Egzamin - test abcd

1. Badanie ekologicznych przyczyn oraz konsekwencji zmian globalnych takich jak: zmiany klimatu, zmiany chemizmu atmosfery, wody i gleby, zmiany sposobu gospodarowania ekosystemami lądowymi i wodnymi.

2. Ocena różnorodności biologicznej obejmująca badania naturalnych i wywołanych przez działalność człowieka zmian w odniesieniu do zróżnicowania genetycznego, gatunkowego i zróżnicowania siedlisk. Badanie ekologicznych konsekwencji oraz przyczyn determinujących zmiany zróżnicowania gatunkowego, z czym wiąże się sprawa ochrony rzadkich i zanikających gatunków, a także zapobieganie globalnym i lokalnym zmianom różnorodności biologicznej.

3. Badania zakreślone programem nazywanym zrównoważone systemy ekologiczne. Obejmują one opracowanie definicji sposobu wykrywania stresów w naturalnych i kształtowanych przez człowieka systemach ekologicznych, próbę określenia granic, w których mogą zachodzić procesy homeostatyczne, restauracje zniszczonych, zdegradowanych systemów, regulowanie liczebności „szkodników”, patogenów i chorób oraz badanie wzajemnych związków pomiędzy ekologicznymi procesami, a ludzkimi systemami społecznymi.

Synekologia- oddziaływanie organizmów żywych na siebie nawzajem.

Wpływ środowiska na dany gatunek, na dany organizm.

Autekologia- analiza, w jaki sposób środowisko wpływa na organizmy jak gatunek wpływa na środowisko otaczające.

Ekologia człowieka - interdyscyplinarna nauka o człowieku, w tym o jego kulturze jako części …… . Ekologia człowieka bada go, jako osobę ludzką i populacje, jako gatunek i społeczeństwo.

Ekologia człowieka: człowiek

Przyroda Kultura

technosfera socjosfera

Ekologia człowieka

Sfera przyrodnicza

Ekologia- nauka o relacjach miedzy organizmami żywymi i ich związkach ze środowiskiem

Sozologia- nauka o gospodarce zasobami naturalnymi, ochronie i kształtowaniu środowiska

Urbanistyka planowanie przestrzenne - nauka o przestrzeni planistycznej osiedli ludzkich i sposobach ich kształtowania

Inżynieria środowiskowa - technika kształtowania środowiska

Ekologia człowieka nawiązuje do podstawowych prawidłowości ustalonych przez ekologie ogólną. Ma wiec w nie zastosowanie co najmniej siedem następujących prawidłowości:

1. Na skutek wszechzwiązku rzeczy, w przyrodzie istnieje samosterowanie w przenoszeniu bodźców, system jest ustabilizowany w dynamice swych samo kompensujących się właściwości.

2. „każda rzecz musi się gdzieś podziać”, w związku z czym następuje gromadzenie się rzeczy niekorzystnych w pewnych miejscach.

3. Każda zmiana przyrody jest potencjalnie szkodliwa, wobec ewolucji trwającej miliardy lat - przyroda wie lepiej.

4. Każdy przychód musi być osiągnięty jakimś kosztem.

5. Organizmy żywe są związane ze środowiskiem przez swe potrzeby, a te wymagania wynikają z przystosowań morfologicznych, które są względnie stale w czasie.

6. Rozwój i funkcjonowanie organizmu zależy od czynnika, który znajduje się najbliżej minimalnych potrzeb organizmu.

7. Na terenie występowania gatunku reakcje fizjologiczne sa najskuteczniejsze, poza tym terenem występuje więcej stresorów.

Łańcuchy troficzne - łańcuchy pokarmowe

Składa się z trzech grup organizmów:

1. Producenci - autotrofy, w procesie fotosyntezy wyłapują energie słoneczną

2. Konsumenci - żerują na producentach, wchłaniają organizmy niższego rzędu uzyskują energie i materie do procesów życiowych

3. Reducenci - destruenci, rozkłada materię organiczną na materie mineralną.

Funkcjonowanie ekosystemu!!

Poszczególne typy są zwykle od siebie oddzielone wyraźnymi granicami, które często mają charakter stref przejściowych.

1. Jedności biotopu i biocenozy, zgodnie, z którą biotyczne i abiotyczne składniki ekosystemu są ze sobą powiązane funkcjonalnie

2. Organizacji biocenozy - wszystkie gatunki wchodzące w skład ekosystemu są ze sobą powiązane systemem związków, gł. Troficznych, przestrzennych, konkurencyjnych i paratroficznych

3. Autonomii ekosystemu - który stanowi jednostkę samowystarczalną dzięki pełności strukturalnej oraz zamkniętym obiegom materii

4. Równowagi ekologicznej - która ma charakter dynamiczny i jest utrzymywana dzięki wew., mechanizmom regulacyjnym, działającym poprzez regulację liczebności na wszystkie populacje wchodzące w skład ekosystemu

5. Sukcesji ekologicznej - wieloletniego okresu rozwoju ekosystemu w trakcie, którego powstaje jego właściwa struktura dostosowana do aktualnych warunków klimatu i podłoża.

