INFORMACJA

Plik zawiera wszystkie trzy ustawy wymagane na pierwsze ćwiczenia.

Każda osoba powinna 1) dysponować własnym kompletem ustaw i 2) przed ćwiczeniami zapoznać się z ich treścią (odnośnie nowej ustawy o dowodach - przede wszystkim rozdziały 1, 2, 3 i 5).

Grupy ćwiczeniowe mgr. M. Brzeskiego pod koniec ćwiczeń piszą tzw. „wyjściówkę” z materiału stanowiącego przedmiot ćwiczeń.

Dz.U.06.139.993

2006-08-26 zm. Dz.U.2006.144.1043 art. 84

2006-10-01 zm. przen. Dz.U.2006.104.711 art. 9

2007-02-24 zm. Dz.U.2007.21.125 art. 3

2008-05-29 zm. Dz.U.2008.70.416 art. 2

2008-10-08 zm. Dz.U.2008.171.1056 art. 4

2008-11-15 zm. Dz.U.2008.195.1198 art. 1

2009-01-01 zm. Dz.U.2008.195.1198 art. 1

2009-02-11 zm. Dz.U.2009.22.120 art. 2

2009-05-22 zm. Dz.U.2009.69.595 art. 2

2009-06-13 zm. Dz.U.2008.220.1414 art. 15

2010-01-01 zm. Dz.U.2009.39.306 art. 1

zm. Dz.U.2009.223.1777 art. 1

2010-12-28 zm. Dz.U.2010.239.1593 art. 2

USTAWA

z dnia 10 kwietnia 1974 r.

o ewidencji ludności i dowodach osobistych

(tekst jednolity)

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Ustawa normuje sprawy ewidencji ludności i dowodów osobistych.

2. Ewidencja ludności polega na rejestracji danych o miejscu pobytu osób, o urodzeniach, dotyczących obowiązku wojskowego, zmianach stanu cywilnego, obywatelstwa, imion i nazwisk oraz o zgonach.

3. Dowód osobisty jest dokumentem:

1) stwierdzającym tożsamość osoby;

2) poświadczającym obywatelstwo polskie;

3) uprawniającym obywateli polskich do przekraczania granic państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej oraz państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, których obywatele mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi oraz na podstawie jednostronnych decyzji innych państw, uznających ten dokument za wystarczający do przekraczania ich granicy.

Art. 2. Osoba przebywająca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana wykonywać obowiązek meldunkowy określony w ustawie.

Art. 3. (uchylony).

Rozdział 2

Obowiązek meldunkowy

Art. 4. Obowiązek meldunkowy polega na:

1) zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego;

2) wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego;

3) zameldowaniu o urodzeniu dziecka;

4) zameldowaniu o zmianie stanu cywilnego;

5) zameldowaniu o zgonie osoby.

Art. 5. 1. Osoba posiadająca obywatelstwo polskie i przebywająca stale na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana zameldować się w miejscu pobytu stałego.

2. W tym samym czasie można mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego.

Art. 6. 1. Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania.

2. Miejscem pobytu stałego osoby zatrudnionej na statku żeglugi śródlądowej, zamieszkałej stale na statku, jest miejscowość, w której ma siedzibę przedsiębiorstwo żeglugowe zatrudniające tę osobę.

Art. 7. 1. Pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem.

2. Miejscem pobytu czasowego osoby zatrudnionej na statku morskim albo osoby, która w związku z wykonywaniem pracy przebywa przez określony czas w ruchomym urządzeniu mieszkalnym poza miejscem pobytu stałego, jest miejscowość, w której ma siedzibę zakład pracy zatrudniający tę osobę.

Art. 8. 1.  Osoba zameldowana na pobyt czasowy i przebywająca w tej samej miejscowości nieprzerwanie dłużej niż 3 miesiące jest obowiązana zameldować się na pobyt stały, chyba że zachodzą okoliczności wskazujące na to, iż pobyt ten nie utracił charakteru pobytu czasowego. Za okoliczności uzasadniające zameldowanie na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące uważa się w szczególności:

1) wykonywanie pracy poza miejscem pobytu stałego;

2) pobyt związany z kształceniem się, leczeniem, wypoczynkiem lub ze względów rodzinnych;

3) odbywanie czynnej służby wojskowej;

4) pobyt w zakładach karnych i poprawczych, aresztach śledczych, schroniskach dla nieletnich i zakładach wychowawczych.

2. Wątpliwości co do charakteru pobytu rozstrzyga właściwy organ gminy.

3.  W tym samym czasie można mieć tylko jedno miejsce pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące.

Art. 9. 1. Przy dopełnianiu obowiązku meldunkowego należy przedstawić dowód osobisty, a w uzasadnionych przypadkach - inny dokument pozwalający na ustalenie tożsamości.

2. (utracił moc).

2a.  Przy zameldowaniu na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące należy przedstawić potwierdzenie pobytu w lokalu osoby zgłaszającej pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące, dokonane przez właściciela lub inny podmiot dysponujący tytułem prawnym do lokalu, oraz, do wglądu, dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu tego podmiotu. Dokumentem potwierdzającym tytuł prawny do lokalu może być umowa cywilno-prawna, wypis z księgi wieczystej, decyzja administracyjna, orzeczenie sądu lub inny dokument poświadczający tytuł prawny do lokalu.

2b. Zameldowanie w lokalu służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu w tym lokalu.

3. Osoba niepełnoletnia nieposiadająca dokumentu stwierdzającego tożsamość przedstawia odpis skrócony aktu urodzenia.

4.  Osoby, którym wydano wojskowy dokument osobisty, przedstawiają ten dokument w celu zamieszczenia w nim stosownych wpisów dotyczących obowiązku meldunkowego.

5.  Przepisu ust. 4 nie stosuje się wobec funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Więziennej oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego.

Art. 9a. Za osobę nieposiadającą pełnej zdolności do czynności prawnych obowiązek meldunkowy wykonuje jej przedstawiciel ustawowy lub inna osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę w miejscu ich wspólnego pobytu.

Art. 9b. 1. Zameldowanie na pobyt stały lub czasowy następuje pod oznaczonym adresem.

2. Adres określa się przez podanie:

1) w gminach, które uzyskały status miasta - nazwy miasta (dzielnicy), ulicy, numeru domu i lokalu, nazwy województwa oraz kodu pocztowego;

2) w innych gminach - nazwy miejscowości, numeru domu i lokalu, nazwy gminy, nazwy województwa, kodu pocztowego oraz nazwy ulicy, jeżeli w miejscowości występuje podział na ulice.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do zameldowania osób przebywających stale lub czasowo na statku morskim lub żeglugi śródlądowej albo w innych ruchomych pomieszczeniach mieszkalnych.

Rozdział 3

Zameldowanie

Art. 10. 1. Osoba, która przebywa w określonej miejscowości pod tym samym adresem dłużej niż trzy doby, jest obowiązana zameldować się na pobyt stały lub czasowy najpóźniej przed upływem czwartej doby, licząc od dnia przybycia.

2. Osoba, która przybywa do zakładu hotelarskiego albo do zakładu udzielającego pomieszczenia w związku z pracą, nauką, leczeniem się lub opieką społeczną, jest obowiązana zameldować się na pobyt stały lub czasowy przed upływem 24 godzin od chwili przybycia.

Art. 11. 1. Osoba zobowiązana do zameldowania się na pobyt stały przedstawia organowi gminy właściwemu ze względu na nowe miejsce jej pobytu stałego zaświadczenie o wymeldowaniu się z poprzedniego miejsca pobytu stałego oraz zgłasza następujące dane osobowe:

1) nazwisko i imiona;

2) nazwisko rodowe;

3) nazwiska i imiona poprzednie;

4) imiona rodziców;

5) nazwiska rodowe rodziców;

6) stan cywilny;

7) imię i nazwisko małżonka oraz jego nazwisko rodowe;

8) płeć;

9) datę i miejsce urodzenia;

10) obywatelstwo;

11) numer PESEL;

12) dotyczące obowiązku wojskowego, w tym stopień wojskowy, nazwę, serię i numer wojskowego dokumentu osobistego z oznaczeniem wojskowej komendy uzupełnień;

13) adres poprzedniego miejsca pobytu stałego;

14) adres nowego miejsca pobytu stałego;

15) rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości;

16) o wykształceniu.

2. W zastępstwie osoby obowiązanej do zameldowania się czynności zgłoszenia danych może dokonać członek rodziny, opiekun ustawowy lub faktyczny albo inna osoba.

Art. 12. 1. Zameldowania na pobyt czasowy dokonuje się w sposób określony w art. 11 w miejscu tego pobytu, z jednoczesnym zgłoszeniem zamierzonego czasu jego trwania.

2. Osoba, która przedłuża pobyt czasowy w tej samej miejscowości ponad zgłoszony czas jego trwania, zmienia adres albo zmienia pobyt czasowy na stały, jest obowiązana dokonać odpowiedniego zameldowania w ciągu następnej doby.

3.  Zwalnia się od obowiązku zameldowania na pobyt czasowy dzieci do lat 7 na okres nieprzekraczający 3 miesięcy.

Art. 13. Zameldowanie na pobyt stały lub czasowy w zakładzie hotelarskim, w zakładzie udzielającym pomieszczenia w związku z pracą, nauką, leczeniem się lub opieką społeczną dokonuje się u kierownika zakładu lub upoważnionej przez niego osoby. Przepisu art. 9 ust. 2 nie stosuje się.

Art. 14.  1.  Dane dotyczące zmiany stanu cywilnego oraz innych zmian w aktach stanu cywilnego kierownik urzędu stanu cywilnego przekazuje niezwłocznie do organu gminy właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego osoby, której dane dotyczą, a w przypadku braku miejsca pobytu stałego osoby - do organu właściwego ze względu na ostatnie miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące oraz do organu, który wydał dowód osobisty.

1a.  Do przekazywania danych dotyczących zmiany imienia lub nazwiska dokonanej na podstawie ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska (Dz. U. Nr 220, poz. 1414) stosuje się przepisy tej ustawy.

2. Zgłoszenie urodzenia dziecka dokonane we właściwym urzędzie stanu cywilnego zastępuje zameldowanie. Datą zameldowania dziecka jest data sporządzenia aktu urodzenia. Zameldowania dokonuje organ gminy właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego matki dziecka lub tego z rodziców, u którego dziecko faktycznie przebywa, a w przypadku braku miejsca pobytu stałego - organ właściwy ze względu na miejsce pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące.

3.  (uchylony).

4. Zgłoszenia zmian w obywatelstwie dokonuje właściwy wojewoda. Dane o nabyciu lub utracie obywatelstwa polskiego wojewoda przekazuje niezwłocznie do organu gminy właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego osoby, której dotyczy zmiana, a w przypadku braku miejsca pobytu stałego osoby - do organu właściwego ze względu na ostatnie miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące oraz do organu, który wydał dowód osobisty.

5. Organy, o których mowa w ust. 1-4, niezwłocznie informują o zmianie danych ministra właściwego do spraw wewnętrznych, który prowadzi ewidencję ludności w formie zbioru PESEL określonego w art. 44a ust. 1 pkt 2, jeżeli osoba, której zmiana danych dotyczy, nigdy nie posiadała miejsca pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące, a numer PESEL został jej nadany.

