ETAT – AGENCJA
ZATUDNIENIA
Liliana M. Leszczyńska
Właściciel / Konsultant
1
PRAWA PRACY
W PIGUŁCE
2
NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY
Podstawy prawne świadczenia pracy
można podzielić na dwie grupy:
Zatrudnienie pracownicze oparte na przepisach prawa
pracy. Zatrudnienie pracownicze polega na świadczeniu
pracy na podstawie stosunku pracy i podleganiu przepisom
Kodeksu Pracy oraz innym przepisom prawa pracy.
tzw. zatrudnienie niepracownicze oparte na przepisach
prawa cywilnego.
świadczenie pracy – nie jest stosunkiem pracy i podlega
przepisom Kodeksu Cywilnego
3
UMOWA O PRACĘ, A UMOWY CYWILNOPRAWNE
W niektórych przypadkach można być
zatrudnionym
na
podstawie
umów
cywilnoprawnych (np. umowy zlecenia lub
umowy o dzieło lub umowy agencyjnej,
umowy o roboty budowlane), a nie umowy o
pracę.
Należy jednak pamiętać, że :
zawierając umowę cywilnoprawną,
nie
jest się pracownikiem
(tzn. nie podlega
się ochronie prawnej jakiej podlegają
pracownicy),
nie ma się również takich uprawnień, jak
pracownicy
(np.
do
urlopu
wypoczynkowego
czy
prawa
do
wynagrodzenia za pracę w godzinach
nadliczbowych),
chyba że prawa takie
zostaną zapisane w umowie.
4
UMOWA O PRACĘ, A UMOWY CYWILNOPRAWNE
Umowa o dzieło
różni się od umowy o pracę przede wszystkim
brakiem podporządkowania zamawiającemu dzieło
oraz
obowiązkiem
osiągnięcia
określonego
rezultatu.
Oznacza to, że w przeciwieństwie do umowy o
pracę nie may obowiązku stosowania się do
poleceń Zamawiającego i nie podlegamy się
jego kierownictwu.
Zadaniem
podejmującego
się
(to
jest
Wykonawcy) jest wykonanie określonego
zadania, czyli dzieła.
Odpowiada się zatem za rezultat swojej pracy.
Praca winna być wykonana osobiście.
5
UMOWA O PRACĘ, A UMOWY CYWILNOPRAWNE
W przeciwieństwie do umowy o dzieło umowa
zlecenia, tak jak umowa o pracę, jest
umową
starannego działania.
Ważne jest zatem staranne i sumienne
wykonywanie powierzonych zadań, a nie ich
efekt. Tak jak przy umowie o dzieło, w
przypadku umowy zlecenia nie jest się
podporządkowanym zleceniodawcy i nie ma
obowiązku stosowania się do jego poleceń.
Praca nie musi być wykonana osobiście.
6
UMOWA O PRACĘ
Zgodnie z art. 22 Kodeksu pracy stosunek
pracy jest to stosunek prawny, na mocy
którego pracownik zobowiązuje się do
wykonywania pracy określonego rodzaju na
rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem
oraz w miejscu i czasie przez niego
wyznaczonym, a pracodawca – do
zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
7
UMOWA O PRACĘ
W przypadku umowy o pracę
pracownik nie odpowiada za efekt
swoich działań, lecz za sam proces
ich wykonywania – czyli za
sumienne, rzetelne i zgodne z
poleceniami pracodawcy wypełnianie
obowiązków pracowniczych.
8
UMOWA O PRACĘ
Cechy charakterystyczne stosunku pracy:
podporządkowanie pracownika kierownictwu
pracodawcy,
odpłatność wykonywanej pracy,
wykonywanie pracy osobiście przez
pracownika,
wykonywanie pracy w miejscu i czasie
wyznaczonym przez pracodawcę
9
UMOWA O PRACĘ
Jak powinna wyglądać umowa o pracę?
Umowa o pracę powinna być zawarta w
formie pisemnej. Jeżeli jednak
pracodawca nie zachowa takiej formy,
musi, nie później niż w dniu rozpoczęcia
przez pracownika pracy, potwierdzić
rodzaj zawartej z nim umowy i jej warunki.
