Małgorzata Niewczas
Formy współpracy na
szczeblu ponadgminnym
Bibliografia:
Ustawa z 05.06.1998r o
samorządzie powiatowym
Ustawa z 08.03.1990r o
samorządzie gminnym
Jachimowicz A. Samorząd
terytorialny i organizacje
Związki międzygminne i związki powiatów
Podstawa prawna tworzenia
związków:
Art.64 ust.1 u.os.g. stanowi iż w
celu wspólnego wykonywania zadań
publicznych gminy mogą tworzyć
związki międzygminne, w ramach
tych związków gminy wykonują
zadania własne oraz zlecone.
Związki powiatów mogą wykonywać
zadania z zakresu administracji rządowej,
jednakże po spełnieniu określonych
warunków:
-ustawa przekazująca zadanie tego nie
zakazuje
-podmioty tworzące związek uzyskały
zadania w drodze porozumień
-uzyskano zgodę organu zlecającego, w
przypadku obowiązku jej uzyskania
Tryb tworzenia związku
Utworzenie związku następuje w wyniku
podjęcia odpowiednich uchwał przez rady
zainteresowanych gmin (powiatów).
Najpierw konieczne są negocjacje, w
trakcie, których uzgodnione zostaną
wszystkie elementy określające zakres
zadań i sposób działania związku
międzykomunalnego.. Ponadto każda gmina
ma obowiązek poinformowania wojewody o
zamiarze przystąpienia do związku.
Obowiązku takiego nie mają powiaty.
Ustawodawstwo samorządowe przewiduje również
możliwość rozszerzenia terytorialnego zakresu
działania związku komunalnego na obszar gmin
sąsiadujących z gminami tworzącymi związek bez
konieczności przystępowania tych gmin do związku.
Należy tu wykorzystać instytucję porozumienia
administracyjnego (komunalnego). Polega ona na
możliwości zawarcia umowy o charakterze
administracyjnym, której przedmiotem będzie
świadczenie przez związek usług na rzecz danej
gminy w zamian za udział tej gminy w kosztach
realizacji powierzonego zadania bądź w formie
rzeczowej, bądź finansowej
Statut związku:
powinien określać:
nazwę i siedzibę związku
uczestników i czas trwania
związku
zadania związku
zasady likwidacji
Rejestr związków:
Związek nabywa osobowość prawną po zarejestrowaniu, z
dniem ogłoszenia statutu. Rejestr związków gmin oraz
związków powiatów prowadzi minister do spraw
administracji publicznej.
Gminy i powiaty tworzące związek zgłaszają jego utworzenie
do rejestru za pośrednictwem wojewody właściwego ze
względu na siedzibę związku. Do zgłoszenia załącza się np.:
-uchwały rad gmin/powiatów o utworzeniu związku, statut
związku...
W księdze rejestrowej wpisuje się: nazwę związku i jego
siedzibę, oznaczenie gmin/powiatów uczestniczących w
związku, czas trwania związku
O rejestracji związku organ prowadzący
rejestr zawiadamia gminy/powiaty
uczestniczące w związku oraz wojewodę.
Wojewoda po otrzymaniu zawiadomienia
zarządza ogłoszenie statutu w
wojewódzkim dzienniku urzędowym,
Dzień wydania dziennika jest dniem
ogłoszenia statutu.
Organizacja związku
Zgromadzenie związku
Organem stanowiącym i kontrolnym związku
jest zgromadzenie związku, w skład którego
wchodzą burmistrzowie oraz wójtowie gmin,
które przystąpią do związku.
Natomiast w skład zgromadzenia związku
powiatów wchodzi po dwóch reprezentantów
powiatów.
Uchwały zgromadzenia podejmowane są
bezwzględną większością głosów statutowej
liczby członków.
Komisje
Zgromadzenie może powołać w drodze
uchwały komisje, określając równocześnie
ich skład osobowy oraz zakres działania. W
skład komisji mogą wchodzić zarówno
członkowie zgromadzenia, jak i osoby spoza
zgromadzenia. Komisje są organami
opiniodawczo-doradczymi.
Komisja rewizyjna
Może ją powołać zgromadzenie
w celu kontrolowania
działalności zarządu i
podporządkowanych mu
jednostek.
Zarząd związku
Jest organem wykonawczym. Jest
powoływany i odwoływany przez
zgromadzenie związku spośród swoich
członków na okres kadencji. Członkostwa
zarządu nie można łączyć z zatrudnieniem
w administracji rządowej.
