Pogoda jest zawsze.

Jak zmierzyć temperaturę powietrza

i ciśnienie atmosferyczne?



Pogoda to chwilowy stan dolnej
atmosfery (troposfery) w danym
miejscu.

Co to jest pogoda?



Nieprawdziwe jest

powiedzenie:

„Dziś nie ma pogody”.



Pamiętaj !!! - Pogoda jest

zawsze.



temperatura powietrza



zachmurzenie



nasłonecznienie



opady atmosferyczne



osady atmosferyczne



ciśnienie atmosferyczne



wiatr



wilgotność powietrza



zjawiska pogodowe, np. tęcza czy burza

SKŁADNIKI (ELEMENTY)
POGODY



Temperatura powietrza to jeden z podstawowych elementów

meteorologicznych określający stan cieplny atmosfery. 



Temperatura powietrza jest niezwykle ważnym dla człowieka

składnikiem pogody. Niemal codziennie spoglądasz na termometr

wiszący za oknem, aby zadecydować, w co się ubrać. Z jeszcze

ważniejszych powodów temperaturę powietrza obserwują na bieżąco

kierowcy, piloci oraz rolnicy.



W przypowierzchniowej warstwie atmosfery - troposferze -

temperatura maleje wraz z wysokością, średnio o 0,6°C na każde 100

metrów.

Co to jest temperatura powietrza?



Temperaturę powietrza mierzymy
termometrem lub termografem.



Coraz częściej są stosowane termometry
elektroniczne, ale nadal używamy prostych
w konstrukcji termometrów cieczowych.

Czym zmierzyć temperaturę powietrza?

Gdzie dokonuje się pomiarów
temperatury powietrza?

Jaka jest zasada działania termometru cieczowego?

W większości termometrów wykorzystuje
się rozszerzalność cieplną cieczy. Przy
wzroście temperatury ciecz rozszerza
się, a jej słupek podnosi. Gdy jest
chłodniej, następuje sytuacja odwrotna.
Najczęściej w termometrach stosuje się
rtęć (ciekły metal o symbolu chemicznym
Hg) lub zabarwiony alkohol.

W Polsce najczęściej stosuje się skalę Celsjusza, w której
jednostką pomiaru jest

o

C – stopień Celsjusza. Zakres

i dokładność skali zależy od rodzaju termometru. 
Termometry dzielą się m.in. na termometry lekarskie,
laboratoryjne, pokojowe, zaokienne. 

W meteorologii oprócz odczytu temperatury

bieżącej dokonuje się także pomiaru

temperatury maksymalnej i minimalnej. Do tego

celu służą specjalne termometry wskazujące

tylko najwyższą (termometr maksymalny)

i najniższą (termometr minimalny) temperaturę

powietrza w ciągu dnia.



Temperatura najwyższa



MAKSYMALNA

t

max



Temperatura najniższa



MINIMALNA

t

min



Anders Celsjusz (1701–1744), szwedzki fizyk
i astronom, w 1742 r. zaproponował skalę pomiaru
temperatury opartą na obserwacji zmiany stanów
skupienia chemicznie czystej wody przy normalnym
ciśnieniu atmosferycznym. Temperaturę, w której
woda zamarza oznaczył jako 0°, natomiast
temperaturę, w której woda wrze oznaczył jako 100°.
Odległość pomiędzy tymi dwoma miejscami podzielił
na 100 równych odcinków, z których każdy oznacza 1°C
.

Jak powstała skala Celsjusza?



W większości państw europejskich
stosuje się skalę Celsjusza, czyli
wynik pomiaru podawany jest

w stopniach Celsjusza

.



o

C

– stopień Celsjusza



W większości państw anglosaskich
(np. Stany Zjednoczone) stosowana
jest

skala Fahrenheita.



o

F

– stopień Fahrenheita

Jednostka pomiaru temperatury



Fahrenheit jako punkt zerowy skali przyjął najniższą

temperaturę, jaką zaobserwowano w Gdańsku w 1709

roku. Żeby otrzymać temperaturę w skali Fahrenheita

należy przeliczyć jej wartość podaną w skali Celsjusza

wg poniższego wzoru:

T

Fahrenheit

= 32 + (

9

/

5

)

.

T

celsjusz ,

czyli np: 0°C to 32°F.



Kelwin (K) to podstawowa jednostka fizyczna pomiaru

temperatury. W skali Kelvina (tzw. skala bezwzględna)

nie ma wartości ujemnych temperatury.

Wartości zero (0 K) odpowiada -273°C.

zeszyt ćwiczeń str. 77 zad 1,2

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kelwin

Czym różnią się skale : Fahrenheita i Kelvina od skali

Celsjusza?

