Fermy na cenzurowanym
19.02.2011
Przeciwnicy przemysłowego tuczu świń w wielkich fermach zyskali wpływowego sojusznika -
Parlament Europejski. Część eurodeputowanych popiera pomysł, aby w krajach Unii zakazać
działalności wielkich ferm. W Polsce znaczenie takich tuczarni nie jest jeszcze tak duże jak na
Zachodzie, ale zajmują one coraz większą część rynku. Ich właściciele przekonują, że warunki
hodowli świń są dobre, nawet w porównaniu z tradycyjnymi gospodarstwami.
Parlament Europejski podczas otwartej konferencji zajął się sprawą wielkoprzemysłowej hodowli świń, a
pretekstem do dyskusji był brytyjski film "Świński interes" autorstwa Tracy Worcester, w którym
skrytykowano zachodnie koncerny za stosowane przez nie metody tuczu trzody chlewnej. Znaczna część
materiału została poświęcona Polsce. U nas co prawda wielkich ferm jest stosunkowo niewiele, bo około
150 (za takie gospodarstwo uznaje się te hodowle, gdzie jest ponad 2 tys. sztuk świń o wadze ponad 30
kg), zaś trzodę chlewną hoduje ponad 300 tys. rolników. Jednak ze względu na skalę produkcji mięsa
ich znaczenie będzie stopniowo rosło, jeśli oczywiście wzrośnie liczba ferm przemysłowych. Z oficjalnych
statystyk wynika co prawda, że krajowe fermy dostarczają tylko kilka procent wieprzowiny do zakładów
mięsnych, ale trzeba mieć świadomość, że kilkaset tysięcy ton wieprzowiny, jaką importujemy, to w
zdecydowanej większości mięso z wielkich tuczarni, głównie z Danii i Niemiec.
Jak hoduje się świnie
Tymczasem, jak twierdzą autorzy filmu prezentowanego w PE w Brukseli, a ich opinię podziela część
eurodeputowanych, na fermach świnie są hodowane w ciężkich warunkach. Zagraża to życiu i zdrowiu
ludzi, bo dochodzi do skażenia mięsa dioksynami (przypomniano choćby ostatnią aferę w Niemczech),
występuje też ryzyko uodpornienia się zwierząt na antybiotyki. Istotne są też kwestie ochrony
środowiska, bo na fermach produkuje się ogromne ilości gnojowicy i innych odpadów. Dlatego podczas
brukselskiej debaty padały daleko idące wnioski.
- Przemysłowe gospodarstwa powinny być zakazane w Unii Europejskiej. Nie można zezwalać na
tworzenie nowych dużych ferm, a te, które już istnieją, trzeba stopniowo eliminować - nie miał
wątpliwości polski eurodeputowany Janusz Wojciechowski (Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy).
Jego zdaniem, UE powinna jednocześnie zakazać importu wieprzowiny z takich ferm z krajów spoza Unii,
zwłaszcza z obu Ameryk. - Przy tak licznej obecności gości i posłów uczestniczących w projekcji i dyskusji
łatwiej nam będzie osiągnąć cel reformy WPR poprzez zaprzestanie finansowania hodowli
przemysłowych, a zwiększenie wydatków i inicjatyw wspierając tradycyjne, małe i średnie gospodarstwa
zwierzęce - wyrażał nadzieję polski eurodeputowany.
PodobnÄ… opiniÄ™ przedstawiÅ‚ francuski poseÅ‚ do PE José Bové (Zieloni/Wolne Przymierze Europejskie),
radykalny lider rolniczych związków zawodowych, znany z organizowania wielu blokad i protestów
przeciwko spadkowi cen produktów rolnych czy też przeciw importowi żywnoÅ›ci spoza UE. Bové
argumentował, że fermy szkodzą interesom rolników prowadzących hodowlę trzody w mniejszym
zakresie, a także konsumentom, którzy spożywają mięso gorszej jakości. Ciekawy pomysł zgłosił zaś
europoseł Czesław Siekierski (Europejska Partia Ludowa), aby dopłaty bezpośrednie dla rolników
powiązać z wielkością hodowli - preferowani byliby ci rolnicy, którzy mają stada trzody proporcjonalne
do wielkości posiadanej ziemi.
Jest lepiej
Nasze służby weterynaryjne twierdzą, że warunki hodowli trzody w fermach na terenie Polski są o wiele
lepsze, niż pokazano w brytyjskim filmie. Po pierwsze, opiera się on na raporcie Najwyższej Izby Kontroli
z 2008 r., który dotyczył okresu od początku 2004 r. do połowy 2006 roku. I wtedy rzeczywiście wielkie
przemysłowe tuczarnie były istotnym problemem. Wskazywano m.in., że większość ferm przemysłowych
znajduje się w północno-zachodniej Polsce, często na obrzeżach parków krajobrazowych czy rezerwatów
lub obszarów Natura 2000. I jak wytykała NIK, tuczarnie nie przestrzegały przepisów dotyczących
ochrony środowiska, a najbardziej bulwersujące były przypadki wylewania gnojowicy na pola czy
zakopywanie martwych zwierząt, a nie ich utylizowanie. Na działalność tuczarni skarżyli się też
mieszkańcy okolicznych miejscowości, m.in. na smród nie do zniesienia.
Teraz jednak, jak przekonuje inspekcja weterynaryjna, to już przeszłość, bo tuczarnie są objęte
szczegółowym nadzorem (każda ferma jest kontrolowana dwa razy do roku, ponadto kilka razy w
tygodniu sprawdzane są zwierzęta przeznaczone do uboju), lepiej wygląda także kwestia ochrony
środowiska (np. gnojowica i inne odpady są wykorzystywane w biogazowniach, jakie wybudowano przy
części ferm). Tym niemniej większość ekspertów przekonuje, że fermy wielkoprzemysłowe nie są dla nas
najlepszym rozwiązaniem, bo jeśli zacznie ich przybywać, to spowodują bankructwo tysięcy tradycyjnych
gospodarstw hodujących trzodę chlewną. Już w tej chwili są one w lepszej sytuacji niż zwykli rolnicy, ze
1
względu na skalę produkcji mięsa: ubojnie oferują im z tego powodu wyższe ceny skupu. Mniejszym
producentom, którzy najszybciej odczuwają skutki wszystkich kryzysów mięsnych i "świńskich dołków",
trudno jest z nimi rywalizować, bo nawet zrzeszanie się w grupy producentów nie zawsze poprawia
sytuację rolnika hodującego 100 czy 200 tuczników. A przynajmniej nie od razu. Dlatego jak najbardziej
aktualny jest postulat wobec UE, aby wspierała tradycyjną hodowlę trzody chlewnej, inaczej zostaniemy
skazani tylko na fermy przemysłowej hodowli świń, a Polska pójdzie w ślady Danii, gdzie produkcja
wieprzowiny jest podobnej wielkości jak u nas, ale tam działa tylko około 3,5 tys. wielkich ferm.
Krzysztof Losz
NaszDziennik.pl
2