Rozdział 4

Wymeldowanie

Art. 15. 1.  Osoba, która opuszcza miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące, jest obowiązana wymeldować się w organie gminy, właściwym ze względu na dotychczasowe miejsce jej pobytu, najpóźniej w dniu opuszczenia tego miejsca.

1a.  Osoba zobowiązana do wymeldowania się zgłasza organowi gminy właściwemu ze względu na dotychczasowe miejsce jej pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące następujące dane osobowe:

1) nazwisko i imiona;

2) nazwisko rodowe;

3) nazwiska i imiona poprzednie;

4) imiona rodziców;

5) nazwiska rodowe rodziców;

6) stan cywilny;

7) imię i nazwisko małżonka oraz jego nazwisko rodowe;

8) płeć;

9) datę i miejsce urodzenia;

10) obywatelstwo;

11) numer PESEL;

12) dotyczące obowiązku wojskowego, w tym stopień wojskowy, nazwę, serię i numer wojskowego dokumentu osobistego z oznaczeniem wojskowej komendy uzupełnień;

13) adres dotychczasowego miejsca pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 2 miesiące;

14) rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości;

15) o wykształceniu.

2.  Organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.

3.  Osoba, która wyjeżdża za granicę na okres dłuższy niż 3 miesiące, jest obowiązana zgłosić swój wyjazd oraz powrót właściwemu ze względu na miejsce pobytu stałego organowi wymienionemu w ust. 1. Zgłoszenia wyjazdu dokonuje się najpóźniej w dniu opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu, a zgłoszenia powrotu - najpóźniej przed upływem czwartej doby, licząc od dnia powrotu.

3a.  Obowiązek określony w ust. 3 nie dotyczy żołnierzy w czynnej służbie wojskowej wyjeżdżających w celach służbowych za granicę. Zameldowanie i wymeldowanie tych żołnierzy prowadzi się w sposób określony na podstawie art. 51 ust. 2.

4.  Jeżeli okres pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące odpowiada okresowi zgłoszonemu przy zameldowaniu, osoba opuszczająca miejsce tego pobytu jest zwolniona od obowiązku wymeldowania się.

5. Osobie, o której mowa w ust. 1, organ gminy wydaje zaświadczenie stwierdzające dopełnienie obowiązku wymeldowania się.

Art. 16.  1. Jeżeli okres pobytu czasowego trwającego do 3 miesięcy odpowiada okresowi zgłoszonemu przy zameldowaniu, osoba opuszczająca miejsce tego pobytu jest zwolniona od obowiązku wymeldowania się.

2. Osoba, która opuszcza miejsce pobytu czasowego trwającego do 3 miesięcy przed upływem czasu zgłoszonego przy zameldowaniu, jest obowiązana wymeldować się najpóźniej w dniu opuszczenia tego miejsca.

Art. 17. Zgłoszenie zgonu, dokonane w urzędzie stanu cywilnego zgodnie z przepisami prawa o aktach stanu cywilnego, zastępuje wymeldowanie osoby zmarłej.

Rozdział 5

Obowiązek meldunkowy wczasowiczów i turystów

Art. 18. 1. Osoba, która przybywa do domu wczasowego lub wypoczynkowego, pensjonatu, hotelu, motelu, domu wycieczkowego, pokoju gościnnego, schroniska, campingu lub na strzeżone pole biwakowe albo do innego podobnego zakładu, jest obowiązana zameldować się na pobyt czasowy przed upływem 24 godzin od chwili przybycia.

2. Zameldowania dokonuje się u kierownika zakładu lub upoważnionej przez niego osoby.

Art. 19. Osoba przebywająca w określonej miejscowości w celach turystyczno-wypoczynkowych poza zakładami określonymi w art. 18 jest zwolniona z obowiązku zameldowania się, jeżeli jej pobyt w tej miejscowości nie przekracza 30 dni.

Art. 20. Uczestnicy wycieczki organizowanej przez instytucję państwową lub społeczną, związek zawodowy albo inną organizację społeczną dokonują zameldowania się na pobyt czasowy za pośrednictwem kierownika wycieczki, który jest obowiązany z chwilą przybycia do zakładu hotelarskiego zgłosić pobyt wycieczki kierownikowi zakładu lub pracownikowi upoważnionemu do przyjmowania zgłoszeń, przedstawiając listę uczestników oraz dowód upoważniający go do kierowania wycieczką.

Art. 21. 1. Uczestnicy kolonii i obozu turystyczno-wypoczynkowego organizowanego przez instytucję państwową lub społeczną, związek zawodowy albo inną organizację społeczną dla młodzieży szkolnej i studiującej są zwolnieni od obowiązku meldunkowego, jeżeli pobyt czasowy nie przekracza 30 dni.

2. Kierownik obozu lub kolonii jest obowiązany prowadzić listę uczestników.

Art. 22. Przy wymeldowaniu się przepis art. 16 stosuje się odpowiednio.

Rozdział 6

Obowiązek meldunkowy cudzoziemców

Art. 23. Cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany wykonywać obowiązek meldunkowy na zasadach określonych w ustawie, jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej.

Art. 24. 1.  Cudzoziemiec przebywający poza zakładem hotelarskim, zakładem udzielającym pomieszczenia w związku z pracą, nauką, leczeniem się lub wypoczynkiem jest obowiązany zameldować się na pobyt czasowy najpóźniej przed upływem czwartej doby, licząc od chwili przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Jeżeli koniec terminu do dokonania obowiązku meldunkowego przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni.

Art. 25. Uczestnicy wycieczek dokonują zameldowania się na pobyt czasowy za pośrednictwem kierownika wycieczki, który jest obowiązany z chwilą przybycia wycieczki do zakładu hotelarskiego zgłosić pobyt wycieczki kierownikowi zakładu lub pracownikowi upoważnionemu do przyjmowania zgłoszeń, przedstawiając listę uczestników wycieczki oraz dokumenty uprawniające ich do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 26. 1.  Cudzoziemiec, dokonując zameldowania się na pobyt stały, zgłasza wymagane dane do zameldowania oraz przedstawia kartę pobytu wydaną w związku z udzieleniem zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, ochrony uzupełniającej, zgody na pobyt tolerowany lub nadaniem statusu uchodźcy w Rzeczypospolitej Polskiej, albo zezwolenie na osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, decyzję o nadaniu statusu uchodźcy w Rzeczypospolitej Polskiej, udzieleniu w Rzeczypospolitej Polskiej ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt tolerowany.

2.  Obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej i członek jego rodziny niebędący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, dokonujący zameldowania się na pobyt stały, zgłaszają wymagane dane do zameldowania, przy czym obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej przedstawia ważny dokument podróży lub inny ważny dokument potwierdzający jego tożsamość i obywatelstwo oraz ważny dokument potwierdzający prawo stałego pobytu, a członek jego rodziny niebędący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej - ważny dokument podróży oraz ważną kartę stałego pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej.

3.  Cudzoziemiec, dokonując zameldowania się na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące, zgłasza wymagane dane do zameldowania oraz przedstawia wizę, a w przypadku gdy wjazd cudzoziemca nastąpił na podstawie umowy przewidującej zniesienie lub ograniczenie obowiązku posiadania wizy albo cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 61 ust. 3 lub art. 71a ust. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z późn. zm.) - dokument podróży, tymczasowe zaświadczenie tożsamości cudzoziemca, kartę pobytu albo zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenie na osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub decyzję o nadaniu statusu uchodźcy w Rzeczypospolitej Polskiej, udzieleniu w Rzeczypospolitej Polskiej ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt tolerowany.

4.  Obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej i członek jego rodziny niebędący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, którzy dokonują zameldowania się na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące, zgłaszają wymagane dane do zameldowania, przy czym obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej przedstawia ważny dokument podróży lub inny ważny dokument potwierdzający jego tożsamość i obywatelstwo oraz zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela Unii Europejskiej lub, w przypadku braku zaświadczenia, składa oświadczenie o zarejestrowaniu pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a członek jego rodziny niebędący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej - ważny dokument podróży oraz ważną kartę pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej.

5.  Przepisy ust. 2 i 4 stosuje się do obywateli państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej lub państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, oraz do członków ich rodzin.

Art. 27. Od wykonywania obowiązku meldunkowego zwolnieni są pod warunkiem wzajemności szefowie i członkowie personelu przedstawicielstw dyplomatycznych oraz urzędów konsularnych państw obcych, łącznie z członkami ich rodzin pozostającymi z nimi we wspólnocie domowej, a także inne osoby na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych, z wyjątkiem cudzoziemców mających stałe miejsce pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 28. Do cudzoziemców nie mają zastosowania przepisy art. 18-21.

Rozdział 7

Obowiązki właścicieli domów i lokali oraz innych podmiotów dysponujących tytułem prawnym do lokalu, a także dozorców i administratorów domów, sołtysów oraz zakładów pracy

Art. 29. 1.  Właściciel lub inny podmiot dysponujący tytułem prawnym do lokalu jest obowiązany potwierdzić fakt pobytu osoby zgłaszającej pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące w tym lokalu. Potwierdzenia faktu pobytu osoby w lokalu dokonuje się na formularzu meldunkowym w formie czytelnego podpisu z oznaczeniem daty jego złożenia.

2. Osoby wymienione w ust. 1 są obowiązane do zawiadamiania właściwego organu gminy o stałym lub czasowym pobycie innej osoby w ich lokalach (pomieszczeniach) oraz o opuszczeniu przez nią tego lokalu (pomieszczenia), jeżeli osoba ta nie dopełniła obowiązku meldunkowego. Zawiadomienie powinno być dokonane niezwłocznie po upływie terminu określonego do wykonania obowiązku meldunkowego.

Art. 30. 1. Dozorca domu, a jeżeli nie ma dozorcy - administrator domu, a jeżeli nie ma administratora - właściciel domu jest obowiązany zawiadomić właściwy organ wymieniony w art. 11 ust. 1 o niedopełnieniu obowiązku zameldowania lub wymeldowania się przez osobę przebywającą w tym domu.

2. Na terenie wsi obowiązek określony w ust. 1 ciąży również na sołtysie.

3. Przepis art. 29 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 31. 1. Zakład pracy jest obowiązany sprawdzić przy zatrudnieniu osoby w tym zakładzie, czy dopełniła ona obowiązku meldunkowego.

2. O niedopełnieniu przez tę osobę obowiązku meldunkowego zakład pracy jest obowiązany zawiadomić niezwłocznie właściwy organ wymieniony w art. 11 ust. 1.

Rozdział 7a

Nadawanie numeru Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL)

Art. 31a. 1. Numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, zwany w niniejszej ustawie "numerem PESEL", jest to 11-cyfrowy, stały symbol numeryczny, jednoznacznie identyfikujący osobę fizyczną, w którym sześć pierwszych cyfr oznacza datę urodzenia (rok, miesiąc, dzień), kolejne cztery - liczbę porządkową i płeć osoby, a ostatnia jest cyfrą kontrolną służącą do komputerowej kontroli poprawności nadanego numeru ewidencyjnego.

2.  Numer PESEL nadaje minister właściwy do spraw wewnętrznych w formie czynności materialno-technicznej.

3. Numer PESEL nadaje się:

1) obywatelom polskim zameldowanym na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące, a także osobom ubiegającym się o wydanie dowodu osobistego;

2) cudzoziemcom zameldowanym na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące na podstawie art. 26 ustawy;

3) obywatelom polskim i cudzoziemcom, którzy podlegają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu, z wyłączeniem osób, którym nadano ten numer na podstawie pkt 1 i 2;

4) obywatelom polskim zamieszkałym za granicą, ubiegającym się o wydanie paszportu.