Nie zawarcie umowy o pracę na piśmie
będzie stanowiło naruszenie
obowiązku pracodawcy wobec
pracownika.
10
UMOWA O PRACĘ - WZÓR
pieczątka
………………………………..……
miejscowość i data
Umowa o pracę
Zawarta w dniu ......................................... w .............................................
data miejscowość
między ......................................................................................................
firma
a ..............................................................................................................
pracownik
zamieszkałym ............................................................................................,
adres pracownika
NIP:
PESEL:
Na czas określony* od .......................... do ............................ .
*(okres próbny, czas nieokreślony, czas wykonywania określonej pracy)
Strony określają następujące warunki zatrudnienia:
Rodzaj umówionej pracy: ....................................................
Miejsce pracy: ...................................................................
Wymiar czasu pracy: ..........................................................
Wynagrodzenie brutto: .......................................................
Inne warunki zatrudnienia: ..................................................
Dniem rozpoczęcia pracy jest .................................
………………………………..……
podpis pracodawcy
………………………………..……
podpis pracownika
11
KWESTIONARIUSZE
Pracodawca ma prawo żądać od osoby
ubiegającej się o zatrudnienie podania
danych osobowych obejmujących:
1) imię (imiona) i nazwisko,
2) imiona rodziców,
3) datę urodzenia,
4) miejsce zamieszkania (adres do
korespondencji),
5) wykształcenie,
6) przebieg dotychczasowego
zatrudnienia.
12
KWESTIONARIUSZE
Pracodawca ma prawo żądać od pracownika podania,
niezależnie od danych osobowych,
1) innych danych osobowych pracownika, a także imion i
nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli
podanie takich danych jest konieczne ze względu na
korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień
przewidzianych w prawie pracy,
2) numeru PESEL pracownika
Udostępnienie pracodawcy danych osobowych następuje w
formie oświadczenia osoby, której one dotyczą. Pracodawca
ma prawo żądać udokumentowania danych osobowych ww.
osób
Pracodawca może żądać podania innych danych osobowych
niż określone powyżej jeżeli obowiązek ich podania wynika z
odrębnych przepisów.
13
UMOWA O PRACĘ
POWINNA ZAWIERAĆ
określenie stron umowy,
jej rodzaj (np. na okres próbny, na czas określony),
datę jej zawarcia,
warunki pracy i płacy, czyli przede wszystkim:
-
rodzaj pracy
, czyli stanowisko, na jakim
pracownik będzie zatrudniony, funkcję, jaką będzie
pełnił, czy też czynności, które będzie wykonywał,
-
miejsce wykonywania pracy,
- wysokość wynagrodzenia ze wskazaniem jego
składników, czyli np. wynagrodzenie zasadnicze,
premia uznaniowa itd.,
- wymiar czasu pracy (np. pełeny etat 1/2 etatu),
- termin rozpoczęcia pracy.
14
RODZAJE UMÓW O PRACĘ
Umowa na okres próbny
to umowa zawierana
na czas nie przekraczajcy 3 miesięcy.
Dzięki tej umowie zarówno pracownik, jak i
pracodawca mogą podjąć świadomą decyzję, co
do dalszej współpracy. Dla obydwu stron umowa
ta bowiem, jak sama nazwa wskazuje, stanowi o
swoistym okresie próby, czyli sprawdzenia
kwalifikacji pracownika, jego umiejętności i
przydatności do pracy oraz – z drugiej strony –
oceny pracodawcy, środowiska i kultury pracy.
15
RODZAJE UMÓW O PRACĘ
Umowa na czas określony
Długość okresu trwania takiej umowy nie
podlega żadnym ograniczeniom wynikającym
z przepisów prawa pracy.
Z orzeczeń sądów powszechnych wynika
jednak, że umowa taka może być zawierana
nawet na bardzo długie okresy czasu, pod
warunkiem, że taki długi okres jej
obowiązywania znajduje uzasadnienie w
rodzaju wykonywanej pracy lub innych
okolicznościach, np. w przypadku, gdy
pracownik ma wykonać zadania
zaplanowane na tak długi czas.
