Działalność kulturowa Jezuitów w Czechowicach-Dziedzicach.

Spis treści:

Wstęp.

1. Historia działalności Domu Rekolekcyjnego Księży Jezuitów w Czechowicach - Dziedzicach.

2. Obecna działalność kulturowa księży Jezuitów w Czechowicach - Dziedzicach:

1. Fundament ĆD;

2. Tygodnie ĆD (I-IV);

3. Trzydziestodniowe ĆD;

4. Syntezy;

5. Sesje i skupienia weekendowe;

6. Skupienia jednodniowe;

7. Rekolekcje małżeńskie;

8. Rekolekcje kapłańskie.

Zakończenie.

Bibliografia

W działalności ludzkiej kultura jest dziedziną niezwykle ważną, ponieważ stanowi istotne dopełnienie i udoskonalenie człowieka i człowieczeństwa Kultura oznaczała pierwotnie troskę i staranie o rozwój ludzkich zdolności i możliwości, zwłaszcza ludzkiego umysłu. Działalność kulturowa, czyli tworzenie kultury i „życie kulturą”, jest jednym z głównych zadań aktywności ludzkiej w świecie. Pewne minimum kultury bowiem jest konieczne człowiekowi do życia, zwłaszcza do pełniejszego rozwoju jednostek i społeczności. Za pomocą kultury człowiek wyraża bowiem swoje potrzeby, emocje, wrażenia.

Jest wiele różnych podziałów kultury. Chciałabym przytoczyć tu jeden z nich:

Kulturę można podzielić na:

• Kultura duchowa - to działalność poznawcza i wolitywna oraz jej wyniki. Trafnie na ten temat pisze ks. prof. Stanisław Kowalczyk: „Właściwy model kultury wymaga uznania prymatu egzystencji [istnienia] („być”) człowieka przed posiadaniem (”mieć”), czyli priorytetu wartości duchowych przed wartościami ekonomicznymi, co stanowi istotną cechę personalistycznie i holistycznie [całościowo, integralnie] rozumianej kultury”.

• Kultura osobowa - to działalność dotycząca bezpośrednio osoby ludzkiej, mająca na celu jej bezpośrednie dobro, czyli dążenie do pełni własnej osobowości i doskonałości oraz stopniowe osiąganie tej pełni (język, nauka, moralność, religia, życie obywatelskie).

Znaczny wkład w rozwój kultury europejskiej w okresie baroku i oświecenia wnieśli Jezuici. Towarzystwo Jezusowe założył wraz z przyjaciółmi w Paryżu w 1534 roku Ignacy Loyola. Odnosili oni nie tylko ogromne sukcesy w pracy misyjnej, ale także na polu edukacji

Ignacy Loyola

i nauki. Jedną z podstawowych zasad Jezuitów było stałe edukowanie własnych członków - tak aby posiadali oni możliwie jak najlepsze wykształcenie, nie ograniczające się tylko do wykształcenia czysto religijnego, tak aby byli oni zdolni dobrze zrozumieć aktualnie panującego „ducha współczesności”. Jezuici prowadzili od XVI-XVIII w. szkoły przenaczone głównie dla synów zamożnej szlachty z nauczaniem o charakterze humanistyzcnym i językowo-retorycznym. Zadaniem ich było przeciwdziałanie reformacji przez wychowywanie młodzieży w duchu katolickim. Poza szkolnictwem i pracą naukową jezuici prowadzili misje ludowe, którymi rychło objęli cały kraj, podnosząc w ten sposób zarówno moralność, jak i kulturę religijną w szerokich masach społeczeństwa.

Jezuici do dziś słyną na całym świecie z posiadania szkół różnych szczebli na bardzo wysokim poziomie. Obecnie jest to jeden z najbardziej wpływowych zakonów w kościele katolickim. Wszyscy kandydaci na Jezuitów muszą posiadać „cywilne” wykształcenie na poziomie minimum magisterskim. Jezuici - jako wysubtelnieni dyplomaci, obyci z współczesną kulturą i wszechstronnie wykształceni mają być elastyczni, otwarci na inność i odmienność. Jezuici-kapłani składają dodatkowy czwarty ślub - posłuszeństwa papieżowi.

