Temat: Na podstawie analizy podanego fragmentu i znajomości całego utworu scharakteryzuj Wertera. Zwróć uwagę na rolę miłości i literatury w życiu bohatera oraz jego stosunek do natury.

Werter to tytułowy bohater powieści J. W. Goethego. Jego osobowość odzwierciedla wiele cech samego autora, jego przeżycia również mają związek z biografią Goethego.

Bohater jest młodym, wykształconym mieszczaninem. Nosi specyficzny strój – błękitny frak i żółtą kamizelkę (młodzi romantycy wzorowali się na Werterze i ubierali się podobnie). Jest nadwrażliwy, wykazuje cechy neurotyczne – jest skłonny do obsesyjnego myślenia, analizowania relacji z ludźmi (zwłaszcza z ukochaną Lottą), nie umie wyzwolić się spod wpływu niszczącego uczucia. Jest egocentrykiem, skupia się na samym sobie, co można wywnioskować już po przeczytaniu pierwszego listu. Mimo jego egoizmu jest wrażliwy wobec świata i bliźnich. Można to zauważyć na podstawie jego reakcji na kontakt z naturą, dziećmi i prostymi ludźmi, ale mimo to Werter najlepiej czuje się sam ze sobą. Jest bohaterem sprzecznym.

Jego stosunek do miłości jest bardzo podobny. Miłość do Loty powoduje jego cierpienie, a jednak nie stara się zapobiegać spotkaniom z ukochaną. Wie, że Lota ma narzeczonego, że nigdy nie będzie mógł z nią być, a i tak robi sobie nadzieje. Idealizuje uczucie i ukochaną – Lota jest dlań kobietą–aniołem, bratnią duszą (pisze w swym liście do Wilhelma: „Znasz już moje Wahlheim, otóż osiedliłem się tutaj na dobre, bowiem dzieli mnie tu od Lotty jeno pół godziny drogi, tutaj żyję sam ze sobą i z niewysłowionym szczęściem, najwyższym, jakiego doznawać może człowiek. Czyż mogłem przypuszczać, obierając Wahlheim za cel przechadzek, że położone jest ono tak blisko nieba?”). Jej związek z Albertem niszczy Wertera. Podświadomie szuka on wciąż cierpienia. Spotyka się z ukochaną analizując wzajemne relacje, gesty, spojrzenia, wypowiedzi kobiety. Odrzuca racjonalizm, stając się ofiarą własnych emocji, nadwrażliwości i egotyzmu. Kocha całym sercem, jest w swoim uczuciu szczery i oddany, choć niewolny od egzaltacji. Miłość, jaka go ogarnia, popycha go ku samozagładzie. Mężczyzna doskonale o tym wie, a mimo to nie potrafi i nie chce walczyć z uczuciem. To, co go niszczy, jednocześnie nadaje jego życiu sens.

Literatura pobudza zmysły i wyobraźnię człowieka. Werter czytał najpierw „Odyseję” Homera, potem „Pieśni Osjana”. Obydwa dzieła zapadły mu głęboko w pamięć, kształtując przy tym jego psychikę i umysł. Zmiana lektury znaczy o przemianie wewnętrznej i ideowej bohatera. „Odyseja” odwołuje się do antyku, gdzie prym wiódł nurt klasyczny, zaś „Pieśni Osjana” to symbol nowych idei. Bohater upoetycznia swoje nieszczęście osobistą tragedię próbując dopasować do jakiegoś lirycznego wzorca.

Werter szuka harmonii, zapomnienia, oderwania się od miejskiej rzeczywistości. Odnajduje je w kontakcie z naturą, prostymi ludźmi i niewinnymi, beztroskimi dziećmi. Pisze do Wilhelma o jego uczuciach związanych z odkrywaniem natury – o szczytach gór, dolinach, lasach. Porównuje oddal do przyszłości. Natura jest dla niego dopełnieniem literatury („Rankiem, równo ze świtaniem, podążam ku memu Wahlheimowi, rwę w ogrodzie gospody groch cukrowy, potem siadam i łuskam go, czytając przy tym Homera.”).

Ból istnienia spotęgowany nieszczęśliwą miłością, nieumiejętnością zdystansowania się do rzeczywistości, słabością psychiczną i nadwrażliwością emocjonalną, popycha go do samozniszczenia. Werter traci kontrolę nad samym sobą. Popada w obłęd, coraz częściej myśli o samobójstwie jako akcie wolności. Zaczyna postrzegać świat jako więzienie, rzeczywistość wrogą człowiekowi, absurdalną i bezsensowną. Jest nieszczęśliwy. W końcu popełnia samobójstwo. Na pogrzebie nie pojawiają się Albert, ani Lota. „Ponieśli go do mogiły rękodzielnicy miejscy. Nie odprowadził ciała żaden z księży.”