16
RODZAJE UMÓW O PRACĘ
Umowa na czas określony
Zgodnie z obowiązującymi przepisami
prawa pracodawca może podpisać z
jednym pracownikiem tylko
dwie
kolejne
umowy na czas określony;
trzecia powinna być umową na czas
nieokreślony.
Nakaz ten dotyczy jednak tylko umów,
pomiędzy którymi przerwa nie przekracza
1 miesiąca.
17
RODZAJE UMÓW O PRACĘ
Umowa na czas wykonania określonej
pracy
jest kolejną z umów terminowych.
Końcowy termin jej obowiązywania nie jest
jednak, w przeciwieństwie do umowy na czas
określony, oznaczony poprzez wskazanie
określonej daty, lecz przez wskazanie pracy,
wraz z której zakończeniem strony ustalają
rozwiązanie umowy, np. przebudowa
budynku, zbiór truskawek itp.
18
RODZAJE UMÓW O PRACĘ
Umowa na czas nieobecności innego
pracownika w pracy, czyli tzw.
umowa na
zastępstwo
jest odmianą umowy terminowej,
której zakończenie jest określone konkretną
datą czy faktem (tak jak w przypadku umowy
na czas określony). Termin zakończenia tejże
umowy nie jest jednak dowolny. Musi być on
bowiem wyznaczony przez termin powrotu
zastępowanego pracownika do pracy, gdyż
umowa ta jest zawierana na czas
usprawiedliwionej nieobecności w pracy
innego pracownika
.
19
RODZAJE UMÓW O PRACĘ
Umowa na czas nieokreślony
jest
umową bezterminową, co oznacza, że
strony nie określają końcowego
terminu jej trwania. Umowa ta
najpełniej realizuje ochronę
pracownika przed rozwiązaniem
stosunku pracy i zapewnia stabilność
zatrudnienia. Zawierana jest
najczęściej po uprzedniej umowie na
okres próbny oraz jednej lub dwóch
umowach na czas określony.
20
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMÓW O PRACĘ
Umowę o pracę rozwiązuje się:
na mocy porozumienia stron,
przez oświadczenie jednej ze stron z
zachowaniem okresu wypowiedzenia ,
przez oświadczenie jednej ze stron bez
zachowania okresu wypowiedzenia,
z upływem czasu, na który była zawarta,
z dniem ukończenia pracy, dla której
wykonania była zawarta.
21
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMÓW O PRACĘ
ROZWIĄZANIE BEZ WYPOWIEDZENIA
Zarówno pracodawca, jak i
pracownik mogą w pewnych
ściśle określonych
okolicznościach rozwiązać
umowę o pracę bez zachowania
okresu wypowiedzenia, czyli ze
skutkiem natychmiastowym.
22
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMÓW O PRACĘ
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o
pracę bez wypowiedzenia z winy
pracownika w trybie art. 52 kp. jest
możliwe w razie:
ciężkiego naruszenia przez pracownika
podstawowych obowiązków pracowniczych,
popełnienia przez pracownika w czasie
trwania umowy o pracę przestępstwa, które
uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na
zajmowanym stanowisku, jeżeli
przestępstwo jest oczywiste lub zostało
stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
zawinionej przez pracownika utraty
uprawnień do wykonywania pracy na
zajmowanym stanowisku
.
23
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMÓW O PRACĘ
Zapamiętaj!
Rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia z winy pracownika nie może
nastąpić później niż po upływie 1 miesiąca od
uzyskania przez pracodawcę wiadomości o
okoliczności uzasadniającej rozwiązanie
umowy.
24
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMÓW O PRACĘ
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez
zachowania okresu wypowiedzenia może nastąpić w
wyniku:
niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby
trwającej:
– dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u
danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
– dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu
wynagrodzenia i zasiłku – gdy pracownik był zatrudniony
u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli
niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem
przy pracy albo chorobą zawodową,
w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w
pracy z innej przyczyny niż choroba, trwającej dłużej niż
1 miesiąc.
