MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA
ARKUSZ I (80 pkt)
Nr zadania Model odpowiedzi Schemat punktowania
Zasady Punkty
przyznawania za zadanie
punktów
1. d 1 punkt
2. a 1 punkt
3. a) TS za cztery 2 punkty
b) TK poprawne
c) TK przyporządkowa-
d) sądy administracyjne nia  1 pkt,
e) TS za wszystkie  2
f) sądy administracyjne pkt
g) TK
4. Wolności i prawa osobiste: A, D, H. za cztery 2 punkty
poprawne
Wolności i prawa polityczne: B, C, E. przyporządkowa-
nia  1 pkt,
Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne za wszystkie  2
i kulturalne: F, G. pkt
5. 1) - e 1 pkt za dwie 2 punkty
2) - b poprawne
3) - d odpowiedzi
4) - c
6. A. Helsińska Fundacja Praw Człowieka 1 pkt 3 punkty
[Equilibre]
B. Polska Akcja Humanitarna 1 pkt
C. Amnesty International 1 pkt
7. Belgia: monarchia, s. parlamentarno  1 pkt za dwie 3 punkty
gabinetowy, federacja; poprawne
Niemcy: republika, s. parlamentarno  odpowiedzi
gabinetowy, federacja;
Francja: republika, s. półprezydencki /
mieszany, unitarne;
Hiszpania: monarchia, s. parlamentarno 
gabinetowy, unitarne;
USA: republika, s. prezydencki, federacja;
Szwajcaria: republika, s. parlamentarno 
komitetowy, federacja.
8. Brak klauzuli o dopuszczalności odwołania 1 pkt 2 punkty
( jednocześnie informuję, iż przysługuje
Panu prawo wniesienia odwołania do ....)
Brak klauzuli o trybie odwołania 1 pkt
( jednocześnie informuję, iż w terminie 7
dni od dnia doręczenia niniejszego
pisma&  )
1
9. a) - 1 1 pkt za poprawną 1 punkt
b) - 4 kolejność
c) - 3
d) - 2
10. A. Dziennik Ustaw, 1 pkt za dwie 2 punkty
B. expos�, poprawne
C. quorum, odpowiedzi
D. absolutorium
11. A - Ruhollah Chomeini 1 pkt za dwie 2 punkty
B - Osama ben Laden poprawne
C - Muammar Kadafi odpowiedzi
D - Saddam Husajn
12. A. Tak: listy nr: 1,4,5,6,7,10,11, 1 pkt za wszystkie 3 punkty
Nie: listy nr: 2,3,8,9,13,14. poprawne
B. 1 pkt za dwa
o W podziale mandatów w okręgach warunki,
wyborczych uwzględnia się 2 pkt za trzy
wyłącznie okręgowe listy warunki
kandydatów na posłów tych
komitetów wyborczych, których listy
otrzymały co najmniej 5% ważnie
oddanych głosów w skali kraju.
o Okręgowe listy kandydatów na
posłów koalicyjnych komitetów
wyborczych uwzględnia się
w podziale mandatów w okręgach
wyborczych, jeżeli ich listy
otrzymały co najmniej 8% ważnie
oddanych głosów w skali kraju.
o Komitety wyborcze utworzone przez
wyborców zrzeszonych w
zarejestrowanych organizacjach
mniejszości narodowych mogą
korzystać ze zwolnienia list tych
komitetów z warunku zdobycia
w skali kraju określonej ilości
głosów.
13. Część A 3 punkty (1 pkt za 8 punktów
A.1.a)  Austria; A.1.b)  Hiszpania; każdy podpunkt:
A.2.a)  Holandia; A.2.b)  Polska; A.1, A.2, A.3
A.3.a)  Hiszpania; proponowana
odpowiedz
: wejście Hiszpanii do UE;
A.3.b)  Polska; proponowana odpowiedz
:
błędy popełnione przy transformacji
gospodarczej [obiektywne czynniki
transformacji].
Część B. 1 pkt
B.1.a)  osoby z wykształceniem wyższym;
B.1.b)  osoby z wykształceniem
zasadniczym (zawodowym);
2
B.2.a)  osoby z wykształceniem 1 pkt
zasadniczym (zawodowym),
B.2.b)  osoby z wykształceniem wyższym,
B.2.c)  osoby z wykształceniem średnim
ogólnokształcącym.
B.3.  stopa bezrobocia maleje wraz ze 1 pkt
wzrostem poziomu wykształcenia;
B.4.  w grupie osób lepiej wykształconych 2 pkt za dwie
stopa bezrobocia wśród kobiet jest wyższa zależności,
niż wśród mężczyzn. W grupie osób gorzej 1 pkt za jedną.
wykształconych stopa bezrobocia wśród
kobiet jest mniejsza niż wśród mężczyzn.
