• Przedsiębiorcą zagranicznym jest osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą.

• Dla wykonywania działalności na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni mogą, na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały lub przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium RP.

• Przy ich tworzeniu przez przedsiębiorców zagranicznych z państw członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) obowiązują takie same zasady jak w przypadku przedsiębiorców polskich.

• Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego, a rozpoczęcie działalności w ramach oddziału następuje po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców KRS.

• Utworzenie przedstawicielstwa osoby zagranicznej wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, prowadzonego przez ministra właściwego do spraw gospodarki, a przedmiotem jego działalności może być wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji samego przedsiębiorcy zagranicznego. Także osoby zagraniczne powołane do promocji gospodarki kraju ich siedziby mogą utworzyć przedstawicielstwo, jeżeli zakres takiego przedstawicielstwa obejmuje wyłącznie promocję i reklamę gospodarki tego kraju.

• Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział jest obowiązany ustanowić osobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego, a ponadto powinien:

• używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”,

• prowadzić dla oddziału oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości,

• zgłaszać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wszelkie zmiany stanu faktycznego i prawnego w zakresie okoliczności uzasadniających wydanie decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego w ramach oddziału na przykład gdy oddział rażąco narusza polskie prawo, nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego lub przedsiębiorca utracił prawo wykonywania działalności gospodarczej, a także wówczas gdy działalność przedsiębiorcy zagranicznego zagraża bezpieczeństwu i obronności państwa, ochronie tajemnicy państwowej czy innemu ważnemu interesowi publicznemu.

Do likwidacji oddziału przedsiębiorcy zagranicznego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych o likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

O dokumencie

Zgłoszenie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego do rejestru

Zgłoszenie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego następuje na formularzu wniosku rejestrowego KRS-W10, do którego należy załączyć urzędowe formularze konieczne do zgłoszenia odpowiedniej formy prawnej przedsiębiorcy. Będą to - w każdym przypadku - druki: KRS-WK z danymi osób uprawnionych do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego (także osób wchodzących w skład organu nadzoru, jeśli taki jest przewidziany) oraz KRS-WM opisujący przedmiot działalności oddziału. Oprócz obligatoryjnych informacji wynikających z przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym przedsiębiorca zagraniczny jest obowiązany podać imię i nazwisko oraz adres na terytorium Polski osoby upoważnionej w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego (na formularzu KRS-WJ), dołączyć poświadczony notarialnie wzór podpisu tej osoby, złożyć odpis aktu założycielskiego, umowy lub statutu, na podstawie którego działa przedsiębiorca zagraniczny oraz uwierzytelnione tłumaczenie na język polski takiego dokumentu. Jeżeli przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu do rejestru, do akt rejestrowych oddziału należy także złożyć odpis z tego rejestru wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski.

W przypadku, gdy przedsiębiorca zagraniczny utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział, złożenie wymaganych wyżej dokumentów (ale nie urzędowych formularzy) może nastąpić w aktach jednego z oddziałów, z tym że w aktach rejestrowych pozostałych oddziałów należy wskazać oddział, w którego aktach dokumenty zostały złożone, oznaczyć sąd, w którym te akta się znajdują i numer oddziału w rejestrze.

Do zgłoszenia należy jednocześnie dołączyć dowód uiszczenia opłaty sądowej zgodnie z tabelą oraz opłaty za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (500 zł)

Oddział przedsiębiorstwa – zgodnie z definicja legalną zawarta w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, jest to:

wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywanej przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności.[1]

Oddział przedsiębiorcy zagranicznego

Przedsiębiorstwa zagraniczne, mogą tworzyć swoje oddziały w Polsce. Celem takich oddziałów jest działalność produkcyjna, co odróżnia oddział od przedstawicielstwa, które może jedynie prowadzić działalność w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego[2].

Oddziały przedsiębiorstw z państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą w Polsce działać na tych samych zasadach, co polskie przedsiębiorstwa.

Pojęcie to jest bliskie pojęciu zakładu przedsiębiorstwa zagranicznego.

Oddział jest wyodrębnioną, samodzielną organizacyjnie częścią działalności gospodarczej wykonywaną przez przedsiębiorcę zagranicznego poza jego głównym miejscem działalności. Oddział dysponuje określonym majątkiem, stanowiącym własność spółki w kraju, w którym ma ona siedzibę. Posiada sieć własnych klientów. Podstawową cechą oddziału przedsiębiorcy zagranicznego jest brak odrębnej osobowości prawnej, w związku z czym podmiotem wszystkich praw i obowiązków pozostaje przedsiębiorca zagraniczny.