4. Nadanie numeru PESEL następuje, w przypadku osób:

1) o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 2 - na wniosek właściwego organu gminy;

2) o których mowa w ust. 3 pkt 3 - na wniosek płatnika składek ubezpieczeniowych;

3) o których mowa w ust. 3 pkt 4 - na wniosek polskiego konsula.

Art. 31b. 1.  Minister właściwy do spraw wewnętrznych może nadać numer PESEL osobom innym niż wymienione w art. 31a ust. 3 na ich pisemny wniosek, jeżeli odrębne przepisy przewidują potrzebę posiadania numeru PESEL przez te osoby.

2.  Osoby, o których mowa w ust. 1, składają umotywowany pisemny wniosek o nadanie numeru PESEL bezpośrednio do ministra właściwego do spraw wewnętrznych, wraz z odpisem skróconym aktu urodzenia, a w przypadku osób, które wstąpiły w związek małżeński - wraz z odpisem skróconym aktu małżeństwa opatrzonym adnotacją o aktualnie używanym nazwisku.

3. Wniosek o nadanie numeru PESEL powinien zawierać następujące dane:

1) nazwisko i imiona;

2) nazwisko rodowe;

3) imiona rodziców;

4) nazwisko rodowe matki;

5) płeć;

6) datę i miejsce urodzenia;

7) obywatelstwo;

8) adres i miejsce pobytu stałego lub czasowego;

9) rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości.

4.  Minister właściwy do spraw wewnętrznych może, na umotywowany pisemny wniosek organów, o których mowa w art. 31a ust. 4, i osób, o których mowa w art. 31b ust. 1, zmienić numer PESEL.

5. Numer PESEL podlega zmianie w przypadku:

1) sprostowania daty urodzenia osoby, dla której był nadany;

2) sprostowania oznaczenia lub zmiany płci osoby, dla której był nadany;

3) sporządzenia nowego aktu urodzenia stosownie do przepisów ustawy z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688);

4) stwierdzenia faktu wprowadzenia w błąd organu co do tożsamości osoby, dla której był nadany.

6. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio do zmiany numeru PESEL.

Art. 31c.  Minister właściwy do spraw wewnętrznych powiadamia o nadaniu numeru PESEL organy, o których mowa w art. 31a ust. 4, oraz wnioskodawców, o których mowa w art. 31b ust. 1.

Rozdział 8

Dowód osobisty

Art. 32. (uchylony).

Art. 33. Dowodu osobistego nie wolno zatrzymywać, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.

Art. 34. 1. Osoba będąca obywatelem polskim i zamieszkała w Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana posiadać dowód osobisty:

1) od ukończenia 18 roku życia;

2) od ukończenia 15 roku życia, jeżeli pozostaje w stosunku pracy lub nie zamieszkuje wspólnie z osobami, pod których władzą rodzicielską lub opieką się znajduje, albo nie pozostaje pod władzą rodzicielską lub opieką.

2. Osoba będąca obywatelem polskim ma prawo otrzymać dowód osobisty od ukończenia 13 roku życia.

3. Na uzasadniony wniosek rodziców lub opiekunów dowód osobisty może być wydany osobie, która nie ukończyła 13 roku życia.

Art. 35. (uchylony).

Art. 36. 1. Dowód osobisty jest ważny 10 lat od daty jego wydania.

2. Dowód osobisty wydany osobie, która nie ukończyła 18 roku życia, jest ważny 5 lat od daty jego wydania.

3. Dowód osobisty wydany osobie, która ukończyła 65 rok życia, jest ważny na czas nieoznaczony, jeżeli osoba ta zwróciła się o wydanie dowodu osobistego z takim terminem ważności.

Art. 36a.  (uchylony).

Art. 37.  1. W dowodzie osobistym zamieszcza się następujące dane:

1) nazwisko, nazwisko rodowe i imię (imiona);

2) imiona rodziców;

3) datę i miejsce urodzenia;

4) adres miejsca zameldowania na pobyt stały, a w razie jego braku zameldowania na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; w przypadku braku zameldowania na pobyt stały albo pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące danych o adresie nie zamieszcza się;

5) płeć, wzrost w centymetrach i kolor oczu;

6) numer PESEL;

7) nazwę organu wydającego dowód osobisty, datę wydania i termin ważności;

8) serię i numer dowodu osobistego.

2. Dowód osobisty zawiera również wizerunek twarzy oraz podpis jego posiadacza. W przypadku gdy złożenie podpisu przez posiadacza dowodu osobistego nie jest możliwe, podpisu nie zamieszcza się.

3. W dowodzie osobistym wydanym osobie, która nie ukończyła 13 roku życia, nie zamieszcza się podpisu posiadacza dokumentu.

4. Dane zawarte w dowodzie osobistym przeznaczone do odczytania maszynowego oraz dane zawarte w numerze PESEL, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, nie mogą obejmować innych danych osobowych niż określone w ust. 1 pkt 1-5 i 7.

Art. 38. (uchylony).

Art. 39. (uchylony).

Art. 40.  1. Posiadacz dowodu osobistego ma obowiązek wymienić ten dokument w razie:

1) zmiany danych, które zamieszcza się w dowodzie osobistym;

2) uszkodzenia dowodu osobistego lub zaistnienia innej okoliczności utrudniającej ustalenie tożsamości osoby;

3) upływu terminu ważności dowodu osobistego.

2. O wymianę dowodu osobistego należy wystąpić:

1) w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 - w terminie do 14 dni od dnia doręczenia osobie obowiązanej do posiadania dowodu osobistego ostatecznej decyzji administracyjnej lub prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzających zmianę danych albo od dnia sporządzenia aktu małżeństwa stwierdzającego zmianę nazwiska, a w przypadku małżeństwa zawartego przed konsulem lub organem zagranicznym - od dnia doręczenia odpisu aktu małżeństwa;

2) w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2 - niezwłocznie;

3) w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3 - nie później niż na 30 dni przed upływem terminu ważności dokumentu.

3. W przypadku obywateli polskich przebywających za granicą termin, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, wynosi 3 miesiące.

Art. 41. (uchylony).

Art. 42.  1. Osoba, która utraciła dowód osobisty, jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym najbliższy organ gminy lub właściwą ze względu na miejsce pobytu polską placówkę konsularną. Organy te wydają zaświadczenie o utracie dowodu osobistego, ważne do czasu wydania nowego dokumentu, oraz powiadamiają o tym przy użyciu dostępnych środków, w szczególności telefaksu lub poczty elektronicznej, organ, który wydał dowód osobisty, w celu unieważnienia dokumentu.

2. Osoba, która utraciła dowód osobisty, jest obowiązana wystąpić niezwłocznie o wydanie nowego dokumentu do właściwego organu gminy.

3. Osoba, która znalazła dowód osobisty innej osoby, jest obowiązana niezwłocznie przekazać ten dokument najbliższemu organowi gminy, Policji lub innemu organowi administracji publicznej. Organy te przekazują niezwłocznie dowód osobisty organowi, który go wydał, w celu unieważnienia dokumentu.

4. Osoba, która znalazła dowód osobisty innej osoby, może, bez zbędnej zwłoki, przekazać ten dokument posiadaczowi dowodu osobistego. W tym przypadku posiadacz dokumentu może również zawiadomić organy, o których mowa w ust. 1, o utracie dowodu osobistego, w celu jego unieważnienia.

5. W razie znalezienia własnego dowodu osobistego zgłoszonego jako utracony należy niezwłocznie zwrócić go organowi, który wydał ten dokument.

6. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie, jest obowiązana zwrócić niezwłocznie dowód osobisty organowi, który wydał ten dokument, albo właściwej ze względu na miejsce jej pobytu polskiej placówce konsularnej.

Art. 43.  1. Dowód osobisty podlega unieważnieniu:

1) z dniem zawiadomienia o jego utracie, zniszczeniu lub z dniem przekazania przez osobę trzecią znalezionego dowodu osobistego;

2) z dniem utraty obywatelstwa polskiego przez jego posiadacza;

3) z dniem zgonu jego posiadacza;

4) z dniem odbioru dowodu osobistego wydanego w miejsce poprzedniego, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w pkt 1 i 6;

5) po upływie 3 miesięcy od zaistnienia okoliczności, o których mowa w art. 40 ust. 1 pkt 1, w przypadku niezłożenia przez posiadacza dowodu osobistego wniosku o jego wymianę;

6) z dniem upływu ważności dowodu osobistego.

2. W przypadku obywateli polskich przebywających za granicą termin, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, wynosi 4 miesiące.

3. Unieważnienie dowodu osobistego w przypadkach, o których mowa w ust. 1, następuje w formie czynności materialno-technicznej.

4. Dowód osobisty wydany z naruszeniem przepisów ustawy podlega unieważnieniu w drodze decyzji administracyjnej oraz obowiązkowi zwrotu z dniem uprawomocnienia się tej decyzji.

Art. 44.  Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzór wniosku o wydanie dowodu osobistego, wzór dowodu osobistego oraz wzór zaświadczenia o utracie dowodu osobistego,

2) tryb postępowania w sprawie wydania dowodu osobistego,

3) dokumenty wymagane do otrzymania dowodu osobistego,

4) tryb postępowania w sprawach unieważniania, zwrotu, utraty oraz wymiany dowodu osobistego

- mając na względzie sprawność prowadzonego postępowania oraz zapewnienie ochrony przetwarzanych danych.

Rozdział 8a

Prowadzenie ewidencji ludności i ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych

Art. 44a. 1.  Ewidencję ludności prowadzi się w systemie teleinformatycznym na podstawie danych osobowych zgłoszonych przy wykonywaniu obowiązku meldunkowego oraz zgłoszeń, o których mowa w art. 14 oraz w art. 17, w formie:

1) zbiorów meldunkowych jako:

a) zbioru danych stałych mieszkańców,

b) zbioru danych byłych mieszkańców,

c) zbioru danych obywateli polskich i cudzoziemców zameldowanych na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące,

d) zbioru danych obywateli polskich i cudzoziemców zameldowanych na pobyt czasowy trwający do 3 miesięcy,

2) zbioru danych osobowych PESEL, zwanego dalej "zbiorem PESEL", uzyskanych w związku z nadawaniem numeru PESEL na podstawie zbiorów meldunkowych, o których mowa w pkt 1 lit. a-c.