1. stadium niesukcesyjne - gole podłoże gleby, gdzie dopiero wejdą rośliny, środowisko abiotyczne

2. stadium imigracji - przypadkowo pojawiają się organizmy na odpowiadające im warunki, zespół pionierski (inicjalny)

3. stadium kolonizacji - pełniejszy rozwój,

4. stadium współzawodnictwa - walka pomiędzy organizmami o przestrzeń życiową,

5. stadium dojrzałości, klimaksu - zespół biocenotyczne odpowiada warunkom klimatycznym i warunkom podłoża,

Funkcjonowanie przestrzenne :

Przestrzeń geograficzna: zbiór obiektów i ograniczeń pomiędzy, którymi istnieje szereg powiązań, dolna granica może być tam gdzie jakie kol wiek formy życia się pojawiają, górna granica kończy się na wysokości gdzie następuję występowanie poszczególnych drobin wody 2tys km. Wyróżnia się dwa środowiska:

-środowisko geograficzne: hydrosfera, atmosfera, biosfera, beto sfera.

- środowisko człowieka - podejmowanie rożnego rodzaju decyzji, które maja wpływ na środowisko przyrodnicze, środowisko antropogeniczne,

Zdiagnozowanie środowiska:

Kompleksowe, jednoczesne, sukcesyjne badanie środowiska określonego terenu, monitoring kompleksowy lub monitoring poszczególnych elementów środowiska z zastosowaniem metod teledetacji.

Co gdzie kiedy kto jak

Rozpoznanie stanu środowiska - kompleksowa geoinformacja, synteza kartograficzna- analogowa mapa sozologiczna.

Diagnoza - mapa numeryczna z zastosowaniem metod GIS, aktualizowane bazy danych

Opracowanie optymalnych projektów rekultywacji zdegradowanego terenu oraz określenie zasad właściwego jego kształtowania lub użytkowania, zapewniających prawidłowe relacje miedzy poszczególnymi elementami geosystemu.

Realizacja projektu

Społeczna eksploatacja zrealizowanego projektu (społeczna jego akceptacja).

Proces kształtowania się świadomości ekologicznej społeczeństwa.

-Rozszerzanie się objawów degradacji środowiska

-społeczna percepcja skutków degradacji środowiska

- postrzeganie wartości środowiska niezdegradowanego

-powszechne zainteresowanie problemami ochrony środowiska

-pojawienie się proekologicznej presji społecznej

-akceptacja proekologicznych form zachowania

Użytkowanie środowiska:

Poprzez pojęcie użytkowanie środowiska należy rozumieć sposób i zakres korzystania przez człowieka z zasobów i walorów przyrody. Użytkowanie może być bezpośrednie lub pośrednie.

Użytkowanie bezpośrednie - oznacza takie korzystanie ze środowiska, które umożliwia zachowanie podstawowych procesów zyciowych w organizmach, warunkuje jakość życia, a nawet, możliwość przeżycia. Procesem użytkowania bezpośredniego można w pewnym zakresie sterować, wpływając na pozagospodarcze zachowania ludzi lub wprowadzając określone zmiany w środowisku przyrodniczym.

Użytkowanie pośrednie- to korzystanie z elementów środowiska w procesach działalności gospodarczej. Polega ono na:

-zagospodarowaniu powierzchni i przestrzeni

-korzystaniu z ożywionych i nieożywionych zasobów naturalnych oraz z naturalnych nośników energii

-usuwaniu do środowiska odpadów w celu ich naturalnej asymilacji

Ochrona środowiska w procesie jest to użytkowania pośredniego oznacza:

-kompleksowe przetwarzanie zasobów naturalnych pobranych ze środowiska

-zamykanie cykli i łańcuchów technologicznych w ramach przedsiębiorstw lub kompleksów przemysłowych

- produkcje materiało- i energooszczędną

-wydalanie zanieczyszczeń tylko w postaci poddającej się asymilacji, w ilościach nie przekraczających pojemności środowiska

-dekoncentracje produkcji(rezygnowanie z budowy kombinatów oraz dużej liczby zakładów w niewielkiej od sobie odległości.)

Wyróżnia się trzy zespoły takich form:

-użytkowanie biogeniczne, do którego zalicza się rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i zbieractwo, w ramach użytkowania biogenicznego przekształcana jest przede wszystkim szata roślinna i świat zwierzęcy, a dopiero później inne geokompementy.

-użytkowanie neogeniczne - kopalnictwo podziemne i odkrywkowe, w ramach, którego przede wszystkim odkształceniu ulega powierzchnia ziemi oraz stosunki wodne.

-użytkowanie technogeniczne - do ,którego należy osadnictwo, przemysł i komunikacja, oddziaływujące najsilniej i w sposób kompleksowy na wszystkie składniki krajobrazu.

Niezależnie od form użytkowania, w obrębie oddziaływań antropogenicznych dotyczących wszystkich komponentów środowiska przyrodniczego, wyróżnić można:

-antropogenne przekształcenia atmosfery w zakresie zmiany składu chemicznego (wzrost stężenia CO2, uszkodzenie warstwy ozonowej, pojawienie się obcych substancji chemicznych), mechanicznego 9zapalenie), i energetycznego (wzrost temperatury atmosfery, wyspy ciepła)

-antropogenne odkształcenia hydrosfery w zakresie zmiany bilansu wodnego i sieci hydrograficznej, zmian charakteru chemicznego i biologicznego wód oraz zmian termicznych

- antropogenne zmiany powierzchni ziemi, obejmujące przekształcenia bez dostaw materiałów obcych (wykop i nasypy) oraz przekształcenia z dostawą materiałów obcych w obrębie danej jednostki przestrzennej

- antropogenne przeobrażenia szaty roślinnej, czyli proces jej synantropizacji rozumiany jako adaptacja do nowych warunków siedliskowych.

W środowisku pracy wyróżniamy czynniki:

-niebezpieczne - których oddziaływanie na człowieka pracującego prowadzi lub może prowadzić do urazu lub zatrucia

-szkodliwe- których oddziaływanie prowadzi lub może prowadzić do schorzeń

---