DOBRE RADY NA ZŁE ODPADY
OPRACOWAŁY
Beata Buchali
Magdalena Bukowiecka
Anna Chrzuszcz
Teresa Kamińska
Violetta Milczarek
Rodzicu
Szanowni Państwo:
Często słyszysz o ekologii, o tym że trzeba chronić swoje środowisko - jest to konieczność współczesnych czasów.
Nasze środowisko to powietrze, woda, gleba, a także wytwory techniczne i kulturalne. Wszyscy jesteśmy związani z tym środowiskiem, jesteśmy jego cząstką, dlatego musimy pomóc naszemu środowisku.
W związku z tym w naszym Przedszkolu rozpoczęliśmy zbiórkę puszek aluminiowych nawiązując współpracę z Fundacją na rzecz Odzysku Aluminiowych Puszek po Napojach RECAL.
Nasze hasło to :
PUSZKA NIE JEST ŚMIECIEM
Pomóżmy MAŁYM EKOLOGOM zawrócić puszki aluminiowe z drogi na wysypisko !
Z poważaniem
Nauczycielki
w dniach od 17.11 do 26.11.2003
POD HASŁEM „DOBRE RADY NA ZŁE ODPADY”
TEMATYKA ZAJĘĆ:
17.11.2003 r. - Wprowadzenie do tematyki ekologicznej „Żyj z przyrodą w zgodzie”.
18.11.2003 r. - Co to jest recykling?
19.11.2003 r. - Co powstaje z odpadów?
20.11.2003 r. - Konkurs plastyczny na temat „Puszka nie jest śmieciem”.
21.11.2003 r. - Olimpiada Wiedzy Ekologicznej.
24.11.2003 r. - Pokaz Mody Ekologicznej.
25.11.2003 r. - Ekologiczna Olimpiada Sportowa.
26.11.2003 r. - Ślubowanie małych Ekologów.
SCENARIUSZ ZAJĘCIA
Temat kompleksowy: Dobre rady na złe odpady.
Temat zajęcia: Żyj z przyrodą w zgodzie - scenka ukazująca przykłady negatywnych zachowań w lesie.
Cele ogólne:
Ukształtowanie czynnej postawy wobec ochrony przyrody - wypracowanie gotowości i umiejętności działań w środowisku przyrodniczym mającym na celu jego ochronę.
Uświadomienie zagrożeń wynikających z nadmiernego zaśmiecenia środowiska.
Cele operacyjne:
Dziecko 5 - 6-letnie
Powinno znać słownictwo z zakresu ochrony przyrody
Rozumieć pojęcia związane z ochroną przyrody oraz jej wpływ na zdrowie człowieka
Wypowiadać się w formie prostych zdań
Wyrażać własne myśli i wyobrażenia w rozmowie kierowanej pytaniami
Kształci poczucie odpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego
Środki i materiały dydaktyczne:
Scenografia przedstawiająca las, duży samochód (plastikowy), tekst inscenizacji „Żyj z przyrodą w zgodzie”, różnorodne odpady, sylweta dużej kuli ziemskiej smutnej i wesołej, wycięte z gazet sylwety zwierząt, roślin, ryb, ptaków
Przebieg zajęcia:
Obejrzenie scenki ekologicznej pt. „Żyj z przyrodą w zgodzie” ukazującej przykłady negatywnych zachowań w lesie np. zakłócanie ciszy, słuchanie muzyki magnetofonowej, wjazd samochodem do lasu, śmiecenie, mycie samochodu nad rzeką
„Żyj z przyrodą w zgodzie”
Krasnal - Chochlik: (wchodzi, aby powitać gości)
Jestem Chochlik, krasnal mały,
Witam gości tu przybyłych!
Wiem! - dziś wszyscy bawić chcą się!
A ja nie chcę? - Także chcę!
Za chwileczkę na tej scenie zobaczymy przedstawienie.
Tytuł ważny jest, na co dzień -
”Żyj z przyrodą w zgodzie”
(woła dzieci - aktorów)
Hop, hop - dzieci - już gotowe!
Wygłosiłem swoją mowę!
Przybywajcie, przybywajcie,
Przedstawienie zaczynajcie
Dzieci: (wchodząc na scenę śpiewają) -
Jedziemy na wycieczkę,
Do lasu i nad rzeczkę,
Śpiewając pioseneczkę tra la la...
