Wykłady 24.10.2009

Ekologia

Sozologiczna problematyka.

Trzy czynniki wpływające na środowisko to:

- wzrost liczebności ludzkiej

- uprzemysłowienie

- urbanizacja

Zasoby naturalne są dodane pierwotnie przez naturę, dobra materialne i związane z nim użyteczności, które stają się obiektem gospodarowania.

Klasyfikacja zasobów

		PRODUKCYJNE
				Tak	Nie
O D N A W I A L N E	Tak Nie	A) Gleba, lasy, łowiska ryb, Zasoby genetyczne C) Wytwarzane środki produkcji	B) Ziemia rolnicza, wodospady, wiatr, słońce, wody przepływowe, krajobraz D) Paliwa kopalne, rudy i Inne materiały

Najbardziej zaludnione miasta świata:

1. Meksyk

2. New York

3. Sao Paulo

4. Los Angeles

5. Osaka

6. Bombaj

7. Kalkuta

8. Szanghaj

9. Tokio

10. Rio de Janeiro

11. Buenos Aires

12. Pekin

Zdarzenie	Lat temu	Data w kalendarzu
Powstanie Ziemi	4 500 mln	1 stycznia godz. 00.00
Najstarsze datowane skały	3 940 mln	10 lutego
Pierwsze ślady życia	3 200 mln	16 kwietnia
Normalny skład oceanu i atmosfery	1 000 mln	1 października
Prymitywne zwierzęta
Wymarcie dinozaurów	65 mln	26 grudnia
Pojawienie się człowieka	4 mln	31 grudnia godz. 18.00
Koniec ostatniego zlodowacenia	1 300	31 grudnia godz. 23.56.20
Narodzenie Chrystusa	2 000	31 grudnia 14 sekund przed północą

Ekologia zajmuje się rozpatrywanie dziedzictwa naturalnego Ziemi.

Ekologia człowieka - interdyscyplinarna nauka o człowieku w tym o jego kulturze jako więzi ekosystemów. Ekologia człowiek bada go jako osobę ludzka i populacje jako gatunek i społeczeństwo.

Biotop - środowisko nie ożywione w którym występuje biocenoza - fragment powierzchni Ziemi (lądu lub zbiornika wodnego). Charakteryzujący się jednakowymi, abiotycznymi odróżnia jeden biotop od innego.

Biocenoza - zespół populacji wszystkich gatunków roślin (fitocenoza, zwierząt danego środowiska podlegających czynnikom tego środowiska (biotopu)) i powiązanych ze sobą pośrednio lub bezpośrednio zależnościami pokarmowymi konkurencją biologiczną (biocenoza lasu, łąki, stawu). Biocenoza posiada zdolność utrzymania dynamicznej równowagi biologicznej i ulega samorzutnym procesom ewolucyjnym (sukcesja).

Ekosystem - podstawowa jednostka w przyrodzie. Obejmująca z biocenozą i jej biotop. Termin ekosystem wprowadził w 1935 r. angielski botanik A. G. Tensley. Wszystkie organizmy żywe zamieszkujące ekosystem odgrywają ściśle określone rolę jedne (producenci) przetwarzają i gromadzą energię słoneczną w substancjach, drugie (konsumenci) zużywają te substancje a więc i nagromadzoną energie, a trzecie (reducenci) zapewniają mineralizacje substancje organicznych i zamykają tym samym wewnętrzne krążenia materii w systemie. Dla każdego ekosystemu charakterystyczne są określone łańcuchy pokarmowe. Ogólna zasada ekosystemu sprowadza się do tego że jeden organizm służy drugiemu jako pożywienie, a te drugi zostanie we właściwym czasie skonsumowany przez organizm trzeci itd. Każdy biotyczny czynnik odgrywa w ekosystemie określoną rolę, zajmuje w nim określoną niszę ekologiczną.

Biosfera - sfera życia, przestrzeń zamieszkana przez organizmy żywe, sfera biotyczna. Biosfera Ziemi obejmuje dolną część atmosfery hydrosferą (wody) oraz powierzchniowa warstwę skorupy Ziemi litosferę.

Antropogeneza - całokształt uwarunkowań i procesów prowadzących do wykształcenia różnorodnych form krajobrazu antropogenicznego i jego elementów. Należy do nich m.in. typ działań podjętych przez człowieka, użyte przez niego środki, czas, w którym zabiegi te miały miejsce i długość okresu ich stosowania. Inaczej termin antropogeneza rozumiane jest w antropologii, gdzie oznacza badanie historii naturalnej człowieka obejmującej dowolnie długi odcinek dziejów naszego gatunku - od powstania życia na Ziemi, do pojawienia się pierwszych kręgowców czy pierwszych przedstawicieli rzędu naczelnych.

Antropopresja - ingerencja człowieka w przyrodę. Może ona zachodzić w postaci bezpośrednich działań fizycznych, chemicznych i biologicznych (wykopy, nasypy, wycinanie lasów, itp.) albo poprzez fizyczną, chemiczną lub biologiczną ingerencję w procesy funkcjonowania - ekosystemów (w istotę procesów, w ich występowania lub w wydajność)

Antroposystem - system strukturalnego i przestrzennego funkcjonowania krajobrazu antropogenicznego. Pod pojęciem funkcjonowania strukturalnego rozumie się działanie zespołu współzależnych zjawisk naturalnych, ale zmodyfikowanych przez człowieka i zjawisk właściwych dla społeczności zgromadzonej na danym terenie. Pod pojęciem funkcjonowania przestrzennego rozumie się wymianę energii oraz materii między obszarami (pod systemami przestrzennymi) charakteryzującymi się dominacją określonych cech fizjonomicznych systemu, czyli efektów działania procesów.

