Lud Wolności (wł. Popolo della Libertà, PdL) – włoska partia polityczna o profilu centroprawicowym.
Zainicjowana w 2007 przez Silvia Berlusconiego jako federacja Forza Italia, Sojuszu Narodowego i niektórych mniejszych formacji wchodzących w skład Domu Wolności, przekształcona w jednolite ugrupowanie na kongresie przeprowadzonym od 27 do 29 marca 2009.
Skonkretyzowana koncepcja utworzenia nowej szerokiej formacji na bazie dotychczasowej koalicji Dom Wolności pojawiła się na jesieni 2007 jako odpowiedź na powołanie przez niektóre środowiska Unii Partii Demokratycznej. Początkowo inicjatywa ta spotkała się z krytyką ze strony głównego koalicjanta FI Sojuszu Narodowego, Gianfranca Finiego. W tym samym czasie w ramach trwającej trzy dni akcji stronnicy byłego premiera zebrali około 7 milionów podpisów, żądając dymisji centrolewicowego rządu Romano Prodiego i przedterminowych wyborów parlamentarnych. W ramach przygotowań do budowy nowej partii od listopada 2006 tworzono satelicki wobec Forza Italia ruch Koła Wolności, na którego czele stanęła Michela Vittoria Brambilla, dziennikarka, przedsiębiorca i bliska współpracowniczka Silvia Berlusconiego.
Zgodnie z ogłoszoną zapowiedzią nowa partia miała przyjąć charakter federacji, do której mogłyby przystępować poszczególne ugrupowania, ruchy polityczne i osoby indywidualne. W ramach sondażowego głosowania przeprowadzonego na początku grudnia 2007 spośród dwóch propozycji nazwy: Lud Wolności i Partia Wolności wybrano pierwszą z nich.
Upadek rządu Romano Prodiego i będąca tego konsekwencją decyzja prezydenta Giorgia Napolitano o wyznaczeniu na 13 i 14 kwietnia 2008 przedterminowych wyborów parlamentarnych przyspieszyła przekształcenia w ramach dotychczasowego Domu Wolności. 8 lutego tego roku przywódcy dwóch największych sił tej koalicji, Forza Italia i Sojuszu Narodowego, uzgodnili wspólny start w ramach jednej listy pod nazwą Lud Wolności. Podpisano także porozumienie o blokowaniu regionalnych list wyborczych PdL z Ligą Północną Umberto Bossiego (czwartą siłą dotychczasowej koalicji) oraz Ruchem dla Autonomii. Do porozumienia nie przystąpiła Unia Chrześcijańskich Demokratów i Demokratów Centrum. Nie zgodzono się na udział w PdL partii
Lud Wolności utworzyły ugrupowania konserwatywne, umiarkowanie liberalne, chadeckie, regionalne i personalistyczne, a także grupy działaczy z ugrupowań, które nie przystąpiły do federacji. Wśród nich podstawową rolę odgrywały dwa stronnictwa:
Naprzód, Włochy!
(Naprzód Włochy (Forza Italia- FI) - Zupełnie nowa partia
włoskiej sceny polityczne. Założony przed wyborami w 1994 r.
przez przemysłowca i magnata prasowego Sylvio Berluscooniego. Ruch
ten obiecywał Włochom „nowy włoski cud gospodarczy”
obniżenie bezrobocia, ograniczenie niepotrzebnych wydatków
państwa połączonych z obniżeniem podatków i walkę z korupcją.
W ich programie znajdują się takie punkty jak zasada: mniej
podatków, więcej rynku, ograniczenie ekonomicznych funkcji
państwa (antyetatyzm), likwidacja lub ograniczenie programów
socjalnych (antyopiekuńczość).Posiadając silne wsparcie ze
strony trzech stacji telewizyjnych ugrupowanie to stało się
faktycznym zwycięzcom wyborów 1994. Wizerunek programowy
partii:
— polityka i ekonomia rządzą się tymi samymi
prawami,
— demokracja jest rynkowym mechanizmem rywalizacji
o władzę,
— nowy pakt obywatelski, odbudowujący zaufanie
Włochów do instytucji państwowych,
— fundamentalnym
zagrożeniem dla Włoch jest lewicowa tradycja myślenia
politycznego, silny antykomunizm,
— Włochy są lojalnym
członkiem NATO i Unii Europejskiej,
— istnieje wolny rynek
oraz kult indywidualizmu i prywatnej przedsiębiorczości,
—
zasada: mniej podatków, więcej rynku,
— ograniczenie
ekonomicznych funkcji państwa (antyetatyzm),
— likwidacja
lub ograniczenie programów socjalnych (antyopiekuńczość).)
Sojusz Narodowy (Alleanza Nazionale)
Poza nimi PdL zasiliła grupa średnich i małych ugrupowań, wśród nich:
Chrześcijańska Demokracja dla Autonomii (Democrazia Cristiana per le Autonomie Chrześcijańska Demokracja (DC) - powstała w r. 1943- nawiązywała do tradycji włoskiego ruchu katolickiego i od początku Republiki do r. 1993, samodzielnie bądź w koalicji z innymi partiami, brała udział w rządzie po wygranych wyborach w 1948 r., w których partia ta osiągnęła absolutną większość w parlamencie zerwała dotychczasową koalicję z socjalistami i komunistami. Zajmowała ona raczej centrową pozycję w systemie partyjnym Włoch, uczestnicząc w rządach zarówno o charakterze centroprawicowym, jak centrolewicowym. Po 1975 roku postawa partii stała się pragmatyczna. Program polityczny chadecji nawiązywał do doktryny społecznej Kościoła rzymskokatolickiego, akcentując harmonię społeczną, idee samorządu, głównie pracowniczego, podkreślając wagę więzi rodzinnych. Spotkało się w literaturze oceny, że była to najbardziej wyznaniowa ze wszystkich partii chadeckich w Europie, choć można zauważyć, że w latach osiemdziesiątych jej związki z hierarchią kościelną w ogóle, a z Watykanem w szczególności uległy osłabieniu. )
Nowa Włoska Partia Socjalistyczna (Nuovo Partito Socialista Italiano)
Liberalni Demokraci (Liberaldemocratici)
Liberalni Reformatorzy (Riformatori Liberali)
Włoska Partia Republikańska (Partito Repubblicano Italiano)
Akcja Socjalna (Azione Sociale)
Partia Emerytów (Partito dei Pensionati)
Liberalni Ludowcy (Popolari Liberali)
Włosi w Świecie (Italiani nel Mondo)
PdL wzmocniły też afiliowane przy Forza Italia różne organizacje społeczne, w tym Koła Wolności (Circoli della Libertà).
Umowy o blokowaniu list z PdL podpisały natomiast:
Liga Północna (Lega Nord)
Ruch dla Autonomii (Movimento per l'Autonomia)
Koalicja centroprawicy, obejmująca ostatecznie trzy zblokowane listy: PdL, LN (w okręgach północnych i środkowych) i MpA (w okręgach południowych) wygrała zdecydowanie wybory, uzyskując po około 47% głosów do każdej izby parlamentu, otrzymując 344 miejsca w Izbie Deputowanych (276 dla PdL, 60 dla LN i 8 dla MpA) oraz 174 w Senacie (odpowiednio 174, 25 i 2).