25
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMÓW O PRACĘ
Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez
wypowiedzenia w trybie art. 55 kp.:
jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie
stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy
na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie
go we wskazanym w orzeczeniu lekarskim terminie
do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego
zdrowia i kwalifikacje zawodowe,
gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia
podstawowych obowiązków wobec pracownika
(np.
nie wypłaca wynagrodzenia). W takim przypadku
pracownikowi przysługuje odszkodowanie w
wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia,
a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas
określony lub na czas wykonania określonej pracy –
w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.
26
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMÓW O PRACĘ
Zdarzają się jednak sytuacje, gdy
pracodawca nie może wypowiedzieć lub
rozwiązać umowy o pracą.
I tak, pracodawca nie może
wypowiedzieć umowy o pracę w czasie
:
urlopu wypoczynkowego pracownika,
innej usprawiedliwionej nieobecności
pracownika w pracy (np. choroby), jeżeli nie
upłynął okres uprawniający pracodawcę do
rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia.
27
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMÓW O PRACĘ
Umowa o pracę może również ulec
wygaśnięciu, czyli „samoistnemu
zakończeniu”. Może to nastąpić w przypadku
np.:
śmierci pracownika,
śmierci pracodawcy,
3-miesięcznej nieobecności pracownika z
powodu tymczasowego aresztowania,
28
ŚWIADECTWO PRACY
W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem
stosunku pracy pracodawca ma obowiązek
wydać pracownikowi
świadectwo pracy
i
żadne okoliczności nie usprawiedliwiają
uchybienia pracodawcy w tym zakresie.
Obowiązek ten jest niezależny od
spełnienia przez pracownika
jakichkolwiek obowiązków wobec
pracodawcy, w tym rozliczenia się.
29
ŚWIADECTWO PRACY
Wydanie oryginału świadectwa pracy powinno
nastąpić do rąk własnych, w ostatnim dniu
trwania umowy o pracę.
Jeżeli nie jest to możliwe, pracodawca musi
doręczyć pracownikowi oryginał świadectwa
nie później niż w terminie 7 dni od
ustania stosunku pracy.
30
ŚWIADECTWO PRACY - WZÓR
Niniejszym zaświadcza się, ze Pan / Pani [__________________] (Pracownik)
imiona rodziców : [__________________]; urodzony(a)w [__________________] dnia [__________________];
był(a) zatrudniony(a) w [__________________] w okresie od dnia [__________________] roku do dnia [__________________] roku w pełnym /
niepełnym wymiarze czasu pracy, tj. 1/[___] etatu.
Pracownik w okresie zatrudnienia wykonywał pracę na stanowisku [__________________].
Stosunek pracy ustał w wyniku [__________________] na podstawie [__________________] Kodeksu pracy.
W okresie zatrudnienia Pracownik:
1) wykorzystał urlop wypoczynkowy w wymiarze [_____] dni, to jest [_____] godzin;
w tym za dni [_____] to jest za [_____] godzin wypłacono ekwiwalent pieniężny
w tym [_____] dni na żądanie pracownika ( art. 167 KP);
2) nie korzystał / korzystał z urlopu bezpłatnego od dnia [__________________] roku do dnia [__________________] roku na podstawie
[________________________];
3) nie wykorzystał / wykorzystał urlop wychowawczy od dnia [__________________] roku do dnia [__________________] roku;
4) otrzymał wynagrodzenie przewidziane w art. 92 Kodeksu Pracy za [_____] dni;
5) wykorzystał zwolnienia od pracy przewidziane w art. 188 Kodeksu Pracy za [_____] dni;
6) nie został / został zastosowany skrócony okres wypowiedzenia umowy o pracę na podstawie art.36(1)par.1 Kodeksu Pracy w
okresie od dnia [__________________] roku do dnia [__________________] roku;
7) nie odbył / odbył służbę wojskową w okresie od dnia [__________________] roku do dnia [__________________] roku;
8) nie wykonywał / wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. [__________________];
9) nie wykorzystał / wykorzystał dodatkowy urlop albo inne uprawnienia lub świadczenia przewidziane przepisami prawa pracy, tj.
