Kamila

Marcinkowska

Magdalena

Maślanka

Marta Matyśkiewicz

Anita Misiak

Tryb i zasady działania

administracji rządowej

w terenie

Rządowa administracja

terenowa

Rząd posiada swoje agendy terenowe na szczeblu

regionalnym i lokalnym, czyli tzw. terenowe organy

administracji rządowej. Kształt terenowej administracji

rządowej został określony w pakiecie ustawodawstwa

przyjętego w 1998r., na mocy którego z dniem 1 stycznia

1999 roku wprowadzony został trójszczeblowy podział

terytorialny kraju, a na szczeblu wojewódzkim

podzielono kompetencje pomiędzy administracją

rządową i samorządem województwa. Funkcjonowanie

terenowej administracji rządowej reguluje ustawa o

wojewodzie i administracji rządowej w

województwie z dnia 23 stycznia 2009r.

Administrację rządową na obszarze województwa
zgodnie z ustawą wykonują:
1) wojewoda;
2) organy rządowej administracji zespolonej w
województwie, w tym kierownicy zespolonych służb,
inspekcji i straży;
3) organy niezespolonej administracji rządowej;
4) jednostki samorządu terytorialnego i ich związki,
jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji
rządowej wynika z odrębnych ustaw lub z zawartego
porozumienia;
5) starosta, jeżeli wykonywanie przez niego zadań
administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw;
6) inne podmioty, jeżeli wykonywanie przez nie
zadań administracji rządowej wynika z odrębnych
ustaw.

Status prawny wojewody

Szczególnej roli, na podstawie ustawy z dnia 23 stycznia

2009r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie,

nabiera pozycja wojewody, jako koordynatora wszystkich

działań podejmowanych przez organy administracji publicznej
na terenie województwa. Wojewoda może wydawać polecenia

o mocy obowiązującej wobec wszystkich organów

administracji rządowej działających w województwie, a w

sytuacjach nadzwyczajnych (np. w czasie klęski żywiołowej)

obowiązujące również organy samorządu terytorialnego. O

wydanych poleceniach wojewoda niezwłocznie informuje

właściwego ministra. Polecenia te nie mogą dotyczyć

rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze decyzji

administracyjnej, a także nie mogą dotyczyć czynności

operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych oraz

czynności z zakresu ścigania wykroczeń.

Wojewoda zyskał możliwość oddziaływania

merytorycznego i organizacyjnego na zespolone

służby, inspekcje i straże, co stało się podstawą

do przyjęcia przez niego odpowiedzialności za

skutek ich działania.

Silna pozycja wojewody znalazła swój wyraz nie
tylko w odniesieniu do administracji zespolonej.

Wojewoda zapewnia bowiem współdziałanie

wszystkich jednostek organizacyjnych

administracji rządowej i samorządowej,

działających na obszarze województwa, również

innych niż zespolone, w tym organów -

administracji niezespolonej i samorządowych.

Środki oddziaływania, w które

wyposażony jest wojewoda są

zróżnicowane. Silnymi instrumentami

dysponuje on wobec organów

administracji zespolonej. Instrumenty

oddziaływania wojewody na pozostałe

jednostki organizacyjne administracji

rządowej i samorządowej działające na

obszarze województwa są pochodną

rodzaju zależności, jaka łączy te jednostki

z wojewodą, a ta z kolei może być

uwarunkowana rodzajem wykonywanych

działań czy szczególną sytuacją.

Tryb powołania i

odwoływania wojewody

Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra
Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Na stanowisko wojewody może zostać powołana osoba, która:
- posiada obywatelstwo polskie;
- posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny;
- posiada co najmniej trzyletni staż pracy w zakresie kierowania
zespołami ludzkimi;
- nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne
przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne
przestępstwo skarbowe;
- korzysta z pełni praw publicznych;
- cieszy się nieposzlakowaną opinią.

Stanowisko wojewody ma charakter polityczny, o czym świadczy treść
art. 38 ustawy o Radzie Ministrów zawierający zastrzeżenie, że w
przypadku przyjęcia dymisji Rządu przez Prezydenta RP dymisję składa
też wojewoda.

Nadzór nad działalnością

wojewody

Działalnością wojewody kieruje Prezes

Rady Ministrów. Proces ten odbywa się za

pomocą wytycznych oraz poleceń, a także

na podstawie sprawozdawczości z

realizacji zadań. Ważnym elementem tego

procesu jest również ocena pracy.

Głównym kryterium oceny i nadzoru

Prezesa Rady Ministrów jest zgodność

podejmowanych przez wojewodę działań z

polityką prowadzoną przez Radę Ministrów.

Kolejnym organem sprawującym nadzór

nad działalnością wojewody jest

Minister Spraw Wewnętrznych i

Administracji. Organ ten nadzoruje

działalność pod względem zgodności

realizowanych zadań z ogólnie

obowiązującymi przepisami prawa, a także

pod względem rzetelności i

gospodarności w wydatkowaniu środków

publicznych.

Pozostali ministrowie wykonują swoje

uprawnienia wobec wojewody w zakresie

i na zasadach określonych w odrębnych

ustawach. Wojewoda ma obowiązek

udzielania w wyznaczonym terminie

właściwemu ministrowi lub centralnemu

organowi administracji rządowej

żądanych przez nich informacji i

wyjaśnień.