Spośród parlamentarzystów PdL większość mandatów otrzymali przedstawiciele Forza Italia i Sojuszu Narodowego. Pozostali sojusznicy uzyskali od 1 do 6 parlamentarzystów. Przedstawiciele Ludu Wolności objęli stanowiska przewodniczących obu izb parlamentu, a także większość stanowisk rządowych w czwartym gabinecie Silvio Berlusconiego w ramach powyborczej koalicji z Ligą Północną i Ruchem dla Autonomii.
Po wyborach podjęto dalsze działania celem utworzenia jednolitego ugrupowania. We wrześniu 2008 powołano liczącą 114 osób Komisję Konstytucyjną. W jej skład weszli przedstawiciele[5] następujących ugrupowań:
Forza Italia – 64 (w tym reprezentanci afiliowanych Kół Wolności, Kół na rzecz Dobrego Rządu, ruchu politycznego Decyduj!),
Sojusz Narodowy – 33,
Chrześcijańska Demokracja dla Autonomii i Liberalni Ludowcy – po 3,
Nowa Włoska Partia Socjalistyczna – 2,
Liberalni Reformatorzy, Włoska Partia Republikańska, Akcja Socjalna, Partia Emerytów – po 1.
Pozostałe 5 miejsc przyznano indywidualnie liderom partii Włosi w Świecie, partii Chrześcijańska Demokracja, Prawicowych Libertarian (rozłamowcom z "Prawicy"), Federacji Chrześcijańskich Ludowców (rozłamowcom z Białej Róży) oraz Lambertowi Diniemu, założycielowi Liberalnych Demokratów.
W marcu 2009 dwa największe ugrupowania, Forza Italia i Sojusz Narodowy, podjęły uchwały o samorozwiązaniu. Podobne decyzje przyjęła część pozostałych partii (w tym Liberalni Reformatorzy, Liberalni Ludowcy, Akcja Socjalna, Nowa PSI, Chrześcijańska Demokracja dla Autonomii, Federacja Chrześcijańskich Ludowców, Włosi w Świecie), inne postanowiły działać jako ugrupowania autonomiczne stowarzyszone z PdL (m.in. Włoska Partia Republikańska).
Od 27 do 29 marca 2009 w Rzymie odbył się zjazd zjednoczeniowy, na który wybrano 6 tys. delegatów (3500 z Forza Italia, 1800 z AN i 700 spośród pozostałych koalicjantów). Kongres uchwalił powołanie jednolitej partii politycznej, wybrał jednogłośnie Silvia Berlusconiego na prezydenta Ludu Wolności, jak też powołał trzech krajowych koordynatorów (Sandra Bondiego, Ignazia La Russę i Denisa Verdiniego).
W wyborach europejskich w 2009 PdL odniósł kolejne zwycięstwo, zdobywając 29 z 72 mandatów. Również dobre wyniki uzyskiwał w wyborach regionalnych w 2010, utrzymując dotychczasowe regiony i wygrywając w kilku innych. W 2010 nasilił się konflikt między liderami Ludu Wolności, w konsekwencji pod koniec lipca tego samego roku partię opuścił Gianfranco Fini i jego zwolennicy (m.in. ponad 30 deputowanych), którzy utworzyli frakcję parlamentarną Przyszłość i Wolność.
Wybory parlamentarne we Włoszech w 1994 roku odbyły się 27 i 28 marca 1994. W ich wyniku wybrano członków Izby Deputowanych i Senatu XII kadencji. Były to wybory przedterminowe, przeprowadzone dwa lata po wyborach do parlamentu XI kadencji.
Potrzeba kolejnych wyborów wynikała z kryzysu politycznego, który dotknął włoską scenę polityczną. Seria ujawnianych afer korupcyjnych (tzw. Tangentopoli) z udziałem przedstawicieli tradycyjnych ugrupowań doprowadziła do poważnych przekształceń w dotychczasowym układzie partyjnym. Spośród współrządzących od 1980 ugrupowań koalicji Pentapartito rozwiązaniu uległy Chrześcijańska Demokracja i Partia Liberalna, pozostałe zaś (w tym Włoska Partia Socjalistyczna) marginalizacji. Spośród partii nierządzących zmiany jeszcze przed poprzednimi wyborami dotknęły Partię Komunistyczną, w trakcie XI kadencji doszło nadto do przekształceń we Włoskim Ruchu Socjalnym. Na bazie dotychczasowych formacji powstawały nowe partie polityczne, skupiające zarówno dotychczasowych działaczy politycznych, jak i przyciągające nowe osobowości. Wśród tych ostatnich znalazł się medialny magnat Silvio Berlusconi, który jesienią 1993 powołał Forza Italia (do której wstąpiło wielu chadeków, socjalistów i liberałów).
Uchwalona w trakcie XI kadencji parlamentu nowa ordynacja wyborcza do obu izb przewidywała po raz pierwszy wybory mieszane. W okręgach jednomandatowych wybierano 475 posłów i 232 senatorów. 155 członków Izby Deputowanych i 83 członków Senatu zostało wyłonionych proporcjonalnie. Przed wyborami główne siły polityczne zorganizowały się w bloki wyborcze, wystawiając wspólne listy w wyborach senackich oraz w wyborach większościowych do niższej izby parlamentu.
Centroprawica skupiła się wokół Silvia Berlusconiego i jego Forza Italia, z którą ścisłą współpracę nawiązało Centrum Chrześcijańsko-Demokratyczne (powstałe z chadecji), a także dwie nowe małe partie Unia na rzecz Centrum i Biegun Liberalno-Demokratyczny. W południowych regionach koalicja wspólnie z Sojuszem Narodowym wystartowała jako Biegun Dobrego Rządu, w północnych okręgach wyborczych razem z Ligą Północną tworzyła listy wyborcze Bieguna Wolności (Sojusz Narodowy w tych regionach startował oddzielnie). W części regionów listy centroprawicy wspierane były też przez środowisko radykałów skupione wokół Marca Pannelli.
Drugi blok powstał wokół obu ugrupowań postkomunistycznych. Sojusz Postępowców, zawiązany przez Achille Occhetto, tworzyły wywodzące się z PCI Demokratyczna Partia Lewicy i Odrodzenie Komunistyczne, zmarginalizowana Włoska Partia Socjalistyczna, antykorupcyjny Ruch na rzecz Demokracji – Sieć, Federacja Zielonych, Sojusz Demokratyczny (utworzony w 1993 przez dawnych republikanów i komunistów), Społeczni Chrześcijanie (utworzona w 1993 przez dawnych chadeków).
Trzeci sojusz wyborczy pod nazwą Pakt dla Włoch zawiązały największa z powstałych po rozwiązaniu chadecji formacja, tj. Włoska Partia Ludowa, a także ugrupowanie Pakt Segniego, zorganizowany przez Mariotta Segniego i kilka centrowych ugrupowań (w tym PRI).
W wyborach zwycięstwo odniosła centroprawica, jednak gabinet Silvia Berlusconiego wkrótce upadł przez wycofanie się z niego Ligi Północnej. Niemożność stworzenia większości rządowej doprowadziła do kolejnych przedterminowych wyborów w 1996.