(Na scenę wjeżdża rodzina i śpiewają piosenkę)
Dziewczynka
Gdy słoneczko mocno grzeje,
Gdy wiosenny wieje wiatr,
Wyruszamy gdzieś za miasto -
Mama, tata, ja i brat.
Chłopiec: (wystawia radio)
Dotarliśmy już nad rzekę,
Urządzimy dyskotekę.
Ojciec: (z wiadrem i ścierką)
Wody w rzece nie brakuje;
Więc samochód wyszoruję
Matka: (z koszykiem)
W wycieczkowym mym koszyku,
Smakołyków mam bez liku.
Mam kanapki i cukierki,
No i soku dwie butelki.
Razem:
Więc gdy bardzo się zmęczymy
Piknik sobie urządzimy
Duszek pierwszy:
Stójcie bracia moi mili -
Czy mnie, aby wzrok nie myli?
Duszek drugi:
Czy widzicie na polanie?
Te śmieci porozrzucane?
Duszek trzeci:
Od muzyki tej i wrzasku
Pospadają liście w lasku!
Duszek czwarty:
Myć samochód tutaj chcieli!
Czyście może zapomnieli
Duszek piąty:
Że od tego rybki małe
Brudną wodę będą miały?
Rodzina: (Sprzątają i śpiewają piosenkę)
Co za draka, co za wstyd -
Uprzątniemy wszystko w mig.
Śmieci zaraz pozbieramy,
Do koszyka powkładamy,
Znowu czysty będzie las,
Nie zostanie po nas ślad.
Teraz radio wyłączymy
I czym prędzej odstawimy
Odtąd słuchać byśmy chcieli
Wesolutkich ptasich treli.
Niechaj woda szumi nam,
Niech przyroda cieszy nas.
Gdy wyjechać chcesz w niedzielę,
Na wycieczkę jedź rowerem.
Zostaw w domu auto nowe -
Będziesz mieć powietrze zdrowe,
Będzie pachniał każdy kwiat
I wesoło gwizdał wiatr.
Krasnal - Chochlik:
I już koniec opowiastki -
Poprosimy o oklaski.
Lecz zanim się pożegnamy
Wszyscy razem zaśpiewamy,
Bo choć trochę kłopotów było,
To szczęśliwie się skończyło
Wspólny śpiew refrenu piosenki, pt. „Eko - ekologia”
Ocena postępowania uczestników wycieczki. Rozmowa kierowana pytaniami „Co nam daje przyroda ?”
Zabawa ruchowa „Deszcz pada, słońce świeci, wieje wiatr”
Wyjaśnienie dzieciom przez nauczycielkę pojęcia „kula ziemska”
Nauczycielka pokazuje dzieciom kulę ziemską.
Czy potraficie powiedzieć, co to jest?
Dzieci odpowiadają, że jest to kula ziemska. Nauczycielka objaśnia dzieciom, co kryje się pod pojęciem kula ziemska. Jest to nasza planeta Ziemia. Miejsce, na którym mieszkają wszyscy ludzie, żyją zwierzęta, ptaki i ryby, rosną lasy, kwiaty i inne rośliny.
Postawienie dzieciom problemu do zastanowienia się: „Czy nasza planeta może być chora, smutna!” (pokaz kuli ziemskiej)
”Co możemy zrobić aby nasza planeta była zadowolona, szczęśliwa?”
Wypowiedzi dzieci na wyżej wymienione pytanie - rozmowa kierowana pytaniami.
Zabawa ruchowa ożywiająca pt. „Kwiatki rosną, kwiatki więdną”
Symboliczne „obdarowanie” planety sylwetami: zwierząt, ptaków roślin, kwiatów
Wspólny śpiew refrenu piosenki „Eko - ekologia”
Dodatkowo
Zajęcia plastyczno - techniczne z wykorzystaniem odpadów wg propozycji dzieci i nauczyciela.
Ćwiczenia gimnastyczne metodą Kniessów z wykorzystaniem przyborów w postaci plastikowych butelek po napojach.
Nauka piosenki „Eko - ekologia”.
SCENARIUSZ ZAJĘCIA
Temat kompleksowy: Dobre rady na złe odpady.
Temat zajęcia: Co to jest recykling?
