Glenn Doman - amerykański fizykoterapeuta, absolwent Uniwersytetu Pensylwania z 1946 roku. W latach 1947 - 1950 wraz z neurochirurgiem Temple Fay, Robertem Domanem, Carlem H. Delacato utworzył grupę badawczą pracującą nad opracowaniem skuteczniej metody rehabilitacji dla ludzi z uszkodzeniem mózgu. W 1955 roku założył Instytut Osiągania Ludzkich Możliwości w Filadelfii. W 2007 roku na Międzynarodowej Konferencji w Rimini został uhonorowany medalem Włoskiego Senatu za zasługi w dziedzinie rozwoju mózgu dziecka. Mieszkał i pracował z dziećmi ponad stu narodowości. Z dziećmi pochodzącymi zarówno z cywilizowanych, jak i najbardziej prymitywnych miejsc na świecieGlenn Doman jest twórcą metody wczesnej edukacji - metody opartej o naturalne zdolności szybkiego uczenia dzieci w wieku od 0 do 5.
Metoda Glenna Domana, często nazywana też metodą filadelfijską (Doman uważa, że w jej tworzeniu brały udział dziesiątki ludzi w ciągu ponad pięćdziesięciu lat i dlatego należy mówić o metodzie Instytutów Osiągania Ludzkich Możliwości. Dlatego też wygodnym skrótem czyniącym zadość zastrzeżeniom Glenna Domana, jest używana niekiedy nazwa „metoda filadelfijska”) narodziła się jako pomoc dla dzieci upośledzonych. Jednak może służyć wszystkim dzieciom. Przez wiele lat Glenn Doman zajmował się poszukiwaniem sposobu, w jaki można by pomóc dzieciom z uszkodzeniami mózgu. W wyniku prowadzonych poszukiwań, prób i eksperymentów doszedł do wyników, że dzieci z uszkodzeniem mózgu zaczęły dobrze czytać już w wieku trzech lat. Naturalnym wydało się więc, że trzeba spróbować nauczyć czytać także małe, zdrowe dzieci. Na szerszą skalę metodę zaczęto stosować od 1961 roku.
Z reguły naukę czytania rozpoczyna się dopiero w szkole, gdy dziecko ma już 6-7 lat. Niestety, wtedy już mózg dziecka przyswaja sobie tę umiejętność z dużymi trudnościami. Frustrację sześcio - siedmiolatka spowodowaną niepowodzeniami w nauce czytania można łatwo wyeliminować. Trzeba po prostu naukę czytania zacząć dużo wcześniej. Glenn Doman, autor opisywanej przez nas metody tak pisze w swojej książce: "Jeśli twoje dziecko ma pięć lat, to nauka czytania będzie łatwiejsza, niż gdyby miało sześć. Jeśli ma cztery, łatwiejsza niż gdyby miało pięć, a jeśli ma trzy lata, jeszcze łatwiejsze. Dwanaście miesięcy lub mniej to najlepszy wiek, aby rozpocząć, jeżeli chcesz włożyć najmniej czasu i energii w nauczenie twego dziecka czytania."
Polecane jest więc rozpoczęcie nauki czytania zanim dziecko ukończy pięć lat. Nie należy obawiać się przy tym, że skrócone zostanie dzieciństwo. Nauka jest dla dzieci przyjemnością, jeśli tylko jest ciekawa - najlepiej i najmilej uczyć się więc przez zabawę. Dzieci uwielbiają zdobywać nowe umiejętności. Do piątego roku życia głównie tego dotyczy ich cała aktywność.
Uważał, żeby nauka była zabawą proponuje, aby przestrzegać takich oto zasad gwarantujących efektywność w czytaniu:
1. Zacznij w możliwie najmłodszym wieku.
2. Bądź zawsze radosna.
3. Szanuj swoje dziecko.
4. Ucz tylko wtedy, gdy ty i twoje dziecko jesteście szczęśliwi.
5. Skończ zanim twoje dziecko chce skończyć.
6. Pokazuj materiały szybko.
7. Często wprowadzaj nowe materiały.
8. Wykonuj program systematycznie.
Program nauki czytania dzielimy na 5 etapów:
Nauka pojedynczych słów
Słowa pisane na tekturowych kartonach (wymiary 10cmx60cm).
Litery mające 8 cm wielkości - są drukowane i czerwone.
Początkowo wprowadzamy 15 słów z najbliższego otoczenia - prezentacja jednego wyrazu połączona jest z głośnym odczytaniem i trwa około 1 sekundy.
Pierwsze słowa - znane i przyjemne dla dziecka np. imiona rodzeństwa bądź rodziców czy przedmioty z otoczenia dziecka.
Najpierw wprowadzamy rzeczowniki np. rzeczy dziecka [auto, kocyk, skarpetki], sprzęty [krzesło, stół, łóżko], zwierzęta [koń, słoń, pies].
Gdy dziecko pozna około 50 rzeczowników, wprowadzamy czasowniki np. pije, siedzi.
Na samym końcu wprowadzamy przymiotniki np. ładny, duży, ciepły.
Najpierw zaczynamy od eksponowania i czytania 5 słów [około 5 sekund] 3 razy dziennie.
