Podstawy
Czytanie plików tekstwwych
vi plik użycie edytora vi
cat konkatenacja i wypisanie zawartości plików, których nazwy są
podane jako argumenty
less plik wypisanie zawartości pliku tekstowego plik strona
po stronie.
more plik wypisanie zawartości pliku tekstowego plik
strona po stronie:
[Space]  wyświetlenie dalszej części tekstu
/wzór wyszukiwanie następnego wystąpienia wzorca wzór.
n powtórzenie wyszukiwania (w tym samym kierunku)
Q wyjście
head wypisanie początkowych wierszy pliku: domyślnie 10
head[-n] plik wypisuje n pierwszych wierszy pliku plik
tail wypisuje koniec pliku: domyślnie 10 ostatnich wierszy
tail [-n] plik wypisuje n ostatnich wierszy pliku plik
Twwrzenie plików
" cat > nazwa_pliku
" vi nazwa_pliku
Edytwr vi (Visual Interface)
- domyślny edytor dla Uniksa.
Historia:
1976, William Joy (University of California, Berkeley).
Następca edytora ed.
Dołączony oficjalnie do wydania Systemu V.
Edytor wierszowy: tekst zorganizowany w sekwencje osobnych wierszy.
Pozwala na:
" tworzenie nowych plików tekstowych;
" edytowanie istniejących plików tekstowych.
Edytwr vi (Visual Interface)
Dwa tryby pracy:
" tryb poleceń  tryb domyślny;
" tryb wstawiania tekstu.
Wiersz poleceń. Tu wpisujemy polece.ie
vi nazwa_pliku
ZZ
tryb
poleceń
i (I,a,A,o,O)
Esc
tryb
wstawiawia
Przykład sesji
W wierszu poleceń Uniksa:
vi plik
Następnie w trakcie działania edytora:
iTo jest plik tekstowy.[Esc]
:wq[Enter]
Uwaga. Na .astęp.ych trzech slajdach wylistowa.o podstawowe i.formacje .t. vi
Przejście do trybu wstawiania
i wstaw tekst przed bieżącą pozycją kursora
I wstaw tekst na początku wiersza
a wstaw tekst za bieżącą pozycją kursora
A wstaw tekst na końcu wiersza
o wstaw tekst w nowej linii następującej po linii bieżącej
O wstaw tekst w nowej linii poprzedzającej bieżący
wiersz
Nawigacja
h, j, k, l lewo, dół, góra, prawo
$ koniec wiersza
^ pierwszy znak wiersza (nie będący białym znakiem)
0 początek wiersza
w początek następnego słowa
b początek słowa
e koniec słowa
H góra ekranu
L dół ekranu
^U przewinięcie (1/2 ekranu do góry)
Usuwanie i zamiana znaków
^D przewinięcie (1/2 ekranu w dół)
x usunięcie znaku
G początek ostatniego wiersza pliku
r zamiana znaku
nG początek n-tego wiersza pliku
R zamiana dowolnej liczby znaków
:n
Operatory
c zamiana
d usunięcie
y kopiowanie do bufora
Zastosowanie: operator ogranicznik
np. yogranicznik skopiowanie fragmentu tekstu do bufora  od bieżącej pozycji kursora do wskazywanej
przez ogranicznik.
Podwójny zapis = polecenie dotyczy bieżącego wiersza w całości:
cc zmień bieżący wiersz yy skopiuj bieżący wiersz do bufora
dd usuń bieżący wiersz
Wyszukiwanie wzorca
/wzór[Enter] początek następnego wystąpienia wzoru
Wklejanie tekstu z bufora
?wzór[Enter] początek poprzedniego wystąpienia wzoru
p za kursorem
n powtórzenie wyszukiwania (w tym samym kierunku)
P przed kursorem
N powtórzenie wyszukiwania (w przeciwnym kierunku)
Inne polecenia Wyszukiwanie i zamiana
u cofnij ostatnią modyfikację
:n1,n2 s/tekst/nowytekst/
. powtórz ostatnie polecenie
zamiana pierwszych wystąpień ciągu znaków tekst na ciąg
J łączenie wierszy
znaków nowytekst w każdym z wierszy od n1. do n2.
:n1,n2 s/tekst/nowytekst/g
zamiana wszystkich wystąpień ciągu znaków tekst na ciąg
znaków nowytekst w wierszach od n1. do n2.
Obsługa plików
ZZ zapisanie zmian i opuszczenie edytora
lub (gdy brak zmian) opuszczenie edytora
:w[Enter] zapisanie zmian w bieżącym pliku
:wplik[Enter] nadpisanie pliku plik
:q![Enter] opuszczenie edytora bez zapisywania zmian
:e plik[Enter] edycja pliku plik
:!polecenie[Enter] wykonanie polecenia Unixa i powrót do vi
Opcje edytora
:set all listuje dostępne opcje
:set number włączenie numeracji wierszy
:set nonumber wyłączenie numeracji wierszy
:set showmode pokazuj tryb vi
:set noshowmode wyłącz opcję showmode
:set ignorecase ignorowanie wielkości liter
:set noignorecase wyłącz opcję ic
Pwlecenia pwrównujące pliki
cmp plik1 plik2 porównuje dwa pliki znak po znaku. Wypisuje
pierwszą znalezioną różnicę i kończy działanie.
