background image

Charakterystyka popiołu ze 

spalania węgla kamiennego 

z Elektrowni Anna

Charakterystyka popiołu ze 

spalania węgla kamiennego 

z Elektrowni Anna

Weronika Vanik, Andrzej Kałkowski, Damian Krupa

Weronika Vanik, Andrzej Kałkowski, Damian Krupa

background image

Podstawowe informacje – próbka A1

Podstawowe informacje – próbka A1

Elektrociepłownia 
„Anna”

Paliwo: Węgiel 
kamienny

Kocioł: Pyłowy

Typ odsiarczania: Na 
mokro

Dostawca węgla: 
Kopalnia Węgla 
Kamiennego 
Rydułtowy-.Anna

Moc kotłów: 70,5 
MW

Elektrociepłownia 
„Anna”

Paliwo: Węgiel 
kamienny

Kocioł: Pyłowy

Typ odsiarczania: Na 
mokro

Dostawca węgla: 
Kopalnia Węgla 
Kamiennego 
Rydułtowy-.Anna

Moc kotłów: 

70,5

 

MW

Źródło: http://www.fotokolej.pl/img-kwk-%22rydu%B3towy---anna%22-ruch-ii-
13982.htm

Fig. 1 Elektrownia „Anna”

background image

Metody badań

Metody badań

Dyfraktometria rentgenowska – XRD.

Analiza chemiczna.

Analiza granulometryczna.

Badanie wymywalności (Ca, K …)

Mikroskopia skaningowa – SEM.

Dyfraktometria rentgenowska – XRD.

Analiza chemiczna.

Analiza granulometryczna.

Badanie wymywalności (Ca, K …)

Mikroskopia skaningowa – SEM.

background image

Analiza XRD

Analiza XRD

1

)

Kwarc

2

)

Mullit

3

)

Hematyt

4

)

Faza 

amorficzna

Fig. 2 Dyfraktogram - popiół A1

Tab. 1 Fazy krystaliczne, 
popiół 1

background image

Analiza chemiczna (%wag.)

Analiza chemiczna (%wag.)

SiO

2

Al

2

O

3

Fe

2

O

3

MnO

MgO

53,43

21,49

6,77

0,10

2,72

CaO

Na

2

O

K

2

O

TiO

2

P

2

O

3

3,09

1,14

2,68

0,74

0,27

Straty 

prażenia
6,87

Suma
99,30 

Tab. 2 Analiza chemiczna – popiół A1

background image

Analiza fizykochemiczna

Analiza fizykochemiczna

Straty prażenia [% wag.]

6,87

SO

3

 [% wag.]

0,29

C

całk  

[% wag.]

8,33

f

[Bq/kg]

0,87

f

[Bq/kg]

126

Tab. 3 Analiza fizykochemiczna – popiół A1

background image

Analiza granulometryczna

Analiza granulometryczna

4
5

63-
71

Miałkość

Drobnoziarnist
ość

Frakcje 
przeważające

Fig. 3 Analiza granulometryczna – popiół A1

background image

Analiza SEM

Analiza SEM

Fig. 4 Kuliste ziarno szkliwa 
zawierającego Fe

MASY POPIOŁOWO-MINERALNE I ICH WYKORZYSTANIE W 
GÓRNICTWIE WĘGLOWYM, KRAKÓW - 1.06.1999 

background image

Wymywalność

Wymywalność

Ca doskonale wymywalne (jego wymywalność spada ze 
wzrostem pH), 

Mg słabo wymywalny, 

Na, K powodują zasolenie

Chlor – brak,

Fluor się ulotnił 

Siarka – brak,

Czy nasz popiół jest buforowy? Brak alkaliów.

Ca doskonale wymywalne (jego wymywalność spada ze 
wzrostem pH), 

Mg słabo wymywalny, 

Na, K powodują zasolenie

Chlor – brak,

Fluor się ulotnił 

Siarka – brak,

Czy nasz popiół jest buforowy? Brak alkaliów.

background image

Popioły lotne - klasyfikacja 

Popioły lotne - klasyfikacja 

Rodzaj 

popiołu

Symbol

Zawartość % wag.