Spory między wojewodami oraz między

wojewodą a ministrem lub centralnym

organem administracji rządowej

rozstrzyga premier. Prezes Rady Ministrów

może upoważnić Ministra Spraw

Wewnętrznych i Administracji do wykonywania

w jego imieniu, przysługujących mu wobec

wojewody uprawnień, z wyjątkiem

powoływania i odwoływania wojewody oraz

rozstrzygania sporów między wojewodą a

członkiem Rady Ministrów lub centralnym

organem administracji rządowej.

Kompetencje wojewody

ajważniejsze zadania wojewody określa art. 3 ustawy, wg którego

wojewoda jest:
1) przedstawicielem Rady Ministrów w województwie;
2) zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie;
3) organem rządowej administracji zespolonej w województwie;
4) organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu
terytorialnego i ich związków pod względem legalności, z
zastrzeżeniem ust. 2;
5) organem administracji rządowej w województwie, do którego
właściwości należą wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej
w województwie niezastrzeżone w odrębnych ustawach do
właściwości innych organów tej administracji;
6) reprezentantem Skarbu Państwa, w zakresie i na zasadach
określonych w odrębnych ustawach;
7) organem wyższego stopnia w rozumieniu ustawy z dnia 14
czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z
2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.).

Ponadto wojewoda ma uprawnienia

kontrolne w stosunku do organów

samorządu terytorialnego w zakresie

legalności, gospodarności i rzetelności

wykonywania przez nie zadań z zakresu

administracji rządowej, realizowanych na

podstawie ustawy lub porozumienia z

organami administracji rządowej.

W sytuacjach szczególnych odrębne

ustawy określają zadania i kompetencje

wojewody w stanach nadzwyczajnych.

Wojewoda jako przedstawiciel

Rady Ministrów

Konstytucja RP w art. 152 wskazuje wojewodę jako przedstawiciela
Rady Ministrów w województwie.

Szczegółowe zadania w tym zakresie określa art. 22 ustawy o
wojewodzie i administracji rządowej w województwie, wg którego
wojewoda:
1) dostosowuje do miejscowych warunków cele polityki Rady
Ministrów oraz, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych
ustawach, koordynuje i kontroluje wykonanie wynikających stąd
zadań;
2) zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji
rządowej i samorządowej działających w województwie i kieruje ich
działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub
mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i
utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a
także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym
zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków, na zasadach
określonych w odrębnych ustawach;

3) dokonuje oceny stanu zabezpieczenia
przeciwpowodziowego województwa, opracowuje
plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz
ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm
przeciwpowodziowy;
4) wykonuje i koordynuje zadania w zakresie
obronności i bezpieczeństwa państwa oraz
zarządzania kryzysowego, wynikające z odrębnych
ustaw;
5) przedstawia Radzie Ministrów, za pośrednictwem
Ministra właściwego do Spraw Administracji
Publicznej, projekty dokumentów rządowych w
sprawach dotyczących województwa;
6) wykonuje inne zadania określone w odrębnych
ustawach oraz ustalone przez Radę Ministrów i
Prezesa Rady Ministrów.

Wojewoda na uroczystościach

państwowych i w czasie oficjalnych wizyt

składanych w województwie przez

przedstawicieli państw obcych

reprezentuje Radę Ministrów. Współdziała

również z właściwymi organami innych

państw oraz międzynarodowych

organizacji rządowych i pozarządowych,

na zasadach określonych przez Ministra

właściwego do Spraw Zagranicznych. W

swoich wystąpieniach wojewoda

reprezentuje stanowisko zgodnie z

ustaleniami przyjętymi przez Radę

Ministrów.

Zwierzchnik rządowej administracji

zespolonej w województwie

Wojewoda jako organ administracji rządowej zadania
wykonuje przy pomocy Urzędu Wojewódzkiego
oraz organów rządowej administracji
zespolonej w województwie, których jest
zwierzchnikiem. Zgodnie z art. 51 ustawy o
wojewodzie i administracji rządowej w województwie
jako zwierzchnik rządowej administracji zespolonej w
województwie:



kieruje nią i koordynuje jej działalność;



kontroluje jej działalność;



zapewnia warunki do skutecznego jej działania;



ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania;

Wojewoda jako organ nadzoru

nad samorządem województwa

Artykuł 78 ustawy o samorządzie województwa oraz artykuły następne

stanowią, że nadzór nad działalnością samorządu sprawuje Prezes

Rady Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych –

regionalna izba obrachunkowa. Wojewoda, tak jak pozostałe organy

nadzoru może wkraczać w działalność województwa tylko w

przypadkach określonych ustawami, na podstawie kryterium zgodności z

prawem.

Marszałek województwa przedstawia wojewodzie uchwały sejmiku

województwa oraz uchwały zarządu województwa podlegające

nadzorowi w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia. Wojewoda jako organ

nadzoru może orzec o nieważności uchwały. Natomiast organ

samorządu, którego uchwała została uchylona, może w ciągu 30 dni

złożyć skargę do sądu administracyjnego.

