Planowanie procesu dydaktyczno wychowawczego, Wykład, dr E Adamczyk, 17.11.2010
Cele działalności szkoły:
Zapewnienie wychowankom szkoły wielostronnego rozwoju i przygotowania do życia w warunkach prawa i demokracji – poprzez bogate formy działalności społecznej, umysłowej, artystycznej, technicznej i sportowo – turystycznej.
Optymalne wykorzystanie wszystkich sił, zdolności i i możliwości młodego pokolenia do ukształtowania światłych a zarazem oddanych swemu narodowi i swemu krajowi obywateli, tudzież do samourzeczywistnienia ich osobowości;
Umożliwienie uczniom wszystkich szczebli szkoły dobrego poznania rzeczywistości przyrodniczej, społecznej i kulturowej oraz uczestnictwa w twórczym kształtowaniu i przekształcaniu tej rzeczywistości; oparcie tej wiedzy na gruntownej znajomości faktów i nie mniej gruntownej znajomości opartych na tych faktach uogólnień, jak też ukształtowanie umiejętności stosowania wiedzy w życiu, wiązania teorii z praktyką
Przysposobienie absolwentów szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum do dalszego kształcenia ogólnego i zawodowego oraz do samokształcenia;
Zwrócenie szczególnej uwagi na dobre opanowanie przez młodzież języka ojczystego i języków obcych oraz na przygotowanie młodzieży do rzetelnej pracy;
Zapewnienie ukończenia szkoły podstawowej wszystkim w zasadzie jej wychowankom, a liceum ogólnokształcącego bądź średnich szkół zawodowych wszystkim tym, którzy wykazują się pracowitością i niezbędnymi do tego zdolnościami, a tym samym otwarcie im drogi do studiów wyższych;
Takie powiązanie szkoły z jej środowiskiem, aby procesy wychowania i kształcenia bezpośrednio i pośrednio służyły podnoszeniu gospodarki i kultury środowiska oraz korzystnie odbijały się na ochronie środowiska naturalnego.
Wiedza programowa ma stanowić odskocznię do poszukiwania przez uczniów prawdy o świecie i o człowieku, zdobywanej krok po kroku, z lekcji na lekcję, wykorzystywanej w działalności własnej, aby na fundamencie nauki wyrastał i rozwijał się osobisty stosunek młodzieży do świata i ludzi, aby kształtowały się jej postawy i systemy wartości.
Dwa podejścia do planowania pracy dydaktycznej:
planowanie oparte na celach i treściach kształcenia
na warunkach przewidywanych dla każdego roku nauki
W planowaniu szkolnym bierze się pod uwagę:
cele szkoły
cele kształcenia i wychowania
materiał kształcenia ( tj. te treści programowe, które mają służyć kształtowaniu osobowości uczniów )
samych uczniów ( ich wiek i szczebel szkoły, zaawansowanie w nauce i wychowaniu, zainteresowania oraz ewentualne braki w nauce i w rozwoju ).
Uczeń i nauczyciel, interakcje między nimi, styl kierowania i współpracy oraz treści kształcenia to główna osnowa wszelkiego planowania.
Organizacja pracy w szkole to takie zharmonizowanie funkcji szkoły jako całości, gdy wszystkie składające się na nią elementy przyczyniają się do prowadzenia tej pracy.
Podstawowe elementy to działania nauczycieli i uczniów. Organizowaniem jest sam proces doprowadzania tych działań – powiązanych z różnymi treściami programowymi i uwzględniających warunki środowiska – do takiego stanu, w którym zapewniają osiąganie założonych rezultatów edukacji.
Definicja T. Kotarbińskiego:
Organizacja - to scalanie czynności poszczególnych w jednię czynu złożonego, ze szczególnym uwzględnieniem czynów złożonych wielopodmiotowych.
Definicja Okoń:
Organizowanie – jest czynnością, która jako konsekwencja działań przebiega w czasie. Przygotowujemy się do tej czynności przez jej zaplanowanie.
Plan pracy jest opisem działań zamierzonych czy to przez jednoosobowego sprawcę czy przez wielopodmiotowe zespoły. Planowanie wymaga doboru takich czynności, treści, warunków, jakie umożliwiają osiągnięcie przewidywanych skutków oraz eliminowanie takich, które by mogły temu przeszkodzić, a jednocześnie wymaga synchronizacji tych czynności.
Na planowanie pracy szkolnej składają się 3 rodzaje czynności:
dokładne ustalenie celu działania;
dobrane czynności, treści, środków i warunków umożliwiających osiągnięcie celu
ułożenie harmonogramu działań.
Planowanie – realizacja – kontrola ( samokontrola )
Kontrola – to konfrontacja osiągniętych wyników z celami działania lub odpowiednim wzorem ( w szkole z wymaganiami programu ) i wprowadzenie na tej podstawie wniosku do dalszych działań.
Optymalizacja działalności szkoły polega na doskonaleniu celów i treści oraz metod, środków organizacji pracy, to jest na wprowadzeniu do nich takich zmian, jakie umożliwiają osiągnięcie wyższych efektów pracy.
Optymalizacja głęboka – polega na doskonaleniu celów oraz podcelów oraz sposobów ich realizacji.
Optymalizacja płytka – sprowadza się do usprawnienia samych metod pracy.
Optymalizacja docelowa – polega na doprowadzaniu szkół do stanu względnie harmonijnego funkcjonowania
Optymalizacja dynamiczna – polega na stałym rozszerzaniu, pogłębianiu i wzbogaceniu procesów edukacyjnych
Optymalizacja docelowa – aby osiągnąć optymalizację dynamiczną trzeba wcześniej uzyskać optymalizację docelową tj dojść do pewnego stopnia: doskonałości w funkcjonowaniu szkół. Na to funkcjonowanie składają się przede wszystkim czynności efektywną, a z kolei czynności transmisyjno – kontrolne i sterownicze.