnia Ministerstwo Sprawiedliwości.
Dział sprawiedliwość obejmuje sprawy:
sądownictwa,
prokuratury, notariatu, adwokatury i radców prawnych, w zakresie
wynikającym z przepisów odrębnych,
wykonywania kar oraz środków wychowawczych i środka poprawczego
orzeczonego przez sądy oraz sprawy pomocy postpenitencjarnej.
Minister właściwy do spraw sprawiedliwości zapewnia przygotowywanie
projektów kodyfikacji prawa cywilnego, w tym rodzinnego, oraz prawa
karnego.
Minister właściwy do spraw sprawiedliwości jest właściwy w sprawach
sądownictwa w zakresie spraw niezastrzeżonych odrębnymi przepisami do
kompetencji innych organów państwowych i z uwzględnieniem zasady
niezawisłości sędziowskiej.
Ministrowi właściwemu do spraw sprawiedliwości podlega Służba
Więzienna.
Cezary Grabarczyk
(PO) - minister sprawiedliwości od 22 września 2014
MINISTERSTWO
ŚRODOWISKA (MŚ)
polskie ministerstwo utworzone
w 1999 roku. Minister Środowiska od
2011 roku kieruje
następującymi działami administracji
rządowej: środowisko, gospodarka
wodna
Maciej Grabowski
(bezpartyjny)
– minister środowiska od 27 listopada
2013
MINISTERSTWO
ZDROWIA (MZ)
polskie ministerstwo kierowane
przez ministra właściwego do
spraw zdrowia publicznego
Ministerstwo Zdrowia zostało
utworzone 4 kwietnia 1918 jako
Ministerstwo Zdrowia Publicznego,
Opieki Społecznej i Ochrony Pracy
Bartosz Arłukowicz
(P0) – minister
zdrowia od 18 listopada 2011
ADMINISTRACJA
ZESPOLONA
Administracja zespolona – element
rządowej administracji terenowej. Chodzi o powiązanie
organizacyjne organów tej administracji wyróżnionych
przedmiotem działania, należących do różnych działów
administracji rządowej (nazwanych w ustawie o administracji
rządowej w województwie kierownikami zespolonych służb,
inspekcji i straży, np. komendant wojewódzki straży pożarnej,
wojewódzki lekarz weterynarii, kurator oświaty, itd.), pod
kierownictwem jednego organu o kompetencji ogólnej
- wojewody w celu redukcji kosztów administracji, lepszej
koordynacji działań i unikania dublowania kompetencji.
Przeciwieństwo zasady resortowości. W ramach
zespolenia wojewoda jest uprawniony m.in. do powoływania
kierowników służb, inspekcji i straży (wyjątki w przypadku
komendantów wojewódzkich policji-wymóg opinii wojewody i
straży pożarnej-wymóg zgody), do zatwierdzania regulaminów
tych jednostek, tworzenia i znoszenia jednostek organizacyjnych
stanowiących ich aparat pomocniczy. Co do zasady organy te
winny być skupione w jednym urzędzie wojewódzkim i
dysponować wspólnym budżetem, ale w praktyce zasada ta
doznaje znaczących wyjątków, np. w przypadku policji.
ORGANY RZĄDOWEJ
ADMINISTRACJI ZESPOLONEJ
Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej
Komendant Wojewódzki Policji
Kurator Oświaty
Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny
Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego
Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska
Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
Wojewódzki Lekarz Weterynarii
Wojewódzki Konserwator Zabytków
Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny
Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego
Wymienione organy dysponują aparatem pomocniczym w postaci
wojewódzkich komend, inspektoratów, oddziałów i kuratoriów.
ADMINISTRACJA
NIEZESPOLONA
Administracja niezespolona część administracji
rządowej w terenie. W przeciwieństwie do administracji
zespolonej nie jest podległa wojewodzie. Organami
administracji niezespolonej są terenowe organy
administracji rządowej podporządkowane
właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi
administracji rządowej, a także kierownicy
państwowych osób prawnych i kierownicy innych
państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących
zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze
województwa. Ustanowienie tych organów może
następować wyłącznie w drodze ustawy, jeżeli jest to
uzasadnione ogólnopaństwowym charakterem
wykonywanych zadań lub terytorialnym zasięgiem działania
przekraczającym obszar jednego województwa. Mogą one
wydawać akty prawa miejscowego (obowiązujące na
terenie województwa lub jego części)
ORGANAMI RZĄDOWEJ
ADMINISTRACJI NIEZESPOLONEJ
dyrektorzy izb celnych
naczelnicy urzędów celnych
dyrektorzy izb skarbowych,
naczelnicy urzędów skarbowych
dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej
dyrektorzy urzędów morskich
dyrektorzy urzędów statystycznych
graniczni i powiatowi lekarze weterynarii
regionalni dyrektorzy ochrony środowiska
dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i
specjalistycznych urzędów górniczych
Aktualny wykaz organów administracji niezespolonej
znajduje się w ustawie o wojewodzie i administracji
rządowej w województwie.
BIBLIOGRAFIA
KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r.
DZIENNIK USTAW
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia
11 kwietnia 2012 r.
http://www.bip.gov.pl/
http://mfiles.pl/pl/
http://encyklopedia.pwn.pl/
http://portalwiedzy.onet.pl/
AUTORZY
Klaudia Rybak
Katarzyna Tometczak
Barbara Sadaj
Małgorzata Mocarska
Dziękujemy za uwagę !