Poznajmy się- zabawy integrujące dla dzieci przedszkolnych

Wzajemne poznawanie ma ogromne znaczenie dla rozwoju grupy. Pzryspiesza i ułatwia nawiązywanie blizszych kontaktów ułatwia wypracowanie wspólnych celów, sprzyja integracji i zwiększa satysfakcję bycia razem. Opracowane ćwiczenia dostarczają radości we wspólnym odkrywaniu siebie, przeżywaniu pewnych treści, w tworzeniu pogodnej atmosfery.

• Poznajmy się
  Bardzo ważne jest witanie się z dziećmi. Proponuję śpiewankę:
  Dzień dobry dzieci – śpiewa nauczyciel
  Dzień dobry pani – śpiewają dzieci.
  To powitanie można urozmaicić za pomocą klaskania.
  Równie ważne jest poznanie imion dzieci. Proponuję zabawy:

• Kłębuszek przyjaźni
      Nauczycielka razem z dziećmi tworzy krąg. Prowadząca trzyma kłębek włóczki i mówi: "To jest kłębuszek przyjaźni. Z jego pomocą poznajemy imiona". Przedstawia się: "Mam na imię…", a następnie rozwijając kłębuszek prosi dzieci o podanie imion.

• Nazywam się i...
  Uczestnicy stają w kręgu. Każdy po kolei:

  • wymienia swoje imię oraz pokazuje swój charakterystyczny gest,

  • wymienia swoje imię oraz pokazuje pantomimicznie, co lubi robić,

  • wymienia swoje imię oraz przedstawia pantomimicznie ulubione zwierzę,

  • wymienia swoje imię oraz wydaje jakiś dźwięk.

Za każdym razem grupa powtarza imię, ruchy lub dźwięk danej osoby.

• Kasia, Kasieńka
       Dzieci siedzą w kręgu. Jedno trzyma maskotkę i mówi swoje imię, np. Kasia. Można też powiedzieć imię zdrobniale lub tak, jakby chciało, aby się do niego zwracać i przekazuje maskotkę następnemu dziecku.

• Moje imię
      Siedzimy w kręgu. Wyznaczona osoba podaje swoje imię i dodaje coś o sobie, np. "jestem wesoła Ania". Kolejna osoba powtarza usłyszaną informację: "Ty jesteś wesoła Ania" i dodaje np. "A ja jestem piłkarz Rafał".

• Marsz imion
     Rytmiczny marsz przy muzyce. Dzieci kolejno przedstawiają się, np. "Jes-tem Ra-dek".

• Witaj Olu
  Witaj Olu, Witaj Olu
  Jak się masz, jak się masz.
  Wszyscy cię witamy (gest pozdrowienia)
  Pięknie się kłaniamy (ukłon w stronę witanego dziecka)
  Bądź wśród nas, bądź wśród nas (dzieci podają sobie ręce i podnoszą je do góry)
  Śpiewamy piosenkę na melodie "Panie Janie". W ten sposób witane jest każde dziecko.

• Przedstawiamy się
       Wszyscy siedzą w kręgu, nauczyciel bierze maskotkę i przedstawia się w następujący sposób: "Witam Cię misiu, jestem Asia". Następnie podaje maskotkę najbliżej siedzącemu dziecku. Dziecko przedstawia się w podobny sposób i podaje maskotkę kolejnej osobie.

• Dywanik z szarego papieru
       Dzieci obrysowują swoją dłoń na arkuszu szarego papieru następnie nauczyciel wpisuje odpowiednie imiona.

• Utrwalanie imion
      Dzieci siedzą w kręgu. Jedno mówi swoje imię, reszta podnosi się, podskakuje, klaszcze i głośno wykrzykuje wymienione imię.

• Powitanie
       Dzieci siedzą. Prowadzący podaje kolejne hasła, a dzieci których dotyczy kryterium, wstają (można przy tym wykonać zabawne ukłony czy gesty pozdrowienia wobec grupy), np. "Witam wszystkich, którzy:

  • noszą okulary

  • mają coś niebieskiego na sobie

  • lubią chodzić do przedszkola

  • mają brata".

• Powitanie
       Dzieci i nauczyciel siedzą w kręgu i kolejno wypowiadają słowo: "Hej!" – machając przy tym ręką (czynność tę wykonują za każdym razem w innym tempie). Następnie wyznaczona osoba mówi: "Witam wszystkich, którzy… mają ciemne włosy, lubią lody, mają siostrę itp.". Wywołani krzyczą: "Hej!".