14. A. Litwa, A
otwa, Estonia, Białoruś, Ukraina, 1 pkt za trzy 3 punkty
Rosja, Mołdawia [Mołdowa], Czechy [Rep. wypisane i
Czeska], Słowacja, Słowenia, Chorwacja, zaznaczone na
Bośnia i Hercegowina [Państwa Bośni i mapie państwa,
Hercegowiny], Jugosławia [Nowa 2 pkt  za pięć.
Jugosławia; Federacyjna Rep. Jugosławii],
Macedonia [Rep. Skopje, b.Jugosławiańska
Rep. Macedonii].
B. ZSRR, Czechosłowacja, Jugosławia, 1 pkt
NRD
15. A.a) 1960; A.b) 1950; 1 pkt 3 punkty
B.a) 19-20%; B.b) 9-10%; B.c) 1-2%; 1 pkt
C. Dwie przyczyny spośród np.: spadek 1 pkt za dwie
liczby zawieranych małżeństw, zmiana stylu przyczyny
życia, zmiany w kulturze oddziaływania
mediów, dysproporcje płci (miasto-wieś),
poczucie niestabilności społeczno-
-ekonomicznej kraju. Dopuszczalne jest
uznawanie również innych poprawnie
merytorycznie odpowiedzi uczniów.
16. Konflikt A 1 pkt 3 punkty
Cypr [Rep. Cypryjska]: Grecy [Grecy
cypryjscy] (prawosławie)  Turcy [Turcy
cypryjscy] (islam)
Konflikt B 1 pkt
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii
i Irlandii Północnej [Wielka Brytania;
Irlandia Północna]: Anglicy (anglikanizm) 
Irlandczycy (katolicyzm)
Konflikt C 1 pkt
Bośnia i Hercegowina: a) Serbowie
(prawosławie)  b) Chorwaci (katolicyzm) 
c) tylko wyznanie (muzułmanie)
3
17. Część A. 1 pkt za dwie 6 punktów
a)  F odpowiedzi,
b)  P 2 pkt  za cztery
c)  F
d)  F
Część B. 1 pkt za trzy
1) woj. kujawsko  pomorskie; 2) woj. nazwy woj.,
warmińsko  mazurskie; 3) woj. podlaskie; 2 pkt  za sześć
4) woj. lubelskie; 5) woj. świętokrzyskie;
6) woj. łódzkie
Część C. 1 pkt za dwie
1.A.  wojewoda; 1.B.  organy admini- poprawnie
stracji zespolonej; 2.A.  sejmik wypełnione luki,
wojewódzki; 2.B.  zarząd z marszałkiem 2 pkt  za cztery
województwa na czele (do zaliczenia
odpowiedzi wystarczy zapis  zarząd).
18. A. b) 1 pkt 4 punkty
B. Uczeń powinien wskazać dwie 0 pkt za jeden
odpowiedzi spośród: czynnik,
- doświadczenie historyczne 1 pkt za dwa
jakim była druga wojna czynniki
światowa wywołało potrzebę
stworzenia trwałych podstaw
bezpieczeństwa
europejskiego,
- załamanie gospodarki
europejskiej w wyniku II
wojny światowej,
- zimna wojna i narastająca
rywalizacja pomiędzy Europą
Zachodnia a Wschodnią,
- utrata przez kraje Europy
Zachodniej dominującej
pozycji politycznej
i ekonomicznej w świecie.
C. Europejska Wspólnota Węgla i Stali; 1 pkt za pełną
Paryż, [18 IV] 1951 r.; Francja, RFN, nazwę, miejsce i
Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg rok,
2 pkt j.w. oraz za
wymienienie
sześciu nazw
państw
19. Należyuznać każdy merytorycznie 1 punkt za dwa 2 punkty
uzasadniony argument argumenty,
2 pkt za cztery
argumenty
4
20. A. Prezydent podpisuje ustawę wciągu 21 1 pkt za działanie 3 punkty
dni od dnia jej przedstawienia - proces i skutek
legislacyjny jest zakończony.
B. Prezydent może wystąpić do Trybunału 1 pkt za działanie
Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie i skutek
zgodności ustawy z Konstytucją;
Wystąpienie Prezydenta do Trybunału
Konstytucyjnego wstrzymuje bieg
terminu podpisania ustawy.
Dopuszcza się też odpowiedz
ucznia
zawierającą istotne elementy spośród:
" Prezydent nie może odmówić podpisania
ustawy, którą Trybunał uzna za zgodną
z Konstytucją. Orzeczenie Trybunału jest
ostateczne.
" Prezydent odmawia podpisania ustawy,
którą trybunał uzna za niezgodną
z Konstytucją. Jeżeli jednak niezgodność
dotyczy poszczególnych przepisów
ustawy, a Trybunał nie orzeknie, że są
one nierozerwalnie związane z całą
ustawą, Prezydent, po zasięgnięciu opinii
Marszałka Sejmu, podpisuje ustawę
z pominięciem przepisów uznanych
za niezgodne z Konstytucję albo zwraca
ustawę Sejmowi w celu usunięcia
niezgodności.
