AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA
im. Stanisława Staszica
w KRAKOWIE
Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki
Kierunek: Automatyka i Robotyka
Rok II
Projekt techniczny chwytaka
projektował: .
Maciej Schmidt
Grupa IV .
SPIS TREŚCI
1. Lista wymagań
2. Siła chwytu szczęk
3. Schemat fizyczny i obliczeniowy chwytaka
a) charakterystyka przesunięciowa
b) charakterystyka siłowa
4. Ocena wariantów strukturalnych i wybór rozwiązania optymalnego
5. Obliczenia i dobór napędu
6. Obliczenia wytrzymałościowe
7. Rysunek zestawieniowy chwytaka
8. Rysunki wykonawcze chwytaka
Literatura:
[1] A.Morecki, J.Knapczyk „Podstawy robotyki”, WNT, Warszawa 1993
[2] K.Tomaszewski „Roboty przemysłowe: Projektowanie układów
mechanicznych”, WNT, Warszawa 1993
1. LISTA WYMAGAŃ
Obiekty manipulacji:
wałki i tuleje,
średnica: < 150 mm,
długość: 100-150 mm,
materiał: stal, mosiądz,
ciężar: 60 N.
Strefa przenoszenia:
pozycja dowolna,
siła zacisku palców robota, nie odkształcająca wałka (tulei).
Strefa chwytania:
gabaryty 150 x 150 x 150 mm (szer. x wys. x dł.)
położenie wałka (tulei) w pozycji poziomej
2. SIŁA CHWYTU SZCZĘK
RYS. 1
k- długość płata szczęk,
d- średnica obiektu manipulacji
γ- połowa kąta rozwarcia szczęk
Q- ciężar obiektu manipulacji
T- siła tarcia między szczękami a obiektem manipulacji w jednym punkcie [N],
N- siła normalna oddziaływania szczęk i obiektu manipulacji [N],
n- współczynnik bezpieczeństwa chwytaka
μ- współczynnik tarcia między szczękami i obiektem manipulacji
d = 150 mm n = 2 Q = 60 N γ = 70° = 0.2
Z powyższego rysunku wynika, że następująca zależność: F = 2⋅N⋅cos(-γ),
a stąd N = . Jeśli założymy, że szczęki zostaną wykonane z materiału o współczynniku tarcia 0.2 to otrzymamy następujące dane w wyniku kolejnych obliczeń.
⋅N
T = !Nieoczekiwany koniec formuły
Jeśli 4⋅T = !Nieoczekiwany koniec formuły ≥ Q⋅n to F ≥ !Nieoczekiwany koniec formuły oraz k > !Nieoczekiwany koniec formuły.
Przyjmujemy, że F i k są równe swoim najniższym oszacowaniom i po podstawieniu wartości liczbowych otrzymujemy: F = 282 N, k = 27 mm .
Do dalszych obliczeń przyjmujemy:
F = 300 N
k = 30 mm
3. SCHEMAT FIZYCZNY I OBLICZENIOWY CHWYTAKA
a) charakterystyka przesunięciowa
RYS. 2
Z powyższych rysunków wynika następujący układ równań:
a + b⋅cos() - c⋅cos() - f = 0 (1)
b⋅sin() - c⋅sin() - d = 0 (2)
Z równania (2) otrzymujemy, że: b = !Nieoczekiwany koniec formuły. Po wstawieniu do (1) otrzymujemy, że: a - f - c⋅cos() + (d + c⋅sin())⋅ctg() = 0.
Stąd otrzymujemy, że:
(a) = 2⋅arctg!Nieoczekiwany koniec formuły !Nieoczekiwany koniec formuły⋅
a interesująca nas charakterystyka przesunięciowa ma następującą postać:
y(a) = d + c⋅sin((a)) - e⋅sin(180°- - (a))
Otrzymane trzy charakterystyki przesunięciowe umieszczono na rysunku 3 (wykres).
RYS. 3
Wyznaczone wartości wymiarów chwytaka:
a = 20..45 mm f = 20 mm
c0 = 90 mm d0 = 65 mm e0 = 60 mm 0 = 60° 0 = 175°
c1 = 100 mm d1 = 70 mm e1 = 50 mm 1 = 45° 1 = 165°
c2 = 80 mm d2 = 60 mm e2 = 45 mm 2 = 55° 2 = 165°
b) charakterystyka siłowa
RYS. 4
P - siła pochodząca od siłownika
F1 - siła prostopadła do cięgna c
F2 - siła prostopadła do ramienia f
F - obliczona w punkcie 2 siła uchwytu szczęk
Rozkładamy siłę posuwu na dwie składowe: równoległą do cięgna c oraz prostopadła do niego. Z warunków równowagi dla przegubu (ramię dźwigni c-e) otrzymuję, że F1⋅c = F2⋅f. Wartość ramienia f obliczam z twierdzenia cosinusów, czyli: f = !Nieoczekiwany koniec formuły. Wartość siły F, która nas interesuje, obliczamy ze wzorów:
F1 = P ⋅ sin((a))
F1' = !Nieoczekiwany koniec formuły
F2 = !Nieoczekiwany koniec formuły
F = F2 ⋅ cos((a))
czyli:
F(a) = !Nieoczekiwany koniec formuły⋅cos((a))
Zakładam, że P = 2250 N. Dla takiego P otrzymane charakterystyki siłowe są następujące:
RYS. 5
4. OCENA WARIANTÓW STRUKTURALNYCH I WYBÓR
ROZWIĄZANIA OPTYMALNEGO
W celu znalezienia jak najbardziej optymalnego wariantu pod uwagę biorę:
jak najbardziej płaską i liniową charakterystykę przesunięciową.