• Witające się paluszki
       Prowadząca wskazuje na swoją rękę i nazywa poszczególne palce, a następnie mówi, że dziś przywitamy się np. kciukami, kolanami itp. Dzieci, chodząc po sali, witają się w ten sposób ze spotkanymi osobami.

• Witanie się z samym sobą
       Ręce witają kolana, plecy, ramiona, głowę, ucho, nos, włosy itp.

• Cebula
       Wszyscy stoją w dwóch kołach – zewnętrznym i wewnętrzym, zwróceni twarzami do siebie. Prowadzący wydaje polecenia:

  • proszę się pozdrowić i wymienić soje imiona

  • powiedzieć sobie nawzajem coś miłego

  • powiedzieć o swoich zainteresowaniach, ulubionych zabawach

     Po każdym poleceniu koło wewnętrzne przesuwa się o jedno miejsce w prawo. W razie braku pomysłów nauczyciel może skorzystać z propozycji dzieci.

• Przesyłamy pozdrowienia
        Nauczyciel wraz z dziećmi siada w kręgu. Turla piłkę do dziecka, mówiąc: "Pozdrawiam…(wymienia imię dziecka)". Dzieci kolejno postępują tak samo.

• Czyj to głos?
        Jedno dziecko siada plecami do całej grupy, jego zadaniem będzie odgadnięcie, kto go powita. Nauczyciel wyznacza dziecko, które wyraźnie mówi: "Pozdrawiam cię."

• Powiedz swoje imię
       Dzieci wymawiają po kolei swoje imię w określony, podany przez nauczyciela sposób: normalnie, zdrobniale, szeptem, smutno, wesoło, nieśmiało, ze złością, wyklaskując poszczególne sylaby itp.

• Pożegnanie
  do------wi------------dze-------------nia uderzenie klaśnięcie uderzenie o uda
  klaśnięcie w dłonie o kolana nad głową

Przebieg
Wszyscy siedzą w kręgu. Kolejno zwracają się do sąsiada i w tak stworzonej parze żegnają się zgodnie z treścią pożegnania: Pra - wa rę - ka,
cześć!
(wyklaskiwanie sylab) (uderzają się prawymi dłońmi)
Le - wa rę - ka,
cześć!
(wyklaskiwanie sylab) (uderzają się lewymi dłońmi)
Pra - wa no - ga,
cześć!
(ilustracja ruchowa według wzoru)
Le - wa no - ga,
cześć!
(ilustracja ruchowa według wzoru)

1. Zabawy paluszkowe w parach
   Szedł świerszcz po ścianie
   W czerwonym żupanie,
   A świerszczyka po drzwiczkach
   W żółtych rękawiczkac.
   (dotyk palcami po ręce)
   
   Idzie rak nieborak,
   Jak uszczypnie będzie znak.
   (dotyk dłonią po ręce, nodze; zabawę kończy łaskotanie)
   
   Idzie myszka do braciszka
   Tu wskoczyła, tu się skryła.
   (ruch podobny do ruchów raczka; na słowa "tu wskoczyła, tu się skryła" dziecko chowa rękę pod pachę, a następnie za kołnierz towarzysza zabawy)
   
   Szedł chłop przez bór,
   Niósł ze sobą wór.
   Pytałem go o grosz,
   A on mnie cap za nos.
   (dotyk dłoni po ciele; na słowa "A on mnie cap za nos" chwytanie za nos swojego towarzysza zabawy)
   
   Idzie myszka po ścianie,
   Niesie złote pierścienie,
   Jak się pierścień zachwieje,
   To się myszka zaśmieje.
   (dotyk palcami po całym ciele)
   Dodatkową atrakcją tych zabaw może być pacynka, np. raka, myszki, która założona na rękę, wędruje po ciele dziecka.
   
   Babunia
   Dzieci powtarzają za prowadzącą wierszyk z równoczesnym nazywaniem poszczególnych palców:
   Ten pierwszy – to dziadziuś.
   A obok – babunia.
   Największy – to tatuś.
   A przy nim – mamunia.
   A to jest- dziecinka mała! Tralalala la la…
   A to – moja rączka całą! Tralalala la la…
   
   Dzieci stoją w kręgu i wraz z prowadzącym powtarzają treść wierszyka. Przy słowach:
   Fiku miku, fiku miku wykonują "młynek" rękoma.
   Poskacz z nami – rozkrok – zeskok, ramiona w bok,
   Pajacyku popatrz na przedszkolaka – dzieci pokazują na siebie i kolegów paluszkami,
   Zaraz się nauczysz skakać (recytacja + klaskanie).
   Fiku miku, fiku miku ("młynek" rękami)
   Poskacz z nami (rozkrok – zeskok, ramiona w bok) pajacyku (postawa)
   Skacze Krysia, skaczę ja (wskazywanie na kolegę i siebie),
   Poskacz z nami, hop sa sa – podskoki.
   