Wybory do Izby Deputowanych XII kadencji
Lista wyborcza |
Głosy |
% |
Miejsca |
---|---|---|---|
Forza Italia-CCD |
8.136.135 |
21,01 |
30 |
Demokratyczna Partia Lewicy |
7.881.646 |
20,36 |
38 |
Sojusz Narodowy |
5.214.133 |
13,47 |
23 |
Włoska Partia Ludowa |
4.287.172 |
11,07 |
29 |
Liga Północna |
3.235.248 |
8,36 |
11 |
Odrodzenie Komunistyczne |
2.353.946 |
6,05 |
11 |
Pakt Segniego |
1.811.814 |
4,68 |
13 |
Lista Pannelli |
1.359.283 |
3,51 |
– |
Federacja Zielonych |
1.047.268 |
2,70 |
– |
Włoska Partia Socjalistyczna |
849.429 |
2,19 |
– |
Ruch na rzecz Demokracji – Sieć |
719.841 |
1,86 |
– |
Sojusz Demokratyczny |
456.114 |
1,18 |
– |
SVP |
231.842 |
0,60 |
– |
Socjaldemokracja na rzecz Wolności |
179.495 |
0,46 |
– |
Pozostałe |
|
|
– |
Razem |
38.717.043 |
|
155 |
Lista wyborcza |
Głosy |
% |
Miejsca |
---|---|---|---|
Sojusz Postępowców |
12.632.680 |
32,81 |
164 |
Biegun Wolności |
8.767.720 |
22,77 |
164 |
Pakt dla Włoch |
6.019.038 |
15,63 |
4 |
Biegun Dobrego Rządu |
5.732.890 |
14,89 |
129 |
Sojusz Narodowy |
2.566.848 |
6,66 |
8 |
Forza Italia--CCD |
679.154 |
1,76 |
1 |
Lista Pannelli |
432.666 |
1,12 |
– |
SVP |
188.017 |
0,49 |
3 |
Socjaldemokracja na rzecz Wolności |
147.493 |
0,38 |
– |
Pozostałe |
|
|
– |
Razem |
38.504.158 |
|
475 |
Lista wyborcza |
Głosy |
% |
Jednomandatowe |
Proporcjonalne |
Razem |
---|---|---|---|---|---|
Sojusz Postępowców |
10.881.320 |
32,90 |
96 |
26 |
122 |
Biegun Wolności |
6.570.468 |
19,87 |
74 |
8 |
82 |
Pakt dla Włoch |
5.526.090 |
16,69 |
3 |
28 |
31 |
Biegun Dobrego Rządu |
4.544.573 |
13,74 |
54 |
10 |
64 |
Sojusz Narodowy |
2.077.934 |
6,28 |
– |
8 |
8 |
Lista Pannelli-Reformatorzy |
767.765 |
2,32 |
– |
1 |
1 |
Partia Emerytów |
250.637 |
0,76 |
– |
– |
– |
Liga Lombardzka Alpejska |
246.046 |
0,74 |
– |
1 |
1 |
SVP |
217.137 |
0,66 |
3 |
– |
3 |
Liga Autonomii Wenecji |
165.370 |
0,50 |
– |
– |
– |
Forza Italia-CCD |
149.965 |
0,45 |
– |
1 |
1 |
Pozostałe |
|
|
2 |
– |
2 |
Razem |
33.081.549 |
|
232 |
83 |
315 |
Lista |
Izba Deputowanych |
Senat |
---|---|---|
Forza Italia |
107 |
34 |
Sojusz Narodowy |
109 |
48 |
Liga Północna |
117 |
60 |
Centrum Chrześcijańsko-Demokratyczne |
27 |
12 |
Lista Pannelli |
6 |
2 |
Listy centroprawicy łącznie |
366 |
156 |
Demokratyczna Partia Lewicy |
109 |
75 |
Odrodzenie Komunistyczne |
39 |
18 |
Federacja Zielonych |
11 |
7 |
Włoska Partia Socjalistyczna |
14 |
6 |
Ruch na rzecz Demokracji – Sieć |
6 |
6 |
Sojusz Demokratyczny |
18 |
10 |
Społeczni Chrześcijanie |
5 |
– |
Niezależni |
11 |
– |
Sojusz Postępowców łącznie |
213 |
122 |
Włoska Partia Ludowa |
33 |
31 |
Pakt Segniego |
13 |
– |
Pakt dla Włoch łącznie |
46 |
31 |
SVP |
3 |
3 |
Na rzecz Valléé d'Aoste |
1 |
1 |
Liga Akcji Południowej |
1 |
– |
Liga Lombardzka Alpejska |
– |
1 |
Grupa Magrisa |
– |
1 |
Razem |
630 |
315 |
Wybory do dwóch izb parlamentu Włoch odbyły się w dniach 9-10 kwietnia 2006 roku. Głównymi rywalami w wyścigu o fotel premiera Włoch byli urzędujący premier oraz lider centroprawicowego sojuszu Dom Wolności Silvio Berlusconi oraz lider centrolewicowej koalicji Unia, były premier i przewodniczący Komisji Europejskiej Romano Prodi.
Lokale wyborcze były otwarte 9 kwietnia od 8.00 do 22.00 (czasu włoskiego), a 10 kwietnia od 8.00 do 15.00. O 630 miejsc w Izbie Deputowanych i 315 w Senacie ubiegało się ponad 12 tysięcy kandydatów.
Dom Wolności, centroprawicowa koalicja rządowa kierowana przez byłego premiera Włoch Silvio Berlusconiego. W jej skład wchodzą głównie te same partie, które wystartowały w sojuszu w poprzednich wyborach parlamentarnych. Główne ugrupowania Domu Wolności to:
Forza Italia; założona i kierowana przez Berlusconiego, w wyborach w 2004 roku zdobyła 20,1% głosów.
Sojusz Narodowy; konserwatywna partia polityczna, której przewodzi były minister spraw zagranicznych Włoch i były wicepremier Gianfranco Fini.
Unia Chrześcijańskich Demokratów i Demokratów Centrum; chadecka partia centrowa, przewodniczącym jest Lorenzo Cesa, jednak główną postacią w partii jest były przewodniczący Izby Deputowanych Pier Ferdinando Casini.
Liga Północna-Ruch dla Autonomii; wspólna lista Ligi Północnej, prawicowej partii północnych Włoch pod przewodnictwem Umberto Bossiego oraz Ruchu dla Autonomii (partia południowowłoska) na czele z Raffaele Lombardo.
Chrześcijańska Demokracja dla Autonomii-Nowa Włoska Partia Socjalistyczna;
Akcja Socjalna; partia Alessandry Mussolini, wnuczki byłego przywódcy Włoch (startująca koalicja małych neofaszystowskich partii pod nazwą Alternatywa Socjalna.
Ruch Socjalny - Trójkolorowy Płomień;
Liberalni Reformatorzy;
Włoska Partia Republikańska.