Charyzmatem zakonu jest obrona i szerzenie wiary oraz doskonalenie dusz w życiu i nauce chrześcijańskiej przez publiczne głoszenie kazań, wykłady i wszelkiego rodzaju posługę słowa Bożego oraz przez ćwiczenia duchowne, nauczanie religii i niesienie pociechy duchowej. Kilkanaście ośrodków duszpasterstwa akademickiego stanowi udział jezuitów w służbie na rzecz polskiej inteligencji. Wielu kapłanów Towarzystwa zajmuje się ludźmi, których doświadczyło cierpienie. Pełnią oni funkcję kapelanów w szpitalach i więzieniach oraz wykonują różnorakie posługi wśród niepełnosprawnych, docierają także do środowisk dotychczas duszpastersko zaniedbanych. Obok duszpasterstwa bezpośredniego jezuici zajmują się przygotowaniem intelektualnym i duchowym przyszłych kapłanów oraz pomagają ludziom świeckim w realizacji ich chrześcijańskiego powołania. Jezuici wraz ze świeckimi współpracują w zinstytucjonalizowanych formach na polu wychowawczym, edukacyjnym, artystycznym, charytatywnym, itp. Jezuitami byli m.in. św. Stanisław Kostka i św. Andrzej Bobola. Ten ostatni, dziś już nieco zapomniany, święty i męczennik, był dla jezuitów symbolem poświęcenia.

Na świecie jest 21490 jezuitów, w tym ponad 650 Polaków. Również w moim rodzinnym mieście w Czechowicach - Dziedzicach w powiecie Bielskim prowadzona jest działalość Jezuitów pod patronatem świętego Andrzeja Boboli. W swojej pracy postaram się przyblizyć działalność kulturową Jezuitów w Czechowicach - Dziedzicach.

1. Historia działalności Domu Rekolekcyjnego Księży Jezuitów w Czechowicach - Dziedzicach.

Dom Rekolekcyjny Księży Jezuitów w Czechowicach-Dziedzicach otwarto 8 grudnia 1905 roku, w uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Działalność domu była odpowiedzią na apel papieża Leona XIII, wzywającego do duszpasterstwa robotników zagrożonych komunizmem.

Pracę rekolekcyjną przerwano w 1939 roku, kiedy to dom został zamieniony przez Niemców na "mały obóz koncentracyjny", głównie dla kobiet i dzieci. Jezuitów aresztowano za "politykę wrogą wobec państwa niemieckiego" i wywieziono. Rozpoczęcie remontu, a następnie działalności Domu Rekolekcyjnego nastąpiło dopiero w 1945 roku. Aby nie dopuścić do przejęcia budynku przez władze komunistyczne, w 1951 roku przy kaplicy rekolekcyjnej bp Stanisław Adamski erygował nową parafię. Od tej pory prowadzi się tu zarówno pracę rekolekcyjną, jak też duszpasterstwo parafialne.

Działalności jezuitów w Czechowicach natrafiała wciąż na ograniczenia, zwłaszcza pod kątem swojej głównej misji, którą była chęć bronienia wiary u robotników i bronienie ich przez zniewoleniem niesionym przez ideologie marksistowskie, ateistyczne i socjalistyczne Toteż, choć tolerowana była działalność religijna przy kaplicy św. Józefa, jak można ograniczano działalność Domu Rekolekcyjnego i zabroniono jej poza wymiarem wewnętrznym - zakonnym. Jednym słowem, mogły być prowadzone rekolekcje dla jezuitów, księży diecezji katowickiej bądź nawet dla kapelanów wojskowych. Zabroniona była jednak działalność dla świeckich.