W przypadku rozwiązania sejmiku województwa oraz wszystkich jego

organów wojewoda (właściwy terytorialnie) pełni funkcje tych organów

do czasu wyboru nowych organów samorządu województwa.

Wojewoda jako reprezentant

Skarbu Państwa

Na podstawie art. 7 pkt 5 Ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o
administracji rządowej w województwie wojewoda jest
reprezentantem Skarbu Państwa w zakresie i na zasadach
określonych w odrębnych ustawach.
Zadania wynikające z wykonywania uprawnień przysługujących
Skarbowi Państwa wojewoda realizuje na podstawie ustawy z
dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień
przysługujących Skarbowi Państwa. Wojewoda zadania
określone w ustawie wykonuje w zakresie:
1.gospodarowania mieniem:
•pozostałym po zlikwidowanych państwowych jednostkach
organizacyjnych lub spółkach z udziałem Skarbu Państwa,
•pozostałym po rozwiązanych bądź wygasłych umowach o
oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania
•przejętym przez Skarb Państwa z innych tytułów;

2.przejęcia lub gospodarowania mieniem
pozostałym po przedsiębiorstwie państwowym
wykreślonym z rejestru przedsiębiorców;
3.występowania w charakterze wierzyciela w
postępowaniach upadłościowych, w których
Skarb Państwa reprezentuje Minister właściwy
do spraw Skarbu Państwa;
4.darowizn na rzecz Skarbu Państwa;
5.spadków przypadających Skarbowi Państwa,
w tym długów spadkowych, z zastrzeżeniem
kompetencji przyznanych starostom
wykonującym zadania z zakresu administracji
rządowej oraz konsulom.

Wojewoda jako organ wyższego

stopnia w rozumieniu Kodeksu

postępowania administracyjnego

Wojewoda wypełnia zadania z zakresu administracji architektoniczno-
budowlanej. Organami tej administracji są Główny Inspektor Nadzoru
Budowlanego, starostowie i wojewodowie. Do podstawowych obowiązków tych
organów należą przede wszystkim:
• nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego,
• wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach określonych przez
przepisy.
Wojewoda jest organem wyższego stopnia w stosunku do starosty oraz
organem pierwszej instancji w sprawach obiektów i robót budowlanych, np. w
zakresie dróg publicznych krajowych i wojewódzkich wraz z obiektami i
urządzeniami służącymi do utrzymania tych dróg i transportu drogowego.
Wojewoda pełni także funkcje organu pierwszej instancji w sprawach obiektów i
robót budowlanych usytuowanych na terenie pasa technicznego, portów i
przystani morskich, morskich dróg wewnętrznych i morza terytorialnego, a
także na innych terenach przeznaczonych do utrzymania transportu.

Wojewoda wykonuje zadania przy

pomocy wicewojewody, dyrektora

generalnego urzędu wojewódzkiego,

kierowników służb i inspekcji

wojewódzkich, dyrektorów wydziałów

oraz kierowników innych wojewódzkich

jednostek organizacyjnych wchodzących

w skład rządowej administracji ogólnej.

Obecnym wojewodą w województwie

świętokrzystkim jest Bożentyna Pałka-

Koruba.

29 listopada 2007 została powołana na

stanowisko wojewody świętokrzyskiego.

12 grudnia 2011 premier Donald Tusk

ponownie powierzył jej funkcję wojewody.

Kontrola prowadzona przez

wojewodę

Według artykułu 28 ustawy o wojewodzie i administracji
rządowej w województwie z dnia 23 stycznia 2009 r.
1. Wojewoda kontroluje:
1) wykonywanie przez organy rządowej administracji
zespolonej w województwie zadań wynikających z ustaw
i innych aktów prawnych wydanych na podstawie
upoważnień w nich zawartych, ustaleń Rady Ministrów
oraz wytycznych i poleceń Prezesa Rady Ministrów;
2) wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego
i inne podmioty zadań z zakresu administracji rządowej,
realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub
porozumienia z organami administracji rządowej.

2. Jednocześnie może on w szczególnie uzasadnionych
przypadkach kontrolować sposób wykonywania przez
organy niezespolonej administracji rządowej działające w
województwie zadań wynikających z ustaw i innych aktów
prawnych wydanych na podstawie upoważnień w nich
zawartych.
3. Kontrola, o której mowa w ust. 1 i 2, ma na celu
ustalenie stanu faktycznego w zakresie działalności
organów poddanych kontroli, rzetelne jego
udokumentowanie i dokonanie oceny wykonywanej
działalności pod względem:
1) legalności, gospodarności, celowości i rzetelności - w
odniesieniu do działalności organów administracji
rządowej oraz innych podmiotów;
2) legalności, gospodarności i rzetelności - w odniesieniu
do działalności organów samorządu terytorialnego.

Podmioty zarządzające

kontrolę

Kontrolę zarządza wojewoda lub

upoważniony przez niego do zarządzenia

kontroli kierownik komórki organizacyjnej

właściwej do spraw kontroli urzędu

wojewódzkiego, zwani dalej

„zarządzającymi kontrolę”.