2. W zbiorze danych stałych mieszkańców gromadzone są następujące ich dane:

1) nazwisko i imiona;

2) nazwisko rodowe;

3) nazwiska i imiona poprzednie;

4) imiona i nazwiska rodowe rodziców;

5) data i miejsce urodzenia;

6) stan cywilny;

7) numer aktu urodzenia i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, który ten akt sporządził;

8) płeć;

9) numer PESEL;

10) obywatelstwo (data nabycia obywatelstwa polskiego, data utraty obywatelstwa polskiego);

11) imię i nazwisko rodowe małżonka oraz jego numer PESEL;

12) data zawarcia związku małżeńskiego, numer aktu małżeństwa i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, który ten akt sporządził, data rozwiązania związku małżeńskiego, sygnatura akt i oznaczenie sądu, który rozwiązał małżeństwo, data zgonu małżonka, numer aktu zgonu i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, który ten akt sporządził;

13) adres i data zameldowania na pobyt stały;

14) poprzednie adresy zameldowania na pobyt stały wraz z określeniem okresu zameldowania;

15) adres zameldowania na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące wraz z określeniem okresu zameldowania;

16) tryb wymeldowania;

17) stopień wojskowy, nazwa, seria i numer wojskowego dokumentu osobistego oraz oznaczenie wojskowej komendy uzupełnień, w której ewidencji osoba pozostaje;

18) seria i numer aktualnego dowodu osobistego oraz serie i numery poprzednich dowodów osobistych, daty ich wydania i daty ważności oraz oznaczenie organów wydających;

19) seria i numer karty pobytu wydanej w związku z udzieleniem zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, ochrony uzupełniającej, zgody na pobyt tolerowany lub nadaniem statusu uchodźcy w Rzeczypospolitej Polskiej, data jej wydania, data ważności oraz oznaczenie organu, który ją wydał;

20) seria i numer dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu, data wydania, data ważności oraz oznaczenie organu, który go wydał,

21) seria i numer karty stałego pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej, data wydania, data ważności oraz oznaczenie organu, który ją wydał.

3. W zbiorze danych byłych mieszkańców gromadzone są:

1) ich dane, o których mowa w ust. 2;

2) data wymeldowania;

3) data zgonu oraz numer aktu zgonu i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, który akt sporządził.

4. W zbiorze danych osób, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. c, gromadzone są:

1) dane, o których mowa w ust. 2 pkt 1-6, 9-11, 13, 15 i 17-21;

2) seria i numer karty pobytu wydanej w związku z udzieleniem zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, data jej wydania, data ważności oraz oznaczenie organu, który ją wydał;

3) data wydania, seria i numer zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu obywatela Unii Europejskiej oraz oznaczenie organu, który je wydał,

4) seria i numer karty pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej, data wydania, data ważności oraz oznaczenie organu, który ją wydał,

5) seria i numer tymczasowego zaświadczenia tożsamości cudzoziemca, data jego wydania, data ważności oraz oznaczenie organu, który je wydał.

5. W zbiorze danych, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. d, gromadzone są:

1) dane, o których mowa w ust. 2 pkt 1, 5, 13, 18, 19-21 i w ust. 4 pkt 2-5;

2) adres pobytu czasowego oraz zamierzony czas jego trwania.

6.  W zbiorze meldunkowym, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. d, zamieszcza się także datę przekroczenia granicy zgłoszoną przez cudzoziemca przy dopełnianiu obowiązku meldunkowego.

7. W zbiorze PESEL gromadzone są dane, o których mowa w ust. 2, ust. 3 pkt 3 i ust. 4 pkt 2-5.

Art. 44b. 1.  Zbiór danych osób przebywających w obiektach, o których mowa w art. 13, art. 18 ust. 1 i art. 20, prowadzi się w formie książki zameldowań lub w systemie teleinformatycznym.

2. W zbiorze, o którym mowa w ust. 1, gromadzi się następujące dane osobowe:

1) nazwisko i imię;

2) imiona rodziców;

3) datę i miejsce urodzenia;

4) adres miejsca pobytu stałego;

5) datę przybycia i zamierzony czas trwania pobytu;

6) oznaczenie dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość, a w tym numer i serię, datę jego wydania, datę ważności oraz oznaczenie organu, który go wydał.

Art. 44c. 1.  Organy prowadzące ewidencję ludności są obowiązane do niezwłocznej aktualizacji każdej zmiany danych osobowych zawartych w zbiorach meldunkowych oraz w zbiorze PESEL.

2.  Dane do aktualizacji zbioru PESEL przekazuje się na informatycznym nośniku danych lub w drodze teletransmisji w formie dokumentu elektronicznego z aktualnego programu informatycznego.

3. Wojskowi komendanci uzupełnień obowiązani są do bezzwłocznej aktualizacji danych dotyczących obowiązku wojskowego.

Art. 44d. 1. Organy, o których mowa w art. 46, są obowiązane do wzajemnego przekazywania danych zawartych w prowadzonych przez siebie zbiorach.

2.  Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb przekazywania danych pomiędzy organami, o których mowa w art. 46, oraz powiadamiania o nadaniu numeru PESEL organów, o których mowa w art. 31a ust. 4, oraz wnioskodawcy, o którym mowa w art. 31b ust. 1, uwzględniając potrzebę zapewnienia ochrony danych zawartych w zbiorach.

Art. 44e.  1. Organy gmin, na podstawie danych zgłoszonych przy ubieganiu się o wydanie lub wymianę dowodu osobistego, a także danych uzyskanych w związku z realizacją obowiązków, o których mowa w art. 14 oraz art. 42, prowadzą ewidencje wydanych i unieważnionych dowodów osobistych.

2. Ewidencje, o których mowa w ust. 1, prowadzi się w formie elektronicznej, a dane osobowe z tych ewidencji mogą być przetwarzane elektronicznie.

3. Ewidencje, o których mowa w ust. 1, zawierają następujące dane:

1) nazwisko i imię (imiona);

2) nazwisko rodowe;

3) imię ojca;

4) imię i nazwisko rodowe matki;

5) datę i miejsce urodzenia;

6) numer PESEL;

7) płeć, wzrost w centymetrach i kolor oczu;

8) wizerunek twarzy oraz podpis posiadacza dowodu osobistego lub informację o braku możliwości złożenia podpisu;

9) adres miejsca pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

10) serię i numer aktualnego i poprzednich dowodów osobistych, daty ich wydania, daty odbioru przez posiadacza, daty ważności, oznaczenie organu, który je wydał, daty i przyczyny unieważnienia poprzednich dowodów osobistych.

4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych prowadzi w formie elektronicznej ogólnokrajową ewidencję wydanych i unieważnionych dowodów osobistych, zawierającą dane dotyczące dowodów osobistych wydanych po dniu 31 grudnia 2000 r., stanowiącą zbiory danych zgromadzonych w ewidencjach, o których mowa w ust. 1. W ogólnokrajowej ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych zamieszcza się ponadto dane o utraconych niespersonalizowanych blankietach dowodów osobistych, wyszczególniając serie i numery tych blankietów.

5. Organy gmin są obowiązane do przekazywania ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych danych niezbędnych do prowadzenia ewidencji, o której mowa w ust. 4.

6. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, terminy i tryb przekazywania przez organy gmin danych z ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych, uwzględniając bezpieczeństwo przekazywanych danych.

Art. 44f.  Dane do ogólnokrajowej ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych organy gminy przekazują bezpośrednio ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych w drodze teletransmisji danych, w formie dokumentu elektronicznego z aktualnego programu informatycznego dostosowanego do wymogów PESEL.

Rozdział 8b

Udostępnianie danych osobowych ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych

Art. 44g. 1.  Organy prowadzące zbiory meldunkowe, zbiór PESEL oraz ewidencje wydanych i unieważnionych dowodów osobistych, na wniosek zainteresowanej osoby, złożony w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej, są zobowiązane wydać zaświadczenie zawierające pełny odpis przetworzonych danych dotyczących tej osoby. Zaświadczenie jest przekazywane w formie odpowiadającej złożonemu wnioskowi.

2. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, może mieć formę wydruku z aktualnego programu informatycznego.

Art. 44h.  1. Dane ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych udostępnia się, o ile są one niezbędne do realizacji ich ustawowych zadań, następującym podmiotom:

1) organom administracji publicznej, sądom i prokuraturze;

2) Policji, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Służbie Celnej, Żandarmerii Wojskowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Biuru Ochrony Rządu, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Szefowi Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych i strażom gminnym (miejskim);

3) organom kontroli skarbowej i wywiadu skarbowego;

4) państwowym i komunalnym jednostkom organizacyjnym oraz innym podmiotom - w zakresie niezbędnym do realizacji zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach;

5) Polskiemu Czerwonemu Krzyżowi - w zakresie danych osób poszukiwanych.

2. Dane, o których mowa w ust. 1, mogą być udostępnione:

1) osobom i jednostkom organizacyjnym - jeżeli wykażą w tym interes prawny;

2) jednostkom organizacyjnym - jeżeli po ich wykorzystaniu w celach badawczych, statystycznych, badania opinii publicznej lub rynku, dane te zostaną poddane takiej modyfikacji, która nie pozwoli na ustalenie tożsamości osób, których dane dotyczą;

3) innym osobom i podmiotom - jeżeli uwiarygodnią one interes faktyczny w otrzymaniu danych i za zgodą osób, których dane dotyczą.

3. Dane ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych udostępnia się na wniosek zainteresowanego podmiotu złożony w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Dane są przekazywane w formie odpowiadającej złożonemu wnioskowi.

4. Dane udostępnione na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3, nie mogą być wykorzystane w innym celu niż wskazany w tym wniosku.

5. Podmiotom, o których mowa w ust. 1, dane można udostępniać za pomocą urządzeń teletransmisji danych, po złożeniu jednorazowego, uproszczonego wniosku, jeżeli spełnią łącznie następujące warunki:

1) posiadają urządzenia umożliwiające identyfikację osoby uzyskującej dane w systemie oraz zakresu, daty i celu ich uzyskania;

2) posiadają zabezpieczenia techniczne i organizacyjne uniemożliwiające wykorzystanie danych niezgodnie z celem ich uzyskania;

3) uzyskanie danych jest uzasadnione specyfiką lub zakresem wykonywanych zadań albo prowadzonej działalności.

6. Podmiotom, o których mowa w ust. 1 i ust. 2 pkt 1, można udostępniać za pomocą urządzeń teletransmisji danych, w drodze weryfikacji, dane dotyczące adresu i dowodów osobistych w oparciu o dane zawarte w zbiorze PESEL oraz ogólnokrajowej ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych. Warunkiem udostępniania danych w tym trybie jest spełnienie łącznie wymagań określonych w ust. 5, złożenie jednorazowego wniosku i uzyskanie zgody, wydanej na podstawie art. 44i ust. 4.

7. Udostępnienie danych w drodze weryfikacji, o której mowa w ust. 6, polega na porównaniu przekazanych danych z danymi ze zbioru PESEL lub ogólnokrajowej ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych. Wynikiem udostępnienia danych w tym trybie jest potwierdzenie zgodności przekazanych danych albo raport niezgodności danych.

8. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzór wniosku o udostępnienie danych z ewidencji ludności, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych, o którym mowa w ust. 3,

2) wzór uproszczonego wniosku o udostępnienie danych z ewidencji ludności, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych, o którym mowa w ust. 5,

3) wzór wniosku o udostępnienie danych z ewidencji ludności, zbioru PESEL oraz ogólnokrajowej ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych, o którym mowa w ust. 6

- uwzględniając konieczność wykazania przez podmioty, o których mowa w ust. 2 pkt 1, interesu prawnego w uzyskaniu danych oraz wymagania, o których mowa w ust. 5.

9. Udostępnienie danych ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych następuje:

1) dla podmiotów, o których mowa w ust. 1 - nieodpłatnie;

2) dla podmiotów, o których mowa w ust. 2 - odpłatnie, po dołączeniu dowodu opłaty do wniosku o udostępnienie danych.

10. Osoby i jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 2 pkt 1, są zwolnione z opłat w przypadku udostępnienia im ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych danych niezbędnych do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia.

