Angielskie zdania warunkowe prawdopodobne (Conditional 1)
Zdania warunkowe prawdopodobne dotyczą sytuacji, w których opisujemy zdarzenie, które może nastąpić w przyszłości pod określonym warunkiem. Choć cała wypowiedź dotyczy przyszłości, część warunkowa zdania (po `if') zwykle występuje w czasie teraźniejszym, a jedynie część główna w czasie przyszłym, np.:
(1)
If you miss the coach, you will have to get a taxi.
* If you will miss the coach, you will have to get a taxi.
Jak nie zdążysz na autokar, będziesz musiał wziąć taksówkę.
(2)
If you pass
this exam, I will buy you a car.
* If you will pass this exam, I will buy you a car.
Jak zdasz ten egzamin, kupię ci samochód.
Odnosimy się tutaj do konkretnej sytuacji, która może mieć miejsce, gdy wystąpi podany warunek. Realność zajścia danej
sytuacji ocenia oczywiście autor wypowiedzi. Dlatego ostrzeżenia i porady mają często formę zdania warunkowego prawdopodobnego, np.:
(3)
If you don't stop, I'll shoot you!
Jak nie przestaniesz, zastrzelę cię!
(4)
If you don't dress up, you will get cold!
Jak się nie ubierzesz, zmarzniesz!
Gdy chcemy, by warunek wyglądał na trochę mniej realny, używamy słowa `should', np.:
(5a) If you should miss the coach, you will have to get a taxi.
Jeżeli nie zdążysz na autokar, będziesz musiał wziąć taksówkę.
W powyższym zdaniu `should' znaczy tyle, co zwrot `happen to', i może być z tym sformułowaniem stosowane wymiennie, np.:
(5b) If you happen to miss the coach, you will have to get a taxi.
Wypowiedź można także sformułować krócej, pomijając `if' i dokonując inwersji:
(5c) Should you miss the coach, you will have to get a taxi.
Ta konstrukcja często sprawdzana jest na egzaminach.
W mowie potocznej nierzadko opuszcza się `if', np.:
(6)
You do it again, I'll hit you.
(Jeśli) zrobisz tak jeszcze raz, to cię uderzę.
Jak napisaliśmy, część warunkowa zdania (po `if') zwykle jest w czasie teraźniejszym. Wyjątkiem od tej reguły są:
a) uprzejme prośby np.:
(7)
If you will cook the fish, I shall prepare salad.
Jak ty ugotujesz tę rybę, ja przygotuję sałatkę.
(8)
If you would answer the phone, I shall have some rest.
Gdybyś odebrał ten telefon, odpocząłbym sobie.
W powyższych dwóch przykładach zarówno `will' jak i `would' stanowią po prostu uprzejmą formę zaproponowania danej czynności rozmówcy. Warto zauważyć, że zdanie z użyciem `would' jest nieco bardziej uprzejme.
b) sytuacje, w których uzależniamy coś od woli osoby, z którą rozmawiamy, np.:
(9)
If she will keep on attending my classes, I will be able to teach her something.
Jeśli ona zechce nadal uczęszczać na moje zajęcia, będę mógł ją czegoś nauczyć.
(10)
If she would admit that you were wrong, I would admire her.
Gdyby przyznała, że się myliłeś, podziwiałbym ją.
W powyższych dwóch przykładach zarówno `will' jak i `would' podkreślają, że realizacja warunku zależy od woli opisywanej osoby. Należy zauważyć, że zdanie z użyciem `would' wyraża pewną wątpliwość - autor nie wierzy w możliwość realizacji warunku.
c) sytuacje, w których wyrażamy pragnienie, by coś nastąpiło:
(11)
If only it would stop snowing, I could go for a walk.
Gdyby tylko śnieg przestał padać, mógłbym pójść na spacer.
W tym przykładzie użycie `would' podkreśla pragnienie, wolę autora wypowiedzi, by śnieg przestał padać.
Trzeba jednak zapamiętać, że użycie `will' i `would' w powyższych przykładach nie odnoszą się w ogóle do czasu i są użyte jedynie dla podkreślenie możliwości dokonania wyboru przez osobę proszoną, postąpienia zgodnie z jej wolą, lub dla uwypuklenia życzenia autora wypowiedzi. Takich konstrukcji należy używać bardzo ostrożnie, w niewłaściwym kontekście mogą być bowiem błędne, podczas gdy klasycznie zbudowane zdanie warunkowe będzie poprawne także jako prośba lub pragnienie. Np.
(12)
If you (will) close the door, we shall be able to watch TV.
Jeśli (z łaski swojej) zamkniesz drzwi, będziemy mogli oglądać telewizję
.
(13)
If only it stopped snowing, I could go for a walk.
Gdyby tylko śnieg przestał padać, mógłbym pójść na spacer.
(14a) If she goes to the theater, I will be able to use the computer.
(14b) * If she will go to the theater, I will be able to use the computer.
Jak ona pójdzie do teatru, będę mógł skorzystać z komputera
.
W powyższym przykładzie nie można użyć w części warunkowej słowa `will', ponieważ nie odnosimy się do ochoty opisywanej osoby, by pójść do teatru, nie przedstawiamy jej możliwości wyboru.
W mowie zależnej w przypadku zdań warunkowych prawdopodobnych następuje normalna transformacja czasowników, np.:
(15a) `If I obtain my degree, I will start my own business', he said.
(15b) He said that if he obtained his degree, he would start his own business.
Powiedział, że gdy zdobędzie wykształcenie, zacznie własny biznes
|