   Ręce
   Mam pięć paluszków u ręki lewej
   I pięć paluszków u prawej.
   Pięć to niedużo, ale wystarczy
   Do każdej pracy i do zabawy.
   Kciuk, wskazujący, potem środkowy,
   Po nim serdeczny, na końcu mały.
   Pierwszy i drugi, trzeci i czwarty,
   Na końcu piąty – trochę nieśmiały.
   
   (I) Dzieci poruszają palcami lewej ręki (1),poruszają palcami prawej ręki (2), kręcą dłońmi w nadgarstkach, jednocześnie poruszając palcami (3,4).
   
   (II) Kiwają (ruszają) kolejnymi palcami (przy otwartej dłoni lub przy zamkniętej, wysuwając odpowiedni palec).
   
   Naleśnik
   Dzieci dobierają się parami. Jedno z nich jest "naleśnikiem" (leży na plecach), drugie zaś "smaruje naleśnik dżemem" (delikatnie masuje brzuch, nogi, ręce i twarz partnera).
   Następnie należy "zwinąć naleśnik" (turlanie partnera). Zmiana ról.

2. Dowiedzmy się czegoś o sobie

   • ,"Kto tak jak ja…" lub, "Kto też lubi…"
           Dzieci siedzą w kręgu na krzesłach. Prowadząca stoi w środku i mówi, np. "Kto, tak jak ja, lubi lody". Dzieci, które lubią lody zamieniają się miejscami, prowadząca też szuka dla siebie krzesła. Osoba, która nie zdąży znaleźć krzesła, zostaje w środku i kontynuuje zabawę.

• Buty siedmiomilowe
  Dzieci siedzą w kręgu. Każde mówi, gdzie i dlaczego chciałoby się znaleźć gdyby miało siedmiomilowe buty.

• "Gdybyś był/była czarodziejem…" - rundka
  Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel zaczyna, mówiąc:
  - Gdyby zdarzyło się dziś, że stalibyście się czarodziejami i moglibyście zamieniać swoich sąsiadów z prawej strony w jakiś przedmiot, roślinę lub zwierzę, to, co by to było?
  Po chwili namysłu nauczycielka zaczyna rundkę i mówi np.:
  - gdybym była dziś czarodziejką zamieniłabym Monikę w sarenkę, bo ona bardzo zgrabnie się porusza i lubi biegać…

• "Powiedz, o czym myślisz, gdy widzisz…?"
  Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel pyta:
  - Powiedz, o czym myślisz, gdy widzisz wysokie, skaliste góry?
  Kolejno, kto ma coś do powiedzenia, mówi. Jeśli komuś trudno powiedzieć, może powiedzieć to, co powiedział już ktoś wcześniej.
  Do kolejnych rundek możemy zadać pytania typu:

  • O czym myślisz, gdy widzisz morze?

  • O czym myślisz, gdy widzisz lecący po błękitnym niebie samolot?

  • O czym myślisz, gdy widzisz bardzo wysokie drzewo?

Innym razem można wykorzystać ilustracje i zapytać, o czym dzieci myślą, patrząc na nie – po jednej ilustracji do rundki.

• "Co lubisz robić, a czego nie?" - zajęcia plastyczne
        Dzieci siedzą przy stolikach, każde otrzymuje czystą kartkę. Z jednej strony każde ma narysować, co lubi, z drugiej to czego nie lubi. Dziecko ma wybrać po jednej rzeczy na jedną i drugą stronę swej kartki. Gdy zadanie wykonane, następuje omówienie przez wszystkich według zgłoszeń.

• "Zgadnij, o kim myślę?"
  Dzieci siedzą w kole. Nauczyciel rzuca do dziecka maskotkę i mówi:
  "Ten ktoś ma jasne, długie włosy i rumiane policzki. Nie lubi mleka, uwielbia zaś mandarynki. Nosi czerwone pantofelki."
  Dziecko zaś odpowiada, o kim z grupy jest mowa.