Przedsiębiorca zagraniczny tzn. osoba zagraniczna wykonującą działalność gospodarczą za granicą musi spełnić obowiązki określone w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Przedsiębiorca, który, otwiera w Polsce oddział swojego przedsiębiorstwa jest zobowiązany:

1. używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów "oddział w Polsce";
2. prowadzić dla oddziału oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości
3. ustanowić osobę ustanowioną w oddziale do jej reprezentowania zgodnie z art. 87 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Działanie osoby upoważnionej w granicach umocowania pociągać będzie za sobą skutki prawne bezpośrednio dla zakładu głównego (zagranicznego). Upoważnienie do reprezentacji przedsiębiorcy zagranicznego w oddziale powinno być rozumiane jako reprezentacja w stosunkach oddziału wewnętrznych jak i zewnętrznych tj. w relacjach oddziału z pracownikami oraz z klientami. Przedsiębiorca zagraniczny by ograniczyć uprawnienia do jego reprezentowania w oddziale powinien określić w upoważnieniu w jakich sprawach osoba nie może reprezentować przedsiębiorcy zagranicznego.

4. prowadzić działalność gospodarczą w formie oddziału wyłącznie w zakresie przedmiotu działania przedsiębiorcy zagranicznego a więc według działalności prowadzonej w macierzystym przedsiębiorstwie (zakładzie głównym). Przedmiot działalności oddziału nie może być rozszerzany ani modyfikowany w stosunku do działalności zagranicznego zakładu głównego, zakres takiej działalności może być natomiast węższy.
5. uzyskać wpis oddziału do rejestru przedsiębiorców według przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Niezależnie od obowiązków określonych w przepisach o Krajowym Rejestrze Sądowym przedsiębiorca zagraniczny jest obowiązany:
- podać imię i nazwisko oraz adres na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby upoważnionej w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego;
- dołączyć poświadczony notarialnie wzór podpisu osoby, o której upoważnionej do reprezentacj w oddziale;
- jeżeli działa na podstawie aktu założycielskiego, umowy lub statutu - złożyć ich odpisy do akt rejestrowych oddziału wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski; w przypadku gdy przedsiębiorca zagraniczny utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział, złożenie tych dokumentów może nastąpić w aktach jednego z oddziałów, z tym że w aktach rejestrowych pozostałych oddziałów należy wskazać ten oddział, w którego aktach złożono wskazane dokumenty, wraz z oznaczeniem sądu, w którym znajdują się akta, i numeru oddziału w rejestrze;
- jeżeli istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu do rejestru - złożyć do akt rejestrowych oddziału odpis z tego rejestru wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski; w przypadku gdy przedsiębiorca zagraniczny utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział, złożenie tych dokumentów może nastąpić w aktach jednego z oddziałów, z tym że w aktach rejestrowych pozostałych oddziałów należy wskazać ten oddział, w którego aktach złożono wskazane dokumenty, wraz z oznaczeniem sądu, w którym znajdują się akta, i numeru oddziału w rejestrze.

6. zgłaszać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki w terminie 14 dni od dnia ich wystąpienia wszelkie zmiany stanu faktycznego i prawnego dotyczącego przedsiębiorstwa w szczególności kiedy nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył oddział, lub przedsiębiorca ten utracił prawo wykonywania działalności gospodarczej.

Zalety oddziału spółki zagranicznej:

• możliwość wykorzystania obcej formy organizacyjnej (tj. zagranicznej spółki) w Polsce

• zachowanie ciągłości i tożsamości prawnej spółki

• możliwość kojarzenia firmy przez kontrahentów oraz klientów poprzez obowiązek używania w nazwie oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego

• mniejsze koszty przy tworzeniu oddziału niż przy zakładaniu nowej spółki według prawa polskiego (brak obowiązku wnoszenia dodatkowego kapitału na kapitał zakładowy tj. co najmniej 50.000 PLN przy spólce z o. o. oraz spółce komandytowo-akcyjnej, 500.000 PLN przy spółce akcyjnej;

• brak kosztów związanych ze sporządzeniem aktu założycielskiego tj. umowy spółki oraz związanych z tym kosztów przed notariuszem

• brak obowiązku przestrzegania rygoru przepisów prawa spółek obowiązującego w kraju w którym otworzono oddział

Wady:

• nieograniczona odpowiedzialność spółki zagranicznej całym swoim majątkiem za zobowiązania oddziału

• konieczność prowadzenia działalności gospodarczej w formie oddziału wyłącznie w zakresie przedmiotu działania przedsiębiorcy zagranicznego (zakładu macierzystego).

Specjalne strefy ekonomiczne to wyodrębnione administracyjnie obszary kraju, gdzie inwestorzy mogą prowadzić działalność gospodarczą na preferencyjnych warunkach. Celem funkcjonowania SSE jest przyspieszenie rozwoju regionów poprzez m.in. przyciąganie nowych inwestycji, rozwój eksportu i tworzenie nowych miejsc pracy.