SiO

2

Al

2

O

3

CaO

SO

3

Krzemianow

y

k

>40

<30

<10

<4

Glinowy

g

>40

>30

<10

<3

Wapniowy

w

>30

<30

>10

>3

(krzemianowo-glinowy 
>6)

Tab. 4 Klasyfikacja wg BN-79/6722-09

background image

Popioły lotne - klasyfikacja 

Popioły lotne - klasyfikacja 

Udział ziarnowy (wielkość odsiewu 63-71 µm) wg BN-79/6722-09:

Popiół drobny < 30 % wag. odsiewu

Wielkość zmiany masy po prażeniu w temp. 900 

o

C wg wg BN-

79/6722-09 :

Popiół lotny wykazujący zmianę masy po prażeniu 5-10 % wag. 
(6,87 %)

Skład granulometryczny i powierzchnia właściwa:

Drobnoziarniste: < 25% ziarn mniejszych od 75 µm oraz 
powierzchnia właściwa > 300m

2

/kg.

Zawartość wolnego CaO:

Nieaktywny lub bardzo słabo aktywny – CaO < 3,5 % wag.

Dopuszczalna promieniotwórczość naturalna wg G. BN-
87/6713-02:

f

1

 < 1 [Bq/kg] 

(0,87)

f

2

 < 185 [Bq/kg] (126)

Udział ziarnowy (wielkość odsiewu 63-71 µm) wg BN-79/6722-09:

Popiół drobny < 30 % wag. odsiewu

Wielkość zmiany masy po prażeniu w temp. 900 

o

C wg wg BN-

79/6722-09 :

Popiół lotny wykazujący zmianę masy po prażeniu 5-10 % wag. 
(6,87 %)

Skład granulometryczny i powierzchnia właściwa:

Drobnoziarniste: < 25% ziarn mniejszych od 75 µm oraz 
powierzchnia właściwa > 300m

2

/kg.

Zawartość wolnego CaO:

Nieaktywny lub bardzo słabo aktywny – CaO < 3,5 % wag.

Dopuszczalna promieniotwórczość naturalna wg G. BN-
87/6713-02:

f

1

 < 1 [Bq/kg] 

(0,87)

f

2

 < 185 [Bq/kg] (126)

background image

Zastosowanie – cement

Zastosowanie – cement

(-)  straty prażenia < 5 %  (6,87 % )
(+) zawartość reaktywnego CaO < 10 % wag. (3,09 %)
(+/-) zawartość wolnego CaO < 1 % (nieznane)
(+) zawartość reaktywnego SiO

2

 > 25% (53,43 %)

(-)

  straty prażenia < 5 %  (6,87 % )

(+)

 zawartość reaktywnego CaO < 10 % wag. (3,09 %)

(+/-)

 zawartość wolnego CaO < 1 % (nieznane)

(+)

 zawartość reaktywnego SiO

2

 > 25% (53,43 %)

background image

Zastosowanie – beton 

Zastosowanie – beton 

(-) straty prażenia < 5% wag. (6,87%)
(+) reaktywne SiO

2

 > 25 % wag.

(53,43 %)

(+) brak chlorków
(+) SO

3

 < 3 % wag. (0,29 %)

(+/-) wolnego CaO < 1 % wag. (nieznane)
(+) Miałkość < 40% odsiewu na sicie 45 µm.

(-) 

straty prażenia < 5% wag. (6,87%)

(+) 

reaktywne SiO

2

 > 25 % wag.

(53,43 %)

(+)

 brak chlorków

(+)

 SO

3

 < 3 % wag. (0,29 %)

(+/-)

 wolnego CaO < 1 % wag. (nieznane)

(+) 

Miałkość < 40% odsiewu na sicie 45 µm.

Fig. 4 Beton 

Źródło: www.betonasfalt.pl

background image

Zastosowanie – betony komórkowe (wg 

PN-EN 130 55)

Zastosowanie – betony komórkowe (wg 

PN-EN 130 55)

(-) straty prażenia < 0,7%  (6,87 

%)

(+) SO3 < 2 % wag.

(0,29 %)

(+) SiO2 > 40 % wag. (53,43 %)
(+) zawartość ziarn <0,063 mm 

w przedziale 65-85% (73%) 

(+) aktywność sumaryczna 

pierwiastków 
promieniotwórczych:
f

1

 < 1  (0,78)

f

2

 < 185 [Bq/kg] stężenie radu 

 (126)

(-)

 straty prażenia < 0,7%  (6,87 

%)

(+)

 SO3 < 2 % wag.