• Niedokończone zdania
        Uczestnicy siedzą w kręgu. Prowadzący rozpoczyna zdanie i kolejno wskazuje osoby, które je kończą. W zależności od liczby osób można to zadanie kierować do wszystkich po kolei lub do każdego inne. Np.

  • Gdybym mógł pojechać gdzie zechcę, wybrałbym…

  • Moja ulubiona bajka to…

  • Jest mi smutno, kiedy…

  • Chce mi się śmiać, kiedy…

  • Źle się czuję, gdy…

  • Bardzo nie lubię…

• Skojarzenia
       Wszyscy siedzą w kręgu. Prowadząca siedzi w środku na krześle i mówi, z kim lub, czym kojarzy jej się wybrane dziecko, np. "Kojarzysz mi się z wiosną, ponieważ masz rozwiane włosy, zielona bluzkę i spódniczkę w kwiaty". Dzieci kontynuują zabawę.

• Krąg z piłką
       Osoba będąca w środku kręgu zaprasza kolejne dziecko, opisując jego wygląd lub mówiąc o nim coś charakterystycznego. W przypadku kłopotów z identyfikacją, pomaga reszta grupy.

• Szalik
        Zabawa w małych grupach. Dzieci, stojąc w szeregu, wyciągają rękę przed siebie. Wyznaczone dziecko, mając zawiązane szalikiem oczy, dotyka dłoni poszczególnych osób i dokonuje wyboru, jego zdaniem, najżyczliwszej dłoni. Następnie posługując się zmysłem wzroku i dotyku jednocześnie, stara się odszukać wcześniej wybraną dłoń.

• Modelowanie osób
        Uczestnicy siadają w kole. Jedna osoba wychodzi na środek i przyjmuje charakterystyczną dla siebie pozycję, zastygając w posąg. Grupa nadaje rzeźbie tytuł. Następna osoba dołącza do niej i dodaje swój układ do pierwotnej rzeźby. Grupa nadaje im nowy tytuł. Odmianą jest modelowanie osób, czyli nadawanie dziecku formy wymyślonej przez inne dziecko. W tym przypadku "rzeźba może się poruszać i wydawać dźwięki.

• "Lustereczko powiedz, co we mnie widzisz?
        Zabawa w 6-osobowych grupach. Chętne dzieci z poszczególnych grup opisują w pozytywny sposób wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, upodobania pozostałych uczestników zabawy.

• Rozweselanie smutnego
        Zabawa w dwójkach. Jedna osoba usiłuje być poważna, smutna, zatroskana. Partner ma za zadanie ją rozweselić. Kiedo tomu się uda, następuje zamiana ról.

• Krąg uczuć
       Grupa siada w kręgu. Jedna osoba wchodzi do środka i pokazuje mimicznie jakieś uczucie, np. złość. Następnie wskazuje na kogoś z kręgu. Osoba ta wchodzi do środka koła i przedstawia uczucie przeciwne do prezentowanego przed chwilą. Następnie wskazuje kolejną osobę.

• Moje ulubione zajęcie
       W tej zabawie pantomimicznej chętne dzieci mimiką twarzy i ciała odtwarzają ulubioną czynność. Zadaniem obserwujących jest nazwanie tych czynności.

• Zaproszenie telefoniczne
        Dzieci dobierają się parami. Zabawa ma charakter rozmowy telefonicznej, w której dziecko zapraszające zachęca koleżankę (kolegę) do wspólnej zabawy, proponując rodzaje zabaw, opisując swoje zabawki i podając pełny adres swego miejsca zamieszkania. Rozmówcy ustalają także godzinę spotkania. W zabawie powinny także obowiązywać formy grzecznościowe, takie jak: przedstawienie się i powitanie osoby odbierającej telefon (np. mamy), poproszenie do telefonu, powitanie pożegnanie się z nim.

• Zaciśnięty krąg
        Grupa stoi w kręgu, trzymając się za ręce. Chętna osoba wchodzi do środka i zamyka oczy. Reszta uczestników, idąc małymi kroczkami, zacieśnia krąg. Osoba stojąca w środku, kiedy chce mówi "stop", otwiera oczy, obserwuje, w jakiej odległości od niej znajdują się uczestnicy zabawy i opowiada, co czuła.

• Kto cię woła?
        Dzieci tworzą koło a do środka wchodzi jedno z zawiązanymi oczami. Na dany znak wybrane dziecko podchodzi do stojącego w środku i mówi, np. "Dzień dobry Jacku". Dziecko z zasłoniętymi oczami odpowiada "Dzień dobry…", podając imię rozpoznanego kolegi lub koleżanki.