Każdego dnia dokładamy 1 zestaw [5 słów], aż dojdziemy do 5 zestawów słów dziennie. Wtedy wycofujemy zestaw najstarszy, na jego miejsce umieszczając nowy.
Wyrażenia dwuwyrazowe
Etap ten rozpoczynamy od wprowadzenia etykiet z nazwami kolorów.
Łączymy w pary słowa, które dziecko już przyswoiło sobie po kilku dniach ekspozycji.
Np. Mama kocha - rzeczownik +czasownik, ładny kotek - przymiotnik + rzeczownik
Proste zdania
Powoli zmniejszamy druk z 8 cm do 5 cm .
Stosujemy kombinacje wcześniej już przyswojonych słów.
Wprowadzamy słowo „jest” np. Mama jest duża.
Dziennie wprowadzamy 2 nowe zdania.
Rozbudowane zdania
Wprowadzamy przyimki: za, na, w, pod itd.
Stopniowo zmniejszamy litery do wysokości 3,5 cm .
Zwiększamy ilość słów.
Zmieniamy kolor liter z czerwonego na czarny.
Książeczki
Wykonane domowym sposobem książeczki o wymiarach 20cmx45cm.
Najlepiej gdy jest to książeczka o dziecko.
Na każdej stronie znajduje się jedno zdanie. Dobrze gdy ilustruje je zdjęcie lub obrazek.
Książeczkę czytamy 2 do 3 razy dziennie przez kilka dnia.
Z czasem możemy dodawać kolejne strony z ilustracją bądź fotografią.
Książka dla dzieci musi spełniać następujące warunki:
Powinna zawierać słownictwo od 50 do 100 słów.
Powinna mieścić nie więcej niż jedno zdanie na jednej stronie.
Litery nie mogą być mniejsze niż 2 cm .
Tekst powinien poprzedzać ilustracje i znajdować się na oddzielnej stronie. Dziecko musi odwrócić stronę by zobaczyć ilustrację
GLENN GOMAN
Amerykański Fizjoterapeuta
Głównym przedmiotem obserwacji i badań był mózg dziecka i jego rozwój. Na podstawie badań sformułowano tezę, że podłożem wszelkich zaburzeń u dzieci są uszkodzenia mózgu. Rehabilitacja ma więc polegać na oddziaływaniu na mózg.
Nauka czytania metodą Domana przebiega etapowo:
Etap I -KATEGORIE WYRAZOWE- rozpoczyna się od wprowadzenia 15 słów z najbliższego otoczenia, rodziny. Prezentacja jednego wyrazu połączona jest z głośnym odczytaniem i trwa 1 sekundę - wprowadza się 5 wyrazów (zestaw).
Należy je powtarzać 3 razy w ciągu dnia. W drugim dniu powtarzamy początkowo sesję 3 razy i dodajemy zestaw następnych pięciu słów, które pokazujemy również 3 razy dziennie. Trzeciego dnia dodajemy zestaw następnych pięciu słów. Arkusz powinien mieć wymiary 10x60cm a wielkość liter to 8cm i są one koloru czerwonego. W pierwszym etapie dziecko zapamiętuje maksimum 150 słów.
Etap II -WYRAŻENIA DWUWYRAZOWE- to czytanie wyrażeń dwuwyrazowych. Etap ten rozpoczyna wprowadzenie etykiet z nazwani kolorów. Ze słów, których wcześniej uczyliśmy dziecko, budujemy wyrażenia dwuwyrazowe, np. sok pomarańczowy, niebieski worek itp. Na tym etapie czytania potrzebujemy dodatkowych przymiotników. Najlepiej ich użyć w parach przeciwieństw, np. duże - małe, ładne - brzydkie, ciemny - jasny. Litery mają kolor czerwony ich wielkości i wielkość arkusza nie zmienia się. (tak jak w 1 etapie).
Etap III -PROSTE ZDANIA- jest to przejście od dwuwyrazowych wyrażeń do prostych zdań. Polega na włączeniu nazw czynności do wyrazu lub wyrażenia dwuwyrazowego i utworzenie krótkiego zdania np. Mama skacze. Arkusz ma wymiary 20 x 45 cm oraz czerwone litery o wysokości 5 cm.
Etap IV -ZDANIA ROZBUDOWANE- to rozbudowane zdania wyrażające bardziej złożoną myśl. Etapem poprzedzającym czytanie rozbudowanych zdań jest wprowadzenie przyimków „w”, „na”, „do” itp.
Wysokość liter ulega zmniejszeniu do 3 cm. Następuje zmiana koloru czerwonego liter na czarny.
Etap V -KSIĄŻECZKI - to książki kupowane lub wykonywane przez matkę.
Książka dla dzieci musi spełniać następujące warunki:
1. Powinna zawierać słownictwo od 50 do 100 słów.
2. Powinna mieścić nie więcej niż jedno zdanie na jednej stronie.
3. Litery nie mogą być mniejsze niż 2 cm mają kolor czarny.
4. Tekst powinien poprzedzać ilustrację i znajdować się na oddzielnej stronie. Dziecko musi przewrócić stronę, żeby zobaczyć ilustrację po przeczytaniu zdania.