PIELĘGNIARSTWO

SYSTEMOWE MARTHY ROGERS

mgr Bernadeta Ciszewska

ŻYCIE I DZIAŁALNOŚĆ ZAWODOWA

MARTHY ROGERS

Urodziła się 12 maja 1914 roku w
Dallas w Teksasie. W latach 1931
– 1933 studiowała nauki
przyrodnicze. Dyplom
ukończenia szkoły pielęgniarskiej
otrzymała w 1936 roku.

Pracowała najpierw jako pielęgniarka
zdrowia publicznego, później jako
kierownik do spraw edukacji. W
1945 roku uzyskała magisterium z
nauk pielęgniarskich. Siedem lat
później uzyskała magisterium z
ochrony nauk przyrodniczych. W
1954 uzyskała tytuł doktora nauk
przyrodniczych, kilka lat później
uzyskała tytuł profesora.

Zmarła w 1994 roku. Za ogromne
zasługi dla pielęgniarstwa
pośmiertnie została włączona do
Galerii Zasłużonych
Amerykańskiego Towarzystwa
Pielęgniarskiego.
O jej wielkości i i roli jaką odegrała
w pielęgniarstwie, świadczy m.in.
to, że wiele nagród, stypendiów itp.
nazwanych zostało jej imieniem.

M. Rogers uznawana jest za
pionierkę, osobę która jako jedna
z pierwszych, bo już na przełomie
lat 50. i 60. XX wieku, stawiała na
pielęgniarstwo jako dyscyplinę
naukową. Przeciwstawiała się
kontynuowaniu nauki
pielęgniarskiej opartej na modelu
medycznym.

Była osobą wszechstronnie
wykształconą. Zdobytą
wiedzę uzupełnioną własnym
doświadczeniem i
przemyśleniami,
wykorzystywała dla potrzeb
budowania pielęgniarstwa.

PODSTAWOWE POJĘCIA
WYKORZYSTANE

DLA POTRZEB

TEORII

Dla celów swojej teorii M.

Rogers wykorzystała wiedzę
dotyczącą:

 teorii systemów otwartych –

by organizmy żywe traktować
jako zorganizowane całości o
charakterze dynamicznym,

współdziałania człowieka ze

środowiskiem go otaczającym
– każdego pojedynczego
człowieka należy rozpatrywać
łącznie z jego otoczeniem,
jego środowiskiem,

 wymiany energii i informacji

pomiędzy człowiekiem i
środowiskiem. Ta ciągła
wymiana gwarantuje
autonomiczne
funkcjonowanie,

 pola energetycznego

człowieka i środowiska.
Człowiek i środowisko to
dwa pola energetyczne
wzajemnie na siebie
oddziałujące.

Dla potrzeb teorii, M. Rogers
wyodrębniła kilka centralnych
pojęć np. człowiek,
środowisko, interakcja
człowieka ze środowiskiem,
pole energetyczne,
pielęgniarstwo.

Człowiek
To integralna całość, system
otwarty, pozostający w ciągłym,
wzajemnym oddziaływaniu ze
środowiskiem. Dla jego opisania
M. Rgers wykorzystała
następujące pojęcia, wraz z
określonymi znaczeniami im
przypisanymi:



całość –

człowiek, jako

zjednoczona, niepodzielna
całość, będąca czymś więcej
niż sumą poszczególnych
części,

 otwartość – człowiek

wymieniający energię ze
swoim najbliższym
środowiskiem,



jednokierunkowość – życie

rozumiane jako proces,
postępuje do przodu,

 wzór –cechy

charakterystyczne dla
zachowań i działań każdego
człowieka, niezbędne dla
identyfikacji poszczególnych
osobników,

odczucie i myśli – zachowanie

człowieka, jako przejawy
działania pola
energetycznego, stany, do
których przeżywania zdolna
jest niemal każda istota.

Człowiek jednostkowy jest bytem

homeodynamicznym. Charakter i
kierunek zmian rozwoju
człowieka określają trzy zasady:

1. zasada spiralności –

innowacyjna zmiana o
charakterze rosnącym,
przesuwająca się w czasie i
przestrzeni,

2. Zasada współbrzmienia –

inaczej rezonansu (ma różną
intensywność i czas trwania),

3. Zasada integralności – ciągły

proces wymiany energii
ludzkiej i środowiskowej oraz
łączenia się w integralną
całość.

Przyjmuje się, że znajomość
powyższych zasad jest bardzo
przydatna w pielęgniarstwie.
Pomaga lepiej zrozumieć
człowieka i jego środowisko.

Środowisko
W ujęciu M. Rogers, środowisko
jest specyficznym energetycznym
terenem, pozostającym w stałym,
wzajemnym oddziaływaniu ze
sobą, dlatego zawsze, analizując
życie i zachowanie człowieka
należy uwzględnić współdziałanie
ze środowiskiem.

Pole energetyczne

Wyróżniła ona dwa pola:
 własne pole człowieka
 oraz środowiska – rozumianym

jako materia ożywiona i
nieożywiona.

Pole ludzkie nie ma jakiegoś

określonego charakteru
(biologicznego, psychicznego,
społecznego).

W teorii M. Rogers nawiązuje
się do znaczenia dotyku
terapeutycznego. W tym
podejściu dotyk jest
rozumiany jako szczególny
przykład takiego właśnie pola.

Pielęgniarstwo
M. Rogers rozumiała
pielęgniarstwo jako naukę i
praktykę – sztukę.
Od pielęgniarki wymaga
twórczego podejścia i bogatej
wyobraźni. Cechuje je
okazywanie empatii i
współczucia pielęgnowanemu.

W koncepcji M. Rogers
podstawowym celem
pielęgniarstwa jest
wykorzystywanie wiedzy na
temat możliwości oddziaływania
pola energetycznego człowieka i
środowiska na zdrowie. Istotne
jest stworzenie harmonijnego
związku pomiędzy człowiekiem a
środowiskiem.

Pielęgniarka w koncepcji M.
Rogers jest rozumiana jako
generator i detektor pola
energetycznego. Podstawowa
rola pielęgniarki polega na
pomaganiu ludziom w
osiąganiu jak najlepszego
samopoczucia, w ramach ich
własnego pola energetycznego.

Mobilizując wszelkie siły
człowieka i jego rodziny,
wzmacnia jego integralność i
jego związki z otoczeniem.