Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego;
< notatki z wykładu od Justyny P. → ale może by wystarczyło to co było na tą pierwszą połówkę, jak myślisz?>
Źródła dochodów j.s.t.
Podstawą działalności j.s.t. Jest budżet uchwalony przez każdą radę → samodzielność finansowa. Główne źródła dochodów j.s.t. Zostały zapisane w Konstytucji, ustawie o finansach publicznych i ustawie o dochodach j.s.t. Z 2003r.
Charakterystyczna dwoistość źródeł dochodu j.s.t., tzn.: każda j.s.t.powinna mieć zapewnione dochody własne a także transfery z budżetu państwa ( pomoc dla budżetu j.s.t. Z czego wymieniamy 2 formy: dotacje celowe, subwencje ogólne).
Dochody własne:
z podatków i opłat
udziały we wpływach z podatków dochodowych
podatki z majątku
dochody nadzwyczajne np.: środki unijne, dodatkowo uchwalone podatki w ramach samoopodatkowania, darowizny.
W praktyce tylko gminy mają własne dochody, bo tylko one mają własne podatki. Gminy jako podstawowy szczebel, ustawowo mają największy zakres zadań by zapewnić realizację potrzeb lokalnych.
Podatki gminne- w kolejności wydajności fiskalnej: (stara rura na wykładzie zaczęła omawiać te podatki, ale nie starczyło jej czasu na wszystkie, istnieje jednak obawa że na egzaminie będzie trzeba opisać każdy,lub chociaż 2)
nieruchomości
rolny
leśny
od spadków i darowizn
od czynności cywilnoprawnych
wpływy z karty podatkowej płaconej przez os. fiz. prowadzące na terenie gminy działalność gospodarczą lub zamieszkujące na terenie gminy.
Podatek od nieruchomości
zakres przedmiotowy:
-podlegają mu nieruchomości budynkowe, budowlane, grunty niezabudowane bez działalności gospodarczej lub leśnej.
Zakres podmiotowy:
-os. fiz., prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które są właścicielami, posiadaczami samoistnymi, dzierżawcami.
Wyłączone są niektóre grunty- zadrzewione, zajęte przez pasy drogowe, pod budowę urzędów, państw obcych na zasadzie wzajemności.
Gminy w ramach władztwa podatkowego mogą obniżać stawki od podatku od nieruchomości w stosunku do warunków miejscowych. Co roku rada gminy na posiedzeniu podejmuje uchwałę o stawkach podatkowych do 50%. W ustawie o podatku od nieruchomości ustalone są max. stawki dla konkretnych gruntów. Największa wydajność z tego podatku w gminach miejskich aż do 70%.
Podstawą opodatkowania w budowlach to wartość nieruchomości- ze stawką procentową, w nieruchomościach będących gruntami np. place opodatkowana jest powierzchnia w metrach kwadratowych – ze stawką kwotową.
Podatek rolny
w dochodach gmin to 1,6% dochodów, bo to bardzo łagodna konstrukcja podatku. Podmiotami: właściciele, posiadacze samoistni, dzierżawcy.
Przy gospodarstwach rolnych bierze się pod uwagę liczbę przeliczeniową hektarów biorąc pod uwagę różnice: w gruntach (lasy, pastwiska, rolne), klasy gruntów, okręgi gospodarcze (są 4 okręgi podatkowe do których zalicza się gminy pod względem warunków ekonomicznych, produkcyjno-klimatycznych.)
Ustala to minister finansów zaliczając gminy do okręgów przez rozporządzenie i ustala jak to przeliczyć na hektary przeliczeniowe z rzeczywistych.
Podatki samorządowe:
1)od nieruchomości
- uregulowany ustawą z 12.01.1991 o podatkach i opłatach lokalnych.
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają:
-grunty z wyłaczniem tych które są sklasyfikowane ewidencji w gruntów i budynkow jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, chyba ze zostały zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej
-budynki i ich części
-budowle i ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
Podatnikami w.w podatku są os. fizyczne jak i jak prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, będące posiadaczami, właścicielami bądź użytkownikami wieczystymi
Podstawa podatku od nieruchomości jest zróżnicowana i zalezy od rodzaju nieruchomości oraz sposobu jej wykorzystania stawki ustalają wlądze gmin.