Przykład.
ultra60:15% cmp plik1 plik2
plik1 plik2 differ: char 1, line 1
comm plik1 plik2
Na wyjściu wyświetla 3 kolumny:
w 1. wiersze występujące tylko w plik1,
w 2. wiersze występujące tylko w plik2,
w 3.  występujące w obu plikach.
diff plik1 plik2 wypisuje, linia po linii, różnice między plikami.
Pwlecenia pwrównujące pliki:
przykłady
ultra60:1% cat pl1
To jest plik ultra60:3% cmp pl1 pl2
tekstowy. pl1 pl2 differ: char 9, liwe 1
ultra60:2% cat pl2
To jest wowy plik
tekstowy. ultra60:4% comm pl1 pl2
To jest wowy plik
To jest plik
tekstowy.
ultra60:5% diff pl1 pl2
1c1
< To jest plik
---
To jest wowy plik
Swrtwwanie wierszy
sort wysyła na standardowe wyjście posortowane standardowe
wejście.
sort [ -frun ] [ -tseparator_pól ] [+pos] plik
-f ignorowanie wielkości liter
-r odwrotny porządek sortowania
-u unikatowe wiersze
-n sortowanie numeryczne
pos sortowanie według pola
numer_pola[.nr_pierwszej_pozycji]
-t określa separator pól
Uwaga. Numeracja pól zaczyna się od zera.
Pwlecenie swrt - przykłady
1. Sortowanie wierszy, ignorowanie wielkości liter:
ultra60:26% sort -f /etc/passwd | more
2. Sortowanie względem drugiego znaku w pierwszym polu:
ultra60:23% sort -t: +0.1 /etc/passwd | more
3. Sortowanie numeryczne względem trzeciego pola, separatorem pól jest
dwukropek
ultra60:24% sort -t: -n +2 /etc/passwd | more
Pwlecenie cut
cut wycięcie kolumn (opcja  c) lub pól (opcja  f) (tu wycięcie
oznacza  pobranie )
cut  c lista plik
cut  f lista [ -d separator_pól ] plik
lista  liczby naturalne oddzielone przecinkami, dopuszcza się użycie
myślnika (zakres)
Przykład.
ultra60:1% cat plik1
System Unix.
Pliki tekstowe.
ultra60:2% cut -c1-3 plik1
Sys
Pli
ultra60:3% cut -f1 -d' ' plik1
System
Pliki
Pwlecenie uniq
uniq wysyła na wyjście nie powtarzające się wiersze pliku
(porównując sąsiadujące ze sobą wiersze).
uniq [ -cdu ] plik
Opcje:
-c każdy wiersz poprzedzony liczbą informującą ile takich samych
wierszy zostało przeczytanych na wejściu;
-d wypisuje pojedynczo wiersze powtarzające się na wejściu
-u wypisuje wiersze nie posiadające duplikatów
Pwlecenie uniq - przykłady
ultra60:24% cat plik
ultra60:26% uniq plik
To jest plik
To jest plik
To jest plik
tekstowy.
To jest plik
Kowiec.
tekstowy.
To jest plik
Kowiec.
To jest plik
ultra60:27% uniq -c plik
3 To jest plik
1 tekstowy.
1 Kowiec.
1 To jest plik
ultra60:28% uniq -d plik
To jest plik
ultra60:29% uniq -u plik
tekstowy.
Kowiec.
To jest plik
Pwlecenie wc
wc wypisuje liczbę wierszy, słów i znaków w pliku
wc [-lwm ] plik
-l liczba wierszy.
-w liczba słów
-m liczba znaków.
Przykład.
ultra60:13% wc plik
2 4 23 plik
Pwlecenie grep - wpcje
grep poszukiwanie wzorca w pliku
(ang. Global Regular Expression Print)
grep [ -cinv ]  wzorzec plik
wypisanie wszystkich wierszy, w których znaleziono
wzorzec.
-c tylko liczba wierszy, w których znaleziono wzorzec
-i ignorowana wielkość liter
-n numeracja wierszy
-v wiersze nie zawierające wzorca
Pwlecenie grep  prwste
przykłady
ultra60:4% grep 'k' plik
To jest plik
tekstowy.
ultra60:3% cat plik
To jest plik
ultra60:5% grep -i 'k' plik
tekstowy.
To jest plik
Koniec.
tekstowy.
Koniec.
ultra60:6% grep -v 'c' plik
To jest plik
tekstowy.
ultra60:7% grep -c 'c' plik
1
ultra60:8% grep -vc 'c' plik
2
ultra60:9% grep -n 'c' plik
3:Koniec.