11. Opłaty pobrane za udostępnienie danych stanowią dochód budżetu państwa.

12. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1) wysokość oraz sposób uiszczania opłat za jednostkowe udostępnienie danych ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL, ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych oraz za udostępnianie danych za pomocą urządzeń teletransmisji danych, w drodze weryfikacji, o którym mowa w ust. 6,

2) sposób obliczania wysokości oraz sposób uiszczania opłaty za udostępnianie danych podmiotom, o których mowa w ust. 2 pkt 2

- uwzględniając, że wysokość opłat powinna być zróżnicowana w zależności od sposobu i zakresu udostępniania danych.

Art. 44i.  1. Dane ze zbiorów meldunkowych oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych udostępnia organ gminy.

2. Dane ze zbiorów meldunkowych w odniesieniu do województwa udostępnia wojewoda.

3. Dane ze zbioru PESEL oraz ogólnokrajowej ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych udostępnia minister właściwy do spraw wewnętrznych.

4. O udostępnieniu danych za pomocą urządzeń teletransmisji danych rozstrzyga właściwy organ, w drodze decyzji administracyjnej.

5. Organ rozpatrujący wniosek odmawia, w drodze decyzji administracyjnej, udostępnienia danych osobowych, jeżeli udostępnienie danych spowodowałoby naruszenie dóbr osobistych osoby, której dane dotyczą, lub innych osób.

6. Podmiotom, które nie spełniają warunków określonych w art. 44h ust. 2 pkt 1 lub ust. 5, minister właściwy do spraw wewnętrznych odmawia udostępnienia danych w drodze weryfikacji albo cofa zgodę na ich udostępnienie w drodze weryfikacji.

7. Odmowa udostępnienia danych albo cofnięcie zgody na ich udostępnienie, o których mowa w ust. 6, następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Art. 44j.  1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może przeprowadzać kontrolę podmiotów, które korzystają z dostępu do danych za pomocą udostępniania danych w drodze weryfikacji, w zakresie spełniania przez te podmioty warunków, o których mowa w art. 44h ust. 2 pkt 1 lub ust. 5.

2. Kontrola może być przeprowadzana jako planowa albo doraźna.

3. Kontrola jest przeprowadzana w siedzibie podmiotu kontrolowanego oraz w miejscach i w czasie wykonywania jego zadań, a jeżeli wymaga tego dobro kontroli, również w dniach wolnych od pracy i poza godzinami pracy.

4. Kontrolę przeprowadza upoważniony przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych pracownik urzędu obsługującego tego ministra, na podstawie imiennego upoważnienia oraz legitymacji służbowej lub dowodu osobistego.

5. Pracownik, o którym mowa w ust. 4, przeprowadzając kontrolę, może żądać od podmiotu kontrolowanego:

1) okazania dokumentów potwierdzających uprawnienie do przetwarzania danych, które przekazał w celu weryfikacji;

2) okazania urządzeń służących do teletransmisji danych;

3) zapewnienia warunków i środków niezbędnych do przeprowadzenia kontroli, w tym swobodnego dostępu do pomieszczeń.

6. Podmiot kontrolowany w zakresie spełnienia warunków, o których mowa w art. 44h ust. 2 pkt 1 lub ust. 5, jest obowiązany udostępnić dokumenty i urządzenia, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, oraz zapewnić warunki i środki niezbędne do przeprowadzenia kontroli, w tym swobodny dostęp do pomieszczeń.

7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób przeprowadzania kontroli korzystania z dostępu do danych za pomocą teletransmisji danych, w drodze weryfikacji,

2) wzór upoważnienia do przeprowadzania kontroli,

3) wzór protokołu kontroli

- biorąc pod uwagę wymagania związane z koniecznością wykazania przez podmioty, o których mowa w art. 44h ust. 2 pkt 1, interesu prawnego w uzyskaniu danych oraz wymagania, o których mowa w art. 44h ust. 5.

Rozdział 9

Właściwość organów

Art. 45. 1. Dowód osobisty wydaje właściwy organ gminy. W rozumieniu niniejszej ustawy organem gminy jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

2. Właściwość miejscową organu, o którym mowa w ust. 1, ustala się według miejsca pobytu stałego osoby ubiegającej się o wydanie dowodu osobistego, a w razie braku takiego miejsca - według ostatniego miejsca pobytu stałego tej osoby.

3. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej organu w sposób wskazany w ust. 2, dowód osobisty wydaje organ gminy właściwy dla obszaru dzielnicy Śródmieście w m. st. Warszawie.

4.  Dowód osobisty unieważnia organ gminy, który wydał ten dokument, a w przypadku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 4 - organ gminy, który wydał dowód osobisty w miejsce poprzedniego.

Art. 46. 1.  Ewidencja ludności jest prowadzona w systemie teleinformatycznym przez:

1) ministra właściwego do spraw wewnętrznych - w formie zbioru PESEL;

2) wojewodę - w formie wojewódzkich zbiorów meldunkowych, określonych w art. 44a ust. 1 pkt 1 lit. a-c;

3) organy gminy - w formie gminnych zbiorów meldunkowych.

2. Zbiór, o którym mowa w art. 44b, prowadzi kierownik zakładu lub osoba przez niego upoważniona.

Art. 47. 1. Organ gminy prowadzący ewidencję ludności jest obowiązany na podstawie zgłoszenia dokonać zameldowania lub wymeldowania przez zarejestrowanie danych dotyczących osoby i miejsca jej pobytu, jak również innych zdarzeń objętych obowiązkiem meldunkowym.

2. Jeżeli zgłoszone dane budzą wątpliwości, o dokonaniu zameldowania lub wymeldowania rozstrzyga właściwy organ gminy.

3. Organ gminy prowadzący ewidencję ludności współpracuje z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych.

Art. 48. Organ gminy może żądać od osoby, której dotyczy obowiązek meldunkowy, przedstawienia w określonym terminie danych niezbędnych do zaktualizowania ewidencji ludności.(uchylony).

Art. 49.  (uchylony).

Art. 50. 1.  Minister właściwy do spraw wewnętrznych sprawuje zwierzchni nadzór nad wykonywaniem obowiązków określonych w ustawie.

2. Wojewodowie sprawują nadzór nad działalnością organów gmin w zakresie realizacji obowiązków określonych w ustawie.

3. Wojewoda jest organem odwoławczym od orzeczeń administracyjnych wydanych przez organy gminy na podstawie ustawy.

Art. 51.  1.  Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób zgłaszania i przyjmowania danych niezbędnych do zameldowania i wymeldowania, sposób prowadzenia ewidencji ludności i ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych, wzory formularzy zgłoszeń meldunkowych oraz wzór wniosku o nadanie numeru PESEL, uwzględniając w szczególności sposób wykonywania obowiązku meldunkowego za osobę niepełnoletnią, przez cudzoziemca oraz osoby przebywające stale lub czasowo na statku morskim lub żeglugi śródlądowej albo w innych ruchomych pomieszczeniach mieszkalnych, potrzebę zapewnienia ochrony danych zawartych w ewidencji ludności i ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych, a także zakres danych zgłaszanych przy zameldowaniu i objętych wnioskiem o nadanie numeru PESEL oraz danych niezbędnych do ustalenia obowiązku wojskowego.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, określi, w drodze rozporządzenia, zakres i sposób zameldowania oraz wymeldowania żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, a także sposób prowadzenia ewidencji ludności w budynkach pozostających w zarządzie organów wojskowych, uwzględniając potrzeby wynikające z konieczności zapewnienia ochrony informacji niejawnych.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może w celu zapewnienia porządku i bezpieczeństwa publicznego, a także zwalczania klęsk żywiołowych i zagrożenia bezpieczeństwa państwa wprowadzić, w drodze rozporządzenia, na czas określony obowiązek zameldowania się z chwilą przybycia do danej miejscowości oraz obowiązek zgłoszenia wyjazdu z danej miejscowości, uwzględniając określenie szczegółowego sposobu i terminu zameldowania osób oraz zakres danych, jakie powinny być zgłoszone przy zameldowaniu lub wymeldowaniu.

Art. 52. Organy gminy wykonują zadania określone w ustawie jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.

Rozdział 10

Przepisy karne

Art. 53. (uchylony).

Art. 54. (uchylony).

Art. 55.  1. Kto:

1) uchyla się od obowiązku posiadania lub wymiany dowodu osobistego,

2) zatrzymuje cudzy dowód osobisty,

3) nie zwraca dowodu osobistego w razie utraty obywatelstwa polskiego,

podlega karze ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo karze grzywny.

2. Orzekanie w sprawach, o których mowa w ust. 1, następuje na zasadach i w trybie określonym w przepisach o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

Art. 56. Wykroczenia przeciwko obowiązkowi meldunkowemu podlegają ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. Nr 12, poz. 114, z późn. zm.¹⁾).

Rozdział 11

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 57. Dowody osobiste i tymczasowe zaświadczenia tożsamości wydane w trybie przepisów obowiązujących przed wejściem w życie ustawy zachowują swą ważność.

Art. 58. Ustawa nie narusza przepisów normujących pobyt osób w strefie nadgranicznej.

Art. 59. Tracą moc:

1) dekret z dnia 22 października 1951 r. o dowodach osobistych (Dz. U. z 1962 r. Nr 2, poz. 5);

2) ustawa z dnia 14 lipca 1961 r. o ewidencji i kontroli ruchu ludności (Dz. U. Nr 33, poz. 164, z 1963 r. Nr 15, poz. 77, z 1967 r. Nr 44, poz. 220 oraz z 1971 r. Nr 12, poz. 115).

Zmiany w ustawie o ewidencji… wchodzące w życie od dnia 1.07.2011

Art. 82. W ustawie z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993, z późn. zm.¹⁰⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Ustawa normuje ewidencję ludności.",

b) uchyla się ust. 3;

2) uchyla się Rozdział 8;

3) tytuł rozdziału 8a otrzymuje brzmienie:

"Prowadzenie ewidencji ludności";

4) uchyla się art. 44e i art. 44f;

5) tytuł rozdziału 8b otrzymuje brzmienie:

"Udostępnianie danych osobowych ze zbiorów meldunkowych i zbioru PESEL";

6) w art. 44g ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Organy prowadzące zbiory meldunkowe oraz zbiór PESEL, na wniosek zainteresowanej osoby złożony w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej, są zobowiązane wydać zaświadczenie zawierające pełny odpis przetworzonych danych dotyczących tej osoby. Zaświadczenie jest przekazywane w formie odpowiadającej złożonemu wnioskowi";

7) w art. 44h:

a) w ust. 1 zdanie wstępne otrzymuje brzmienie:

"Dane ze zbiorów meldunkowych oraz zbioru PESEL udostępnia się, o ile są one niezbędne do realizacji ich ustawowych zadań, następującym podmiotom:",

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Dane ze zbiorów meldunkowych oraz zbioru PESEL udostępnia się na wniosek zainteresowanego podmiotu złożony w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Dane są przekazywane w formie odpowiadającej złożonemu wnioskowi.",

c) ust. 6-10 otrzymują brzmienie:

"6. Podmiotom, o których mowa w ust. 1 i ust. 2 pkt 1, można udostępniać za pomocą urządzeń teletransmisji danych, w drodze weryfikacji, dane dotyczące adresu i dowodów osobistych w oparciu o dane zawarte w zbiorze PESEL. Warunkiem udostępnienia danych w tym trybie jest spełnienie łącznie wymagań określonych w ust. 5, złożenie jednorazowego wniosku i uzyskanie zgody, wydanej na podstawie art. 44i ust. 4.