Cele operacyjne:
Dziecko
rozumie konieczność ochrony przyrody przed negatywną ingerencją człowieka (zaśmiecanie środowiska)
pogłębia zasób wiedzy z zakresu edukacji ekologicznej
uczy się szacunku dla przyrody oraz kształtuje w sobie postawy przyjazne środowisku
pozna pojęcia: odpady, makulatura, recykling
Metody:
oglądana - ekspozycja, pokaz
słowna - rozmowa, wypowiedzi dziecka, instrukcje nauczycielki
czynna - zadań stawianych dzieciom do wykonania
Forma pracy: zajęcia dla dzieci ze wszystkich grup wiekowych
Pomoce: pudła kartonowe, butelki typu PET, butelki szklane, puszki aluminiowe, tektura, gazety, papier, kaseta z nagraniem piosenki „Eko - ekologia”, magnetofon
Przebieg zajęcia:
Recytacja wiersza Elżbiety Burakowskiej pt. „Ochrona środowiska”
„Ochrona środowiska”
Jakub:
Słyszałem takie słowa:
Ochrona środowiska
To jakaś sprawa nowa, co to znaczy?
Powiedz:
Ola:
Jak by Ci to wytłumaczyć?
Gdy w lesie nie rzucasz śmieci
I nie krzyczysz, strasząc zwierzęta
Gdy zimą ptaki dokarmiać pamiętasz
Gdy prowadzisz przez ulicę młodsze dzieci
Martynka:
Kiedy okno otwierasz na noc
Po dobranocce mówisz dobranoc
Nie marudząc do północy
Kiedy sam się co dzień kąpiesz
A na półce z zabawkami ścierasz kurz.
Zabawa ruchowa przy piosence „Eko - ekologia”.
Pokaz różnego rodzaju odpadów i nazywanie ich.
Nauczycielka demonstruje po kolei odpady - surowce wtórne: papier, stare gazety, tekturę, butelki PET, stłuczka szklana, puszki aluminiowe. Dzieci nazywają odpady.
Wyjaśnienie pojęć:
ODPADY - zużyte przedmioty - powstałe dlatego, że człowiek je wcześniej wykorzystywał, teraz są już nieprzydatne
MAKULATURA - zużyty papier, pudła, itp. Przeznaczony jako surowiec wtórny do produkcji papieru
RECYKLING - powtórne wykorzystywanie surowców, gdzie zużyte surowce wtórne zwracane są do ponownego przetworzenia np. (puszki aluminiowe)
Piosenka „Eko - ekologia”
Dzieci wspólnie śpiewają piosenkę
Zabawa pt. „Segregacja odpadów”.
W jednym pojemniku znajdują się różnego rodzaju odpady: makulatura, tworzywa sztuczne, puszki aluminiowe.
Zadaniem dzieci jest nazwanie i posegregowanie odpadów do odrębnych pojemników.
Zakończenie - zachęcanie dzieci do segregacji odpadów we własnym domu
SCENARIUSZ ZAJĘCIA
Temat kompleksowy: Dobre rady na złe odpady.
Temat zajęcia: Co można zrobić z odpadów?
Cele operacyjne:
Dziecko
dostrzeże potrzebę ograniczenia ilości śmieci przez stosowanie opakowań wielokrotnego użytku
uświadomi sobie konieczność recyklingu złomu aluminiowego dla ochrony środowiska
angażuje się do prac na rzecz ochrony środowiska w najbliższej okolicy i w oddziale przedszkolnym (zbiórka puszek aluminiowych)
Metody:
oglądowa - ekspozycja surowców wtórnych, pokaz
słowna - pogadanka, rozmowa, wypowiedzi dzieci, instrukcje nauczycielki
czynna - zadań stawianych dzieciom do wykonania
Forma pracy: zajęcia dla dzieci ze wszystkich grup wiekowych
Pomoce: pudła kartonowe, butelki typu PET, butelki szklane, zabawki, folia srebrna, polietylen, płótno namiotowe, regranulat, puszki aluminiowe, rurka aluminiowa, tektura, gazety, papier toaletowy, żaluzje, magnetofon, kaseta z nagraniem piosenki „Eko - ekologia”
Przebieg zajęcia:
Demonstracja „Co z czego powstaje?”
Nauczycielka demonstruje po kolei odpady - surowce wtórne - krótko je omawiając. Następnie nauczycielka pokazuje co powstaje w wyniku przetworzenia: szkła, opakowań z tworzyw sztucznych, makulatury i aluminium.