Koalicja Berlusconiego obiecywała przede wszystkim zniesienie podatków i podwyższenie zasiłków socjalnych oraz rent i emerytur. Zapowiadano utworzenie nowych miejsc pracy i rozpoczęcie realizacji planu robót publicznych na którym skorzystaliby bezrobotni (przede wszystkim prace mają dotyczyć planów zbudowania mostu w Cieśninie Mesyńskiej, który łączyłby Kalabrię i Sycylię).
Nie obyło się również bez wpadek premiera Berlusconiego, który agresywnie krytykował odbudowującą się lewicę Prodiego. Zapowiadał, że lewica ma w swoich planach podniesienie podatków i jest ona zagrożeniem dla włoskiej demokracji. W czasie wystąpienia przedwyborczego mówił o lewicy: Mam zbyt wiele szacunku dla inteligencji Włochów, by móc wierzyć w to, że jest wśród nich tylu fiutów, którzy mogliby głosować przeciwko własnym interesom'. Samego Romano Prodiego, w wystąpieniu telewizyjnym Berlusconi nazwał przydatnym idiotą, który użycza swej twarzy dobrodusznego proboszcza lewicy, składającej się w 70 procentach z komunistów. Według włoskich i zagranicznych politologów ostra kampania wyborcza centroprawicy, a przede wszystkim wulgaryzmy, jakimi się posługiwał Berlusconi zaledwie kilka dni przed wyborami mogą być przyczynami klęski bloku premiera.
Byłej centrolewicowej koalicji wyborczej Drzewo Oliwne, którą przemianowano na Unię (L'Unione) przewodniczył były szef Komisji Europejskiej Romano Prodi W skład koalicji Unia weszły w szczególności następujące ugrupowania:
Drzewo Oliwne; konfederacja w skład której wchodzą trzy partie: Demokraci Lewicy - główna socjaldemokratyczna partia Włoch prowadzona przez Piero Fassino, Margherita - centrowa katolicka i liberalna partia Francesco Rutelliego, Europejski Ruch Republikański - mała partia liberalna Luciany Sbarbati. Partia reprezentowana jest jako całość jedynie w Izbie Deputowanych, w Senacie każda partia posiada własnych przedstawicieli.
Odrodzenie Komunistyczne; zreformowani komuniści (eurokomuniści) pod kierownictwem Fausto Bertinottiego.
Róża w Pięści; liberalny ruch, złożony z Włoskich Demokratycznych Socjalistów Enrico Boselli'ego oraz Włoskich Radykałów Emmy Bonino, wspólnie z Zielonymi startują do Senatu.
Partia Komunistów Włoskich; eurokomunistyczna partia Oliviero Diliberto.
Federacja Zielonych; partia zielonej polityki prowadzona przez Alfonso Pecoraro Scanio, wspólnie z komunistami startuje do Senatu.
Włochy Walorów, liberalne ugrupowanie znanego prokuratora Antonio di Pietro (na jej liście znaleźli się też kandydaci ruchu Demokratyczni Republikanie);
Popolari-UDEUR, centroprawicowe ugrupowanie proeuropejskie;
Socjaliści, rozłamowcy z NPSI pod przywództwem Vittorio "Bobo" Craxiego;
Partia Emerytów;
Włoska Demokratyczna Socjalistyczna Partia;
Zjednoczeni Konsumenci;
partie regionalne (w tym Południowotyrolska Partia Ludowa).
W skład Unii wchodzi wiele partii z różniącymi się programami gospodarczymi i społecznymi. Po jednej stronie katolicka Margherita, z drugiej radykałowie włoscy, którzy żądają zerwania stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską. Koalicja zapowiada gruntowne zmiany w edukacji, służbie zdrowia oraz naprawę systemu emerytalno-rentowego. Romano Prodi zapowiedział również wycofanie włoskiego kontyngentu z Iraku, co jednak już wcześniej zapowiedział Berlusconi (ewakuacja włoskich wojsk miała nastąpić do 1 stycznia 2007 roku).
Prodi w przeciwieństwie do Berlusconiego starał się zachowywać spokojnie w czasie kampanii wyborczej, chociaż zdarzały mu się słowne wpadki, kiedy powiedział o Berlusconim, że dopiero kiedy wejdzie na krzesło, będzie wzrostu normalnego człowieka.
Wyniki wyborów do parlamentu Włoskiego
Koalicja |
Głosy |
% |
Miejsca |
Partie tworzące koalicję |
Głosy |
% |
Miejsca |
|
|
Dom Wolności |
18,962,408 |
49.74 |
277 + 4 wyrównujace |
Forza Italia |
9,039,585 |
23.71 |
136 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sojusz Narodowy (Alleanza Nazionale) |
4,703,256 |
12.34 |
72 |
|||||
Unia Chrześcijańskich Demokratów i Demokratów Centrum (UDC) |
2,576,087 |
6.76 |
39 |
|||||
Liga Północna-Ruch dla Autonomii Liga Północna (Lega Nord) Ruch dla Autonomii (Movimento per l'Autonomia) |
1,748,030 |
4.58 |
28 |
|||||
Chrześcijańska Demokracja dla Autonomii-Nowa Włoska Partia Socjalistyczna (DC-Nuovo PSI) Chrześcijańska Demokracja dla Autonomii (Democrazia Cristiana per le Autonomie) Nowa Włoska Partia Socjalistyczna (Partito Socialista - Nuovo PSI) |
285,163 |
0.75 |
6 |
|||||
Akcja Socjalna (Alternativa Sociale) |
255,212 |
0.67 |
0 |
|||||
Ruch Socjalny - Trójkolorowy Płomień (Fiamma Tricolore) |
231,148 |
0.61 |
0 |
|||||
Ruch Nie dla Euro (No Euro) |
58,757 |
0.15 |
0 |
|||||
Zjednoczeni Emeryci (Pensionati Uniti) |
28,317 |
0.07 |
0 |
|||||
Lista Środowiskowa - Ekologiczni Demokraci (Ambienta-Lista-Ecologisti Democratici) |
17,574 |
0.05 |
0 |
|||||
Włoska Partia Liberalna (Partito Liberale Italiano) |
12,326 |
0.03 |
0 |
|||||
S.O.S. Włochy (S.O.S. Italia) |
6,953 |
0.02 |
0 |
|||||
|
Unia |
18,989,891 |
49,81 |
341 + 7 wyrównujących |
Drzewo Oliwne(L'Ulivo) Demokraci Lewicy (Democratici di Sinistra) Margherita (Margherita - Democrazia è Libertà) Europejski Ruch Republikański (Movimento Repubblicani Europei) |
11,922,500 |
31.27 |
218 |
Odrodzenie Komunistyczne (Rifondazione Comunista) |
2,228,335 |
5.84 |
41 |
|||||
Róża w Pięści (Rosa nel Pugno) Włoscy Demokratyczni Socjaliści (Socialisti Democratici Italiani) Włoscy Radykałowie (Radicali Italiani) |
990,188 |
2.60 |
18 |
|||||
Partia Komunistów Włoskich (Partito dei Comunisti Italiani) |
884,350 |
2.32 |
16 |
|||||
Włochy Walorów (Italia dei Valori) |
876,748 |
2.30 |
20 |
|||||
Federacja Zielonych (Włochy) (Federazione dei Verdi) |
783,605 |
2.06 |
16 |
|||||
Popolari-UDEUR (Popolari-UDEUR) |
532,757 |
1.40 |
14 |
|||||
Partia Emerytów (Partito dei Pensionati) |
333,859 |
0.88 |
0 |
|||||
Południowotyrolska Partia Ludowa (Südtiroler Volkspartei) |
182,703 |
0.48 |
4 |
|||||
Włoscy Socjaliści (I Socialisti) |
114,852 |
0.30 |
0 |
|||||
Lista Konsumentów (Lista Consumatori) |
73,720 |
0.19 |
0 |
|||||
Liga Sojuszu Lombardzkiego (Lega Alleanza Lombarda) |
44,580 |
0.12 |
0 |
|||||
Autonomia Wolność Demokracja (Autonomnie Liberté Démocratie) |
34,167 |
0.09 |
1 |
|||||
|
Inne partie |
Progetto Nordest |
92,079 |
0.24 |
0 |
|||
Pozostałe partie |
81,182 |
0.21 |
0 |
|||||
Razem |
|
|
630 |
|
|
|
630 |
Partia Demokratyczna (wł. Partito Democratico, PD) – włoska partia polityczna o charakterze centrolewicowym, powstała 14 października 2007.