Kompetencje organów związku
Kompetencje zgromadzenia związku
Do wyłącznej właściwości zgromadzenia należy:
-wnioskowanie do rad gmin/powiatów należących
do związku o przyjęcie zmian statutu związku
-wybór i odwoływanie zarządu, stanowienie o
kierunkach jego działania
-uchwalenie budżetu związku oraz przyjmowanie
sprawozdań z działalności finansowej
-decydowanie w sprawach tworzenia,
przekształcania oraz likwidacji jednostek
organizacyjnych związku.
Członek zgromadzenia może wnieść
pisemny sprzeciw w stosunku do uchwały
zgromadzenia w ciągu 7 dni od jej podjęcia.
Wniesienie sprzeciwu wstrzymuje
wykonanie uchwały i wymaga ponownego
rozpatrzenia sprawy.
Zadania zarządu związku
-przygotowywanie projektów uchwał
zgromadzenia
-gospodarowanie mieniem związku
-opracowanie projektów budżetu i
jego realizacja
-prowadzenie rozliczeń finansowych z
członkami zarządu
Przewodniczący zarządu związku
-organizowanie pracy zarządu i jego biura
-kierowanie sprawami związku
-reprezentowanie związku na zewnątrz
-nawiązywanie i rozwiązywanie stosunku
pracy z kierownikami jednostek
organizacyjnych związku oraz pozostałymi
pracownikami tych jednostek.
Biuro zarządu
Zarząd wykonuje zazwyczaj swoje
zadania przy pomocy biura
zarządu. Kierownikiem jest
przewodniczący zarządu bądź
jeden z jego zastępców.
Mienie związku
Źródła mienia związku
-przez wydzielenie niektórych składników
majątkowych z gmin/powiatów będących członkami
związku i przekazanie ich na rzecz związku
-w drodze przekazywania przez wojewodę mienia
niepodzielnego
-z dochodów z majątku i działalności związku
-z darowizn, zapisów
Wyjątkowo związek może otrzymywać dotacje z
budżetu państwa związane z realizacją zadań
zleconych przez administrację rządową oraz
darowizny i zapisy osób trzecich.
Stowarzyszenia gmin, powiatów i województw
Dla założenia stowarzyszenia wymaganych jest
co najmniej 3 założycieli.
Rady gmin, powiatów lub sejmiki województw
pragnących założyć stowarzyszenie uchwalają
statut i wybierają komitet założycielski. Komitet
składa do sądu rejestrowego wniosek o
rejestrację wraz ze statutem, listę założycieli,
protokół wyboru komitetu założycielskiego, a
także informację o adresie tymczasowej
siedziby stowarzyszenia. Sąd rejestrowy
wydaje postanowienie o zarejestrowaniu
stowarzyszenia.
Zrzeszenia międzynarodowe
Wykonywanie zadań publicznych nie
dotyczy jednak zrzeszeń
międzynarodowych. Taka organizacja nie
może wykonywać zadań administracji
publicznej należących do poszczególnych
jednostek samorządu terytorialnego czy te
stowarzyszenia wchodzącego w skład
międzynarodowego zrzeszenia.
Zasady przystępowania do zrzeszeń międzynarodowych
Zrzeszeniami takimi są organizacje, związki i
stowarzyszenia powoływane przez
społeczności lokalne, co najmniej dwóch
państw. Aby przystąpić do zrzeszenia muszą
być podjęte następujące kroki:
-organ stanowiący podejmuje uchwałę
przedmiocie przystąpienia
-wojewoda wyraża opinie
-zgodę wyraża minister właściwy do spraw
zagranicznych, po zapoznaniu się z opinią
wojewody
Porozumienia
mają charakter dobrowolny.
Wyróżnia się dwa rodzaje porozumień:
1) Porozumienia zawierane przez
administrację rządową i samorządową w
celu przekazania do wykonania zadań
publicznych
2) Porozumienia zawierane pomiędzy
jednostkami samorządu terytorialnego w
celu przekazania lub powierzenia do
wykonania zadań administracji publicznej.
Porozumienia są zawierane w celu przeniesienia
wykonywania zadań na inny podmiot. To
przeniesienie może nastąpić w formie
przekazania zadań do wykonania ( w przypadku
porozumień międzygminnych) lub powierzenia .
Przy porozumieniach pomiędzy jednostkami
różnego szczebla obowiązuje zasada, iż
przekazywanie zadań może nastąpić jedynie „w
dół”.
Dziękuję za uwagę