FITOPATOLOGIA
CWICZENIA 1 04.10.2005
NIEINFEKCYJNE CHOROBY ROŚLIN
1.Zgorzel liści sercowych i sucha zgnilizna korzeni buraka
Objawy chorobowe występują na lisciach i korzeniach liscie pierwsze są dorodne,liscie wykształcone pod koniec wegetacji są sercowate,mniejsze,skedzierzawione,jasnozielone,pojawia się nekroza-zamieranie tkanek liścia,liscie sa pofałdowane,skrecone,kruche,szybko się łamia ,ogonki lisciowe skrecaja się do środka.
Korzeń-u nasady pojawiają się czarne plamy wewnątrz których tkanka zamirea wykrusza się,tworzą się dziury (jamy).Bor-trudno się rozprzestrzenia posiadają go liście stare i niechcą go oddać młodym.
2.Sucha wierzchołkowa zgnilizna owoców pomidora.
Wystepuje naowocach wyrosnietych ,dojrzewajacych-pojawiaja się brunatne plamy miedzy tkanką stara i nową plama zapada się czego powodem jest brak wapnia którego roślina niemoze pobrać ponieważ jest zbyt dużo magnezu.Choroba wyst gł. W szklarni.
3.Uszkodzenia herbicydowe.
Wystepują jasne plamy na tle zdrowej zieleni liścia tam gdzie padła kropla herbicydu .Uszkodzenia herbicydowe wyst. w dolnej czesci konarów gdyż tam mogą być niechcący opryskane cześci dzrewa podczas opryskiwania chwastów.
Wirozy-choroby powodowane przez wirusy(nazwa polska+lacińska+cyfra)
4.Bean mosaic virus BMV(Phaseolus virus 1)-mozaika zwykła fasoli.
Ojawy pojawiaja się bardzo wczesnie już na siewkach czynnik infekcyjny przenosi się .
Na pow. Blaszek lisciowych pojawiaja się jasne mozaikowate plamy,mozaika ta skupiona jest w srodkowej części blaszki liscia,brzegi się zawijaja pod spód-ulegaja chlorozie-żółkną wierzchołki zawijaja i skrecają,liście są zdeformowane,chore wydłużaja się .Wirusy zimuja z nasionami fasoli i innych strączkowych.Wirusy żyja tylko na żywej komórce roślinnej gdy ginie roślina ginie też wirus.
5.Bean yellow mosaic virus BYMV(Phaseolus virus2)-
mozaika żółta fasoli
Objawy ppjawiają się późnie gdy rośliny są już wyrosniete w połowie wegetacji.Wirus ten nie przenosi się z nasionami fasoli lecz z nasionami bobu,bobiku ,grochu i innych stakowych;z tych roslin przenoszony jest dalej przez mszyce.Występuja jasnozielone plamy na tle zdrowej zieleni liści.kształt lisci pozostaje niezmieniony,później całe liscie żółkną Wirusy zimuja z nasionami fasoli i innych strączkowych.Wirusy żyja tylko na żywej komórce roślinnej gdy ginie roślina ginie też wirus.
6.Cucumber mosaic virus CMV(cucumis virus 1)-mozaika
ogórka
Objawy:wystepują jasne plamy na tle zieleni liścia,zielone sa tylko nerwy reszta żółknie nazywana mozaika marmórkowatą.Mozaice towarzyszy pofałdowanie blaszki lisciowej,wyboistosc ,zostaje zniszczony chlorofil,miejsca które zaatakuje wirus nie rosna .Na owocachwyst.żółto zielone plamy.Jest to polifag czyki wyst. na wielu gatunkach roślin ok300gat.Ma wi9ele sposobów zimowania:
-z nasionami
-w kłonczach peżu
-bulwach dali
7.Apple mosaic virusAMV(Pyrus virus2)-mozaika jabłoni
Objawy:jasnozielone i żółte plamy na liściach,liśćie pofałdowane,objawy występują na całej koronie (odrżnienie od uszkodzeń herbicydowych)wirus ten zimuje w soku roslin wieloletnich,aktywność wirusa wznawia się z początkiem wegetacji,można przenieść go ze zrazami.