Została założona w wyniku zjednoczenia niektórych popierających rząd Romano Prodiego ugrupowań centrolewicowych i centrowych (w tym chadeckich i liberalnych). W skład nowej formacji weszły dwie największe partie koalicji wyborczej Unia (ściśle działające od 2004 w ramach federacji Drzewo Oliwne):
Demokraci Lewicy (Democratici di Sinistra, DS) – socjaldemokratyczne ugrupowanie wywodzące się z PCI, (Demokraci Lewicy (DS) - utworzona została na XX Zjeździe Włoskiej Partii Komunistycznej w 1989 roku. Przekształcenia te wyprzedziły zasadniczy kryzys partii włoskich i związany był z upadkiem realnego socjalizmu. Jest dziś jedną z najliczniejszych partii włoskich (675tys.)członków. W wyborach 1993 była główną siłą polityczną współtworzącą koalicję wyborczą Sojusz Postępu, zdobywając 20, 4 % głosów. )
Demokracja to Wolność – Stokrotka (Democrazia è Libertà – La Margherita, DL) – partia powstała z połączenia trzech średnich ruchów liberalnych i chadeckich.
Ponadto do nowej formacji przystąpiły:
Środkowa Droga Włoch (Italia di Mezzo, IdM) – małe chrześcijańskie ugrupowanie powstałe na skutek rozłamu w UDC;
Sojusz Reformistów (Alleanza Riformista, AR) – małe socjalistyczne ugrupowanie powstałe na skutek rozłamu w SDI;
Demokratyczni Republikanie (Repubblicani Democratici, RD) – małe liberalne ugrupowanie powstałe na skutek rozłamu w PRI;
Europejski Ruch Republikański (Movimento Repubblicani Europei, MRE) – małe liberalne ugrupowanie powstałe na skutek rozłamu w PRI;
Projekt Sardynia (Progetto Sardegna, PS) – centrowe ugrupowanie regionalne;
Południowa Partia Demokratyczna (Partito Democratico Meridionale, PDM) – centrowe ugrupowanie regionalne.
Założenie Partii Demokratycznej doprowadziło do rozłamu w Demokratach Lewicy. Część działaczy tej partii, obawiając się o utraty lewicowej tożsamości, zdecydowała się powołać nowe stronnictwa – mikroskopijny Ruch dla Lewicy (wchłonięty wkrótce przez PdCI) i znacznie większą Demokratyczną Lewicę. Z partii Stokrotka odeszła grupa skupiona wokół byłego premiera Lamberto Diniego, tworząc ugrupowanie Liberalni Demokraci, które przeszło do obozu Silvio Berlusconiego. Wbrew oczekiwaniom do PD nie wstąpiły inne ugrupowania Unii.
Założyciele nie uzgodnili do tej pory międzynarodówki i frakcji w Parlamencie Europejskim, do jakich zamierzają przystąpić. Na czele ugrupowania stanął burmistrz Rzymu Walter Veltroni, wybrany w wewnętrznych prawyborach.
W wyborach parlamentarnych w 2008 Partia Demokratyczna zdecydowała się wystawić własną listę, zblokowaną regionalnie z Włochami Wartości i Południowotyrolską Partią Ludową. Jednocześnie z list PD wystartowali działacze Włoskich Radykałów. Blok skupiony wokół PD zajął drugie miejsce w tych wyborach, przegrywając z centroprawicową koalicją Silvio Berlusconiego. Partia Demokratyczna uzyskała 217 mandatów w Izbie Deputowanych i 118 w Senacie. Po porażce w wyborach samorządowych na Sardynii i rezygnacji Waltera Veltroniego przewodniczącym partii został Dario Franceschini. W 2009 zastąpił go Pier Luigi Bersani.
2007–2009:Walter Veltroni
2009–2009: Dario Franceschini
od 2009: Pier Luigi Bersani
System
Partyjny Pierwszej Republiki Włoskiej, lata 1945 – 1994
System
I Republiki Włoskiej był klasycznym systemem wielopartyjnym.
Rozdrobnienie sceny politycznej spowodowały spory regionalne,
pogłębiająca się przepaść pomiędzy rozwiniętą ekonomicznie
północą kraju, a zacofanym gospodarczo i społecznie południem. W
tym okresie partie polityczne nawiązywały do trzech grup tradycji
ideowych:
1. Laickiej (Włoska Partia Liberalna, Włoska
Partia Republikańska oraz ruchy związane z niemarksistowską lewicą
laicką na czele z Partią Radykalną.
2. Katolickiej
(Chrześcijańska Demokracja)
3. Marksistowskiej (Włoska Partia
Komunistyczna, Włoska Partia Socjalistyczna)
Lata 1944 –
45 zaowocowały rządami tzw. Eparchii – koalicji sześciu partii
uczestniczących w Komitecie Wyzwolenia Narodowego (komuniści,
socjaliści, Partia Czynu, republikanie, chadecja, liberałowie).
Lata
1946 – 47 ukazały koalicję trzech partii – chrześcijańskich
demokratów, socjalistów, komunistów. Łącznie uzyskały 75 %
poparcie w pierwszych wyborach powszechnych.
1948
był rokiem przełomowym, ponieważ wtedy chadecja otrzymała 48 %
poparcie społeczne.
Nastąpił nowy układ sił partyjnych, który z niewielkimi zmianami utrzymał się do 1990 roku. W latach 1948 – 62 chadecja usiłowała tworzyć rządy samodzielne, lub opierające się na koalicjach centralnych.
Od 1963 Partia chadecka nawiązała koalicję centrolewicową z socjalistami. Po wyborach regionalnych w 1975 pojawiła się próba przezwyciężenia istniejącego układu sił i dotychczasowa władza musiała pójść na kompromis godząc się na pośrednią współpracę z komunistami.
Komuniści w ramach tzw. Kompromisu historycznego, zmierzali do porozumienia z chadecją i socjalistami, by przejąć współodpowiedzialność za rządy. Próba ta zakończyła się niepowodzeniem, ponieważ komuniści zamienili koncepcję, wysuwając idee alternatywy demokratycznej wobec rządów chadecji, zakładając porozumienie między siłami lewicy.