Zabawa ruchowa przy piosence „Eko - ekologia”.
Pogadanka na temat „Odzysk aluminium”.
Nauczycielka krótko i w sposób zrozumiały dla dzieci omawia historię aluminium, miejsce jego produkcji, przeznaczenie oraz możliwość powtórnego przetworzenia.
Podanie informacji o fundacji RECAL oraz o rozpoczęciu akcji zbiórki puszek aluminiowych i przeznaczeniu zebranych pieniędzy.
Zabawa ruchowa „Słońce świeci - deszcz pada”.
Rozmowa z dziećmi na temat „Co mogą zrobić małe dzieci, by nie rosła góra śmieci”.
Nauczycielka zadaje szereg pytań dotyczących ochrony środowiska, np. ochrony: roślin, zwierząt, wody, powietrza, gleby, prądu, ciepła, itp.
Zakończenie - zachęcanie dzieci do stosowania się do w/w aspektów ochrony środowiska.
SCENARIUSZ ZAJĘCIA
Temat dnia: Olimpiada Ekologiczna pt. „Z Ekologią na Ty”
Cele operacyjne:
Dziecko
Utrwala zdobyte wiadomości na temat ekologii i recyklingu
Kształci umiejętność dokonywania uogólnień
Rozwija samodzielne myślenie poprzez dostrzeganie problemów
Wyrabia umiejętność współdziałania w zespole z przyzwyczajeniem dzieci do przegrywania i wygrywania
Rozumie konieczność ochrony przyrody przed negatywną ingerencją człowieka
Forma pracy: zajęcia dla dzieci ze wszystkich grup wiekowych z podziałem na grupy starsze i młodsze.
Pomoce:
Piłki do punktacji
Pojemniki, tacki ze skrawkami papierów
Zestawy obrazków
Zagadki
Odpady do segregacji
Pytania obrazkowe - ilustracje
Przebieg zajęcia:
Pierwsza tura pytań obrazkowych
Co oznacza ten znak? (nie zrywaj kwiatów), (nie wrzucaj śmieci do wody), (nie łam gałęzi), (nie krzycz), (zachowaj ciszę).
Odpowiedź dobra - 1 punkt
Kto szybciej sprzątnie dywan?
Zadanie do wykonania: każda grupa wybiera dwóch przedstawicieli, muszą oni pozbierać do pojemników rozsypaną na dywan, drobno pociętą gazetę.
Zwycięża ta drużyna, która pierwsza zbierze śmieci.
Zagadki - zawodnik z drużyny losuje jedną zagadkę
Odpowiedź dobra - jeden punkt
Konkurs z pytaniami
Co to jest makulatura?
czy są to stare gazety, niepotrzebne papiery?
czy są to stare meble?
czy są to niepotrzebne leki?
Co to jest złom?
czy są to stare szmaty?
czy są to suche liście?
czy są to stare przedmioty z żelaza i metalu?
Co robimy z pustymi niepotrzebnymi butelkami?
rozbijamy je?
oddajemy do punktu skupu butelek bądź sklepu?
wyrzucamy przez okno?
Gdzie można wyrzucać papierki?
do lasu?
do kosza?
na chodnik?
Zabawa ruchowa przy piosence „Eko - ekologia”
Segregacja śmieci
Trzy osoby z każdej grupy mają za zadanie odpowiednio posegregować śmieci na: papier, plastik, złom
Odpowiedź dobra 1 - punkt
Zagadki - zawodnik z każdej grupy losuje jedną zagadkę
Odpowiedź dobra - 1 punkt
Konkurs z pytaniami
Co powstaje z przetworzenia makulatury, papieru?
nowe zeszyty, książki?
leki?
buty?
Co to jest recykling?
wyścig samochodowy?
przyjęcie urodzinowe?
powtórne wykorzystanie surowców, gdzie zużyte rzeczy ponownie są przetwarzanie, np. puszki aluminiowe?
Co to są odpady?
czy są to rzeczy do jedzenia?
czy są to rzeczy do ubrania?
czy są to rzeczy do wyrzucenia?
Co można robić w lesie?
krzyczeć i straszyć zwierzęta?
odpoczywać i zbierać grzyby?
Zadanie sprawnościowe
Wybrany zawodnik z grupy celuje papierowymi kulami do kosza.