Rodzaje kontroli

Przepisy ustawowe przewidują pięć rodzajów kontroli:
1. kompleksową, która obejmuje całą działalność podmiotu
kontrolowanego; kontroli tej nie prowadzi się w jednostkach
samorządu terytorialnego w zakresie zadań administracji rządowej i
organach administracji niezespolonej;
2. problemową, która obejmuje wybrane zagadnienia z
działalności podmiotu kontrolowanego, z tym że prowadzona w
jednostkach samorządu terytorialnego może dotyczyć wyłącznie
zadań z zakresu administracji rządowej, a w organach administracji
niezespolonej – wyłącznie sposobu wykonywania zadań przez te
organy;
3. sprawdzającą, która przewiduje sprawdzenie sposobu
wykorzystania uwag i wykonania wniosków z wcześniejszych kontroli;
4. doraźną, która obejmuje zbadanie zagadnień wskazanych
przez zarządzającego kontrolę;
5. koordynowaną, która obejmuje te same zagadnienia w kilku
podmiotach kontrolowanych.

Kontrola w trybie

uproszczonym

1. Wojewoda może również przeprowadzać
kontrolę w trybie uproszczonym.
2. Tryb uproszczony może być stosowany w
szczególności w razie potrzeby:
1)sporządzenia informacji dla wojewody;
2)zbadania spraw wynikających ze skarg,
wniosków lub listów obywateli;
3)dokonania analizy dokumentów i innych
materiałów otrzymanych z jednostek
organizacyjnych podlegających kontroli.

Akty prawa miejscowego

Według art. 87 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997r.,

źródłami powszechnie obowiązującego prawa w

Polsce są: Konstytucja, ustawy, rozporządzenia z

mocą ustawy, ratyfikowane umowy

międzynarodowe oraz rozporządzenia. Na obszarze

działania organów, które je ustanowiły, źródłami

powszechnie obowiązującego prawa są akty prawa

miejscowego. Znajdują się one na samym dole

hierarchii powszechnie obowiązujących źródeł

prawa.

Akty prawa miejscowego można zdefiniować jako

przepisy prawne obowiązujące powszechnie tylko

na oznaczonej części terytorium państwa,

wydawane przez organy samorządu terytorialnego

oraz terenowe organy administracji rządowej.

Akty prawa miejscowego obowiązują

jedynie na terenie działania organów,

które je ustanowiły (np. na obszarze

danej gminy źródłem powszechnie

obowiązującego prawa będzie uchwała

rady tej gminy). Mają one moc

obowiązującą wobec wszystkich osób

zamieszkujących daną jednostkę

terytorialną.

Cechy aktów prawa

miejscowego

Akty prawa miejscowego stanowione przez organy
samorządu terytorialnego mają kilka wspólnych cech.
Przede wszystkim:
• wydanie takich aktów następuje na podstawie
upoważnienia ustawowego,
• przez upoważniony ustawowo organ jednostki
samorządu terytorialnego,
• maja określoną prawnie formę (np. uchwała,
zarządzenie)
• zawierają one normy powszechnie obowiązujące na
obszarze danej jednostki,
• zostały ustanowione w odpowiednim trybie i należycie
ogłoszone.

Aktem prawa miejscowego określającym organizację

zespolonej administracji rządowej w województwie jest

statut urzędu wojewódzkiego. Podmiot regulacji statutu

określa szczegółowo przepis art. 29 ust. 3 ustawy o

terenowej administracji rządowej. Statut Urzędu

Wojewódzkiego powinien zawierać postanowienia odnośnie

do nazwy i siedziby urzędu, nazwy stanowisk dyrektorów

wydziałów, wydziałów i innych komórek organizacyjnych

urzędu, ich zakresów działania, nazwy stanowisk

kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży

wojewódzkich, komend i innych jednostek organizacyjnych

stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych

służb, inspekcji i staży wojewódzkich, ich zakresów

działania, skład kolegium wojewody i tryb jego pracy oraz

innych spraw istotnych dla organizacji i funkcjonowania

urzędu.

WOJEWODA

WOJEWODA

II WOJEWODA

DYREKTOR GENERALNY

URZĘDU

DELEGATURY URZĘDU

WOJEWÓDZKIEGO

KIEROWNIK DELEGATURY

ODDZIAŁY

Wydział

Rozwoju

Regionalnego

Wojewódzki

Inspektor

Nadzoru

Geodezyjnego

Kartograficzne

Wydział

Polityki

Społecznej

Biuro Integracji

Europejskiej

Biuro

Dyrektora

Generalnego

Audyt

Wewnętrzny

Wydział

Finansów i

Budżetu

Biuro ds.

Ochrony

Informacji

Niejawnych

Gabinet

Wojewody

Wydział

Prawny i

Nadzoru

Wydział Skarbu

Państwa i

Przekształceń

Własnościowyc

Wydział

Środowiska i

Rolnictwa

Geolog

Wojewódzki
Wojewódzki

Konserwator

Przyrody

Wydział Spraw

Obywatelskich i

Migracji

Wydział

Zarządzania

Kryzysowego

Urząd Wojewódzki

Wojewódzka jednostka organizacyjna

nieposiadająca osobowości prawnej, będąca

jednostką pomocniczą wojewody oraz organów

rządowej administracji zespolonej. Został powołany

do życia na mocy ustawy z dn. 18 sierpnia 1998

roku.