W
1978 rokiem rezygnacji socjalistów z koncepcji tzw. alternatywnej
lewicy, dzięki czemu w 1980 roku powrotem koalicji centrolewicowej z
udziałem socjalistów.
W latach 1970 – 80 pojawiły się nowe
ugrupowania i ruchy polityczne takie jak zieloni, pacyfiści, czy
ruchy feministyczne. Rządy w okresie I Republiki były niestabilne i
zmieniały się 51 razy.
System Partyjny Włoch do
końca lat Osiemdziesiątych
Układ polityczny wśród
partii był stosunkowo trwały i do 1993 r. nie wskazywał
zasadniczych zmian Początek republiki wiązał się z trójpartyjną
koalicją obejmującą chrześcijańskich demokratów, socjalistów i
komunistów, trwający do 1947 r. W roku tym, w określonej sytuacji
w świecie, a szczególnie w Europie dochodzi do usunięcia
komunistów z rządu i podjęcia próby zupełnej izolacji
politycznej tej partii. Po rozpadzie trójpartyjnej koalicji powstaje
sojusz chadecji z partiami tzw. trzeciej siły, a więc liberałami,
republikanami i socjaldemokratami. Ten stan rzeczy z niezbyt wielkimi
zmianami, trwał do 1993 r. W okresie tym pierwszoplanową rolę
pełniła Chrześcijańska Demokracja, uczestnik wszystkich koalicji.
Partia ta szukała sobie sojuszników bądź to na prawicy (koalicje
centroprawicowe), bądź też na lewicy (orientacje centrolewicowe),
ale nie wśród komunistów. Próby zmian tej sytuacji - podjęcie
współpracy z komunistami- (podejmowane min. przez Aldo Moro) nie
przyniosły rezultatów. Trzecią siła polityczną Włoch stanowili
socjaliści. Podzieleni, nie odgrywali przez wiele lat większej
roli. Sytuacja uległa zmianie, kiedy Bettino Craxi stanął na czele
rządu. Od tego czasu Włoska Partia Socjalistyczna starała się
pełnić rolę języczka u wagi na wzór roli, jaką pełnili w
Niemczech FDP. W tym roku wprowadzono również nową większościowo
– proporcjonalną ordynację wyborczą do Izby Deputowanych i
Senatu. Premierem został Silnio Berlusconi, przywódca Forza
Italia.
W
wyniku wyborów 1994 roku wyłoniły się wyraźnie dwa bloki
partyjne: prawicowy i lewicowy. Po stronie prawicy znajdywały się
takie partie jak Forza Italia, Liga Północna, Sojusz Narodowy.
Opozycyjna lewica zdominowana przez postkomunistyczną Demokratyczną
Partię Lewicy.
Wybory z 1996 roku przyniosły sukces
ugrupowaniom centrolewicowym – Demokratycznej Partii Lewicy,
Zielonym, Włoskiej Odnowie. Tworząc koalicję Drzewo Oliwne
(L’ulivo). W opozycji znalazły się partie centroprawicowe tzw.
Biegun Ludności – Forza Italia, Sojusz Narodowy, Centrum
Chrześcijańsko – Demokratyczne, Zjednoczeni Chrześcijańscy
Demokraci i radykałowie.
Specyfika Włoskiego systemu
partyjnego polega na tym, że:
• Niewątpliwą dominację
posiadały Chrześcijańska Demokracja i komuniści
•
Większość partii o dużej skali ideologicznego zróżnicowania,
przy tym wrażliwych na punkcie autonomii polityczno –
organizacyjnej
• Tworzenie koalicji rządowych, skazanych na
możliwość rozpadu, niedobór stabilizacji politycznej dla trwałego
rządu
• Brak wymiany między większością stanowioną
oparcie dla rządu, a opozycją, poprzez zaszłości polityczne,
politykę izolowania partii komunistycznej z koalicji
rządowych
Prawna instytucjonalizacja partii
politycznych:
Konstytucja ogranicza korzystanie z
prawa zrzeszania się w partie osób małoletnich i duchownych.
Art.
18 Wprowadza zakaz tworzenia organizacji tajnych – dotyczy on także
partii jak również instytucji, które dążą do realizacji swych
celów przy pomocy organizacji o charakterze wojskowym
System
partyjny Włoch współczesnych:
Kryzys „starych
partii” można zaobserwować już na początku lat
dziewięćdziesiątych. W wyniku wyborów z 5 kwietnia 1992r.
wszystkie tradycyjne partie włoskie poniosły poważne straty.
Uformowana po wyborach koalicja posiadała większość parlamentarną
jedynie dzięki istnieniu proporcjonalnego systemu wyborczego. Kryzys
wywołały dwa powiązane ze sobą ściśle czynniki. Po pierwsze
nielegalne finansowanie partii politycznych. Partie wydawały 50-
krotnie więcej niż dostawały z budżetu państwa. W sporej części,
więc utrzymywały się z nielegalnych źródeł dochodów. Było to
możliwe dzięki rozwiniętemu systemowi łapówek wypłacanych przez
przedsiębiorstwa za uzyskanie lukratywnych kontraktów rządowych.
Po drugie ujawniona korupcja elit władzy. Wydarzenie to nazwano
następnie akcją „czyste ręce”. Chodziło o działania
prokuratorów mediolańskich pod przewodnictwem A. Di Pietro, którzy
wykryli fałszywe bilanse handlowe jednego z dużych przedsiębiorstw.
Okazało się, że z finansów firmy ‘wspierano działalność
dwóch partii: DC i PSI. W tym samym czasie doszło do ujawnienia
kontaktów wielu osób z mafią Sycylijską( dotyczyło to między
innymi Giuliano Andreottiego byłego premiera Włoch). Po wygaśnięciu
immunitetów po rozwiązaniu parlamentu wszczęto postępowania
przeciwko 400 byłym parlamentarzystom.
Fakty te tak
spowodowały zmianę systemu wyborczego i zdmuchnęły z powierzchni
ziemi tradycyjne partie Republiki.
Główne
ugrupowania polityczne współczesnych Wioch
We
współczesnych Włoszech działa wiele partii politycznych. W
wyborach uczestniczy zwykle ponad 500 ugrupowań. System partyjny
Republiki Włoskiej znajduje się w procesie jakościowych
przeobrażeń. Niektóre z tradycyjnych partii włoskich straciły
zupełnie na znaczeniu, np. Włoska Partia Socjalistyczna, Włoska
Partia Socjaldemokratyczna, Włoska Partia Republikańska, Włoska
Partia Liberalna. Inne, działające w przeszłości, ugrupowania
walczą o przetrwanie, często zmieniając nazwy i programy, np.
partie postkomunistyczne i postchadeckie. Pojawiły się zupełnie
nowe ugrupowania zdobywające nieoczekiwanie duże poparcie, np.
