Język rosyjski http://xpicto.republika.pl/slavonia/jezyki/ros.html
Język rosyjski
CAA:89 O7K:
Cechy charakterystyczne języka rosyjskiego:
1. cechy wschodniosłowiańskie
2. silny wpływ akcentu na wymowę samogłosek:
I. akanie (0:0=L5). Polega ono na wymawianiu głosek a i o
a. w pierwszej sylabie poprzedzajÄ…cej sylabÄ™ akcentowanÄ… jako
osłabione a
b. w sylabach po sylabach akcentowanych i w sylabach przed
sylabami akcentowanymi (z wyjÄ…tkiem pierwszej) jako
zredukowaną samogłoskę Y (w niektórych przypadkach może
ona zanikać).
3>;>20 [gYłava], 3>;>2C [gołYvu], 3>;>2:0 [gałovkY], 602>@>=>:
[~
avrYnYk], ?@845;0;0 [prideÅ‚Å‚a], E>@>H> [ÇYraa
o]
Akanie nie jest uwzględnione w piśmie (wyjątek stanowią: @0AB8 :
@>A;0, 70@O : 7>@8, :0;0G : POL kołacz, :070: : UKR :>70:, @01>B0 : CZE
robota).
II. ikanie, jekanie (8:0=L5, 5:0=L5). Polega ona na wymiawianiu
głosek a, o, e po spółgłoskach miękkich lub syczących w sylabach
nieakcentowanych jako zredukowany dz
więk bliski krótkiemu i lub
wÄ…skiemu e, np.:
BO65;K9 [t-
~
ołYj], 2K3;O=C; [vygl-
nuł], 65;B>20BK9 [~
-
Å‚tavatYj],
H5?B0BL [a
-
ptae
], A25B;> [sv-
tło], 254C [v-
du].
Zjawisko to nie jest uwzględniane w pisowni.
3. zachowane g, np.: =>30, 3>@0, 3>B>2; g występuje tam gdzie h, nawet w
słowach zapożyczonych, np.: 0<;5B, ><5@.
4. ps. Jj, Lj oj, ej, np.: <>N 'myjÄ™', @>N 'ryjÄ™', 159 'bij', H5O 'szyja', A;5?>9
'ślepy'
5. zachowanie miękkich: %0ń', r', t', d', np.: G0ABL, F0@L, 8<, 454, 1C@O
6. miękkie długie spółgłoski szumiące a
'a
', ~
'~
' pisane przez I, GA, 6G, 66,
64, 76, np.: IC:0, AG0ABL5, (>=) 66QB, 4>64L
7. dopełniacz zaimków i przymiotników -ovo, -evo, np.: E>@>H53>, 1>;LH>3>,
B>3>, :@0A=>3>
8. wyrównanie spółgłoski w celowniku i miejscowniku l. poj. r. żeńskiego na
-ka, -ga, -Ça, np.: @C:0 : @C:5; =>30 : =>35; A>E0 : A>E5
9. często występuje akcentowana końcówka -a w mianowniku l. mn.
rzeczowników r. męskiego, np.: 4><0, 3>@>40, >AB@>20
10. nagłosowe ps. jL i
1 z 2 2008-06-10 16:20
Język rosyjski http://xpicto.republika.pl/slavonia/jezyki/ros.html
11. tożsame: biernik l. mn i dopełniacz l. mn wszystkich rzeczowników
żywotnych
12. zachowanie prasłowiańskiego typu abstraktów-kolektywów na -Lje
13. liczebniki: 420, B@8, G5BK@5 łączą się z dopełniaczem l. poj. rzeczowników,
np.: 420 2>;0, B@8 >:=0, G5BK@5 AB>;0
14. zanik wołacza (wyjątek: >65!)
15. dużo krótkich form przymiotników
16. stopień wyższy przemiotników nieodmienny, stopień najwyższy -
analityczny lub na -59H89, -09H89 (brak naj-!)
17. 3. sg. praes. kończy się na -t, np.: G8B05B, ?8H5B
18. wpływ scs
a. scs połączenia ra, ła, re w miejscu pełnogłosu, np.: 2@03, >E@0=0, A@540,
74@0AB2C9
b. grupa ~
d zamiast rodzimej ~
, np.: <564K, >45640, 3@0640=8=
c. grupa a
%0Å„ (w wymowie: a
'a
') zamiast %0Å„', np.: A>:@0IC, >A25I0BL
d. przedrostki: A>-, 1>7-, 87-, np.: A>18@0BL, 2>AB>:
e. inne miejsce akcentu w słowiach pochodzenia cerkiewnego, np.:
F0@AB2>, 1>30BAB2>, A@54AB2>, wobec rodzimych: >645AB2>, A1>9AB2>
19. dużo odrębnych słów, np.: 10H=O 'baszta', 2>@ 'złodziej', ;O3CH:0 'żaba',
:>;>:>; 'dzwon', ;>H04L 'koń'
20. utrata osobnej formy 1. os. l. mn. trybu rozkazującego, w tej funkcji używa
się najczęściej form dokonanych 1. os. l. mn. czasu teraz
niejszego z
charakterystycznÄ… intonacjÄ…, np.: =5AQ<!, ?>94Q<!
21. 3. os. l. poj. cz. teraz
niejszego kończy się na -t, np.: ?8H5B, G8B05B
22. brak czasu zaprzeszłego
Wstecz Spis treści Wstęp Na początek strony
2 z 2 2008-06-10 16:20