7. Udostępnienie danych w drodze weryfikacji, o której mowa w ust. 6, polega na porównaniu przekazanych danych z danymi ze zbioru PESEL. Wynikiem udostępnienia danych w tym trybie jest potwierdzenie zgodności przekazanych danych albo raport niezgodności danych.

8. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzór wniosku o udostępnienie danych z ewidencji ludności oraz zbioru PESEL, o którym mowa w ust. 3,

2) wzór uproszczonego wniosku o udostępnienie danych z ewidencji ludności oraz zbioru PESEL, o którym mowa w ust. 5,

3) wzór wniosku o udostępnienie danych z ewidencji ludności oraz zbioru PESEL, o którym mowa w ust. 6

- uwzględniając konieczność wykazania przez podmioty, o których mowa w ust. 2 pkt 1, interesu prawnego w uzyskaniu danych oraz wymagania, o których mowa w ust. 5.

9. Udostępnienie danych ze zbiorów meldunkowych oraz zbioru PESEL następuje:

1) dla podmiotów, o których mowa w ust. 1 - nieodpłatnie;

2) dla podmiotów, o których mowa w ust. 2 - odpłatnie, po dołączeniu dowodu opłaty do wniosku o udostępnienie danych.

10. Osoby i jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 2 pkt 1, są zwolnione z opłat w przypadku udostępnienia im ze zbiorów meldunkowych oraz zbioru PESEL danych niezbędnych do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia.";

d) w ust. 12 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1) wysokość oraz sposób uiszczania opłat za jednostkowe udostępnienie danych ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz za udostępnienie danych za pomocą urządzeń teletransmisji danych, w drodze weryfikacji, o którym mowa w ust. 6,";

8) w art. 44i:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Dane ze zbiorów meldunkowych udostępnia organ gminy.",

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Dane ze zbioru PESEL udostępnia minister właściwy do spraw wewnętrznych.";

9) uchyla się art. 45;

10) w art. 51 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób zgłaszania i przyjmowania danych niezbędnych do zameldowania i wymeldowania, wzory formularzy zgłoszeń meldunkowych oraz wzór wniosku o nadanie numeru PESEL, uwzględniając w szczególności sposób wykonywania obowiązku meldunkowego za osobę niepełnoletnią, przez cudzoziemca oraz osoby przebywające stale lub czasowo na statku morskim lub żeglugi śródlądowej albo w innych ruchomych pomieszczeniach mieszkalnych, a także zakres danych zgłaszanych przy zameldowaniu i objętych wnioskiem o nadanie numeru PESEL oraz danych niezbędnych do ustalenia obowiązku wojskowego.";

11) uchyla się art. 55.

Dz.U.10.167.1131

USTAWA

z dnia 6 sierpnia 2010 r.

o dowodach osobistych¹⁾

(Dz. U. z dnia 10 września 2010 r.)

Rozdział 1 

Przepisy ogólne

Art. 1. Ustawa określa:

1) osoby uprawnione lub obowiązane do posiadania dowodu osobistego;

2) zakres danych zawartych w dowodzie osobistym;

3) zasady funkcjonowania warstwy elektronicznej dowodu osobistego;

4) zasady wydawania dowodu osobistego;

5) zasady wymiany i unieważniania dowodu osobistego;

6) zakres danych gromadzonych w Rejestrze Dowodów Osobistych oraz zasady prowadzenia tego rejestru;

7) zasady postępowania z dokumentacją związaną z dowodami osobistymi;

8) zasady udostępniania danych gromadzonych w Rejestrze Dowodów Osobistych;

9) kompetencje ministra właściwego do spraw wewnętrznych, wojewodów, organów gmin oraz konsulów Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie wydawania dowodów osobistych.

Art. 2. 1. Użyte w niniejszej ustawie określenia oznaczają:

1) certyfikat dowodu osobistego - elektroniczne zaświadczenie przyporządkowujące dane do weryfikacji informacji uwierzytelniającej do dowodu osobistego;

2) certyfikat ograniczonej identyfikacji - elektroniczne zaświadczenie nieujawniające tożsamości posiadacza dowodu osobistego, ale gwarantujące, że uwierzytelnienia dokonano za pomocą dowodu osobistego;

3) certyfikat podpisu osobistego - elektroniczne zaświadczenie przyporządkowujące dane do weryfikacji podpisu osobistego do posiadacza dowodu osobistego;

4) data wydania dowodu osobistego - datę personalizacji dowodu osobistego;

5) dokumentacja związana z dowodami osobistymi - ogół dokumentów w postaci papierowej lub elektronicznej sporządzanych w związku z wydawaniem dowodów osobistych zarówno przez wnioskodawców, jak i organy administracji publicznej;

6) identyfikator urzędnika - ciąg znaków literowych, cyfrowych lub innych jednoznacznie identyfikujący osobę upoważnioną do przetwarzania danych osobowych w systemie teleinformatycznym, niebędący numerem Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, zwanego dalej "PESEL";

7) informacja uwierzytelniająca - dane pozwalające na weryfikację autentyczności dowodu osobistego;

8) ograniczona identyfikacja - uwierzytelnienie dokonane za pomocą dowodu osobistego, które nie ujawnia tożsamości posiadacza dowodu osobistego oraz gwarantuje, że uwierzytelnienia dokonano za pomocą dowodu osobistego;

9) personalizacja dowodu osobistego - wprowadzenie danych przyszłego posiadacza dowodu osobistego do warstwy graficznej i elektronicznej blankietu dowodu osobistego;

10) podmioty publiczne - podmioty w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.²⁾);

11) podpis osobisty - dane w postaci elektronicznej złożone za pomocą danych służących do składania podpisu osobistego zawartych w ważnym dowodzie osobistym, które:

a) wraz z innymi danymi, do których zostały dołączone lub z którymi są logicznie powiązane, pozwalają na identyfikację posiadacza dowodu osobistego,

b) są przyporządkowane wyłącznie do posiadacza dowodu osobistego,

c) są powiązane z danymi, do których się odnoszą, w taki sposób, że każda późniejsza zmiana tych danych jest wykrywalna,

d) są uzupełnione przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych danymi pozwalającymi na określenie czasu złożenia tego podpisu;

12) polityki certyfikacji - rozwiązania techniczne i organizacyjne uwzględniające sposób, zakres i warunki bezpieczeństwa tworzenia i stosowania certyfikatów dowodu osobistego, certyfikatów ograniczonej identyfikacji i certyfikatów podpisu osobistego;

13) uszkodzenie dowodu osobistego - naruszenie warstwy graficznej lub elektronicznej dowodu osobistego, które podważa jego wiarygodność lub utrudnia identyfikację jego posiadacza, lub uniemożliwia korzystanie z funkcji zaimplementowanych w warstwie elektronicznej;

14) utrata dowodu osobistego - brak fizycznej kontroli nad dowodem osobistym przez jego posiadacza, który nastąpił w wyniku przestępstwa, zagubienia lub innego zdarzenia losowego;

15) wnioskodawca - osobę ubiegającą się o wydanie dowodu osobistego lub osobę składającą wniosek na jej rzecz na zasadach określonych w niniejszej ustawie;

16) wydanie dowodu osobistego - czynności materialno-techniczne organu gminy mające na celu wystawienie dowodu osobistego na rzecz osoby obowiązanej lub uprawnionej do jego posiadania oraz przekazanie go tej osobie.

2. Ilekroć w ustawie jest mowa o organie gminy, należy przez to rozumieć wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

Art. 3. Do podpisu osobistego uregulowanego w niniejszej ustawie nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.³⁾).

Art. 4. 1. Dowód osobisty jest dokumentem stwierdzającym tożsamość i obywatelstwo polskie osoby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej oraz państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, których obywatele mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi oraz na podstawie jednostronnych decyzji innych państw, uznających ten dokument za wystarczający do przekraczania ich granic.

2. Dowód osobisty uprawnia do przekraczania granic państw, o których mowa w ust. 1.

Art. 5. 1. Prawo do posiadania dowodu osobistego przysługuje każdemu obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Pełnoletni obywatel Rzeczypospolitej Polskiej zamieszkujący na jej terytorium jest obowiązany posiadać dowód osobisty.

Art. 6. 1. Dowód osobisty wydaje się obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Obywatel Rzeczypospolitej Polskiej może posiadać jeden ważny dowód osobisty.

3. Dowód osobisty nie zawiera danych osób trzecich.

Art. 7. 1. Dowód osobisty wydany osobie, która nie ukończyła 5 roku życia, jest ważny przez okres 5 lat od daty wydania dowodu osobistego.

2. Dowód osobisty wydany osobie, która ukończyła 5 rok życia, jest ważny przez okres 10 lat od daty wydania dowodu osobistego.

Art. 8. 1. Dowody osobiste wydają organy gmin.

2. Wydawanie, wymiana i unieważnianie dowodów osobistych są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej.

Art. 9. Właściwi miejscowo wojewodowie:

1) sprawują nadzór nad organami gmin w zakresie zadań związanych z wydawaniem, wymianą i unieważnianiem dowodów osobistych;

2) są organami odwoławczymi od decyzji wydawanych przez organy gmin.

Rozdział 2 

Zakres danych zawartych w dowodzie osobistym oraz funkcje jego warstwy elektronicznej

Art. 10. Minister właściwy do spraw wewnętrznych personalizuje dowody osobiste.

Art. 11. 1. Dowód osobisty posiada warstwę graficzną oraz warstwę elektroniczną.

2. Dowód osobisty potwierdza prawdziwość danych zawartych w warstwie graficznej, w tym przez zapewnienie dostępu do tych danych zamieszczonych w warstwie elektronicznej. Dostęp do danych następuje na żądanie uprawnionych organów lub w sposób zapewniający kontrolę obywatela nad dostępem do danych zapisanych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego.

3. Dowód osobisty umożliwia uwierzytelnienie go w systemach teleinformatycznych podmiotów publicznych, uwierzytelnienie jego posiadacza w systemach teleinformatycznych podmiotów publicznych oraz przy dostępie do rejestrów publicznych z użyciem systemów teleinformatycznych, jak również ograniczoną identyfikację posiadacza dowodu osobistego w systemach teleinformatycznych podmiotów publicznych.

Art. 12. Warstwa graficzna dowodu osobistego zawiera:

1) dane dotyczące osoby:

a) nazwisko,

b) imię (imiona),

c) nazwisko rodowe,

d) imiona rodziców,

e) datę i miejsce urodzenia,

f) płeć,

g) wizerunek twarzy,

h) numer PESEL,

i) obywatelstwo;

2) dane dotyczące dowodu osobistego:

a) serię i numer dowodu osobistego,

b) datę wydania,

c) datę ważności,

d) oznaczenie organu wydającego dowód osobisty.