(0,29 %)

(+)

 SiO2 > 40 % wag. (53,43 %)

(+)

 zawartość ziarn <0,063 mm 

w przedziale 65-85% (73%) 

(+)

 aktywność sumaryczna 

pierwiastków 
promieniotwórczych:
f

1

 < 1  (0,78)

f

2

 < 185 [Bq/kg] stężenie radu 

 (126)

Źródło: katalog.wlasnydom.pl

Fig. 5 „Pustaki” – przykład betonu komórkowego 

background image

Zastosowanie - ceramika budowlana

Zastosowanie - ceramika budowlana

(-) straty prażenia  < 6 % 

(6,87 %)

(+) SO

3

 < 1%

(0,29 %)

(+) brak frakcji > 0,5 mm
(+) frakcja < 0,05 mm 

stanowi >55 %

(+) aktywność sumaryczna 

pierwiastków 
promieniotwórczych:

f

1

 < 1 [Bq/kg]  (0,87)

f

2

 < 185 [Bq/kg] (126)

(-)

 straty prażenia  < 6 % 

(6,87 %)

(+)

 SO

3

 < 1%

(0,29 %)

(+)

 brak frakcji > 0,5 mm

(+)

 frakcja < 0,05 mm 

stanowi >55 %

(+)

 aktywność sumaryczna 

pierwiastków 
promieniotwórczych:

f

1

 < 1 [Bq/kg]  (0,87)

f

2

 < 185 [Bq/kg] (126)

Źródło: 
info.ladnydom.pl

Fig. 6 Cegły – przykład ceramiki budowlanej 

background image

Zastosowanie – górnictwo podziemne

Zastosowanie – górnictwo podziemne

Obecność ziarn kulistych, brak substancji palnych:
(+) 
Wypełnianie zrobów i wyrobisk;
(+) Likwidacja zagrożenia wybuchowego i pożarowego;
(+) Wydzielanie pól metanowych;
(+) Uszczelnianie zrobów.

Obecność ziarn kulistych, brak substancji palnych:

(+) 

Wypełnianie zrobów i wyrobisk;

(+) 

Likwidacja zagrożenia wybuchowego i pożarowego;

(+) 

Wydzielanie pól metanowych;

(+) 

Uszczelnianie zrobów.

background image

Zastosowanie - roboty inżynieryjne i 

drogowe

Zastosowanie - roboty inżynieryjne i 

drogowe

Głównie 

wykorzystywane 
popioły z palenisk 
fluidalnych ze 
względu na cenę

(+) pod względem 

jakości zastosowanie 
popiołu A1 jest 
możliwe

Wysoka powierzchnia 

właściwa (>300 
m

2

/kg)

 CaO = 3,09 %wag.

Głównie 

wykorzystywane 
popioły z palenisk 
fluidalnych ze 
względu na cenę

(+)

 pod względem 

jakości zastosowanie 
popiołu A1 jest 
możliwe

Wysoka powierzchnia 

właściwa (>300 
m

2

/kg)

 CaO = 3,09 %wag.

Źródło: http://diamenty.forbes.pl/elpoeko-wizytowka-firmy,artykuly,137430,1,1.html

Fig. 7 Popiół, jako wypełniacz w masach bitumicznych 

background image

Inne zastosowania

Inne zastosowania

Kruszywa lekkie:

(+)

 wysoka powierzchnia właściwa (>300 

m

2

/kg)

Produkcja zeolitów:

(+)

 SiO

2

/Al

2

O

3

 = 2

(2,49)

(+)

 CaO < 15 % wag. 

(3,09 %)

Rolnictwo i leśnictwo:

(-)

 niska zawartość CaO

Fig. 8 Przykładowa struktura zeolitu

Źródło: www2.chemia.uj.edu.pl

background image

Podsumowanie

Podsumowanie

Duża zawartość strat prażenia (6,87 %wag.) 
dyskwalifikuje ten popiół, jak surowiec do zastosowania 
w produkcji materiałów budowlanych.

Jest radioaktywnie bezpieczny.

Przeważają w nim 2 frakcje (ok. 35 i 100 µm).

Skład chemiczny nie jest relatywnie mocno 
zróżnicowany. 

Skład fazowy stosunkowo nie jest mocno zróżnicowany.

Duża zawartość strat prażenia (6,87 %wag.) 
dyskwalifikuje ten popiół, jak surowiec do zastosowania 
w produkcji materiałów budowlanych.

Jest radioaktywnie bezpieczny.

Przeważają w nim 2 frakcje (ok. 35 i 100 µm).

Skład chemiczny nie jest relatywnie mocno 
zróżnicowany. 

Skład fazowy stosunkowo nie jest mocno zróżnicowany.

background image

Dziękujemy za uwagę

Dziękujemy za uwagę


Document Outline