Prawo karne 28.11.2009
Przestępstwo – jest to czyn człowieka zawiniony, czyn społecznie niezbezpieczny, czyn zabroniony pod groźbą kary.
Podział przestępstw:
ze względu na wysokość kary: zbrodnia i kara
zbrodnia to czyn zagrożony karą pozbawienia wolności nie mniej niż 3 lat
występek to czyn zagrożony karą pozbawienia wolności nie krótszą niż 1 miesiąc lub grzywną
podział na umyślne i nieumyślne
umyślne -gdy przestępca chce popełnić dane przestępstwo
nieumyślne – ma postać lekkomyślności lub niedbalstwa (lekkomyślność np.: jazda samochodem 90km/h przy ograniczeniu 50km/h, niedbalstwo powinno się przewidzieć pewne konsekwencje
popełnione przez działanie i zaniechanie
zasadnicze, kwalifikowane i uprzywilejowane
zasadnicze – typowe przestępstwo np. zabójstwo
uprzywilejowane - mniej niebezpieczne: zabójstwo w afekcie, eutanazja zagrożone są one mniejszą karą
kwalifikowane – bardziej niebezpieczne niż zasadnicze np.: torturowanie przed zabiciem
ścigane z oskarżeni prywatnego i ścigane z urzędu
z urzędu – bezwzględu na to czy osoba pokrzywdzona jest zainteresowana skazaniem sprawcy prokuratura wszczyna postępowanie
z oskarżenia prywatnego – tylko na wniosek pokrzywdzonej np.: gwałt
przestępstwa polityczne i pospolite
polityczne – skierowane przeciw podstawom prawa
FORMY POPEŁNIANIA PRZESTĘPSTWA
sprawstwo – sprawdzą jest ten co dokonuje przestępstwa
przygotowanie – osoba która chce popełnić przestępstwo się do niego przygotowuje .Nie zawsze jest karalne.
podrzeganie -polega na nakłanianiu innej osoby do popełnienia przestępstwa
pomocnictwo – polega na ułatwianiu sprawcy przy popełnianiu przestępstwa
usiłowanie – polega na tym, że sprawca zmierza do dokonania przestępstwa ale ono nie następuje. Może być usiłowanie udolne lub nieudolne
OKOLICZNOŚCI WYŁĄCZAJĄCE ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNĄ
okoliczności wyłączające przestępczość czynu
obrona konieczna – nie popełnia przestępstwa ten kto odpiera bezprawny, bezpośredni i rzeczywisty zamach na jakiekolwiek dobro społeczne lub jakiekolwiek dobro jednostki. Odpór zamachu musi być proporcjonalny do zagrożenia
stan wyższej konieczności – mamy do czynienia wtedy gdy ktoś poświęca cudze dobro w celu zapobieżenia bezpośredniemu niebezpieczeństwu grożącemu jakiemukolwiek dobru społecznemu lub dobru jednostki jeśli niebezpieczeństwa nie można było uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra chronionego.
rozkaz przełożonego – nie popełnia przestępstwa żołnierz, który dopuszcza się czynu zabronionego wykonując rozkaz nie mając świadomości, że popełnia przestępstwo
zgoda pokrzywdzonego – jest okolicznością wyłączającą jedynie do tych przestępstw, które są skierowane przeciw jednosce a nie przeciw społeczeństwu
działanie w granicach uprawnień – działanie, wykonywanie urzędowych zadań zgodnie z prawem
ryzyko nowatorstwa – eksperymenty
okoliczności wyłączające winę
niepczytalność – człowiek pozostaje w takim stanie, że nie może rozpoznać swoich czynów lub nie może kierować swoim postępowaniem np.: choroba psychiczna
błąd faktyczny – osoba dopuszcza się jakiegoś czynu w błędnym przekonaniu. Błąd faktyczny np.: pomyłkowo ubrać czyjś płaszcz podobny do naszego.
błąd prawny - osoba nie wie, że popełniny czyn jest zabroniony. Musimy wtedy dowieść, że o danym przepisie nie mogliśmy wiedzieć
KARA – pewna nieprzyjemność stosowana przez państwo w stosunku do osób popełnających przestępstwo. Winna być represyjna, powinna być zadośćuczynieniem dla osoby pokrzywdzonej.
