Nić porozumienia miedzy kobieta a mężczyzną Czy porozumienie między kobietą a mężczyzną w ogóle jest możliwe? Gdy zaczynamy budować prawdziwy związek, różnice charakterów, które do tej pory nas uwodziły i zachwycały, w codziennym życiu stają się powodem wzajemnych rozczarowań, a czasem i rozstań. Od dawna wiadomo, że świat kobiet i mężczyzn jest inny. Ale kiedy te różnice zaczynają uwierać, trudno je zrozumieć i zaakceptować, bo często przynoszą osobiste tragedie, rozczarowania, żal, a nawet wołanie o pomoc. Dowodzą, że życie we dwoje, ramię w ramię, jest chyba najtrudniejszym zadaniem na świecie. Bo bycie razem to nie tylko romantyczny zawrót głowy, kino, spacer czy namiętny seks. To przede wszystkim proza życia, codzienne dzielenie obowiązków, humory jej i jego, złe nawyki, kłótnie, ciche dni i totalne niezrozumienie, które zamiast wzmacniać poczucie bliskości, bardziej nas obciążają i oddalają od siebie. Padają pytania: "dlaczego on mi to robi", on dziwi się – "dlaczego ona taka jest", a deklaracje typu: "zawsze będziemy razem" zaczynają być dla nas przebrzmiałą bajką. Zderzenie światów Zastanówmy się, dlaczego tak trudno nam się porozumieć. Zdaniem Marianne J. Legato, autorki książki Dlaczego mężczyźni nigdy nie pamiętają, a kobiety nigdy nie zapominają, wynika to z odmiennych procesów chemicznych, z różnic w budowie mózgu i jego funkcjonowaniu. W tym półtorakilogramowym narządzie mieści się wszystko, co czyni nas ludźmi: nasze pasje, przemyślenia, postrzeganie świata – czyli całe życie intelektualne i emocjonalne. Owe różnice sprawiają, że używamy zupełnie odmiennych systemów do filtrowania i rozwiązywania problemów. Są dla nas sygnałem zwiastującym brak porozumienia, którego czasami doświadczamy. Bowiem funkcjonowanie mózgu do tego stopnia warunkuje nasze zachowania, że oddziałuje na nasz sposób życia, także w związku. Badania dowodzą, że mężczyźni inaczej niż kobiety przetwarzają każdą sytuację. Inaczej słyszą, rozumieją i formułują wypowiedzi. Tę fizjologiczną przepaść można jednak pokonać. Marienne Legato zdradza wiele sposobów, które pozwalają nauczyć nas myśleć i reagować jak płeć przeciwna, a tym samym unikać najczęstszych spięć i konfliktów. To, czy uda nam się wspólnie zbudować silną życiową konstrukcję, czy tylko chwiejny domek "z kart", zależy więc w dużej mierze od nas samych. Od tego, jak szybko zauważymy i wyjaśnimy sobie różnice między nami. Mamy wtedy szansę uniknąć toksycznych relacji i życia według smutnego scenariusza: "nie wiem, o co jej chodzi", "on mnie nie kocha, nie rozumie". Umiejętność słuchania i mówienia to bez wątpienia priorytet oraz gwarancja partnerskiego związku, narzędzie pomocne w znajdowaniu właściwej drogi. Dialog półkul mózgowych Rzeczywistość zmusza nas do opracowywania strategii, mających wpływ na jakość naszego życia uczuciowego. Zrozumienie dzielących nas różnic ułatwia nam to zadanie. Pomaga wypracować wszelkie możliwe kompromisy. Uczy dostrzegać specyficzne dla każdej płci obszary oczekiwań. Warto więc uświadomić sobie, że podczas czterech najważniejszych funkcji: słuchania, mówienia, myślenia i zapamiętywania, mózg kobiety i mężczyzny działa inaczej: Kobiety mają zdecydowanie więcej połączeń między półkulami mózgowymi. Sieć włókien łączących lewą i prawą półkulę jest gęstsza, a to wyjaśnia odmienną interpretację przez kobiety i mężczyzn tego samego problemu. I chociaż pojedyncze słowa, mózg kobiety i mężczyzny przetwarza podobnie, finalna