Urząd stanowi aparat pomocniczy wojewody w celu

umożliwienia wykonywania jego ustawowych zadań.

Działa w oparciu o przepisy ustawy o wojewodzie i

administracji rządowej w województwie, a także na

podstawie statutu województwa.

Aparatem pomocniczym wojewody jest

Urząd Wojewódzki, którego

prawidłowe funkcjonowanie zapewnia

dyrektor generalny. Urząd działa na

podstawie statutu oraz regulaminu

nadanych przez wojewodę. Statut

podlega zatwierdzeniu przez Prezesa

Rady Ministrów.

W skład Urzędu Wojewódzkiego

wchodzą komórki organizacyjne:

1) wydziały - do realizacji
merytorycznych zadań urzędu;
2) biura - do realizacji zadań w
zakresie obsługi urzędu;
3) oddziały jako komórki
organizacyjne wewnątrz komórek
wymienionych w pkt 1 i 2.

Wydziały Świętokrzyskiego
Urzędu Wojewódzkiego



Biuro Wojewody



Wydział Prawny, Nadzoru i Kontroli



Wydział Finansów i Budżetu



Wydział Polityki Społecznej



Wydział Infrastruktury i Nieruchomości



Wydział Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców



Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego



Wydział Organizacji i Kadr



Zespół do Spraw Ochrony Informacji Niejawnych



Wydział Certyfikacji i Rozwoju Regionalnego



Biuro Administracyjno-Gospodarcze



Wydział Centrum Zdrowia Publicznego



Wojewódzka Inspekcja Geodezyjna i Kartograficzna



Państwowa Straż Łowiecka



Państwowa Straż Rybacka

Organem stojącym na czele i

sprawującym bieżące kierownictwo nad

pracami urzędu wojewódzkiego jest, w

zakresie nie zastrzeżonym dla wojewody,

dyrektor generalny urzędu.

Zadania dyrektora

generalnego urzędu

Zapewnienie funkcjonowania i

ciągłości pracy urzędu, warunków jego

działania oraz kontrola i organizacja

wykonywanej w urzędzie pracy oraz

szereg innych zadań przekazanych w

formie upoważnienia przez wojewodę.

Administracja zespolona

Zgodnie z Ustawą o wojewodzie i administracji

rządowej w województwie z 23 stycznia 2009 r.

Wojewoda jako zwierzchnik rządowej

administracji zespolonej w województwie:

kieruje nią, koordynuje i kontroluje jej

działalność; zapewnia warunki skutecznego jej

działania i ponosi odpowiedzialność za

rezultaty jej działania. Kierownicy zespolonych

służb, inspekcji i straży, wykonują określone w

ustawach zadania i kompetencje w imieniu

wojewody lub w imieniu własnym.

Tryb powoływania i odwoływania

organów rządowej administracji

zespolonej w województwie

Wojewoda powołuje i odwołuje organy

rządowej administracji zespolonej, jeśli

ustawy nie stanowią inaczej.

Organy rządowej administracji zespolonej w

województwie wykonują swoje zadania i

kompetencje przy pomocy Urzędu Wojewódzkiego,

chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.

Statut urzędu wojewódzkiego określa szczegółową

organizację rządowej administracji zespolonej w

województwie.

Do obsługi zadań organów rządowej administracji

zespolonej nieposiadających własnego aparatu

pomocniczego tworzy się w Urzędzie Wojewódzkim

wydzielone komórki organizacyjne.

Regulaminy urzędów obsługujących organy

rządowej administracji zespolonej są zatwierdzane

przez wojewodę.

W celu usprawnienia działania

organów rządowej administracji

zespolonej w województwie wojewoda

może tworzyć delegatury urzędów je

obsługujących.

Organy rządowej administracji zespolonej

w województwie przekazują wojewodzie

informacje o wynikach prowadzonych, na

podstawie odrębnych ustaw, kontroli ich

dotyczących.

Zasada zespolenia administracji w pełnej postaci łączy w
sobie:

a) Zespolenie organizacyjne – włączenie organizacyjne
całego aparatu administracyjnego działającego na terenie
danej jednostki podziału terytorialnego do jednego urzędu
administracji samorządowej lub rządowej;

b) Zespolenie finansowe – włączenie budżetu danej służby
czy inspekcji do budżetu organu administracji;

c) Zespolenie osobowe – uzyskanie przez dany organ
administracji rządowej lub samorządowej stanowczego wpływu
na obsadę najważniejszych stanowisk w organach służb,
inspekcji i straży;

d) Zespolenie kompetencyjne – uzyskane przez organ
administracji zespolonej w administracyjnym prawie
materialnym i procesowym wyłącznego upoważnienia do
podejmowania czynności władczych we własnym imieniu.

Organami rządowej administracji

zespolonej w wojewódźtwie są:

wojewoda oraz inne organy, w tym

kierownicy wojewódzkich zespolonych

służb, inspekcji i straży.

Organy rządowej

administracji zespolonej

Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej

Komendant Wojewódzki Policji

Kurator Oświaty

Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny

Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego

Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego

Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska

Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej

Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych

Wojewódzki Lekarz Weterynarii

Wojewódzki Konserwator Zabytków

Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny

Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego

Wymienione organy dysponują aparatem pomocniczym w postaci

wojewódzkich komend, inspektoratów, oddziałów i kuratoriów.