[__________________];
10) okresy nie składkowe, przypadające w okresie zatrudnienia wskazanym w pkt1 powyżej uwzględniane przy ustalaniu prawa do
emerytury lub renty od dnia [__________________] roku do dnia [__________________] roku;
11) dni, za które Pracownik nie zachował prawa do wynagrodzenia, zgodnie z art. 92 § 1 Kodeksu Pracy [__________________].
Informacje o zajęciu wynagrodzenia: [_______________________]
Informacje uzupełniające : [______________________]
___________________________________
(pieczęć i podpis Pracodawcy)
Pracownik może w ciągu 7 dni od dnia otrzymania świadectwa pracy wystąpić do Pracodawcy z wnioskiem o
sprostowanie niniejszego świadectwa.
W razie nieuwzględnienia wniosku Pracownikowi przysługuje w ciągu 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o
odmowie sprostowania świadectwa pracy prawo wystąpienia z żądaniem sprostowania świadectwa pracy do Sądu
Rejonowego w [__________________], ul. [__________________] (podstawa prawna - art. 97 par. 2 1 Kodeksu Pracy).
31
CZAS PRACY
Czas pracy to czas, w którym pracownik
pozostaje w dyspozycji pracodawcy w
zakładzie pracy lub w innym miejscu
wyznaczonym do wykonywania pracy. Jest to
zatem ten czas, kiedy pracownik znajduje się
w miejscu wskazanym przez pracodawcę,
gotowy do wykonywania pracy.
32
CZAS PRACY
Czas pracy
pracownika nie może
przekraczać 8 godzin na dobę
(tzw. norma dobowa czasu pracy)
i przeciętnie 40 godzin w
przeciętnie 5-dniowym tygodniu
pracy (tzw. norma
średniotygodniowa czasu pracy)
w okresie rozliczeniowym
nieprzekraczającym 4 miesięcy
.
33
CZAS PRACY
Przerwy w pracy i odpoczynki
Pracownik, który w danej dobie pracowniczej
świadczy pracę przez co najmniej 6 godzin,
ma prawo do trwającej
co najmniej 15 minut
przerwy w pracy wliczanej do czasu pracy.
Oprócz powyższej przerwy pracodawca może
również wprowadzić jedną przerwę w pracy
nie wliczaną do czasu pracy, w wymiarze
nieprzekraczającym 60 minut, przeznaczoną
na spożycie posiłku lub załatwienie spraw
osobistych.
34
CZAS PRACY
Zapamiętaj!
Pracownik ma obowiązek
stosowania się do poleceń
pracodawcy, a co za tym idzie,
nie może odmówić pracodawcy
pracy w godzinach
nadliczbowych.
35
WYNAGRODZENIE ZA
PRACĘ
Czym jest wynagrodzenie za pracę?
Wynagrodzenie za pracę to
świadczenie, jakie pracodawca
zobowiązany jest wypłacać
pracownikowi okresowo w zamian za
wykonaną przez niego pracę.
36
WYNAGRODZENIE ZA
PRACĘ
Zapamiętaj!
Pracując w pełnym wymiarze czasu
pracy, za każdy miesiąc pracy nie
możesz otrzymać wynagrodzenia
niższego niż wynagrodzenie
minimalne,
Aktualnie 1500 zł brutto
37
WYNAGRODZENIE ZA
PRACĘ
Termin, miejsce i czas wypłaty
wynagrodzenia
Wypłaty wynagrodzenia za pracę należy
dokonywać co najmniej raz w
miesiącu, w stałym i ustalonym z
góry terminie, nie później jednak niż
10 dnia następnego miesiąca.
Jeżeli ustalony dzień wypłaty
wynagrodzenia za pracę przypadałby w
dniu wolnym od pracy, np. w niedzielę
lub wolną sobotę, wynagrodzenie musi
być wypłacone w dniu poprzedzającym
.