Do kar zaliczamy:
kara pozbawnia wolności
kara ograniczenia wolności
grzywna
Kara pozbawnia wolności -trwa co najmniej 1 miesiąc do 15 lat, 25 lat i dożywocie, pozbawienie wolności (represja i resocjalizacja)
Kara ograniczenia wolności – bez zgody sądu osoba taka nie może opuścić ani zmienić miejsca pobytu, musi taka osoba wykonywać prace na rzecz państwa od 1 miesiąca do 1 roku.
Grzywna – od 10 stawek do 360 stawek, można je zamienić na karę pozbaenia wolności. Wysokość stawek może być różna
Osobę skazaną można zwolnić z wykonywnia kary jeśli istnieje podejrzenie, że dana osoba już nie złamie prawa, zwolnienie może nastąpić po odbyciu połowy kary jednak nie wcześniej jak po odbyciu 6 miesięcy.
RECYDYWA – popełnienie kolejny raz tego samego przestępstwa po odbyciu kary. Zwolnienie wówczas może nastąpić po odbyciu 2/3 kary. Przy wielokrotnej recydywie po odbyciu ¾ kary.
AMNESTIA – to generalny akt państwa, nie odnosi się to do osoby a do kategorii (rodzaj popełninego przestępstwa albo wysokości kary) może być częściowe albo całkowite zwolnienie z kary. Musi być wydana ustawa i ogłoszona ustawą. Kompetencjie ma sejm. Chodzi o kary prawomocne.
ABOLICJA – to generalny akt państawa, dotyczy osób którzy nie zostali jeszcze skazani
PRAWO ŁASKI – indywidualny akt łaski, ma charakter jednostkowy – akt łaski wydaje głowa państwa. Można darować całą winę, częściowo lub zmniejszyć jej wymiar. Prezydent może ułaskawić każdego, nie musi się z tego tłumaczyć.
PRZEDAWNIE – jest instytucją związaną z upływem czasu, po upływie penego czasu nie można sprawy pociągnąć do odpowiedzialności, a jeśli kara była nałożona nie można jej wykonać
Przedawnienie ścigania – gdy nie wykryto sprawcy, natępuje w ciągu:
30 lat w przypadku zabójstwa
20 lat w przypadku czynu zabronionego
10 lat w przypadku gdy chodzi o występek zagrożony karą powyżej 3 lat
5 lat w przypadku gdy chodzi o występek zagrożony karą pniżej 3 lat
3 lat w przypadku gdy chodzi o czyn zagrożony karą ...............?
Przedawnienie wyrokowania – biegnie wówczas gdy postępowanie zostało wszczęte ale nie doszło do wyroku. Przestępstwo przedawnia się jeśli od jego popełnienia minął okres ścigania przedłużony o 5 lat.
Przedawnienie wykonywania kary – postępowanie się odbyło, zakończyło się prawomocnym wyrokiem ale kary nie wykonano. Okres przedaenienia biegnie od uprawomocnienia się wyroku i wynosi:
30 lat w razie skazania na 5 lat pozbawienia wolności lub karę surowszą
15 lat w razie skazania do 5 lat
20 lat w razie skazania na inną karę
ZATARCIE SKAZANIA – następuje po upływie pewnego okresu czasu. Okres niezbędny do zatarcia skazania zależy od rodzaju wymierzonej sprawcy kary.
W razie skazania pozbawienia wolności w tym również na karę 25 lat pozbawienia wolności zatarcie skazania na mocy prawa następuje po upływie 10 lat od darowania lub odbycia kary.