optymalny skok siłownika w celu dobrej sterowalności ruchu ramion chwytaka.
jak największy stosunek siłowy dla interesującego nas zakresu przesunięć tłoka.
jak najbardziej płaska charakterystyka siłowa dla interesującego nas zakresu przesunięć tłoka;
Do dalszych obliczeń przyjmuję zatem wymiary dla charakterystyki 0, czyli:
c = 90 mm, d = 65 mm, e = 60 mm, = 60°, = 175°. Skok siłownika przyjmuję równy 10 mm (a = 20..30 mm)
5. OBLICZENIA I DOBÓR NAPĘDU
RYS. 6
pp - ciśnienie wlotowe pchające ,
pc - ciśnienie wlotowe ciągnące,
Pp - siła pchająca - rozwieranie szczęk
Pc - siła ciągnąca - zaciskanie szczęk
Pn - ciśnienie nominalne w sieci
Dla dalszych obliczeń przyjmuję, że ciśnienie nominalne powietrza wynosi 0.6MPa, czyli pp=pc=0.6 Mpa, natomiast maksymalna siła ciągnąca P, dla której siła otrzymana z charakterystyki przekracza przyjętą siłę ścisku F = 300 N wynosi 2250 N.
Wymagana siła Px jest większa od siły teoretycznej. Można to zapisać jako:
Px = k⋅P
gdzie:
k - bezwymiarowy współczynnik zależny od rodzaju ruchu i obciążenia
P- siła pchająca Pp lub ciągnąca Pc obciążająca siłownik.
Dla:
wolnych przebiegów k=1.2 (obciążenie przy końcu skoku)
szybkich przebiegów k=1.35(obciążenie przy końcu skoku)
szybkich przebiegów k=1.5(obciążenie na całym skoku)
Przyjmuję k = 1.35. Stąd otrzymujemy: Px = 3038 N
Siła teoretyczna cylindrów pneumatycznych:
Pt = !Nieoczekiwany koniec formuły⋅pp Pt = !Nieoczekiwany koniec formuły⋅pp
Dla siłownika o średnicy D = 80 mm i średnicy tłoka d = 20 mm siła teoretyczna cylindrów pneumatycznych przy ruchu ciągnącym wynosi Pc = 3016 N, co stanowi 99% siły Px, jest to tak niewielka różnica, że z powodzeniem można zastosować właśnie taki siłownik. Dla ruchu pchającego potrzebna jest mniejsza siła.
Przyjmuję zatem bezsmarowy siłownik pneumatyczny firmy `PREMA' z jednostronnym tłoczyskiem dwustronnego działania o skoku s=10 mm, średnicy D=80 mm i średnicy tłoka d=20 mm o numerze zamówieniowym 10.020D.0010.
6. OBLICZENIA WYTRZYMAŁOŚCIOWE
Do obliczeń wytrzymałościowych wybieram sworzeń w przegubie, do którego zamocowana jest dźwignia (ramię), do którego przymocowane są szczęki.
RYS. 7
Naprężenia ścinające występują w dwóch przekrojach połączenia B-B oraz C-C. Jeżeli założyć symetrię obciążenia to płaskownik górny i dolny przenoszą połowę siły przyłożonej do złącza. Zatem siła tnąca występująca w jednym przekroju wynosi: T = !Nieoczekiwany koniec formuły. Zakładając równomierny rozkład naprężeń w każdym przekroju kołowym sworznia otrzymamy naprężenia ścinające: = !Nieoczekiwany koniec formuły, gdzie A - przekrój, czyli = !Nieoczekiwany koniec formuły . Do wykonania sworznia przyjmuję stal 18G2, dla której kt=300MPa. Jeśli S = 2250, to średnica sworznia powinna wynosić:
d ≥ !Nieoczekiwany koniec formuły
czyli po podstawieniu danych liczbowych: d ≥ 2.18 mm.
Przyjmuje zatem d = 3 mm.
Projekt techniczny chwytaka str. 8