Skale temperatury – porównanie

Skala

Jednostka
pomiaru

Temperatura
topnienia
lodu

Temperatura
wrzenia wody

Celsjusza

°C

stopień Celsjusza

0°

100°

Fahrenheit

a

°F

stopień

Fahrenheita

32°

212°

Kelvina

  K

kelwin

273

373



Najwyższą temperaturę powietrza na

Ziemi zanotowano w Libii (na Saharze)

w 1922 r. – wynosiła ona 57,8°C,



najniższą na Antarktydzie w 1983 r.,

było to -89,2°C.



Średnia temperatura powietrza na

Ziemi wynosi 14,1°C.

Czy wiesz, że:



Podstawowym warunkiem prawidłowego pomiaru temperatury powietrza jest
umieszczenie termometru w cieniu. Aby zredukować wpływ podłoża na wynik
pomiaru, ustalono, że termometr musi znajdować się na wysokości 2 metrów
nad gruntem.



W ogródkach meteorologicznych budowane są specjalne klatki
meteorologiczne.



Ściany klatki zbudowane są z półotwartych żaluzji. Dają one cień i umożliwiają
swobodną wymianę powietrza (gdyby klatka była szczelnie zamknięta,
powietrze znajdujące się w niej miałoby zupełnie inne właściwości termiczne).



Pomalowana jest na biało, by odbijała promienie słoneczne.



Drzwiczki otwierają się ku północy, czyli w stronę, z której w Polsce nigdy nie
świeci Słońce.



Jak sądzisz, w którą stronę otwierają się drzwiczki klatki meteorologicznej
w Australii?

Warunki pomiaru temperatury

Odczytaj temperaturę na poniższych
termometrach



Ciśnienie atmosferyczne to nacisk, jaki
wywiera powietrze na powierzchnię
Ziemi.



Ciśnienie atmosferyczne nie jest stale
jednakowe, lecz zmienia się – raz jest
wysokie, innym razem niskie.



Wysokie ciśnienie określamy jako wyż
baryczny, na mapach pogody oznaczamy
je literą W;



Niskie ciśnienie określamy jako niż
baryczny, na mapach pogody oznaczamy
je literą N.

Co to jest ciśnienie atmosferyczne?

Za normalne ciśnienie atmosferyczne
przyjmuje się wartość około 1013
hektopaskali (hPa).



Powietrze nagrzewa się od podłoża.



Nad obszarami ciepłymi powietrze unosi
się (ciepłe powietrze jest lżejsze).



Maleje jego nacisk na powierzchnię
Ziemi.



Powstaje ośrodek niskiego ciśnienia - N.



Nad obszarami chłodnymi powietrze
opada.



Chłodne, cięższe powietrze wywiera
większy nacisk na Ziemię.



Powstaje ośrodek wysokiego ciśnienia -
W.



Przy powierzchni Ziemi zaczyna wiać
wiatr od wysokiego do niskiego
ciśnienia, zmierzając do jego
wyrównania.

Jaka może być przyczyna powstawania niskiego

i wysokiego ciśnienia atmosferycznego?



Barometr – przyrząd do pomiaru ciśnienia
atmosferycznego. W zależności od zasady
działania, barometry dzielą się na cieczowe
i sprężynowe.



Ciśnienie wyrażamy w jednostkach zwanych

paskalami (Pa)

lub

hektopaskalami

(hPa)

Czym zmierzyć ciśnienie powietrza?



Nazwa jednostki ciśnienia –

paskal

– pochodzi

od nazwiska francuskiego uczonego Blaise

Pascal`a (XVII w).



W 1979 r. na Syberii (Rosja) odnotowano

najwyższą wartość ciśnienia atmosferycznego

– 1083,5 hPa. Najniższe ciśnienie – 870 hPa –

zmierzono podczas tajfunu na środkowym

Pacyfiku w 1979 r.

Czy wiesz, że:



Barograf

- rodzaj barometru ze zdolnością

do rejestracji dokonywanych pomiarów
ciśnienia. Wyniki są zapisywane na
specjalnej taśmie papierowej umieszczonej
na obrotowym bębnie poruszającym się
zgodnie z ruchem wskazówek zegara.



Zazwyczaj bęben wykonuje jeden obrót na
dzień, tydzień lub miesiąc.



Ponieważ ciśnienie atmosferyczne występujące

na danym obszarze jest jednakowe w

budynkach i poza nimi, dlatego barometry

umieszcza się w pomieszczeniach.



Jeżeli przyrząd nie dokonuje automatycznego

zapisu ciśnienia, należy je odczytywać minimum

trzy razy na dobę: o godzinach 7

00

, 13

00

i 19

00

.



Zeszyt ćwiczeń zad. 3,4,5 str.78

Warunki pomiaru ciśnienia atmosferycznego