Komendant Wojewódzki

Państwowej Straży Pożarnej

Ochrona przeciwpożarowa, organizowanie

i prowadzenie walki z pożarami, klęskami

żywiołowymi lub innymi miejscowymi

zagrożeniami.

Ustawa o Państwowej Straży Pozarnej z dn. 24 sierpnia 1991r.

Komendanta Wojewódzkiego Państwowej

Straży Pożarnej powołuje, spośród

oficerów Państwowej Straży Pożarnej,

Minister właściwy do Spraw

Wewnętrznych na wniosek

Komendanta Głównego Państwowej

Straży Pożarnej złożony po uzyskaniu

zgody wojewody.

Komendanta Wojewódzkiego Państwowej

Straży Pożarnej odwołuje Minister

właściwy do Spraw Wewnętrznych —

po zasięgnięciu opinii wojewody.

Komendant Wojewódzki

Policji

Ochrona bezpieczeństwa ludzi i mienia

oraz utrzymania bezpieczeństwa i

porządku pulicznego.

Ustawa o Policji z dn. 24 sierpnia 1991

Komendanta Wojewódzkiego Policji

powołuje i odwołuje Minister

właściwy do Spraw Wewnętrznych

na wniosek Komendanta Głównego

Policji złożony po zasięgnięciu opinii

wojewody.

Kurator oświaty

Zadania oświaty oraz sprawowanie

nadzoru pedagogicznego nad publicznymi

i niepublicznymi szkołami i placówkami.

Ustawa o systemie oświaty z dn. 7 września 1991

Wojewódzki Inspektor

Farmaceutyczny

Nadzór nad jakością i obrotem produktami

farmaceutycznymi.

Ustawa z dn. 6 wrzesnia 2001 r. Prawo farmaceutyczne

Wojewódzki Inspektor Ochrony

Roślin i Nasiennictwa

Nadzór nad zdrowiem roślin, zapobieganie

zagrożeniom związanym z obrotem i

stosowaniem środków ochrony roślin oraz

nad wytwarzaniem, oceną i obrotem

materiałem siewnym.

Ustawa o ochronie roślin z dn. 18 grudnia 2003 r.

Wojewódzki Inspektor

Nadzoru Budowlanego

Kontrola przestrzegania i stosowania

przepisów prawa budowlanego oraz

kontrola działalnosci organów

administracji architektoniczno-

budowlanej.

Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane

Wojewódzki Inspektor Nadzoru

Geodezyjnego i Kartograficznego

Kontrola przestrzegania i stosowania

przepisów prawa geodezyjnego i

kartograficznego oraz kontrola działania

organów administracji geodezyjnej i

kartograficznej.

Ustawa z dn. 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne

Wojewódzki Inspektor

Ochrony Środowiska

Kontrola realizacji przepisów o ochronie

środowiska i racjonalnym wykorzystaniu

zasobów przyrody.

Ustawa o Inspekcji Ochrony Środowiska z dn. 15 grudnia 2000 r.

Wojewódzki Inspektor

Inspekcji Handlowej

Ochrona interesów i praw konsumentów

oraz interesów gospodarczych państwa.

Ustawa o Inspekcjii Handlowej z dn. 15 grudnia 2000 r.

Wojewódzki Inspektor Jakości

Handlowej Artykułów Rolno-

Spożywczych

Nadzór nad jakością handlową artykułów

rolno-spożywczych w obrocie krajowym i

zagranicznym oraz kontrolą warunków

składowania i transportu.

Ustawa o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych z dn. 21 grudnia 2000 r.

Wojewódzki Lekarz

Weterynarii

Ochrona zdrowia zwierząt oraz produktów

pochodzenia zwierzęcego w celu

zapewnienia ochrony zdrowia publicznego.

Ustawa o Inspekcji Weterynaryjnej z dn. 29 stycznia 2004 r.

Wojewódzki Konserwator

Zabytków

Ochrona zabytków i opieka nad

zabytkami.

Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dn. 23 lipca 2003 r.

Państwowy Wojewódzki

Inspektor Sanitarny

Sprawowanie zapobiegawczego i

bieżącego nadzoru sanitarnego oraz

prowadzenie działalności zapobiegawczej

i przeciwepidemicznej w zakresie chorób

zakaźnych i innych chorób

powodowanych warunkami środowiska, a

także prowadzenie działalności

oświatowo-zdrowotnej.

Ustawa o Państwowej inspekcji Sanitarnej z dn. 14 marca 1985 r.

Wojewódzki Inspektor

Transportu Drogowego

Kontrola przestrzegania przepisów w

zakresie transportu drogowego i

niezarobkowego krajowego i

międzynarodowego przewozu drogowego,

wykonywanego pojazdami samochodowymi.

Ustawa o transporcie drogowym z dn. 6 września 2001 r.

Administracja niezespolona

(w przeszłości nazywana specjalną)

jest terenową formą administracji rządowej, która

(w przeciwieństwie do administracji zespolonej)

nie podlega wojewodzie.