38
WYNAGRODZENIE ZA
PRACĘ
Zapamiętaj!
Roszczenie o wypłatę wynagrodzenia,
tak jak wszystkie roszczenia wynikające
ze stosunku pracy, przedawniają się z
upływem 3 lat od momentu, kiedy
pracownik mógł żądać ich spełniania.
39
URLOPY
W jaki sposób pracownik nabywa prawo do
urlopu wypoczynkowego?
Pracownik, który podejmuje pracę po raz
pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym
podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu wraz
z upływem każdego miesiąca pracy, w
wymiarze 1/12 wymiaru urlopu
przysługującego mu po przepracowaniu roku.
Prawo do kolejnych urlopów (już w pełnym
wymiarze) pracownik nabywa w każdym
następnym roku kalendarzowym.
40
URLOPY
Ustalanie wymiaru kolejnego urlopu
wypoczynkowego dla pracownika zatrudnionego
w pełnym wymiarze czasu pracy.
Wymiar urlopu pracownika zatrudnionego w pełnym
wymiarze czasu pracy wynosi:
20 dni
– jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż
10 lat,
26 dni
– jeżeli pracownik jest zatrudniony co
najmniej 10 lat.
Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do
urlopu i jego wymiar, wlicza się okresy poprzedniego
zatrudnienia bez względu na przerwy w zatrudnieniu
oraz sposób ustania stosunku pracy.
41
UPRAWNIENIA Z TYTUŁU
NAUKI
Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu,
wlicza się z tytułu ukończenia:
1) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły
zawodowej - przewidziany programem nauczania
czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
2) średniej szkoły zawodowej - przewidziany
programem nauczania czas trwania nauki, nie
więcej jednak niż 5 lat,
3) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów
zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych -
5 lat,
4) średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
5) szkoły policealnej - 6 lat,
6) szkoły wyższej - 8 lat.
42
URLOPY
Urlop na żądanie
Pracownik ma w każdym roku kalendarzowym prawo
do 4 dni urlopu na żądanie, który jednak nie
stanowi odrębnego od urlopu wypoczynkowego
prawa pracownika do wypoczynku, lecz jest częścią
tego urlopu.
Nie są to bowiem 4 dodatkowe dni urlopu, lecz 4 dni
spośród wszystkich dni przysługującego
pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Urlop na
żądanie to zatem nic innego jak urlop
wypoczynkowy, udzielany jednak nie na wniosek
pracownika, lecz na jego żądanie.
Pracodawca ma obowiązek udzielić go w terminie
wskazanym przez pracownika, przy czym wystarczy,
że pracownik zgłosi żądanie udzielenia takiego
urlopu nie później niż w dniu jego rozpoczęcia.
43
ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI
PRACOWNIKA
Za nieprzestrzeganie przez pracownika
ustalonej organizacji i porządku w
procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, przepisów
przeciwpożarowych, a także przyjętego
sposobu potwierdzania przybycia i
obecności w pracy oraz usprawiedliwiania
nieobecności w pracy, pracodawca może
stosować:
karę upomnienia
,
karę nagany.
44
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają
przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy
i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla
zdrowia lub życia pracownika albo gdy
wykonywana przez niego praca grozi
takim niebezpieczeństwem innym osobom,
pracownik ma prawo powstrzymać się
od wykonywania pracy, niezwłocznie
zawiadamiając o tym przełożonego.
45
PROFILAKTYCZNE BADANIA LEKARSKIE
Pracodawca nie może dopuścić do pracy
pracownika bez aktualnego orzeczenia
lekarskiego stwierdzającego brak
przeciwwskazań do pracy na określonym
stanowisku.
Badania dzielą się na wstępne, okresowe i
kontrolne.
46
PROFILAKTYCZNE BADANIA LEKARSKIE
Badania, wstępne, okresowe oraz badania
pracowników narażonych są przeprowadzane
na koszt pracodawcy.
Pracodawca ponosi ponadto inne koszty
profilaktycznej opieki zdrowotnej nad
pracownikami, niezbędnej z uwagi na
warunki pracy.