W przypadku kary nieprzekraczającej 3 lat sąd na wniosek skazanego może zarządzić po upływie 5 lat zatarcie skazania.
W przypadku dożywocia zatarcie skazania może nastąpić po 10 latach.
Wrazie skazania okraniczenia wolności lub grzywnę zatarcie natępuje po upływie 5 lat. Na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania po upływie 3 lat.
ZASADY FUNKCJONOWANIA RZECZYPOSPOLITEJ
zasada suwerenności narodu - wskazuje do kogo należy władza w państwie Tę zasadę reguluje art. 4 konstytucji, który stanowi, że władza zwierzchnia w RP należy do narodu
zasada niepodległości i suwerenności państwa – to nie są tożsame pojęcia, walka o niepodległość to walka o terytorium, walka o suwerenność to walka o możliwość podejmowania decyzji w sprawie państwa
zasada demokratycznego państwa prawnego- jest to najbardziej pojemna zasada (art. 2 konstytucji) Państwo prawa ma pewne cechy :
zagwarantowanie obywatelom pewności prawa stanowionego przez organy państwowe. Chodzi o to aby państwo nagłymi zmianami stanowioneog prawa nie powodowało niepewności u obywateli
adykwatność ingerencji prawnej w życie społeczne człowieka (zwłszcza w sferę wolności obywateli) chodzi o to, że zakres i głębia takiej ingerencji była adykfatna do potrzeb człowieka, żeby państwo było akceptowane przez społeczeństwo
ochrona praw słusznie nabytych – chodzi o to, że jeśli prawo sprawia warunki do nabycia pewnych uprawnień przez jednostkę a proces ten był zgodny z obowiązującym prawem, nabycie nie budzi wątpliwości – to prawo powinno je chronić
konstytucjonalizacja ustroju państwa – poddanie systemu ustrojowego regułom o nadrzędnej mocy prawa oraz dużej trwałości obowiązywania. Wszystkie akty prawne powinny być pochodne, zgodne do konstytucji
zasada legalności – można wyróżnić dwa aspekty. Występuje w momencie objęcia lub przejęcia władzy i wówczas sprowadza się do wymogu by przekazanie władzy odbywało się z zachowaniem wcześniej ustanowionych i obowiązujących zasad. Państwo prawa w znaczniu funkcjonalnym – zasada państwa prawnego określa funkcjonowanie wladzy publicznej i funkcjonownie obywatela
zasada prymatu ustawy – chodzi o to aby pewne dziedziny dla prymatu obywatela i państwa regulowane były przez ustawy
Państwo prawa działa w oparciu o zasadę podziału władzy
zasada społeczństawa obywatelskiego – wywodzi się z prac Hegla. Dotyczyło zbudownia społeczeństwa, które będzie mogło ..........?
Państwo musi zagwarantowć realizację zasady prualizmu politcznego. Oznacza wolność tworzenia i działsnia parti politcznych. (gwarantuje to art. 11 w konstytucji oraz ustawa z a1997r. o partiach politycznych)
Art. 13 formuje pewne zakazy:
zakaz o charakterze programowo-politycznym (zakaz partii nazistowskich, faszystowskich i komunistycznych, zakaz partii których program dopuszcza nienawiść rasową lub narodowościową
zakaz metody i organizacji partii – niedopuszczalne jest korzystanie z przemocy w celu utworzenia partii i nie można ustaić struktur i członkostwa
zasada podziału władz – zasada ta została sforualizowana przez Arystotelesa. Twierdził iż występują trzy kierunki aktywności władzy: wkonawcza, sądownicza i wykładnicza?.. Montezjusz kazał te trzy kierunki przporządkować trzem oddzielnym organom. Zasada podziału władz nie ma charkteru absolutnego
zasada społecznej gospodarski rynkowej
zasada przrodzonej godności człowieka