Organami niezespolonej administracji rządowej są

terenowe organy administracji rządowej

podporządkowane właściwemu ministrowi lub

centralnemu organowi administracji rządowej oraz

kierownicy państwowych osób prawnych i

kierownicyinnych państwowych jednostek

organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu

administracji rządowej w województwie.

Organami administracji niezespolonej
wymienionymi w ustawie z 23 stycznia 2009 r. są :
1) szefowie wojewódzkich sztabów
wojskowych i wojskowi komendanci
uzupełnień – podlegają Ministrowi Obrony
Narodowej;
2) dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów
celnych- zajmują się dokonaniem wymiaru i
poborem należności celnych i wykonywaniem
kontroli celnych;
3) dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy
urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów
kontroli skarbowej –powoływani do nadzoru nad
urzędami skarbowymi i dokonywania analiz
ściągalności podatków;
4) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych
i dyrektor Specjalistycznego Urzędu
Górniczego – sprawują nadzór i kontrolę w zakresie
bezpieczeństwa i higieny w kopalnictwie,
podporządkowani prezesowi Wyższego Urzędu
Górniczego

5) dyrektorzy okręgowych urzędów miar i
naczelnicy obwodowych urzędów miar- zajmują
się zgodnością i dokładnością wyników
pomiarowych dokonywanych w kraju oraz ich
powiązaniami z międzynarodowym systemem miar;
6) dyrektorzy okręgowych urzędów
probierczych- zajmują się wykonaniem badań i
cechowaniem wyrobów z metali szlachetnych
przeznaczonych do obrotu handlowego na terenie
kraju;
7) dyrektorzy regionalnych zarządów
gospodarki wodnej- właściwi w sprawach
gospodarowania wodami w regionie wodnym;
8) dyrektorzy urzędów morskich- zajmują się
sprawami gospodarki morskiej, wykorzystaniem
zasobów morza, bezpieczeństwem żeglugi i ochroną
środowiska morskiego;

9) dyrektorzy urzędów statystycznych-
sprawy sporządzania statystyki i przekazywania
jej do użytku publicznego;
10) dyrektorzy urzędów żeglugi
śródlądowej- nadzór nad bezpieczeństwem
żeglugi śródlądowej;
11) graniczni i powiatowi lekarze
weterynarii- czuwanie nad stanem sanitarnym
zwierząt;
12) komendanci oddziałów Straży
Granicznej, komendanci placówek i
dywizjonów
Straży Granicznej- sprawowanie kontroli
granicznej

13) okręgowi inspektorzy
rybołówstwa morskiego- zajmują się
sprawami rybołówstwa na morzu;
14) państwowi graniczni inspektorzy
sanitarni- nadzór sanitarny na
przejściach granicznych;
15) regionalni dyrektorzy ochrony
środowiska- powoływani do ochrony
środowiska, podlegają Generalnemu
Dyrektorowi Ochrony Środowiska

Za tworzeniem administracji

rządowej niezespolonej przemawiają:

względy operatywnego i jednolitego

zarządzania w skali kraju (np. administracja
wojskowa, skarbowość i pobór ceł)

względy terytorialne, które czynią nieracjonalne
działania w granicach określonych w zasadniczym
podziale kraju (np.urzędy górnicze,urzędy morskie).

W przypadku niektórych typów urzędów, jak np.
kontrola skarbowa decyduje czynnik odseparowania
od wpływów lokalnych dla dobra wykonywanych
działań.

Administracja niezespolona a wojewoda

W związku z tym, iż terenem działania

organów administracji rządowej jest

województwo, mają one obowiązek

uzgadniania licznych kwestii z wojewodą -

chodzi tu głównie o akty prawa

miejscowego .Organy niezespolonej

administracji rządowej działające w

województwie są zobowiązane do

uzgadniania z wojewodą projektów aktów

prawa miejscowego.

Dany organ administracji

niezespolonej ma również obowiązek

składania wojewodzie rocznych

informacji o swojej działalności w

województwie do końca lutego

każdego roku, a gdy obszar organów

administracji rządowej przekracza

obszar jednego województwa

informację składa się wszystkim

właściwym wojewodom.

Wojewoda w stosunku do

administracji niezespolonej jawi się

jako organ koordynujący,

doradczy, w pewnych kwestiach także

kontrolny (kompetencja wojewody do

żądania informacji od organów

administracji i kompetencja wglądu w

każdą prowadzoną sprawę).

Na stosunkowo dużą rolę wojewody wpływa

także fakt, że organ administracji

niezespolonej jest powoływany i

odwoływany na wniosek

odpowiadającego terytorialnie wojewody.

Istotną kompetencją wojewody, mogącą

wyraźnie wpływać na relacje wojewody i

organów administracji niezespolonej, jest

żądanie wszczęcia postępowania w

przypadku naruszenia dyscypliny przez

pracownika organów administracji

niezespolonej.

Relacje rządowej administracji

terenowej z samorządem terytorialnym.

Administracja rządowa wypełnia wobec

samorządu terytorialnego przede wszystkim

funkcje nadzoru prawnego, czyli kontroluje

legalność działań organów administracji

samorządowych. Szczególne uprawnienia w

tym zakresie posiada Rada Ministrów,

ponieważ premier może wystąpić do sejmu o

rozwiązanie organu stanowiącego samorządu

terytorialnego, jeśli rażąco narusza on

Konstytucję lub ustawy.