8.Beet mosaic virus(beta virus2)-mozaika buraka
Objawy:silnie pofałdowane liscie,porażone czesci liscia nie rosna,występuja jasne plamy na zdrowych lisciach nerwy sa przejasnione,zimuje w korzeniu buraka(roznosza go mszyce)
9.Tulip breaking virus TBV(Tulipa virus 1)-pstrosc tulipana
Wirus ten wystep[uje i najbardziej widoczny jest na czerwonych tulipanach,powoduje rozbicie barwy na płatkach,niszczy i hamuje synteze antocyjanów ,na płatkach korony pojawiaja się jasne zielono-zółte smugi i mocno bordowe plamki-nadmierna ilosc antocyjanów,smugi to brak antocyjanów.Może wystepować na roślinach i niepowodowac szkód do 20 lat,poźniej zaczyna się degradacja kwiatostanu kwiaty sa drobniejsze i pofałdowane,zimuje w cebulach.
10.Beet yellow virus TBV(Beta wirus1)-żółtaczka buraka
Objawy:cała pow.blaszki lisciowej żółknie i ulega chlorozie od góry,nerwy są ciemniejsze pojawiaja się nekrozy.Wirus ten zimuje w korzeniu buraka.
11.Tomato spotted wild virus TSWV(Lycopersicum virus 3)-brazowa plamistosć pomidora
Pomidory nie cierpia przez ten wirus jest on szkodliwy szczegulnie dla roslin ozdobnych.
Objawy chorobowe:mozaiki,nekrozy,rozległe okragłw plamy brązowienie(zamieranie tkanek)pojawia się otaśmienie lisci-jasne smugi na kwiatach ozdobnych o barwnych lisciach.Zimuje w roślinach wieloletnich.
CZYNNIKI INFEKCYJNE:
a)Glebowe:
1.Zasolenie gleby-rosl. Wiedna pojawiają się plamy roslina nie może pobierać składników pokarmowych mimo iż składniki są w glebie wyst. w formie nieprzyswajalnej .
2.pHgleby:może być zbyt wysokie lub zbyt niskie zależy to od gatunku rośli
n. pH niskie lubi borowka amerykańska gdy zaś pH jest zawysokie roslina gorzej rosnie,wiednie.
3.Składniki pokarmowe:brak lub nadmiar,goźniejszy jest ich brak np.:brak Mg,Zn-chloroza miedzy nerwami,brak K-nekroza brzegów i wierzchołków lisci,brak P-foletowienie lisci,brak N-słaby wzrost.
4.Wilgotnosć gleby brak lub nadmiar wody.Susza-roslina wiednie traci turgor zamykaja się aparaty szparkowe,niefotosyntetyzuje broni się przed utratą wody.
Nadmiar wody:woda wypiera z przestworów glebowych tlen rosliny się duszą,nie mogą oddychać
CZYNNIKI ATMOSFERYCZNE
1.Grad-szarpanie organów roslinnych,deszcz uszkadza liscie i pedy
2.Swiatło-uszkadza głownie rośliny szklarniowe,powoduje poparzenia;brak swiatła powoduje wypłonienie roślin-powstają wydłużone jasne pędy wczesną wiosną.
3.Wiatr-wysusza
4.Kwaśne deszcze
5.Metale cieżkie CO2,S
Czynniki infekcyjne-choroby występują placami tam gdzie doszło do zakarzenia i rozprzestrzeniają się dalej np.:zasolenie podłoza w szklarni choroby nieinfekcyjne występują na całej powierzchni plantacji.
CWICZENIE 2 11.10.2005
WIROZY
1.Potato leaf roll virus(solanum vurus14)-lisciozwój ziemniaka (wirus trwały przenoszony przez mszycę brzoskwiniową)
Blaszki lisciowe zwijaja się wzdłuz nerwa do środka,pokrój mniejszy miotlasty ,liscie ustawione pod ostrym kontem do łodyg,liscie szeleszcza.Powoduje nekroze wiazki przewodzacej,asymilaty gromadza się w miekiszu,liscie zwijaja się są grubsze .Blaszki lisciowe fioletowo zabarwione.Bulwy sa drobniejsze jest ich mniej.Jest wirusem trwałym pod względem przenoszenia.Przenoszony jest w ciel e mszycy brzoskwiniowo ziemniaczanej.
2.Tomato mosaic virus TomMV-mozaika pomidora.Żólta ,zielona mozaika pomidora,nitkowatość liśći pomidora.
Objawy:zielona i żółta mozaika pomidora.