Forza Italia czy Liga Północna. Tradycyjnie dużo miejsca na scenie
politycznej Włoch zajmują partie żartu towarzyskiego, happeningu,
np. Partia Miłości kierowana przez Cicciolinę. Wśród wielu
ugrupowań politycznych tylko kilkanaście z nich odgrywa znaczącą
rolę. Należą do nich w szczególności następujące partie: Forza
Italia, Sojusz Narodowy, Centrum Chrześcijańskich Demokratów, Liga
Północna, Demokratyczna Partia Lewicy, Wioska Partia Ludowa,
Zieloni, Odbudowa Komunistyczna.
(noszą zielone krawaty)
Liga
Lombardzka (Liga Północna) powstała w kwietniu 1984 r. W 1991 r.
powstała Liga Północna z połączenia Ligi Lombardzkiej i
mniejszych ruchów autonomicznych. Główni jej przywódcy to:
Umberto Bossi, Gianfranco Miglio. Wizerunek programowy partii:
—
na początku lat 1990. realizowano program federalistyczny,
polegający na podziale Włoch na trzy w pełni autonomiczne
makroregiony (kantony): Republikę Północy, Republikę Centrum i
Republikę Południa.
— w połowie lat 1990. wysunięto
postulat oddzielenia Włoch Północnych i utworzono samodzielne
państwo Padania.
Liga Północna Włochy Federalne (LN-IP) utworzona w 1991 r. w wyniku połączenia Ligi Lombardzkiej z kilkoma organizacjami autonomicznymi działającymi na północy kraju od 1995 pod nazwą Liga północna(LN) od lutego 1997 (Liga Północna- Włochy Federalne) opowiada się za powstaniem niepodległego państwa- Padanii, populistyczno- liberalna
Wybory parlamentarne we Włoszech w 2008 roku odbyły się w dniach 13 (8:00–22.00) i 14 kwietnia (7.00–15.00). Wraz z nimi przeprowadzane zostały wybory samorządowe w dwóch regionach i szeregu innych jednostek terytorialnych. Były to wybory przedterminowe, przeprowadzone po nieudanym głosowaniu nad wotum zaufania dla centrolewicowego rządu Romano Prodiego. W ich wyniku wybrano członków Izby Deputowanych i Senatu XVI kadencji. Wybory zakończyły się zwycięstwem federacyjnego Ludu Wolności i jego koalicjantów, co skutkowało powołaniem gabinetu Silvia Berlusconiego.
Wybory parlamentarne w 2006 przy zmienionej ordynacji, likwidującej okręgu jednomandatowe, wygrała wielopartyjna centrolewicowa koalicja Unia, pokonując skupioną wokół rządzącej koalicji Dom Wolności. Lewica dzięki zapisom ordynacji uzyskała stabilną większość w Izbie Deputowanych, natomiast oba bloki dysponowały bardzo zbliżoną liczbą głosów w Senacie XV kadencji. Stanowiąca zaplecze rządu Romano Prodiego Unia skupiała ugrupowania komunistyczne, socjaldemokratyczne, liberalne i chadeckie, łącznie aż 9 wchodzących w jej skład partii było reprezentowanych przez 10 parlamentarzystów.
W 2007 po obu stronach doszło do istotnych zmian w układzie partyjnym. Prawica jesienią przeprowadzała akcję antyrządową, w jej trakcie w ciągu trzech dni stronnicy byłego premiera zebrali około 7 milionów podpisów pod petycją ustąpienia premiera i przedterminowych wyborów parlamentarnych. W ramach procesu jednoczenia różnych ugrupowań Forza Italia i Sojusz Narodowy powołały federacyjny Lud Wolności. Również centrolewica przechodziła proces zjednoczeniowy – kilka stronnictw w tym współpracujące od lat w ramach Drzewa Oliwnego partie Demokracja to Wolność i Demokraci Lewicy współtworzyły Partię Demokratyczną. Zakończyły tym samym działalność oba bloki z wyborów w 2006 – zarówno Unia, jak i Dom Wolności.
Rząd Romano Prodiego znalazł się w kryzysie na początku 2008. Ustąpił wówczas z niego minister sprawiedliwości Clemente Mastella, gdy ujawniono, iż razem z żoną znalazł się wśród osób zamieszanych w skandal korupcyjny w publicznej służbie zdrowia w regionie Kampania. Jego chadecka partia Popolari-UDEUR opuściła natomiast koalicję rządową.
Jeszcze w styczniu tego samego roku gabinet nie uzyskał wotum zaufania w Senacie (wynikiem głosów 161 do 156), co doprowadziło do dymisji premiera. 6 lutego 2008 prezydent Włoch Giorgio Napolitano podpisał dekret o rozwiązaniu obu izb parlamentu. Dekret o przedterminowych wyborach zakończył trwający przez dwa tygodnie kryzys polityczny.
Większość spośród 630 posłów do Izby Deputowanych zostali wybrani w wielomandatowych okręgach wyborczych odpowiadających regionowi lub jego części, 1 poseł został wybrany w okręgu wyborczym utworzonym w regionie Dolina Aosty, a 12 w czterech większościowych okręgach dla Włochów mieszkających poza granicami kraju. Ordynacja do Senatu przewidywała wybór większości spośród 315 senatorów w wielomandatowych okręgach wyborczych utworzonych w 18 regionach. 7 senatorów wybrano w okręgach jednomandatowych w Trydencie-Górnej Adydze, 1 w Dolinie Aosty, a 6 w czterech większościowych okręgach dla Włochów mieszkających poza granicami kraju. W przypadku wyborów proporcjonalnych obowiązywały progi wyborcze.
Centroprawica skupiła się wokół byłego premiera Silvia Berlusconiego z Forza Italia i jego wieloletniego sojusznika Gianfranca Finiego z Sojuszu Narodowego. Obie te partie stały się głównymi uczestnikami Ludu Wolności. Poza nimi PdL zasiliła grupa średnich i małych ugrupowań, wśród nich Chrześcijańska Demokracja dla Autonomii, Nowa Włoska Partia Socjalistyczna, Liberalni Demokraci, Liberalni Reformatorzy, Włoska Partia Republikańska, Akcja Socjalna, Partia Emerytów, Liberalni Ludowcy i Włosi w Świecie. Umowy o blokowaniu list z PdL podpisały natomiast Liga Północna i Ruch dla Autonomii, startujące odpowiednio w północnych i południowych regionach. 5 marca 2008 Silvio Berlusconi, wystawiony jako kandydat na premiera, ogłosił, że startuje po raz ostatni.
Partia Demokratyczna zawiązała blok wyborczy z Włochami Wartości Antonio Di Pietro. Z kolei na listach PD znaleźli się przedstawiciele zachowującego pewną autonomię Europejskiego Ruchu Republikańskiego i Włoskich Radykałów minister Emmy Bonino. Liderem koalicji został przywódca demokratów Walter Veltroni. Urzędujący premier Romano Prodi zapowiedział zakończenie kariery politycznej i nie kandydował do parlamentu.
Dotychczasowi sojusznicy centroprawicy, Unia Chrześcijańskich Demokratów i Centrum, zawiązali tym razem własną koalicję wyborczą pod nazwą Unia na rzecz Centrum, współtworzoną też przez Białą Różę i parę mniejszych ugrupowań chadeckich.
Lewicowe partie wchodzące w skład dawnej Unii, tj. Odrodzenie Komunistyczne, Partia Komunistów Włoskich, Demokratyczna Lewica i Federacja Zielonych, powołały blok Lewica-Tęcza.