Natomiast wojewoda wg artykułu 96

ustęp 2 ustawy o samorządzie gminnym

z dnia 8 marca 1990 roku może w

przypadku gdy zarząd gminy dopuszcza

się powtarzającego naruszenia

Konstytucji lub ustaw wezwać Radę

Gminy do zastosowania niezbędnych

środków a jeśli takie wezwanie nie

odnosi skutków to występuje z

wnioskiem do sejmiku o rozwiązanie

zarządu gminy.

Wojewoda właściwy dla miejsca położenia gminy

przedstawia premierowi kandydaturę zarządcy

komisarycznego. Ma też prawo do wydania

zarządzenia zastępczego o wygaśnięciu

mandatu radnego lub odwołania ze stanowiska

członka zarządu gminy, sekretarza gminy lub

skarbnika gminy, jeśli osoba taka narusza ustawe o

ograniczenie prowadzenia działalnośći gospodarczej

przez osoby pełniace funkcje publiczne lub narusza

przepisy ordynacje wyborczej do rad gmin,powiatów

i sejmików wojewódzkich w zakresie zakazu łaczenia

funkcji stanowiska radnego z pracą na stanowiskach

kierowniczych w jednostkach organizacyjnych gminy

lub zasiadania w organach innych jednostek

samorząu terytorialnego.

Wojewoda w stosunku do organów

samorządu terytorialnego wykonuje funkcję

nadzoru prawnego- wszelkie akty prawa

miejscowego podlegają przedłożeniu

wojewodzie w terminie 7 dnie , a jeśli są to

przepisy porządkowe to w terminie 2 dni od

dnia ich uchwalenia przez stosowny organ

gminy. Wojewoda w ciągu 30 dni w trybie

rozstrzygnięcia nadzorczego może stwierdzić

nieważność danej uchwały, jeśli narusza ona

przepisy prawa.

Organy samorządu terytorialnego

wykonują szereg zadań rządowych, jak

zadania delegowane im na mocy ustaw albo

zadania powierzone na mocy porozumień z

właściwym organem administracji rzadowej.

Dotyczy to w pierwszym rzędzie: pomocy

społecznej, zdrowia, architektury, gospodarki

przestrzennej, geodezji. W tych przypadkach

relacje ulegają rozszerzeniu o problematykę

budżetową, wyznaczania zadań i

wskaźników ich wykonania, nadzór, kontrolę

merytoryczną mad wykonaniem zadań

rządowych.

Służba cywilna

oznacza urzędników służących państwu w zawodowy

sposób z wyłączeniem osób zatrudnionych na

stanowiskach politycznych, służb zmilitaryzowanych i

sądownictwa.

Niektóre państwa ustanawiają służbę cywilną jako

instytucję konstytucyjną poprzez odpowiednie zapisy

ustaw zasadniczych. Do tych krajów zalicza się Polska,

gdzie art. 153 Konstytucji stwierdza, że w celu

zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i

politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w

urzędach administracji państwowej działa korpus służby

cywilnej.

Skuteczność działania tego korpusu jest niezbędnym

warunkiem sprawnego administrowania państwem,

wykonywania zadań publicznych przypisanych

rządowi i administracji rządowej.

Podstawą prawną działania służby cywilnej jest

ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej

(Dz. U. z 2008 r. Nr 227, poz. 1505 z późn. zm.).

W skład służby cywilnej wchodzą urzędnicy szczebla

centralnego jak również przedstawiciele rządowej

administracji terenowej – niezespolonej i

zespolonej.W skład służby cywilnej nie wchodzą

pracownicy samorządu terytorialnego.

Skuteczność działania korpusu służby

cywilnej jest niezbędnym warunkiem

sprawnego administrowania państwem,

wykonywania zadań publicznych

przypisanych rządowi i administracji

rządowej.

Wg ustawy Korpus służby cywilnej tworzą pracownicy
zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych w:
1) Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,
2) urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących
w skład Rady Ministrów oraz
urzędach centralnych organów administracji rządowej,
3) urzędach wojewódzkich oraz innych urzędach stanowiących
aparat pomocniczy terenowych organów administracji rządowej
podległych ministrom
lub centralnym organom administracji rządowej,
4) komendach, inspektoratach i innych jednostkach
organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników
zespolonych służb, inspekcji i straży
wojewódzkich oraz kierowników powiatowych
służb, inspekcji i straży, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej,
5) Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów
Medycznych i Produktów Biobójczych,
6) Biurze Nasiennictwa Leśnego
Korpus służby cywilnej tworzą także powiatowi i graniczni lekarze
weterynarii oraz ich zastępcy.

Pracownikiem służby cywilnej
(funkcjonariuszem publicznym) może
zostać osoba, która spełnia łącznie
następujące wymogi:
• posiada obywatelstwo polskie
• korzysta z pełni praw obywatelskich
• nie była karana
• posiada kwalifikacje zawodowe
wymagane w służbie cywilnej
• cieszy się nienaganną opinią w sensie
moralnym i etycznym