Pracodawca jest obowiązany przechowywać
orzeczenia wydane na podstawie badań
lekarskich.
47
SZKOLENIA W ZAKRESIE BHP
Jakie mamy szkolenia w zakresie BHP?
Instruktaż ogólny
Instruktaż ogólny powinien umożliwić
uczestnikom szkolenia zapoznanie się z
podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i
higieny pracy zawartymi w kodeksie pracy, w
układach zbiorowych pracy lub w regulaminach
pracy, przepisami oraz zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi
w danym zakładzie pracy, a także z zasadami
udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.
Instruktaż ogólny odbywają, przed
dopuszczeniem do wykonywania pracy, nowo
zatrudnieni pracownicy,
48
SZKOLENIA W ZAKRESIE BHP
Instruktaż stanowiskowy
przeprowadza się
przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na
określonym stanowisku.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza
wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca
pracownikami lub pracodawca.
Instruktaż stanowiskowy kończy się sprawdzianem
wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania
pracy zgodnie z przepisami oraz zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy, stanowiącym
podstawę dopuszczenia pracownika do
wykonywania pracy na określonym stanowisku.
49
SZKOLENIA W ZAKRESIE BHP
Nie wolno
dopuścić pracownika do pracy, do
której wykonywania nie posiada on wymaganych
kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a
także dostatecznej znajomości przepisów oraz
zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pracodawca ma obowiązek szkolić
pracownika w zakresie BHP okresowo
Koszty szkoleń ponosi pracodawca
50
WYPADEK PRZY PRACY
Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie
wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub
śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
1)
podczas lub w związku z wykonywaniem przez
pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2)
podczas lub w związku z wykonywaniem przez
pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez
polecenia;
3)
w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji
pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a
miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze
stosunku pracy.
51
Za
śmiertelny wypadek przy
pracy
uważa się wypadek, w
wyniku którego nastąpiła śmierć
w okresie nieprzekraczającym 6
miesięcy od dnia wypadku.
Za ciężki wypadek przy pracy
uważa się
wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie
uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku,
słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne
uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia,
naruszające podstawowe funkcje organizmu, a
także choroba nieuleczalna lub zagrażająca
życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita
lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie
albo
trwałe,
istotne
zeszpecenie
lub
zniekształcenie ciała.
Za
zbiorowy wypadek przy pracy
uważa się
wypadek, któremu w wyniku tego samego
zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.
Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie
przysługują
ubezpieczonemu,
gdy
wyłączną
przyczyną wypadków, było udowodnione naruszenie
przez ubezpieczonego przepisów dotyczących
ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego
umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie
przysługują również ubezpieczonemu, który będąc
w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem
środków
odurzających
lub
substancji
psychotropowych,
przyczynił się w znacznym
stopniu
do spowodowania wypadku.
"Bo wypadek to
dziwna rzecz.
Nigdy go nie
ma, dopóki się
nie wydarzy.„
Kubuś Puchatek
W roku 2009 inspektorzy pracy zbadali
okoliczności i przyczyny 2 354
wypadków przy pracy, w tym 331
wypadków
zbiorowych.
W
zdarzeniach tych poszkodowanych
ogółem zostało 2951 osób, z których
505 poniosło śmierć, a 969 doznało
ciężkich obrażeń ciała.
Według statystyki GUS w Polsce w 2011 r. w
wypadkach przy pracy poszkodowanych
zostało 97 223 pracujących.
W wypadkach tych 404 pracujących poniosło
śmierć,
a 683 osoby doznały ciężkich obrażeń ciała.
Liczba dni niezdolności do pracy osób
poszkodowanych
w wypadkach wyniosła łącznie 3 544 104 dni.
Liczba dni niezdolności do pracy na jednego
poszkodowanego (wskaźnik ciężkości)
wyniosła 36,6 dnia.
60
PRAKTYKI ABSOLWENCKIE
ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach
absolwenckich
Praktyka ma na celu ułatwienie absolwentom
uzyskiwania doświadczenia i nabywania
umiejętności praktycznych niezbędnych do
wykonywania pracy.