Osoby fiz. Opłacaja ten podatek co rocznie na podstawie decyzji wójta, burmistrza, prezydenta. Zaś os prawne oraz jednostki organizacyjne nie majace osobowości prawnej oplacją podatek bez wezwania do jego zapłaty z urzędu gminnego.
2)podatek rolny
-ustawa z dnia 15.11.1984 o podatku rolnym
Opodatkowaniu podatkiem podlegają:
- grunty które są sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynkow jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej
Podstawą opodatkowania są gospodarstwa rolne, których obszar użytków rolnych przekracza 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy
Stawka podatku rolnego zostala określona w ustawie nie wprost, ale z uwzględnieniem relacji do aktualnie stosowanej ceny żyta
Z podatku zwolnione są grunty klasy VI i VII, na okres roku zwolnione są z opodatkowania grunty podlegające wymianie lub scaleniu. Podatnik ma prawo do ulgi inwestycyjnej, wprowadzonej w 1992 r w wysokości 25 %, pod warunkiem jej udokumentowania. Z podatku zwolnione są osoby odbywające służbę wojskową.
3) podatek leśny
- ustawa z 30.10.2002 r o podatku leśnym
-Opodatkowaniem podlegaja lasy z wyłaczeniem tych , które sa wykorzystywane pod działalność gospodarczą-o sklasyfikowaniu gruntu do kategori lasów rozstrzyga klasyfikacja gruntu w ewidencji gruntów i budynków
-Podatnikami w.w podatku są os. fizyczne jak i jak prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, będące posiadaczami, właścicielami bądź użytkownikami wieczystymi
-Podstawa opodatkowania jest powierzchnia lasu wyrażona w hektarach.
Stawka podatku określona za hektar w zalezności od aktualnej ceny 0.220 m₃ drewna
-Obecnie z podatku leśnego zwolnione są: lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat, lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, użytki ekologiczne, szkoły (w tym wyższe), placówki naukowe, jednostki badawczo-rozwojowe oraz zakłady pracy chronionej lub aktywności zawodowej.
4)podatek od srodkow transportowych
-ustawa z 12.01 1991 o podatkach i opłatach lokalnych -
Opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych podlegają:
Samochody cięzarowe o DMC powyżej 3,5 t i poniżej 12 ton,
ciagniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i poniżej 12 ton,
przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdemsilnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego,
autobusy
- podstawe opodatkowania stanowi liczba posiadanych przez podatnika środków transportowych
- stawki mają charakter kwotowy, ich wysokość określają w drodze uchwały rady gmin
-podatek jest płatny bez wezwania, dwa razy do roku
5) Podatek od spadków i darowizn
- Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
- Opodatkowane jest nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem:
spadku
darowizny
zasiedzenia,
nieodpłatnego zniesienia wspówłasności
zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci powołania do spadku albo w postaci zapisu
nieodpłatnej: renty, uzytkowania oraz służebności
nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci,
Wyłączenie z obowiązku podatkowego:
nabycia własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium RP lub praw majatkowych podlegających wykonaniu na terytorium RP, jeżeli żadna ze stron nie była rezydentem ani nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby.
nabycia w drodze spadku lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw.
Od 2007 roku zwolnione jest od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez osoby z I lini pokrewieństwa
nabycie środków:
z pracowniczego programu emerytalnego na podstawie rozrządzenia dokonanego przez uczestnika na wypadek jego śmierci lub w drodze spadku,
w drodze spadku zgromadzonych na rachunku zmarłego członka otwartego funduszu emerytalnego
Podatnikami podatku od spadków i darowizn sąosoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy i prawa majątkowe w sposób wyżej wskazany.
Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych ustalona wg stanu rzeczy i praw majątkowych w dn. nabycia i cen rynkowych z dn. powstania obowiązku podatkowego.
6)Podatek od czynności cywilnoprawnych
- ustawa 9.09.2000 r o podatku od czynności cywilnoprawnych
- Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
umowy pożyczki,
umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
ustanowienie hipoteki,
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
umowy depozytu nieprawidłowego,
umowy spółki (akty założycielskie);
zmiany wyżej wymienionych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych,
orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione powyżej,
-Obowiazek uiszczenia podatku ciazy na osobie dokonującej czynności prawnej w terminie 14 dni od dokonania czynności
-Podstawa opodatkowania jest rózna w zależności od czynności prawnej: np. umowa sprzedaży jest opodatkowana stawką 2% obliczanej od przedmiotu transakcji