Z biegiem czasu liczba parafian wzrastała, co wiązało się z koniecznością budowy nowego kościoła. W 1988 roku został poświęcony plac pod budowę nowego kościoła, który konsekrowano 10 lat później. Kościół i parafia otrzymały imię św. Andrzeja (w związku z obchodzoną wówczas uroczystością 50-tej rocznicy kanonizacji i sprowadzenia do Polski relikwii św. Andrzeja Boboli). Szczególnym zaś wydarzeniem, było nadanie Miastu przez Stolicę Apostolską - Patronatu św. Andrzeja Boboli.

Pierwsze grupy świeckich stopniowo zaczęły pojawiać się w latach osiemdziesiątych, kiedy to Czechowice stały się miejscem dawania Ćwiczeń Duchownych - począwszy od Kursów Duchowości Ignacjańskiej ( metodą św. Ignacego prowadzone były właśnie rekolekcje dla świeckich). Stopniowo ilość serii, jak i bogactwo proponowanych trzydniowych skupień, nawiązujących do pierwotnej działalności - wzrastały. Czechowice stały się miejscem znaczących dla rodzin rekolekcji metodą Spotkań Małżeńskich.

2. Obecna działalność kulturowa księży Jezuitów w Czechowicach - Dziedzicach.

Obecnie roczna statystyka przedstawiająca pracę księży Jezuitów w Czechowicach - Dziedzicach, to zwykle każdego roku ok.: 7-10 rozmaitych sesji trzydniowych, 7-8 pięciodniowych wstępnych Ćwiczeń Duchownych, 5-6 typu Spotkań Małżeńskich i kilkunastu sesji pełnych, ośmiodniowych Ćwiczeń Duchownych. Jednym słowem, przez nasz Dom Rekolekcyjny, przewija się rocznie znacząca liczba osób - około 1,5 tysiąca! Każda zaś z nich - niesie swoje znaczenie, wartość, radość ubogacenia konkretnego wewnętrznego świata i wspólnoty.

8 grudnia 2005 roku minęło już 100 lat działalności Jezuitów w Czechowichach - Dziedzicach. Na wstępie chciałabym krótko zarysować sylwetki ekipy naszego DR Jezuitów:

Ks. Wacław Królikowski SJ - Od lipca 2008 roku pracuje

w naszym Domu Rekolekcyjnym, a od sierpnia 2009 został Dyrektorem DR i przełożonym tutejszej wspólnoty jezuitów

Ks. Piotr Blajerowski SJ - Po latach współpracy w ekipie

naszego DR w Czechowicach-Dziedzicach na stałe jest od

sierpnia 2003.

Ks. Piotr Graczykowski SJ - Od września 2009

pracuje ponownie w Domu Rekolekcyjnym

w Czechowicach - Dziedzicach.

S. Maria Faustyna Gackowska SDS
-

W Domu Rekolekcyjnym pracuje od września

2008r.

Więcej informacji na temat księży i siostry Marii uzyskać można na stronie internetowej: http://www.jezuici.pl/drczdz/ (serdecznie tam zapraszam), gdzie umieszczone są także nazwiska wszystkich osób współpracujących z naszym Domem Rekolekcyjnym.

1. Fundament ĆD

Fundament ćwiczeń duchowych (ĆD) to rekolekcje 5-dniowe (Fundament) odprawiane - podobnie jak dalsze etapy - z pełnym milczeniem oraz z codziennym kierownictwem duchowym. Fundament ĆD stanowić powinien rozpoczęcie drogi ćwiczeń duchowych św. Ignacego Loyoli. Tematy tj.: doświadczenie Boga jako Ojca dającego życie, życie ludzkie jako wielki dar, cel ludzkiego życia, odpowiedzialność za życie, zranienia życiowe i ich uzdrowienie, Jezus Chrystus drogą do Ojca - stanowią główne rozważania wspólne. Księża Jezuici zachęcają także do podejmowania tych tematów w osobistej modlitwie codziennej. Program dnia podczas Rekolekcji zawiera m.in. dwa wprowadzenia do modlitwy, trzy medytacje, Eucharystię, adorację Najświętszego Sakramentu, rozmowę z kierownikiem duchowym.

