Stadialny rozwój sądów moralnych

Lawrence Kohlberg

POZIOM PRZEDKONWENCJONALNY

perspektywa konkretno-indywidualistyczna

• 1. Orientacja na

posłuszeństwo i karę

moralność hetronomiczna

• posłuszeństwo normom,

oparte na konkretnym,
literalnym ich rozumieniu

• wzorowanie na

autorytetach,

• bezrefleksyjność
•  Czyn zły to taki, któremu

towarzyszy kara lub
dezaprobata

moralność instrumentalno

hedonistyczna

• Większa świadomość

zróżnicowania
indywidualnych potrzeb

• "Rozumność" ma

charakter egoistyczny,
handlowy (każdy ma
swoje interesy)

•  

POZIOM KONWENCJONALNY

Perspektywa konformizmu interpersonalnego,

Uspołeczniony członek grupy

1. Orientacja na dobrego
chłopca/ miłą dziewczynkę

moralność

konformistyczna

• Warto dostosować się

do zasad grupy, aby
zdobyć uznanie, być z
innymi w komitywie.

• Zasada wzajemnych

oczekiwań

2. Orientacja typu prawo
i porządek społeczny

moralność systemu

normatywnego

• Stadium Sumienia
• Perspektywa uogólnionych

innych

• porządek i sprawiedliwość nie

są sprawą instrumentalnej
wzajemności między
jednostkami, ale sprawą
nadrzędną

• Słuszne jest to, co jest sprawą

ogółu

• Dług wobec społeczeństwa

POZIOM POSTKONWENCJONALNY

perspektywa pryncypialno-autonomiczna

• 1.

Orientacja na

umowę społeczną.

stadium moralnych praw

jednostki jako
podstawy społecznego
punktu widzenia

• 2.

Orienatacja na

ogólnie
obowiązujące
zasady etyczne

.

stadium moralności

opartej na
uniwersalnych,
elastycznych i
preskryptywnych
zasadach etycznych

.

•  

STADIUM 5

moralne prawa jednostki jako podstawa społecznego

punktu wiedzenia i społecznego dobra

• Człowiek wartością w sobie nie z powodu tego jaki

jest, lecz że JEST.

• Bezwarunkowe poszanowanie godności każdego

człowieka. Źródło dotrzymywania zobowiązań,
poszanowania żądań.

• Nie - coś za coś ale coś dlatego, że jest dla kogoś dobre.
• "Wymiana" bez wzajemności,
• Kara - jako powstrzymanie przed powtórzeniem tego co

niszczy człowieka - także godność przestępcy. K. Śmierci
definitywnie odrzucana.

• Sprawiedliwość - ma uczyć dobrego sposobu życia.
• Szczególne respektowanie praw mniejszości i "słabych".

STADIUM 6

stadium moralności opartej na uniwersalnych,

elastycznych i preskryptywnych zasadach etycznych. 

• centralna pozycja sprawiedliwości i etyki

uniwersalnej w stosunku do takich pojęć jak:
słuszność, obowiązek, dobro.

• Coś jest dobre, bo służy życiu zgodnego z

podstawowymi zasadami sprawiedliwości i ustaloną
zasadą słuszności.

• Wymiana - pełna niewymierność, bezinteresowność,

nie tylko w perspektywie jednostkowej, ale
ogólnoludzkiej

Stadialny rozwój sądów morlanych

I/ POZIOM PRZEDKONWENCJONALNY

• 1. Orientacja na posłuszeństwo i karę. Motywacja do unikania kary
• 2. Orientacja relatywistyczno- instrumentalna. instrumentalnie

zaspakaja własne potrzeby, czasami również potrzeby innych ludzi

II/POZIOM KONWENCJONLANY

• 1. Orientacja na dobrego chłopca/ miłą dziewczynkę. Właściwe

zachowanie to takie, które podoba się innym lub im pomaga

• 2. Orientacja typu prawo i porządek społeczny
Motywacja do spełniania obowiązku i unikania poczucia winy

III/ POZIOM POSTKONWENCJONALNY

• 1. Orientacja na umowę społeczną. Motywacja do kierowania się

racjonalnymi i ogólnie akceptowanymi regułami.

• 2. Orienatacja na ogólnie obowiązujące zasady etyczne.

Motywacja do zachowania własnych zasad etycznych i unikania
potępienia.

Rozwój zawodowy

Robert Kwaśnica

• STADIUM PRZEDKONWENCJONALNE -

Wchodzenie w rolę zawodową

- Kopiowanie zachowań typowych, społecznie

pożądanych (bez pełnego rozumienia
uzasadnień)

- Pochwała, aprobata, milczące przyzwolenie,

Sprawne przystosowanie do otoczenia

Stadium konwencjonalne

–

pełna

akceptacja w roli zawodowej

• Pegagog zna i rozumie wzorce

interpretacyjne i realizacyjne,

(cele, działania, powinności)

• Zewnętrzne uzasadnienia

• Zmiana – Jak lepiej działać (poziom

środków działania)?

Stadium postkonwencjonalne- faza

twórczego przekraczania roli zawodowej

• Rewidowanie instytucjonalnie zdefiniowanej

roli zawodowej (badanie uzasadnień i ich
źródeł)

Po co? Dlaczego? (pytania o sens)
• Osobiste rozumienie sytuacji edukacyjnych,

własne sposoby działania

• Powinności zawodowe = powinności

moralne wobec siebie samego

TOŻSAMOŚĆ AUTONOMICZNA

Rozwój zawodowy pedagoga

R. Harre

1. KONWENCJONALIZACJA

POSIADANA
WIEDZA

Zewnętrzny autorytet

2.
PRZYSWAJAN
IE

Treningi umiejętności
autorytety+ ogólne
zasady

POSIADANE UMIEJĘTNOŚCI

3. TRANSFORMACJA

PROFESJONALIZM

Inni+ własny autorytet

UZEWNĘTRZNIENIE

NAUCZANIE JEST SZTUKĄ

unikalność

Sam dla siebie
autorytetem