62
PRAKTYKI
ABSOLWENCKIE C.D.
„Podmiot przyjmujący na praktykę”
- osoba fizyczna, osoba prawna albo
jednostka
organizacyjna
nieposiadająca osobowości prawnej
„Praktykant”
- osoba, która ukończyła co najmniej
gimnazjum i w dniu rozpoczęcia
praktyki nie ukończyła 30. roku życia
63
UMOWY O PRAKTYKĘ
ABSOLWENCKĄ
Praktykę odbywa się na podstawie
pisemnej
umowy
o
praktykę
absolwencką,
zawieranej
pomiędzy
praktykantem,
a
podmiotem
przyjmującym na praktykę.
64
TREŚĆ UMOWY
Umowa powinna określać w szczególności:
1) rodzaj pracy, w ramach której praktykant ma
uzyskiwać doświadczenie i nabywać
umiejętności praktyczne;
2) okres odbywania praktyki;
3) tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach
praktyki;
4) wysokość świadczenia pieniężnego, jeżeli
praktyka ma być odbywana odpłatnie.
Umowa nie może być zawarta na okres dłuższy
niż 3 miesiące.
65
ŚWIADCZENIA Z
TYTUŁU PRAKTYK
Praktyka może być odbywana odpłatnie lub
nieodpłatnie.
Wysokość
miesięcznego
świadczenia
pieniężnego
nie
może
przekraczać
dwukrotnej
wysokości
minimalnego
wynagrodzenia za pracę, ustalonego na
podstawie ustawy z dnia 10 października
2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r.
Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157,
poz. 1314).
66
ROZWIĄZANIE UMOWY
W przypadku gdy praktyka odbywana jest:
1) nieodpłatnie - umowa może być
rozwiązana na piśmie w każdym czasie;
2) odpłatnie - umowa może być rozwiązana
na piśmie z zachowaniem siedmiodniowego
terminu wypowiedzenia.
67
OBOWIĄZKI PRZYJMUJĄCEGO
NA PRAKTYKĘ
Podmiot przyjmujący na praktykę zapewnia
praktykantowi bezpieczne i higieniczne
warunki odbywania praktyki, w tym - w
zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń
związanych z odbywaniem praktyki -
odpowiednie
środki
ochrony
indywidualnej.
Podmiot przyjmujący na praktykę, na
wniosek praktykanta, jest obowiązany
wystawić na piśmie zaświadczenie o
rodzaju
wykonywanej
pracy
i
umiejętnościach
nabytych
w
czasie
odbywania praktyki.
68
Okres pobierania stypendium wlicza się
do okresu pracy wymaganego do
nabycia lub zachowania uprawnień
pracowniczych oraz okresów
składkowych, nie wlicza się jednak do
okresu umożliwiającego nabycie prawa
do zasiłku dla bezrobotnych oraz do
okresu zatrudnienia, od którego zależy
nabycie prawa do urlopu
wypoczynkowego.
69
Praktykant, który zarejestrował się w
urzędzie pracy jako bezrobotny, nadal może
pozostawać w tym rejestrze jako osoba
bezrobotna, mimo zawarcia z pracodawcą
umowy o praktyki absolwenckie.
Aby nie stracić statusu bezrobotnego,
praktykant musi przedstawić w urzędzie
pracy umowę o praktykę. Jeśli praktyka jest
nieodpłatna
lub
wynagrodzenie
nie
przekracza
połowy
minimalnego
wynagrodzenia za pracę, to praktykant
może
nadal
pobierać
zasiłek
dla
bezrobotnych.
70
Praktykanci
nie
podlegają
natomiast
zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych i
zdrowotnego.
Mają
jedynie
prawo
doświadczeń
z
ubezpieczenia
wypadkowego.
Wypłacane praktykantom wynagrodzenie
podlega
opodatkowaniu
podatkiem
dochodowym od osób fizycznych według
najniższej stawki podatkowej, tj. obecnie
18%.
71