Krajobraz - fizjonomia powierzchni Ziemi lub jej części. Na krajobraz składają się wszystkie elementy przyrodnicze oraz będące wynikiem działalności człowieka pozostające we wzajemnym stosunku i oddziaływaniu.

Ekologiczne definicje „krajobrazu”

- „krajobraz to przestrzenny i materialny wymiar rzeczywistości ziemskiej - kompleksowy system składający się z form rzeźby i wód, roślinności i gleb, skał i atmosfery” - Zomevelt

- „krajobraz to część epigosfery (zewnętrznej sfery Ziemi stanowiąca złożony przestrzennie geokompleks o swoistej strukturze i wewnętrznych powiązania” - Kondracki i Richling

- „krajobraz heterogeniczny fragment terenu złożony z powiązanych wzajemnie ekosystemów, krajobrazy powtarzają się w przestrzeni” - Forman i Grodon

- „krajobraz to strukturalno-funkcjonalne i dynamiczne układy ekologiczno-przestrzenne obejmujące mniejsze i większe wycinki biosfery, składające się z grup ekosystemów powiązanych określonymi stosunkami biocenotycznymi i biotopowwymi” - Matuszkiewicz

Przyrodniczo-kulturowe definicje krajobrazu:

- „krajobraz tworzy całość przyrodniczo-kulturową” - Krzynowska-Kostrowicka

- „krajobraz mieści się w kategorii przestrzeni rzeczywistej i odnosi się do środowiska naturalnego i kulturowego” - Bogdanowski

- „krajobraz jako przedmiot działań w dziedzinie architektury krajobrazu rozpatrywany jest jako określona kombinacja trzech jego warstwy materialno-przyrodniczej, materialno-kulturowej i fizjonomicznej” - Wolski

- „krajobraz to synteza środowiska przyrodniczego, kulturowego i wizualnego” - Żarska

Komponenty krajobrazu

- skała powietrze woda gleba roślinność i zwierzęta

Elementy krajobrazu

- jednostki przyrodnicze ekosystemy, Gru ekosystemów

- nieprzyrodnicze elementy kulturowe np. zabudowa trasy komunikacyjne

Ochrona krajobrazu

- ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego

- ochrona i kształtowanie środowiska kulturowego

- ochrona i kształtowanie środowiska wizualnego

W ogólnoświatowej strategii ochrony środowiska; ochrona środowiska traktowana jest jako podstawowa funkcja każdego państwa

- Ekopolityka

- zasada zrównoważonego rozwoju społeczno gospodarczego

- ekorozwój

Ochrona środowiska jest doniosłym problemem, dotyczący bytu ludzi i rozwoju gospodarczego całego świata, jest jej gorącym pragnieniem i obowiązkiem wszystkich rządów.

Organy realizujące zadania z zakresu ochrony środowiska obowiązane są do stosowania systemowego podjęcia interdyscyplinarnego, zapewniającego zintegrowane wykorzystanie nauk przyrodniczych oraz sztuki planowania i zarządzania ochroną środowiska w procesach podejmowania decyzji mających wpływ na stan środowiska.

Odpowiedzialność za egzekwowanie celów ustawy spoczywa na prezydencie instytucjach federalnych i sądach w sposób zapewniający osiągnięcie celów tego prawa.

W świecie postanowień Traktatu o unii Europejskiej z 1992 roku nazywanego zamiennie także Traktatem z Masatricht????? Oznaczonego skrótem TUE zrównoważony rozwój w brzmieniu dosłownym zrównoważony wzrost gospodarczy z poszanowaniem środowiska naturalnego jest zasadą ustrojową UE i jednym z podstawowych zadań zobowiązujących Wspólnotę i jej państwa członkowskie do prowadzenia swobodnej polityki ochrony środowiska.

Wieloaspektowy charakter ochrony prawnej środowiska

Aspekt gospodarczy - zmierza do zapewnienia racjonalnego...

Aspekty Zachowawczy - ...

Aspekt sanitarny - oznacza ochronę życia i zdrowia ludzkiego przed zagrożeniami lub szkodliwymi...

Naukowe podstawy ochrony przyrody:

Ochrona przyrody

Nauki techniczne Chemiczne Fizyczne Leśne Informatyka: Opracowanie technologii produkcji zagrażających przyrodzie, technologii utylizacji odpadów i oczyszczania, opracowanie metodyki pomiaru stanów środowiska; modelowanie procesów; prognozowanie zmian

Nauki biologiczne: Ekologia, biologia, biologia wzrostu i rozwoju, genetyka, taksonomia Gleboznawstwo - nauki o ziemie: Geomorfologia, geologia, hydrologia, teledetekcja, kartografia Znajomość różnorodności przyrody i jej przyczyn; zastosowanie praw przyrodniczych kierujących funkcjonowaniem powstawaniem i odtwarzaniem układów biologicznych, ekologiczno przestrzennych

Nauki społeczne: pedagogika psychologia, socjologia, etyka, kulturoznawstwo, ekonomia Edukacja jednostek i społeczeństwa zorientowania na ułożenie współżycia człowieka z przyrodą i rozwój zainteresowania różnorodnością i pięknem przyrody; stymulacja procesów gospodarczych; prognozowanie

Nauki Prawne Formułowanie podstaw prawnych; zapewnianie skutecznych działań

1

---