• Bawimy się w teatr
       Zabawa twórcza w teatr z wykorzystaniem pacynek, kukiełek, sylwet. Dzieci podzielone są na kilkuosobowe zespoły. Każda grupa tworzy własne, krótkie przedstawienie, które prezentuje w określonym czasie reszcie uczestników.

• Ruchoma tęcza
       Tworzenie kręgu z krzeseł liczba krzeseł jest pomniejszona o jedno w stosunku do liczby uczestników zabawy. Prowadzący podaje instrukcję: "Będę wywoływała różne kolory". Dzieci, które mają pasek krepiny w wymienionym kolorze zamieniają się miejscami. Na hasło "Tęcza" wszystkie dzieci z prowadzącą zamieniają się miejscami. Uczestnik, dla którego zabrakło krzesła staje na środku i dalej prowadzi zabawę/

• Tęczowa kraina
        Na sali rozwieszone są kolorowe balony z narysowanymi symbolami czynności. Zachowując podział na grupy, uczestnicy wykonują przydzielone im zadania:

  • balon czerwony: śmieszne miny

  • balon zielony: taniec rąk i nóg, dowolna ruchowa interpretacja muzyki

  • balon żółty: scenki pantomimiczne

  • balon niebieski: oglądanie otoczenia przez kolorowe papierki po cukierkach przy muzyce relaksacyjnej

• Zaczarowane pudełka
  Z dwóch wcześniej przygotowanych pudełek losujemy:

  • z pierwszego: losy do tańca (w rytm walczyka, krakowiaka, tańca dyskotekowego),

  • z drugiego: losy z piosenkami.

• Wspólny rysunek
        Na dużym arkuszu papieru, po wstępnej rozmowie i ustaleniu dzieci rysują najmilsze wydarzenia z całego życia.

• Najciekawszy sport – zabawa ruchowa
        Dzieci siedzą w kręgu. Kolejno każde dziecko wychodzi na środek i pokazuje swój ulubiony sport, bez używania słów. Pozostałe dzieci mają za odgadnąć, jaka to dyscyplina sportowa. Jako pierwsza pokazuje nauczycielka, aby dzieci wiedziały, o co chodzi.

• Dyktowany rysunek
       Dzieci mają przed sobą kartki oraz kredki. Nauczyciel umawia się z nimi, żeby rysowały według jego poleceń. Następnie podaje kolejno polecenia, np.

  • Na środku kartki narysuj kółko wielkości jabłka;

  • To będzie twarz chłopca, więc dorysuj niebieskie oczy, mały nosek i uśmiech;

  • Teraz dorysuj mu uszy i koszulkę w żółto-niebieskie paski;

  • Dorysuj czerwone spodenki, buty itp.

• Wykonujemy różne czynności
       Dzieci stoją w rozsypce. Nauczyciel umawia się z nimi, że będzie podpowiadał różne czynności, a dzieci będą pokazywały je ruchem. Przykładowe polecenia to:

  • wchodzenie po drabinie

  • odbijanie piłki o podłogę

  • gotowanie zupy, mieszanie i kosztowanie

  • zmiatanie podłogi

  • zbieranie jabłek z gałęzi

  • skakanie z kamienia na kamień

  • zapakowywanie prezentu w papier i obwiązywanie wstążką

  • przeskakiwanie po ostrych kamieniach

  • chlapiemy wodą

  • rozsuwamy piasek stopami itp.

• Wspólne cechy
         Dzieci stoją w różnych miejscach sali i na hasło nauczyciela każde z nich szuka osoby, która ma np. oczy takiego samego koloru jak ono, jest takiego samego wzrostu, ma na sobie element ubrania w tym samym kolorze itp.

Bibliografia

"Polubić szkołę" - M. Chomczyńska- Miliszkiewicz, D. Pankowska
"Psychologiczne gry i ćwiczenia grupowe" - M. Wiśniewska, E. Cassidy (oprac.)

  Kielar-Turska M., Muchacka B., Stymulująca i terapeutyczna funkcja zabawy, Kraków 1999

Kopeć D. „Metody terapii dzieci upośledzonych umysłowo oparte o kontakt z ciałem.”              Bydgoszcz 1993.

  Olechnowicz H . (red.).” u źródeł rozwoju dziecka”. Warszawa 1988