C. Prezydent z umotywowanym wnioskiem 1 pkt za działanie
przekazuje ustawę do ponownego i skutek
rozpatrzenia Sejmowi - Sejm chcąc
przełamać tzw. veto Prezydenta musi
ponownie uchwalić ustawę większością
3/5 głosów w obecności co najmniej
połowy ustawowej liczby posłów. Jeżeli
Sejm zdoła ponownie przegłosować
ustawę Prezydent w ciągu 7 dni ją
podpisuje, jeżeli Sejm nie uzyska
wymaganej większości ustawa upada. W
razie ponownego uchwalenia ustawy
przez Sejm Prezydentowi nie przysługuje
prawo wystąpienia do Trybunału
Konstytucyjnego.
W odpowiedzi ucznia należy ocenić
właściwe zrozumienie istoty problemu.
5
21. A. Uczeń może wymienić trzy odpowiedzi, 1 pkt 2 punkty
np. spośród:
- powstanie zalążków niezależnych
związków zawodowych,
- działalność Kościoła,
- powstanie innych organizacji
społecznych/politycznych, np.:
KOR, ROPCiO, KPN,
- działalność posłów katolickich w
Sejmie,
- masowe słuchanie RWE,
- powstanie niezależnego (drugiego)
obiegu wydawniczego),
- wielkie (masowe) strajki robotnicze
(1970).
Uwaga: należy uznać każdy poprawny
merytorycznie zapis.
Uczeń może wymienić trzy odpowiedzi, np. 1pkt
spośród:
- niska kultura polityczna,
- skorumpowanie elit politycznych,
- niewydolność sądownictwa,
- pauperyzacja wielu warstw
społecznych,
- zaszłości historyczne (komunizm).
Uwaga: należy uznać każdy poprawny
merytorycznie zapis.
22. A. Wybory proporcjonalne, np.: 1 pkt za parę 3 punkty
1) zaleta: w szerokim zakresie (zaleta +zaleta,
odzwierciedlają poglądy polityczne wada +wada,
społeczeństwa, zaleta + wada) 
2) wada: odwrotnie niż zalety oraz mogą razem: 2 pkt
doprowadzić do ewentualnego
rozbicia politycznego parlamentu
i niestabilnych rządów.
Wybory większościowe, np.:
1) zaleta: stabilny parlament,
2) nie reprezentują w szerokim zakresie
poglądów politycznych
społeczeństwa.
B.
a) referendum [głosowanie ludowe], 1 pkt za
b) inicjatywa ludowa, wymienienie
c) możliwość składania indywidualnej wszystkich trzech
skargi do Trybunału Konstytucyjnego. rozwiązań
Uwaga: należy uznać każdy poprawny
merytorycznie zapis.
6
23. Józef Oleksy: PZPR  SdRP  SLD; 1 pkt za każdy 3 punkty
Jarosław Kaczyński: PC  AW  Solidarność poprawny ciąg
[PC w AWS]  Prawo i Sprawiedliwość; nazw (skrótów)
Donald Tusk: KLD  UW  PO.
24. A. Dwa czynniki spośród: 1 pkt za jeden 6 punktów
dekomunizacja, rozpad ZSRR, transformacja czynnik
ustrojowa w Polsce, zakończenie  zimnej
wojny .
B. polsko-litewski; polsko-czeski; konflikty 1 pkt za jeden
na obszarze b. Jugosławii. konflikt
C. Szansa: wzbogacenie kultury, rozwój 1 pkt za szansę
kultury, wymiana myśli i idei, budowanie 1 pkt za
postaw otwartości (tolerancji). zagrożenie
Zagrożenie: zahamowanie naturalnego
procesu rozwoju i wzbogacania kultury
narodowej [możliwy jest też cytat z tekstu];
rodzenie się postaw ksenofobicznych
(wrogości).
Uwaga: należy uznać każdy poprawny
merytorycznie zapis.
25. Kryteria oceny wniosku: 10 punktów
1) Właściwa forma wniosku:
-data, imię i nazwisko, adres, nr telefonu
ubiegającej się osoby; 2 pkt
-imię i nazwisko lub pełna nazwa firmy,
adres adresata; 2 pkt
-podpis autora wniosku, ew. dodatkowo
wymienione załączniki. 1 pkt
2) W tekście wniosku zdający powinien
jasno, krótko i rzeczowo uwzględnić:
-odpowiednie artykuły (32, 41.3) 2 pkt
-uzasadnienie stanowiska. 1 pkt
3) stopień perswazyjności (zwroty 1 pkt
retoryczne, siła przekonywania)
4) estetyka, poprawna forma językowa 1 pkt
7