T: Przewody instalacje łączniki
1 W wielu nowych typach przewodów ochronne pancerze i oploty wyeliminowano dzięki zastosowaniu domieszek chemicznych do izolacji lub powłoki polwinitowej, uodparniając je na ścieranie podwyższoną temperaturę lub dużą wilgotność. Żyły przewodów wykonuje się z drutów lub linek miedzianych. Z linek na wykonywane żyły przewodów od których wymaga się dużej elastyczności oraz przewody o dużym przekroju żył ( zginanie podczas układania przewodów z żyłą wykonaną w postaci drutu o dużym przekroju poprzecznym mogło by doprowadzić do uszkodzenia mechanicznego żyły) Przekroje żył przewodów są znormalizowane. Tworzą one w zakresie do 100 mm. 1. 1,5. 2,5. 4. 6. 10. 16. 25. 35. 50. 70. 95 mm
2. Łączniku służą do załączania i wyłączania obwodów elektrycznych. Konstrukcja łącznika może być dostosowana do częstego zamykania i otwierania ze styków głównych lub tylko do łączenia obwodów z niewielką częstością. Podstawowe funkcje łącznika:
A) człon łączeniowy ( zestyki otwierane i zamykane)
B) człon napędowy ( przekazujące sygnał mechaniczny lub elektryczny do członu łączeniowego)
c) człon gaszeniowy ( służy do gaszenia łuku i występuje w łącznikach w których przewidywany jest jego powstawanie)
T: Zasady prawidłowej eksploatacji instalacji elektrycznej.
1 Kontrolować okresowo stan instalacji
2 Konserwować urządzenia wchodzące w skład instalacji
3 Użytkować urządzenia wchodzące w skład instalacji oraz urządzenia odbiorcze zasilane z tej instalacji zgodnie z instrukcją obsługi.
4 Zapobiegać powstawaniu przeciążeń i zwarć obwodów elektrycznych instalacji szczególnie wynikających z przeciążeń mechanicznych silników, uszkodzeń mechanicznych pomyłek łączeniowych itp.
5 Wyłączać odbiorniki i urządzenia elektryczne zasilające te odbiorniki gdy ich praca nie jest konieczna ( dotyczy to np. wyłączania obwodów zasilających nie obciążone silniki, wyłączania niepotrzebnych źródeł światła)
6 Niedopuszczalne jest wykonywanie przez osoby nieupoważnione jakich kolwiek zmian w instalacji.
T: BHP podczas eksploatacji urządzeń elektrycznych.
1 Z wieloletnich analiz wypadków spowodowanych przepływem prądu przez ciało człowieka oraz doświadczeń przeprowadzonych na zwierzętach wynika że:
- prąd stały oraz prądy o bardzo małych lub bardzo dużych częstotliwościach są mniej niebezpieczne od prądu przemiennego o częstotliwości i tej samej wartości
- ujemne skutki przepływu prądu zwiększają się wraz ze wzrostem jego wartości i czasu przepływu
- najbardziej niebezpieczne skutki wywołuje prąd przepływający przez klatkę piersiową
- wrażliwość na działanie prądu zależy od cech osobniczych takich jak wiek, płeć , skłonność do pocenia się
2 Graniczne prądy rażeniowe i dopuszczalne napięcia: dla prądów przemiennych o częstotliwości od 15 do 1000Hz jako wartość graniczną prądu odczuwania ( gdy przepływa on na drodze ręka- stopa lub ręka- stopy) przyjęto 0,5 mA ( wartość skuteczna). Wartość tę nazwano progiem odczuwania nie zależy ona od czasu rażenia tr. Od czasu tego zależą natomiast prądy graniczne( progi samo uwolnienia i fibrylacji). Przekroczenie progu odczuwania i progu samo uwolnienia nie jest groźne dla życia i zdrowia człowieka. Groźne natomiast może być przekroczenie progu fibrylacji, dlatego uznaje się to za kryterium zagrożenia. Posługiwanie się dopuszczalnymi wartościami prądu jest w praktyce nie wygodne. Łatwiej posługiwać się wartościami dopuszczalnych napięć które uzyskuje się w wyniku pomnożenia wartości prądów dopuszczalnych przez wartość impedancji ciała człowieka, ponieważ impedancja ciała ludzi może się zawierać w szerokich granicach ( może osiągać nawet wartość 100 kg om ) do wyznaczenia dopuszczalnych napięć przyjmuje się impedancję
Jest ona bliska dolnej granicy wartości impedancji ciała człowieka i wynosi ona 100 przy uszkodzeniu naskórka lub przy silnym skurczeniu naskórka wodnym roztworem
soli.
3 W urządzeniach elektrycznych prądu przemiennego których napięcie znamionowe nie przekracza 1000V napięcie dopuszczalne Ull pod którego działaniem może znaleźć się człowiek podaje się dla rażeń długotrwałych Tr>5 sekund i wynosi 50V. Może być przekroczona pod warunkiem odpowiedniego skrócenia czasu rażenia. Dla prądu stałego 120V Wartości napięć dopuszczalnych są mniejsze dla warunków w których występują czynniki zmniejszające naturalna odporność człowieka na prąd lub zwiększając prawdopodobieństwo porażenia. Mogą to być napięcia przemienne o wartościach 25, 12, 6 V oraz napięcia stałe 60 i 30 V.
4 Techniczne środki ochrony przeciwporażeniowej można podzielić na : środki techniczne, środki organizacyjne. Do środków technicznych stosowanych w urządzeniach o napięciu znamionowym nie przekraczającym wartości 1000V należą :
a) środki do równoczesnej ochrony przed dotykiem bezpośrednim i dotykiem pośrednim ( równoczesna ochrona podstawowa i dodatkowa)
b) środki ochrony przed dotykiem bezpośrednim ( ochrona podstawowa)
c) środki ochrony przed dotykiem pośrednim ( ochrona dodatkowa)
5 Równoczesna ochrona przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim polega na zastosowaniu obwodów oznaczonych skrótami SELV i PELV ( od nazw w języku angielskim separowane bardzo niskie napięcia i ochronne bardzo niskie napięcia) Obwody te muszą mieć napięcie znamionowe nie przekraczające wartości 50V
6 Ochrona przed dotykiem bezpośrednim polega na zastosowaniu jednego z następujących środków: izolacji podstawowej, osłony, ogrodzenia, umieszczenia poza zasięgiem ręki