Art. 13. 1. Warstwa elektroniczna dowodu osobistego zawiera:

1) dane zamieszczone w warstwie graficznej dowodu osobistego zapisane w formie elektronicznej wraz z danymi je uwierzytelniającymi;

2) dane służące do składania informacji uwierzytelniającej weryfikowane za pomocą certyfikatu dowodu osobistego, dane służące do składania podpisu osobistego weryfikowane za pomocą certyfikatu podpisu osobistego oraz dane służące do dokonania ograniczonej identyfikacji weryfikowane za pomocą certyfikatu ograniczonej identyfikacji;

3) przestrzeń umożliwiającą zamieszczenie certyfikatu kwalifikowanego wraz z danymi służącymi do składania bezpiecznego podpisu elektronicznego na podstawie ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym;

4) przestrzeń na zamieszczenie danych służących do wykorzystania dowodu osobistego jako karty ubezpieczenia zdrowotnego w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.⁴⁾).

2. Dowód osobisty wydany osobie, która nie ukończyła 5 roku życia, nie zawiera danych służących do składania podpisu osobistego opatrzonego certyfikatem podpisu osobistego oraz danych służących do dokonania ograniczonej identyfikacji opatrzonych certyfikatem ograniczonej identyfikacji.

Art. 14. 1. Warstwa elektroniczna dowodu osobistego posiada właściwości uniemożliwiające utworzenie funkcjonującej kopii warstwy elektronicznej dowodu osobistego przy zastosowaniu technologii dostępnych w momencie personalizacji dowodu osobistego.

2. Dane posiadacza zapisane w warstwie elektronicznej dowodu osobistego są zabezpieczone w sposób umożliwiający stwierdzenie, że ich treść została utworzona w trakcie personalizacji dowodu osobistego.

Art. 15. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wymagania techniczne dla warstwy elektronicznej dowodu osobistego oraz protokołu komunikacji elektronicznej z dowodami osobistymi, kierując się potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonowania dowodów osobistych oraz zapewnienia ochrony interesów posiadaczy dowodów osobistych.

Art. 16. 1. Opatrzenie podpisem osobistym weryfikowanym za pomocą certyfikatu podpisu osobistego dokumentu w postaci elektronicznej wywołuje dla podmiotu publicznego skutek prawny równoznaczny ze złożeniem własnoręcznego podpisu pod dokumentem w postaci papierowej.

2. Skutek, o którym mowa w ust. 1, wywołuje opatrzenie podpisem osobistym weryfikowanym za pomocą certyfikatu podpisu osobistego dokumentu w postaci elektronicznej dla podmiotu innego niż podmiot publiczny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę.

Art. 17. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych świadczy na potrzeby dowodów osobistych usługi certyfikacyjne, z wyłączeniem usług związanych z wydawaniem kwalifikowanych certyfikatów na podstawie ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym, a także uzupełnia podpisy osobiste danymi pozwalającymi na określenie czasu złożenia podpisu osobistego.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, polityki certyfikacji, w tym wymagania organizacyjne i techniczne, dla certyfikatu dowodu osobistego, certyfikatu podpisu osobistego, certyfikatu ograniczonej identyfikacji, a także zasady centralnego zarządzania dowodami osobistymi i ich funkcjami elektronicznymi, uwzględniając zakres zastosowania tych certyfikatów oraz konieczność zapewnienia współdziałania różnych urządzeń do składania i weryfikacji podpisu osobistego i ograniczonej identyfikacji oraz zapewnienie bezpieczeństwa obrotu prawnego.

Art. 18. 1. Certyfikat dowodu osobistego zawiera:

1) niepowtarzalny identyfikator;

2) informację, że dane są stosowane zgodnie z określonymi politykami certyfikacji;

3) informację, że podmiotem świadczącym usługi certyfikacyjne jest minister właściwy do spraw wewnętrznych;

4) serię i numer dowodu osobistego;

5) dane służące do weryfikacji informacji uwierzytelniającej;

6) oznaczenie początku i końca okresu ważności certyfikatu.

2. Aktywacja certyfikatu dowodu osobistego jest obowiązkowa.

3. Aktywacji certyfikatu dowodu osobistego dokonuje organ gminy podczas odbioru dowodu osobistego przez posiadacza dowodu osobistego.

4. Ważność certyfikatu dowodu osobistego jest tożsama z ważnością dowodu osobistego, z zastrzeżeniem art. 22.

5. Ważności certyfikatu dowodu osobistego nie można zawiesić.

Art. 19. 1. Certyfikat podpisu osobistego zawiera:

1) niepowtarzalny identyfikator;

2) informację, że dane są stosowane zgodnie z określonymi politykami certyfikacji;

3) informację, że podmiotem świadczącym usługi certyfikacyjne jest minister właściwy do spraw wewnętrznych;

4) imię (imiona), nazwisko oraz numer PESEL osoby składającej podpis osobisty;

5) dane służące do weryfikacji podpisu osobistego;

6) oznaczenie początku i końca okresu ważności certyfikatu.

2. Aktywacja certyfikatu podpisu osobistego jest dobrowolna i następuje na wniosek posiadacza dowodu osobistego.

3. Osoby ubezwłasnowolnione całkowicie lub częściowo prawomocnym orzeczeniem sądu oraz małoletni nieposiadający zdolności do czynności prawnych nie korzystają z podpisu osobistego.

4. Ważność certyfikatu podpisu osobistego jest tożsama z ważnością dowodu osobistego, z zastrzeżeniem art. 22.

5. Certyfikat podpisu osobistego można zawiesić, a następnie wznowić, na wniosek posiadacza dowodu osobistego.

6. Zawieszenie certyfikatu podpisu osobistego nie wpływa na ważność dowodu osobistego.

7. Podpis osobisty złożony w okresie zawieszenia certyfikatu podpisu osobistego nie wywołuje skutków prawnych.

8. Korzystanie z podpisu osobistego jest dobrowolne.

9. Złożenie podpisu osobistego jest realizowane w sposób zapewniający kontrolę posiadacza dowodu osobistego nad tym procesem.

Art. 20. 1. Certyfikat ograniczonej identyfikacji zawiera:

1) niepowtarzalny identyfikator;

2) informację, że dane są stosowane zgodnie z określonymi politykami certyfikacji;

3) informację, że podmiotem świadczącym usługi certyfikacyjne jest minister właściwy do spraw wewnętrznych;

4) dane służące do weryfikacji ograniczonej identyfikacji;

5) oznaczenie początku i końca okresu ważności certyfikatu.

2. Aktywacja certyfikatu ograniczonej identyfikacji jest dobrowolna i następuje na wniosek posiadacza dowodu osobistego.

3. Aktywacja certyfikatu ograniczonej identyfikacji może nastąpić wyłącznie w przypadku, jeżeli przepisy innych ustaw zezwalają na użycie certyfikatu ograniczonej identyfikacji.

4. Ważność certyfikatu ograniczonej identyfikacji jest tożsama z ważnością dowodu osobistego, z zastrzeżeniem art. 22.

5. Certyfikat ograniczonej identyfikacji można zawiesić, a następnie wznowić, na wniosek posiadacza dowodu osobistego.

6. Zawieszenie certyfikatu ograniczonej identyfikacji nie wpływa na ważność dowodu osobistego.

7. Dokonanie ograniczonej identyfikacji w okresie zawieszenia certyfikatu ograniczonej identyfikacji nie wywołuje skutków prawnych.

8. Korzystanie z certyfikatu ograniczonej identyfikacji jest dobrowolne.

9. Dokonanie ograniczonej identyfikacji jest realizowane w sposób zapewniający kontrolę posiadacza dowodu osobistego nad tym procesem.

Art. 21. 1. Dane służące do składania bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą kwalifikowanego certyfikatu, o których mowa w ustawie z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym, są zamieszczane w dowodzie osobistym przez podmiot świadczący usługi certyfikacyjne, niepodlegający ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, na koszt posiadacza dowodu osobistego.

2. Zamieszczenie w dowodzie osobistym danych, o których mowa w ust. 1, odbywa się na ryzyko posiadacza dowodu osobistego oraz podmiotu kwalifikowanego.

3. Korzystanie z danych, o których mowa w ust. 1, zamieszczonych w dowodzie osobistym odbywa się na ryzyko posiadacza dowodu osobistego.

4. W przypadku uszkodzenia dowodu osobistego skutkującego niemożnością korzystania z danych, o których mowa w ust. 1, Skarb Państwa nie ponosi kosztów związanych z zakupem nowego certyfikatu kwalifikowanego.

5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wymagania techniczne oraz procedury zamieszczania danych, o których mowa w ust. 1, w dowodzie osobistym, mając na względzie konieczność zapewnienia bezpieczeństwa i prawidłowości funkcjonowania warstwy elektronicznej dowodu osobistego.

Art. 22. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w uzasadnionym przypadku możliwego naruszenia praw obywateli wyłącza możliwość wykorzystania części lub całości funkcji elektronicznych przy zachowaniu ważności warstwy graficznej dowodu osobistego.

2. Wyłączenie może dotyczyć możliwości korzystania z elektronicznych funkcji przez wszystkich posiadaczy dowodów osobistych lub grupy posiadaczy dowodów osobistych o tych samych cechach zabezpieczeń.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych ogłosi, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", informację o dowodach osobistych, w których wyłączono możliwość wykorzystania części lub całości elektronicznych funkcji.

4. Dowody osobiste określone w obwieszczeniu, o którym mowa w ust. 3, podlegają wymianie.

Rozdział 3 

Zasady wydawania dowodu osobistego

Art. 23. Dowód osobisty wydaje się nieodpłatnie.

Art. 24. 1. Dowód osobisty wydaje się na wniosek.

2. Wniosek o wydanie dowodu osobistego składa się w organie dowolnej gminy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Wniosek o wydanie dowodu osobistego składa się w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

4. Wydanie dowodu osobistego następuje nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin ten może zostać przedłużony, o czym należy zawiadomić wnioskodawcę.

Art. 25. 1. Wniosek o wydanie dowodu osobistego składa osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.

2. W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych ubiegającej się o wydanie dowodu osobistego wniosek składa rodzic, opiekun prawny lub kurator.

3. Osoba obowiązana do posiadania dowodu osobistego może złożyć wniosek, o którym mowa w ust. 1, nie wcześniej niż 30 dni przed datą 18 urodzin. Przepisu ust. 2 nie stosuje się.

Art. 26. 1. O niemożności złożenia wniosku o wydanie dowodu osobistego spowodowanej chorobą, niepełnosprawnością lub inną niedającą się pokonać przeszkodą wnioskodawca powiadamia organ gminy, który zapewnia przyjęcie wniosku w miejscu pobytu tej osoby, chyba że okoliczności nie pozwalają na przyjęcie tego wniosku.

2. W przypadku gdy złożenie wniosku o wydanie dowodu osobistego w trybie określonym w ust. 1 okaże się nieuzasadnione, odmawia się przyjęcia wniosku w miejscu wskazanym przez wnioskodawcę oraz poucza się go o konieczności złożenia wniosku w formie, o której mowa w art. 24 ust. 3.

Art. 27. Złożenie w siedzibie organu gminy wniosku o wydanie dowodu osobistego osobie nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wymaga jej obecności przy składaniu wniosku; wyjątek stanowią osoby, które nie ukończyły 5 roku życia.

Art. 28. Wniosek o wydanie dowodu osobistego zawiera:

1) numer PESEL;

2) nazwisko i imię (imiona);

3) nazwisko rodowe;

4) imię ojca;

5) imię i nazwisko rodowe matki;

6) datę i miejsce urodzenia;

7) płeć;

8) obywatelstwo;

9) powód ubiegania się o wydanie dowodu osobistego;

10) adres do korespondencji, opcjonalnie adres poczty elektronicznej lub numer telefonu;

11) własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy, a w przypadku wniosku złożonego w formie dokumentu elektronicznego - podpis uwierzytelniony w sposób określony w art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;

12) pouczenie o odpowiedzialności karnej za podanie nieprawdziwych danych lub zatajenie danych.