2. Tygodnie ĆD (I-IV)

Ćwiczenia podzielone są na cztery części, tak zwane "tygodnie" ( tak chciał św. Ignacy ). Księża Jezuici proponują odprawianie poszczególnych tygodni w odstępach rocznych. W ten sposób Ćwiczenia przeprowadzają rekolektanta poprzez kolejne etapy życia duchowego: oczyszczenie, oświecenie i zjednoczenie.

W tygodniu I najczęstszą formą modlitwy jest medytacja ignacjańska. Jest to rozmyślanie oparte na zastanawianiu się, porównywaniu, wyciąganiu wniosków oraz przeżywaniu treści, tzn. stawaniu w obliczu Tajemnicy - wobec Boga. Formą modlitwy charakterystyczną dla II tygodnia Ćwiczeń jest kontemplacja ewangeliczna. Za pomocą wyobraźni człowiek może przenieść się w kontemplowaną scenę i zaistnieć w niej. Czyni to wszystko po to, by coś przeżywszy - zrozumieć lepiej. Jest to wejście w Rzeczywistość, która przekracza nas, i nasze poznanie. W tygodniu III należy prosić o boleść, współczucie i zawstydzenie. Całość ćwiczeń kończy kontemplacja do uzyskania miłości. Jest to przygotowanie do uważnego spoglądania na rzeczywistość, w której się żyje.

3. Trzydziestodniowe ĆD

Od 2007 roku istnieje możliwość odprawienia wszystkich tygodni rekolekcji w jednym ciągu (rekolekcje 30-dniowe). Trzydziestodniowe Ćwiczenia Duchowne księża Jezuici polecają głównie: misjonarzom i misjonarkom, kałanom diecezjalnym i zakonnym, alumnom przygotowującym się do kapłaństwa, siostrom zakonnym, a także osobom zaangażowanym w działalność społeczną i kościelną.

4. Syntezy

Syntezy przygotowywane są dla tych, którzy przeżyli już całość Ćwiczeń Duchowych św. Ignacego Loyoli a np. odczuwają pragnienie przypomnienia sobie tego doświadczenia bądź przemyślenia na nowo wiecznych prawd, tym razem choćby w kontekście szczegółowych aspektów życia wiary, bądź wobec nowych wyzwań życiowych.

5. Sesje i skupienia weekendowe

Podczas sesji i skupień rozważane są różne aspekty życia chrześcijańskiego. Jak pisza sami księza: „Poruszane tematy pozwalają przenieść doświadczenie wiary na grunt codziennego życia.” Dla chętnych istnieje możliwość rozmowy z kierownikiem duchowym lub osobami prowadzącymi sesje. Jezuci zachecają do sesji w Domu Rekolekcyjnym - jest to bowiem nie tylko czas rozważań ale także okazja do poznania ciekawych ludzi.

6. Skupienia jednodniowe

Program dnia obejmuje: Eucharystię, konferencję, posiłek, czuwanie i adoracja Najświętszego Sakramentu z okazją do spowiedzi.

7. Rekolekcje małżeńskie

Głównym celem Rekolekcji małżeńskich jest uświadomienie przeżywania małżeństwa jako sakramentu. Rekolekcje te są także intensywnym czasem uczenia się sztuki dobrej komunikacji. Są to rekolekcje zamknięte. Trwają od godziny 18.00 w piątek do godziny 16.00 w niedzielę. Nie jest istotny staż małżeński - najstarsze małżeństwo na rekolekcjach było 51 po ślubie.

8. Rekolekcje kapłańskie

Księża Jezuici z Czechowic - Dziedzic przynaj mniej raz do roku proponują swoim Współbraciom w Kapłaństwie trzydniowe rekolekcje w gronie Konfratrów. Chcą w ten sposób dopełnić tradycji dzielenia się doświadczeniem duchowym dla wspólnego wspierania się wobec trudnych wyzwań stawianych przez świat XXI wieku kapłaństwu Chrystusowemu.

