Zrozumieć emocje, rozdział 5 – Mózgowe mechanizmy emocji
Kartezjusz – opisał mechanizm ODRUCHU :
bodziec -> receptory zmysłowe -> nerwy czuciowe -> mózg -> przełączniki ->nerwy ruchowe -> mięśnie
Obszary uważane za ważne dla przekazów nerwowych związanych z emocjami :
okolica prążkowana
podwzgórze
układ limbiczny
kora nowa -> płaty czołowe
Działania uruchamiane przez emocje nie są wyłącznie reakcjami. Są generowane przez samoregulujący system oparty na wewnętrznych reprezentacjach celów i porównaniu zdarzeń z innymi celami.
Ludzie i zwierzęta nie wykonują po prostu odruchowych reakcji na zdarzenia, lecz tworzą wzorce działania typu planów, które są charakterystyczne dla gatunku.
Teoria Cannona-Barda :
Eksperyment : Koty pozbawione kory nowej miały tendencję do nagłych, nieuzasadnionych ataków na oślep -> „wściekłość pozorna”.
Również kot pozbawiony całego przodomózgowia z wyjątkiem szczątka międzymózgowia i skrawka układu prążkowanego.
WZGÓRZE jest ośrodkiem ekspresji emocji w reakcji na bodźce, a KORA działa hamująco na tę ekspresję.
Hipoteza Hughlinga-Jacksona : najniższe poziomy mózgu – reakcje na proste bodźce, postawę ciała, ruchy; wyżej – emocje modyfikujące te reakcje, najwyżej – kora kontroluje poziomy niższe (alkohol zmniejsza aktywność najwyższych poziomów i odhamowywuje niższe – dlatego ludzie pod wpływem alkoholu zazwyczaj zachowują się prymitywnie)
MacLean – teoria wzajemnych relacji między częściami mózgu
Ludzkie przodomózgowie składa się z 3 odrębnych systemów (powstałych w odrębnych fazach ewolucji). Każdy obszar ewoluował przez nawarstwianie się tego, co już istniało. Wszystkie starsze struktury mają połączenia z tymi, które wyewoluowały później.
Układ prążkowany :
Zajmuje się planowaniem i generowaniem wyjściowych skryptów życia codziennego i zachowań opartych na modyfikowaniu tej aktywności w reakcji na działanie innych przedstawicieli gatunku.
4 sygnały komunikacyjne dla innych członków gatunku :
sygnał sygnatury („to ja!”)
sygnał wezwania
sygnał zalotów
sygnał uległości
6 rodzajów zachowania :
rutynizacja (uczenia się rutynowego zachowania)
imitacja (mimikra)
tropizm
zachowania powtarzalne
ponawianie próby
zachowania zwodnicze
Uszkodzenie prążkowia – pląsawica Huntingtona – niezdolność do organizacji codziennych aktywności
Układ limbiczny :
Samozachowanie poprzez aktywność odżywania się i rywalizacji z innymi o zasoby oraz zachowania gatunku, opieki i dziecięcego przywiązania się.
Łączy się z podwzgórzem (które kontroluje AUN, ale też poprzez przysadkę kontroluje ukł. Hormonalny).
Zespół Kluvera-Bucy'ego -> uszkodzenie ciała migdałowatego
Autostymulacja – Olds i Milner, szczury -> układ nagrody
Wzorce charakterystyczne gatunkowo nie są sztywne, lecz wrażliwe na środkowisko.
Glickman i Schiff :
stymulacja nie tylko aktywuje mechanizmy odpowiedzialne za wzroce typowe gatunkowo, lecz
po ich aktywacji skojarzona z nimi przyjemność lub nieprzyjemność zależy od tego, czy działanie polega ogólnie na zbliżaniu się, czy na wycofywaniu
MacLean : 6 rodzajów emocji występujących w tzw. padaczce psychomotorycznej (obejmującej tylko układ limbiczny) : uczucie pragnienia, strachu, gniewu, przygnębienia, uczucia podniosłe, serdeczność.
Funkcją ukł. limbicznego jest łączenie bodźców ze świata zewnętrznego z bodźcami wewnątrz ciała.
Emocje a kora nowa :
Info z lewej strony do prawej półkuli i na odwrót.
Lewa półkula : mowa, analiza, symbolizm
Prawa : rozpoznawanie emocji
Emocje pozytywne są silniej reprezentowane po lewej stronie, a negatywne po prawej, BO u większości ludzi zbliżanie się do czegoś wiąże się z sięganiem po to prawą ręką (lewa półkula).
Gdy działania polegają na zbliżaniu się – tonacja +.
Gdy na oddalaniu – tonacja -.
Ciało migdałowate – komputer emocjonalny :
LeDoux – ciało dokonuje ewaluacji materiału zmysłowego na wejściu z pkt. Widzenia jego znaczenia emocjonalnego
Ma połączenia z korą i podwzgórzem. Otrzymuje informacje wzrokowe i słuchowe przez wzgórze. Jest odpowiedzialne za ocenę poznawczą.
Neurochemia, modulacja i emocje :
Przekaźniki.
Hormony.
Neuromodulatory.