Max ilość punktów - 3
Wymień pojazd, który nie zanieczyszcza powietrza, środowiska naturalnego
Cztery zestawy po trzy obrazki
Balon, samochód osobowy, samolot
Żaglówka, motor, autobus
Rower, ciężarówka, samolot
Rower, samochód osobowy, motor
Konkurs z pytaniami
Co powstaje w wyniku przetworzenia puszek aluminiowych?
Co powstaje w wyniku przetworzenia plastiku?
Jak nazywa się miasto, w którym znajduje się huta aluminium?
Piosenka „Eko - ekologia” - zabawa ruchowa
Podliczenie punktów, wręczenie dyplomów.
SCENARIUSZ ZAJĘCIA
Temat kompleksowy: Dobre rady na złe odpady.
Temat dnia: Kolorowy świat gazet i innych odpadów -
pokaz mody ekologicznej.
Cele operacyjne:
Dziecko:
Rozwija własną aktywność twórczą i ruchową
Utrwali określenia związane z ochroną środowiska i ekologią
Potrafi zaprezentować się na „wybiegu”
Wesoło bawi się przy muzyce
Rozwija świadomość ekologiczną
Integruje się z grupą przedszkolną
Forma pracy: zajęcia dla dzieci ze wszystkich grup wiekowych.
Pomoce:
Stroje ekologiczne (wykonane z gazet, kartonu, butelek plastikowych, folii, itd.)
Magnetofon
Chodnik do prezentacji dzieci
Nagrody - słodycze
Przebieg zajęć:
Powitanie uczestników zabawy przez n-lkę (n-l jest również przebrany w strój ekologiczny).
„Witam wszystkich, którzy:
- Mają niebieskie oczy
- Lubią śpiew ptaków
- Lubią chodzić do lasu
- Są przebrani w stroje ekologiczne”
Prezentacja zaprojektowanych i wykonanych kreacji ekologicznych przez dzieci z grupy najmłodszej „Pracowite Pszczółki” oraz „Słoneczka”
Wspólny śpiew piosenki „Eko-ekologia”
Prezentacja zaprojektowanych i wykonanych kreacji ekologicznych przez dzieci z grupy „Krasnoludki” i „Wesołe nutki”
Wspólna zabawa przy rytmach muzyki
taniec w rytm muzyki w parach z gazetą umieszczoną kolejno:
Między kolanami
Między plecami
Między biodrami
Prezentacja zaprojektowanych i wykonanych strojów ekologicznych przez dzieci z grupy „Przyjaciele Kubusia Puchatka” i „Biedronki”.
Wspólna zabawa przy rytmach muzyki
taniec na gazecie parami, składamy gazetę na pół, potem znów na pół, aż do bardzo małej gazetki
Zabawa ruchowa do piosenki „Eko-ekologia”
Prezentacja zaprojektowanych i wykonanych kreacji ekologicznych przez dzieci z grupy „Serduszka”
Wspólna zabawa przy rytmach muzyki.
Zakończenie - pożegnanie uczestników pokazu, brawa dla wszystkich uczestników pokazu: modelek i modeli z poszczególnych grup, rozdanie słodkich upominków.
SCENARIUSZ ZAJĘCIA
Temat kompleksowy: Dobre rady na złe odpady.
Temat zajęcia: Olimpiada sportowa.
Cele operacyjne:
Dzieci:
poznają niektóre możliwości wykorzystania surowców wtórnych do zabawy
uczą się współdziałania w grupie
doskonalą sprawność ruchową przez poprawne wykonywanie ćwiczeń
Metody:
oglądowa - pokaz sposobu wykonania ćwiczeń
słowna - instrukcja nauczycielki
czynna - zadań stawianych dzieciom do wykonania
Pomoce: gazety, butelki typu PET, kosz, gumowa piłka
Przebieg zajęcia:
Powitanie dzieci - omówienie zasad wspólnej zabawy
Zawody sportowe:
Wyścig - niesienie kasztana na łyżce.
Slalom między plastikowymi butelkami.
Sztafeta z gazetą.
Wyścig z plastikową butelką między kolanami.
Rzut do celu - kulką z gazety.
Wyścig raków - dziecko w przysiadzie odwrócone tyłem idzie do mety.
Podawanie butelki - dziecko z początku rzędu podaje butelkę dalej, aż dojdzie do końca, ostatnie dziecko przynosi butelkę na początek, itd.