Zakończenie

Moja praca oparta jest głównie na informacjach zawartych na stonie internetowej naszych księży Jezuitów. Myślę, że umieszczone tam informacje są wystarczające do zapoznania się z czechowicką działalnością Jezuitów. Na stronie internetowej Domu Rekolekcyjnego św. Józefa w Czechowicach - Dziedzicach umieszczone są wszystkie terminy niesionej przez Nich posługi, a także istnieje możliwość zapisania sie na wybrane rekolekcje, sesje czy ćwiczenia duchowe. Co stanowi z penością niemałe ułatwienie w dostępie do wiedzy i modlitwy dla wielu wiernych i potrzebujących. Można znaleźć tam także wiele refleksji, modlitw, a nawet piękne poezje ks. Jana Twardowskiego i innych autorów.

Jezuicki Dom Rekolekcyjny w Czechowicach - Dziedzicach ma oddanych przyjaciół. Są to osoby w różnym wieku, z różnych zakątków Polski, rozmaitych profesji i zawodów (także niepracujący), które wspierają działalność DR, będąc otwartymi na jego aktualne potrzeby. Rozpowszechniają wiedzę o działalności DR, ĆD, a także działają m.in. poprzez modlitwę w intencji Rekolektantów, Ojców Jezuitów, jak i innych Prowadzących, oraz całej Ekipy DR. Także ja sama lubię odiwedzić parafię św. Andrzeja Boboli. Jest to miejsce, gdzie można się wyciszyć, pomodlić w skupieniu, a także jest to miejsce, w którym zawsze można otrzymać pomoc księży Jezuitów.

Opierając się na opisanej powyżej działalności Jezuitów w Czechowicach - Dziedzicach pragnę podsumować swoją pracę stwierdzeniem, iż księża Jezuici z mojego miasta swoją posługą wpływają znacznie na kulturę, niosąc pomoc, szerząc Słowo Boże, otaczając opieką i troską wszystkich potrzebujących.

Bibliografia:

1. Dombrowski R., Gass C., Hock B., Huss G., Knauer R., Muller F., Rochlitz S., Schroder R., Sonnabend H., Stinal V., Weitbrecht E. (red.): Oni zmienili świat. 4000 ludzi znanych i mniej znanych, którzy tworzyli historię. Wyd. Reader's Digest, Warszawa 2009.

2. Encyklopedia Popularna PWN. Wyd. PWN, Warszawa 1995.

3. http://dziedzictwo.ekai.pl/jezuici.

4. Kowalczyk S., Bartnik C., Dyczewski L.: Encyklopedia Katolicka. Wyd. „KUL”, Lublin 2004, t.10.

5. Nowicka E.: Świat człowieka - świat kultury. Wyd. PWN, Warszawa 2009.

E. Nowicka: Świat człowieka - świat kultury. Wyd. PWN, Warszawa 2009, s. 49;

S. Kowalczyk, C. Bartnik, L. Dyczewski: Encyklopedia Katolicka. Wyd. „KUL”, Lublin 2004, t.10, s. 191;

R. Dombrowski, C. Gass, B. Hock, G. Huss, R. Knauer, F. Muller, S. Rochlitz, R. Schroder, H. Sonnabend, V. Stinal, E. Weitbrecht (red.): Oni zmienili świat. 4000 ludzi znanych i mniej znanych, którzy tworzyli historię. Wyd. Reader's Digest, Warszawa 2009, s. 318;

Encyklopedia Popularna PWN. Wyd. PWN, Warszawa 1995, s. 341;

Encyklopedia Popularna PWN. Wyd. PWN, Warszawa 1995, s. 341;

http://dziedzictwo.ekai.pl/jezuici;

http://www.jezuici.pl/drczdz/;

Tamże;

Tamże;

Tamże;

Tamże;

http://www.jezuici.pl/drczdz/;

http://www.jezuici.pl/drczdz/;

Tamże; ;

Tamże;

Tamże;

http://www.jezuici.pl/drczdz/

Tamże;

Tamże;

Tamże;

Tamże;

http://www.jezuici.pl/drczdz/.

2

---