Odrębne listy wystawiły też Prawica wspólnie z Trójkolorowym Płomieniem oraz nowo powstała Partia Socjalistyczna. W wyborach nie wystartowały Popolari-UDEUR i PSDI.
Sondaże z drugiej połowy marca 2008 przewidywały uzyskanie przez koalicję PdL-LN-MpA 43,3–46% głosów, PD–IdV 35,5–39,1% głosów, Lewicę-Tęczę 6,0–7,8% głosów, UdC 5,1–7,7% głosów, Prawicę 2,0–4,0% głosów, PS 0,7–2,3% głosów. Sondaże z ostatnich dni kampanii dawały 5–8% przewagi Ludowi Wolności i jego sojusznikom w 630-osobowej Izbie Deputowanych, przewidując zarazem równowagę w przyszłym 315-osobowym Senacie.
Kandydat na premiera |
Lista wyborcza |
Głosy |
% |
Miejsca |
---|---|---|---|---|
Silvio Berlusconi |
Lud Wolności |
13.629.464 |
37,388 |
272 |
Liga Północna |
3.024.543 |
8,297 |
60 |
|
Ruch dla Autonomii |
410.499 |
1,126 |
8 |
|
Walter Veltroni |
Partia Demokratyczna |
12.095.306 |
33,174 |
211 |
Włochy Wartości |
1.594.024 |
4,371 |
28 |
|
Pier Ferdinando Casini |
Unia na rzecz Centrum |
2.050.229 |
5,624 |
36 |
Fausto Bertinotti |
Lewica-Tęcza |
1.124.298 |
3,084 |
– |
Daniela Santanchè |
Prawica-Trójkolorowy Płomień |
884.961 |
2,428 |
– |
Enrico Boselli |
Partia Socjalistyczna |
355.495 |
0,975 |
– |
Marco Ferrando |
Komunistyczna Partia Pracujących |
208.296 |
0,571 |
– |
Flavia D'Angeli |
Krytyczna Lewica |
168.916 |
0,459 |
– |
Siegfried Brugger |
SVP |
147.718 |
0,405 |
2 |
Giuliano Ferrara |
Associazione difesa della vita. Aborto? No grazie |
135.535 |
0,371 |
– |
Stefano Montanari |
Per il Bene Comune |
119.569 |
0,327 |
– |
Roberto Fiore |
Forza Nuova |
109.699 |
0,298 |
– |
Stefano De Luca |
Włoska Partia Liberalna |
104.053 |
0,284 |
– |
Bruno De Vita |
Unia Demokratyczna na rzecz Konsumentów |
91.106 |
0,25 |
– |
Renzo Rabellino |
No Euro |
66.835 |
0,183 |
– |
Giorgio Vido |
Liga Veneta Repubblica |
31.353 |
0,086 |
– |
|
Die Freiheitlichen |
28.340 |
0,077 |
– |
Sergio Riboldi |
Movimento Europeo Diversabili Associati |
16.483 |
0,045 |
– |
Giacomo Sanna |
Partito Sardo d'Azione |
14.860 |
0,04 |
– |
Eva Rossi |
Lega per l'Autonomia Alleanza Lombarda Lega Pensionati |
13.992 |
0,038 |
– |
Andreas Poder |
Unia na rzecz Południowego Tyrolu |
12.981 |
0,035 |
– |
Bustianu Cumpostu |
Sardigna Natzione |
7.176 |
0,019 |
– |
Gianfranco Vestuto |
Lega Sud |
4.399 |
0,011 |
– |
Carlo Covi |
L'intesa Veneta |
2.388 |
0,006 |
– |
Fabiana Stefanoni |
Partia Alternatywy Komunistycznej |
1.993 |
0,005 |
– |
Luigi Ferrante |
Il Loto |
1.797 |
0.004 |
– |
Antonio Piarulli |
Movimento Politico Pensiero Azione |
946 |
0,002 |
– |
Razem |
|
36.321.719 |
100 |
617 |
Lista wyborcza |
Głosy |
% |
Miejsca |
---|---|---|---|
Lud Wolności |
12.510.306 |
38,174 |
141 |
Liga Północna |
2.642.167 |
8,062 |
25 |
Ruch dla Autonomii |
355.076 |
1,083 |
2 |
Partia Demokratyczna |
11.042.325 |
33,695 |
116 |
Włochy Wartości |
1.414.118 |
4,315 |
14 |
Unia na rzecz Centrum |
1.866.294 |
5,694 |
3 |
Lewica-Tęcza |
1.053.154 |
3,213 |
– |
Prawica-Trójkolorowy Płomień |
687.211 |
2,096 |
– |
Partia Socjalistyczna |
284.428 |
0,867 |
– |
Komunistyczna Partia Pracujących |
180.454 |
0,55 |
– |
Krytyczna Lewica |
136.396 |
0,416 |
– |
Per il Bene Comune |
105.937 |
0,323 |
– |
Włoska Partia Liberalna |
100.721 |
0,307 |
– |
Nowa Siła |
85.630 |
0,261 |
– |
Unia Demokratyczna na rzecz Konsumentów |
77.725 |
0,237 |
– |
No Euro |
49.476 |
0,15 |
– |
Liga Veneta Repubblica |
47.677 |
0,145 |
– |
Lega per l'Autonomia Alleanza Lombarda Lega Pensionati |
45.622 |
0,139 |
– |
Movimento Europeo Diversabili Associati |
20.029 |
0,061 |
– |
Partito Sardo d'Azione |
15.292 |
0,046 |
– |
Popolari Uniti |
12.388 |
0,037 |
– |
Włoska Partia Komunistyczna Marksistowsko-Leninowska |
8.078 |
0,024 |
– |
Lega Sud |
7.119 |
0,021 |
– |
Sardigna Natzione |
6.966 |
0,021 |
– |
Fronte Indipendentista Lombardia |
5.249 |
0,016 |
– |
L'intesa Veneta |
4.275 |
0,013 |
– |
Partito del Sud – Alleanza Meridionale |
3.736 |
0,011 |
– |
Sud Libero |
1.776 |
0,005 |
– |
Movimento Politico Pensiero Azione |
1.602 |
0,004 |
– |
Razem |
|
|
301 |
Koalicja |
Lista wyborcza |
Izba Deputowanych |
Senat |
---|---|---|---|
PdL – LN – MpA |
Lud Wolności |
276 |
147 |
Liga Północna |
60 |
25 |
|
Ruch dla Autonomii |
8 |
2 |
|
Koalicja razem |
344 |
174 |
|
PD – IdV |
Partia Demokratyczna |
217 |
118 |
Włochy Wartości |
29 |
14 |
|
SVP-IplA |
– |
2 |
|
Autonomia Wolność Demokracja |
1 |
0 |
|
Koalicja razem |
247 |
134 |
|
– |
Unia na rzecz Centrum |
36 |
3 |
– |
SVP |
2 |
2 |
– |
Ruch Stowarzyszeniowy Włochów Zagranicą |
1 |
1 |
– |
Vallée d'Aoste |
0 |
1 |
Razem |
|
630 |
315 |