Wyścigi żab - dzieci w przysiadzie skaczą do mety.
Przewróć - postaw: dziecko biegnąc przewraca butelkę, wracając stawia ją.
Przeskocz gazetę - dziecko przeskakuje między rozłożonymi gazetami.
- dzieci starsze
- dzieci młodsze
Podziękowanie dzieciom za wspólną zabawę.
SCENARIUSZ ZAJĘCIA
Temat kompleksowy: Dobre rady na złe odpady.
Temat zajęcia: Ślubowanie Małych Ekologów.
Cele operacyjne:
Dzieci
znają podstawowe pojęcia dotyczące ekologii
potrafią segregować „śmieci” we własnym domu
angażują się do prac na rzecz ochrony środowiska w swoim otoczeniu
(zbiórka puszek aluminiowych)
Metody:
słowna - rozmowa, tekst ślubowania
czynna - zadań stawianych dzieciom do wykonania
oglądowa - pokaz
Forma pracy: zajęcia dla dzieci ze wszystkich grup wiekowych
Pomoce: magnetofon, kaseta, surowce wtórne, odznaki „Mały Ekolog”
Przebieg zajęcia:
Rozmowa z dziećmi mająca na celu przypomnienie wiadomości wprowadzonych w cyklu zajęć z zakresu ekologii
Wspólny śpiew piosenki „Eko - ekologia”
Ślubowanie Ekologiczne
Dzieci powtarzają tekst ślubowania:
Będę chronił rośliny
Będę chronił zwierzęta
Będę chronił wodę
Będę dbał o czyste powietrze
Będę chronił glebę
Będę oszczędzał prąd elektryczny
Będę oszczędzał „ciepło” w mieszkaniu
Będę oszczędzał zakupione towary
Będę właściwie wykorzystywał niektóre odpady
Będę segregował śmieci
Wręczenie dzieciom odznak „Mały Ekolog” - kończące cykl zajęć z zakresu ekologii
Przypomnienie dzieciom o zbieraniu puszek aluminiowych
Ślubowanie Ekologiczne
Będę chronił rośliny
Będę chronił zwierzęta
Będę chronił wodę
Będę dbał o czyste powietrze
Będę chronił glebę
Będę oszczędzał prąd elektryczny
Będę oszczędzał „ciepło” w mieszkaniu
Będę oszczędzał zakupione towary
Będę właściwie wykorzystywał niektóre odpady
Będę segregował śmieci
Eko, eko - ekologia
Eko - eko, ekologia
To higiena i biologia
To ochrona czystej wody
To działania dla przyrody
Ref.:
Eko, eko, ekologia
Żeby Odra była modra
Żeby było w niej mniej śmieci
Niech zadbają o to dzieci
Kiedy masz ochotę zjeść loda - to jesz!
Kiedy chcesz się napić, to pijesz co chcesz
Lecz po każdym lodzie zostanie
papierek
A po coli, sokach - stosy puszek
i butelek
Jeśli masz ochotę na Frugo - to pijesz
Jeśli chcesz być czysty, to często
się myjesz
Żebyś mógł się umyć, musi być
czysta woda
Czyste środowisko i czysta przyroda
Ref.:
Eko, eko, ekologia
Żeby Odra była modra
Żeby było w niej mniej śmieci
Niech zadbają o to dzieci
Nie wyrzucaj gazet, daj je na
makulaturę
Bo z makulatury mamy
papier i lekturę
A z papieru można zrobić
książki i zabawki
Dzięki temu będzie więcej drzewa
na huśtawki
Posegreguj śmieci - tutaj szkło,
a tam metale
Z plastiku w fabryce zrobią mnóstwo
nowych lalek
Kapsle i butelki, stare szmaty daj
do skupu
Za to kupisz pyszne lody, parę butów.
Literatura
Emilia i Jan Frątczakowie „Środowisko i ja”
Emilia i Jan Frątczakowie „Edukacja ekologiczna”
„Alu wieści” , Nr 2/2003
„Wychowanie w przedszkolu” Nr 4/2002
„Ten piękny tajemniczy świat” praca zbiorowa pod red. T. Gałczyńskiej
„Ochrona i kształtowanie środowiska w edukacji dzieci najmłodszych” Biuletyn Nr 7/94 WOM Konin
„Materiały dla nauczyciela” fundacji Recal e-mail:recal@recal.org.pl
33