Narząd Przedsionkowy:

Zachowanie równowagi statycznej i kinetycznej oraz subiektywne odczucie prawidłowej orientacji w przestrzeni zależą u człowieka od sprawnego współdziałania kilku zmysłów, a mianowicie narządu przedsionkowego, narządu wzroku, zmysłu czucia głębokiego, dotyku, a także narządu słuchu. Impulsy płynące z tych zmysłów są w sposób ciągły integrowane i analizowane w ośrodkowym układzie nerwowym.

Nadrzędnym i najważniejszym w mechanizmie kontroli równowagi fizycznej ciała jest jednak narząd przedsionkowy. Poza tym narząd przedsionkowy wraz z bodźcami płynącymi z układu proprioceptywnego oraz z narządu wzroku utrzymuje podczas ruchów głowy, jak i podczas ruchów całego ciała (np. biegu) stałe ustabilizowane pole widzenia. Narząd przedsionkowy jest receptorem zjawisk statycznych i kinestetycznych. Jeśli chodzi o zjawiska statyczne to orientuje nas stale o kierunku działania sił grawitacyjnych ziemi. W zjawiskach kinetycznych bodźcami fizjologicznymi dla tego narządu są przyspieszenie liniowe i kątowe

Do rejestracji ruchów gałek ocznych wykorzystywane jest zjawisko różnicy potencjałów pomiędzy dodatnio naładowaną rogówką a ujemnie naładowaną siatkówką, czyli tzw. potencjał rogówkowo-siatkówkowy. Różnica potencjałów jest stała, wynosi 10-30 mV. Linie pola elektrostatycznego przesuwają się podczas ruchów oka. Zmiany te są odbierane przez układ elektrod umieszczonych na zewnętrznych kątach oczu, wzmacniane i zapisywane w postaci wykresu. Krzywa oczopląsu przypomina zęby piły, ponieważ rejestruje się naprzemienna impulsacja dodatnich i ujemnych wartości w okolicy bocznych brzegów oczu.

Ocenia się oczopląs samoistny i wywołany: położeniowy (7 pozycji), optokinetyczny, indukowany kinetycznie w fotelu wahadłowym, wywołany bodźcem kalorycznym

Oczopląs optokinetyczny– występuje podczas patrzenia na obrazy szybko przesuwające się przed oczami obserwatora. Jest następstwem dążenia do zatrzymania ruchomego obrazu na siatkówce oka. Na przykład podczas jazdy środkami komunikacyjnymi.

• Stosując zmienne przyspieszenie kątowe udaje się wywołać w czasie obrotu ciała tzw.oczopląs podczasobrotowy, skierowany w stronę działającego przyspieszenia. Po zatrzymaniu badanego występuje oczopląs poobrotowy, z kierunkiem odwrotnym do kierunku dokonywanych obrotów..

Podczas badania chory siedzi lub leży. Elektrody przymocowuje się specjalnym klejem po przemyciu skóry spirytusem: jedną na czole i dwie bocznie na skroni w okolicy kąta zewewnętrznego oka. Do ucha badanego wlewa się wodę w czasie ok. 20 sekund w ilości 10 ml lub 100 ml o temperaturze 20°, 30°, 44°C. W rezultacie następuje drażnienie ucha bodźcem kalorycznym (cieplnym) - jest to tzw. próba Hollpike'a. Głowa chorego podczas wlewania wody i obserwacji wywołanego oczopląsu (w prawidłowym uchu trwającym do 130 sek.) - jest odchylona do tyłu o 60 stopni. Badanie rejestruje się przy otwartych i zamkniętych oczach.
Wynik badania przekazywany jest w formie opisu. Badanie trwa kilkanaście minut

INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE

Przed badaniem

• Przyjmowane leki (zwłaszcza w okresie kilku tygodni przed badaniem).

W czasie badania

• Wszelkie nagłe dolegliwości.

JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU?
Nie ma specjalnych zaleceń.

MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU
W trakcie badania niekiedy mogą wystąpić nudności i wymioty. Bardzo rzadkim powikłaniem jest wystąpienie napadu padaczki.

Badanie może być powtarzane wielokrotnie. Wykonywane jest u pacjentów w każdym wieku, a także u kobiet ciężarnych.

Choroba Meniera - rzadka choroba (częstość wynosi około 50:100 000 osób), której przyczyną jest nadmierne gromadzenie się i wzrost ciśnienia endolimfy w błędniku. Objawia się układowymi zawrotami głowy, szumem usznym i postępującą utratą słuchu.