interpretacja jest inna. Według badań u mężczyzn uaktywnia się wtedy pewien obszar tylko jednej półkuli, a u kobiet dwóch. U kobiet w lewej półkuli mózgu, odpowiedzialnej za zdolność posługiwania się mową, znajduje się więcej komórek nerwowych niż u mężczyzn. Uaktywniają one lepszą pracę mózgu, a w związku z tym zdrowsze reakcje na problemy. Kobiety i mężczyźni przyznają w życiu pierwszeństwo innym sprawom i inaczej o nich rozmawiają. Kobiety w czasie kłótni są głośniejsze, bardziej pamiętliwe, egzaltowane, drażliwe i drobiazgowe. Zbadano, że przyczyną tak jaskrawych, nieco przerysowanych reakcji, jest pewien podstawowy proces zachodzący w ich mózgu. W czasie sprzeczki zwiększa się aktywność ciała migdałowatego – zespołu komórek w kształcie orzecha włoskiego podstawy mózgu, odpowiadającego za emocje, a zmniejsza aktywność kory czołowej – obszaru odpowiedzialnego za rozsądne analizowanie i rozwiązywanie problemów. Uniemożliwia to często prowadzenie sporu w sposób uporządkowany. Ośrodek logicznego myślenia staje się przytłumiony. Emocje biorą górę i zaczynają destrukcyjnie wpływać na związek. Mężczyźni nie pamiętają na ogół istoty kłótni. Wspomnienia dawnych konfliktów są żywsze i bardziej szczegółowe u kobiet. W porównaniu z mężczyznami – kobiety są bardziej podatne na zapamiętywanie stresujących wydarzeń i rejestrowanie ich. Dzieje się tak, ponieważ w sytuacji kryzysowej organizm kobiety uwalnia znaczną część estrogenów, uaktywniających większą ilość komórek mózgu – neuronów. Samo wspomnienie negatywnych doznań może wywołać i odtworzyć wzburzenie z przeszłości. Warto więc nauczyć się "wyrzucać" stare oskarżenia, starać się nie rejestrować ich. Kobiety bardziej niż mężczyźni zapamiętują usłyszane informacje. Przechowują pewne sytuacje w pamięci po to, by w odpowiednim momencie je odzyskać i wykorzystać. Zdolność tę zawdzięczają zwiększonemu dopływowi krwi do mózgu, która systematyzuje to, co usłyszy. Kobiety mają większą zdolność koncentracji niż mężczyźni. Dzieje się tak dzięki wyższemu poziomowi dopaminy – neuroprzekaźnika, odpowiedzialnego w mózgu za mowę i zapamiętywanie. Jeśli więc chcemy przekazać partnerowi ważną informację, musimy skupić większe pokłady jego uwagi. Bardzo się różnimy pod względem wrażliwości na mimikę, ton głosu, przejawy smutku, gniewu, lęku czy agresji na twarzy. Sygnały niewerbalne bywają źródłem wielu konfliktów, ponieważ mężczyźni nie potrafią ich interpretować tak dobrze, jak to robią kobiety. Kobiety mają bardziej podzielną uwagę niż mężczyźni, pozbawieni zdolności wykonywania kilku czynności jednocześnie. Rozmowa w nieodpowiednim momencie z góry skazana jest więc na fiasko. Mężczyźni rozwiązują swoje problemy szybciej. Są tak zaprogramowani. Natomiast kobiety rozważają, medytują, potrzebują więcej czasu na uporanie się z kłopotami. Nie należy zaczynać rozmowy od słów: "nigdy mnie nie słuchasz". Lepiej powiedzieć: "mamy problem, ale wierzę, że wspólnie go rozwiążemy". To działa. Mężczyźni muszą mieć świadomość, że chcemy poznać ich punkt widzenia. Na dobre i na złe... Problem umiejętnego porozumienia w związku jest bardzo ważny. Pozorna obojętność wcale nie musi oznaczać, że partnerowi już na nas nie zależy, czy nas nie słucha. Takie wnioski są często błędne. Dlatego umiejętność pokonywania barier, jakie powstają z powodu różnic między nami, tego, co czujemy, myślimy i przeżywamy, może nam pomóc zbliżyć się do siebie. Przecież każda płeć ma coś ciekawego do zaoferowania.