Nitkowatość liści pomidora-objawy:deformacja lisci,redukcja blaszki liściowej przez wcinanie blaszki,miekisz ulega redukcji zostaje tylko nerw główny który jest skręcony i powyginany.rośliny nie kwitna jeżeli kwitną jest mniej owoców.W okresie wegetacji przenosi się przez ocieranie roslin koże zimować w nasionach,w resztkach miąższu na owocu.Wirus może przenosić się z resztkami ziemi na skrzynkach.Wirus jest trwały invitro(przez czas który wirus znajduje poza komórką nie traci swoich wlaściwości)
3.Onion yellow dwarf virus OYDV(Alium virus1)-żółta karłowatosc cebuli
Objawy:szczypior ulega spłaszczeniu,powyginany poskrecany,zmienia barwę na jasnożółta lub jasnozieloną szyjka cebuli jest grubsza od szyjek cebul zdrowych.Szyjka gruba nie jest dostatecznie sucha i podczas przechowywania wnikaja do niej bakterie powodujac rozkład gnilny.Wirus atakuje pędy nasienne nasienne sa poskręcane wydają mniej nasion.Przenosi się przez ocieranie i w aparacie gębowym mszyc.
4.Potato virus M-virus M na ziemniaku
Objawy:zmiana zabarwienia liści i ich deformacja,liście sa mniejsze drobniejsze,pomarszczone,przebarwione na kolor jasnozielony.Nie powoduje dużych strat 5-20%.Przenosi się przez ocieranie roslin,mszyce(ich aparat gebowy)zimuje w bulwach.
5.Tobaco ring spot virus TRSV
(Nicotiana virus 12)-pierscieniowa plamistość tytoniu
Objawy:plamy na blaszce liściowej zamierają.Najczesciej porażone są liście dolne i środkowej.Liście sa kruche i łamliwe.Jest wirusem nietrwałym.Przenosi się przez ocieranie,nasiona na kłujkach mszyc.Jest trwały invitro potrfi przetrwać w koloidach glebowych.
6.Plum pox virus PPV(Prunus virus7)-szarka śliwy
Poraza brzoskwinie morele ałycze.Powoduje najcięższą z chorób.Drzewa plonuja o 50%-95%mniej.W PL choroba pojawiła się w podkarpackim wojewódstwie.
Objawy:U drzew mało odpornych :wegierka ,węgierka włoska-objawy widoczne na owocach.Na lisciach wystepują chlorotyczne zmiany ustaje fotosynteza następuje spadek plonu.Drzewa chore mają jasnozielone zabarwienie liści łatwo przemarzają .Na pow. Owoców 2 tyg. Przed dojrzewaniem pojawiają się czerwono fioletowe pierścienie później brumnatnoczerwone tkanka zapada się.Miąższ jest koloru brunatnego jest oskórzasty nie nadaje się do jedzenia.Wystepują pierścienie i plamy na pestce jest wirusem nietrwałym przenosi się mechanicznie przez ocieranie i przez wegetatywne rozmnazanie wraz ze zrazami i oczkami
7.Potato virus X+Potato wirus Y(Solanum viurus 1+ Solanum viurus 2)-kędzierzawka ziemniaka
Solanum wirus1 solanum wirus2
Objawy:podobne do smugowatosci,roślina karłowa liście wykazują zachamowanie we wzroscie silnie się marszczą ,na ogonkach lisciowych i nerwach występują nekrotyczne smugi .Kompleks wirusów powoduje zmniejszenie plonów.Solanum wirus2 przenoszony jest w sposób mechaniczny i przez kłójki mszyc.Solanum wirus1przenoszony jest przez ocieranie.
8.Potato virus Y(solanum virus 2)-smugowatosć ziemniaka
Objawy:liscie szczytowe wykazuja obraz deformacji w postaci marszczenia się ,sa drobniejsze,rośliny mniejsze od roslin zdrowych,występowanie nekrotycznych smug.Rośliny mają wyglad skedzierzawiałej kepy.Wirus cieżki przenosi się przez ocieranie roslin,aparat gebowy mszyc,zimuje w bulwach
9.Beet leav curl virus BLCV(Beta virus 3)-kedzieżawka buraka
Choroba zaczyna się od srodkowych lisci-pomarszczona blaszka wyboistość,ogonki lisciowe zaginaja się ku środkowi,roslina wyglada jak niekształtna głowka sałaty,plon jest mniejszy o 60%.Wirus trwały Wektorem jest płaszczyniec burakowy który w sposób krążeniowy roznosi virusa .Źródłem są chwasty z rodziny chemopodiaceae.