Art. 29. 1. Do wniosku o wydanie dowodu osobistego dołącza się aktualną fotografię odzwierciedlającą, w sposób niebudzący uzasadnionych wątpliwości, wizerunek twarzy osoby ubiegającej się o wydanie dowodu osobistego przedstawiający ją bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami.

2. Osoba z wrodzonymi lub nabytymi wadami narządu wzroku może załączyć do wniosku fotografię przedstawiającą ją w okularach z ciemnymi szkłami. W takim przypadku do wniosku załącza się również orzeczenie o niepełnosprawności osoby do 16 roku życia lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności osoby, która ukończyła 16 lat, z powodu wrodzonej lub nabytej wady narządu wzroku, wydane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92, z późn. zm.⁵⁾).

3. Osoba nosząca nakrycie głowy zgodnie z zasadami swojego wyznania może załączyć do wniosku fotografię przedstawiającą ją w nakryciu głowy, o ile wizerunek twarzy jest w pełni widoczny. W takim przypadku do wniosku załącza się zaświadczenie o przynależności do wspólnoty wyznaniowej zarejestrowanej w Rzeczypospolitej Polskiej.

4. W uzasadnionych przypadkach organ gminy może wydać dowód osobisty na wniosek, do którego została dołączona fotografia przedstawiająca osobę z zamkniętymi oczami, innym niż naturalny wyrazem twarzy lub z otwartymi ustami.

Art. 30. 1. Dowód osobisty odbiera się osobiście w siedzibie organu gminy, w którym został złożony wniosek.

2. Odbiór dowodu osobistego wydanego osobie nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wymaga obecności tej osoby.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, jeżeli osoba ta była obecna przy składaniu wniosku w siedzibie organu gminy albo nie ukończyła 5 roku życia.

4. W przypadku gdy wniosek o wydanie dowodu osobistego został złożony w trybie art. 26 ust. 1, odbioru dowodu osobistego może dokonać pełnomocnik legitymujący się pełnomocnictwem szczególnym do dokonania jego odbioru.

Art. 31. 1. Odbiór dowodu osobistego potwierdza się na formularzu odbioru dowodu osobistego.

2. Formularz odbioru dowodu osobistego zawiera:

1) oznaczenie organu wydającego dowód osobisty;

2) numer wniosku o wydanie dowodu osobistego;

3) serię i numer dowodu osobistego;

4) numer PESEL osoby, której wydano dowód osobisty;

5) nazwisko i imię (imiona) osoby, której wydano dowód osobisty;

6) nazwisko i imię (imiona) wnioskodawcy;

7) datę odbioru dowodu osobistego;

8) własnoręczny czytelny podpis osoby, której wydano dowód osobisty;

9) własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy.

Art. 32. 1. Odmawia się wydania dowodu osobistego, w przypadku gdy fotografia załączona do wniosku przesłanego przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 29, lub wnioskodawca składa wniosek o wydanie dowodu osobistego z naruszeniem innych przepisów niniejszej ustawy.

2. Odmowa wydania dowodu osobistego następuje w drodze decyzji administracyjnej, która posiada rygor natychmiastowej wykonalności.

3. Odwołanie od decyzji, o której mowa w ust. 2, rozpatruje się w terminie 14 dni od daty jego złożenia.

Rozdział 4 

Aktywacja, zawieszanie i wznawianie certyfikatów podpisu osobistego oraz ograniczonej identyfikacji

Art. 33. 1. Wniosek o aktywację, zawieszenie lub wznowienie certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji składa osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.

2. W odniesieniu do małoletniego posiadającego ograniczoną zdolność do czynności prawnych przepis art. 25 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 34. 1. Wniosek o aktywację certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji można złożyć równocześnie z wnioskiem o wydanie dowodu osobistego lub w terminie późniejszym, nie później jednak niż 3 miesiące przed upływem terminu ważności dowodu osobistego.

2. Wniosek o aktywację certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji składany w terminie późniejszym niż wniosek o wydanie dowodu osobistego składa się do organu dowolnej gminy.

3. Wniosek o aktywację certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji składa się w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Art. 35. Wniosek o aktywację certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji zawiera:

1) imię (imiona) i nazwisko osoby ubiegającej się o aktywację certyfikatu;

2) numer PESEL osoby ubiegającej się o aktywację certyfikatu;

3) adres, na który przesyła się dane służące do aktywacji certyfikatu;

4) własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy, a w przypadku wniosku złożonego w formie dokumentu elektronicznego - podpis uwierzytelniony w sposób określony w art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Art. 36. Zawieszenie certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji następuje na wniosek posiadacza dowodu osobistego lub na skutek prawomocnego orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu całkowitym lub częściowym posiadacza dowodu osobistego.

Art. 37. Wniosek o zawieszenie certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji posiadacz dowodu osobistego może złożyć w okresie ważności dowodu osobistego, o ile certyfikat został aktywowany.

Art. 38. Wniosek o zawieszenie certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji składa się:

1) osobiście, w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne - do organu dowolnej gminy;

2) telefonicznie - do ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Art. 39. Wniosek o zawieszenie certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji zawiera:

1) imię (imiona);

2) nazwisko;

3) nazwisko rodowe;

4) datę urodzenia;

5) miejsce urodzenia;

6) imiona rodziców;

7) nazwisko rodowe matki;

8) wskazanie terminu, do którego certyfikat będzie zawieszony.

Art. 40. 1. Wznowienie certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji następuje na skutek upływu terminu wskazanego we wniosku o zawieszenie certyfikatu lub na wniosek.

2. Wniosek o wznowienie certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji składa się osobiście w organie dowolnej gminy.

Art. 41. Wnioski, o których mowa w art. 40 ust. 2, zawierają:

1) dane, o których mowa w art. 39 pkt 1-7;

2) numer PESEL;

3) własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy.

Art. 42. 1. Kurator lub opiekun prawny posiadacza dowodu osobistego powiadamia organ dowolnej gminy o ubezwłasnowolnieniu całkowitym lub częściowym posiadacza dowodu osobistego, na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

2. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1, kurator lub opiekun prawny składa osobiście.

Art. 43. 1. Zawiadomienie o ubezwłasnowolnieniu całkowitym lub częściowym zawiera:

1) dane posiadacza dowodu osobistego:

a) imię (imiona),

b) nazwisko,

c) numer PESEL;

2) dane dotyczące ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego:

a) oznaczenie orzeczenia sądu,

b) datę wydania orzeczenia,

c) oznaczenie sądu, który wydał orzeczenie;

3) dane opiekuna prawnego (kuratora):

a) imię (imiona),

b) nazwisko,

c) własnoręczny czytelny podpis.

2. Do zawiadomienia dołącza się odpis prawomocnego orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu całkowitym lub częściowym.

Art. 44. 1. Zawieszenie certyfikatu podpisu osobistego lub certyfikatu ograniczonej identyfikacji na skutek ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego posiadacza dowodu osobistego, na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu, następuje w drodze decyzji administracyjnej.

2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, posiada rygor natychmiastowej wykonalności.

3. Zawieszenie, o którym mowa w ust. 1, jest bezterminowe.

Art. 45. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb aktywacji certyfikatu dowodu osobistego, aktywacji certyfikatu podpisu osobistego oraz aktywacji certyfikatu ograniczonej identyfikacji oraz zawieszania i wznawiania certyfikatu podpisu osobistego i certyfikatu ograniczonej identyfikacji, a także wzory formularzy w tych sprawach i sposób ich wypełniania, uwzględniając konieczność zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa przetwarzanych danych, nienaruszalności i poufności danych w trakcie aktywacji oraz prawidłowości wypełniania formularzy.

Rozdział 5 

Wymiana i unieważnianie dowodu osobistego

Art. 46. 1. Wydanie nowego dowodu osobistego następuje w przypadku:

1) upływu terminu ważności dowodu osobistego;

2) zmiany danych zawartych w warstwie graficznej dowodu osobistego, z wyjątkiem zmiany nazwy organu wydającego;

3) zmiany wizerunku twarzy posiadacza dowodu osobistego w stosunku do wizerunku twarzy zamieszczonego w dowodzie osobistym w stopniu utrudniającym lub uniemożliwiającym identyfikację jego posiadacza;

4) utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego;

5) przekazania do organu gminy lub do placówki konsularnej Rzeczypospolitej Polskiej przez osobę trzecią znalezionego dowodu osobistego;

6) wyłączenia możliwości korzystania z elektronicznych funkcji, o których mowa w art. 22;

7) żądania obywatela - w przypadku wymiany dowodu osobistego wydanego na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993, z późn. zm.⁶⁾) na dowód osobisty wydany na podstawie niniejszej ustawy.

2. Z wnioskiem o wydanie nowego dowodu osobistego występuje się:

1) co najmniej 30 dni przed upływem terminu ważności dowodu osobistego;

2) niezwłocznie - w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4 i 6.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może określić, w drodze rozporządzenia, dłuższy termin, w którym występuje się o wydanie nowego dowodu osobistego w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, uwzględniając możliwości organizacyjno-techniczne organów administracji publicznej oraz biorąc pod uwagę, że powyższy termin powinien uwzględniać liczbę dowodów osobistych, w których została wyłączona możliwość wykorzystania części lub całości funkcji elektronicznych.

Art. 47. 1. Posiadacz dowodu osobistego, którego dowód osobisty został utracony lub uszkodzony, zgłasza niezwłocznie, osobiście ten fakt organowi dowolnej gminy, a posiadacz dowodu osobistego przebywający poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - dowolnej placówce konsularnej Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, można dokonać w formie dokumentu elektronicznego, na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, w organie gminy, który wydał dowód osobisty.

3. Zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego w placówce konsularnej Rzeczypospolitej Polskiej można również dokonać w formie pisemnej za pomocą poczty lub telefaksu.

4. Zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego posiadacza dowodu osobistego nieposiadającego zdolności do czynności prawnych lub posiadającego ograniczoną zdolność do czynności prawnych dokonuje rodzic, opiekun prawny lub kurator.

5. Posiadaczowi dowodu osobistego, który dokonał osobistego zgłoszenia w organie gminy lub placówce konsularnej Rzeczypospolitej Polskiej utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego, wydaje się zaświadczenie o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego.

6. Posiadaczowi dowodu osobistego, który dokonał zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego w formie dokumentu elektronicznego, oraz posiadaczowi dowodu osobistego przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, który dokonał tego zgłoszenia w formie pisemnej za pomocą poczty lub telefaksu, zaświadczenie o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego wydaje się na żądanie.

7. Zaświadczenie o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego jest ważne do czasu wydania nowego dowodu osobistego, nie dłużej jednak niż przez 2 miesiące.

8. Zaświadczenie o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego jest wydawane nieodpłatnie.

Art. 48. 1. Utratę lub uszkodzenie dowodu osobistego zgłasza się na formularzu utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego.

2. Formularz, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1) dane, o których mowa w art. 39 pkt 1-7;

2) własnoręczny czytelny podpis zgłaszającego, a w przypadku formularza złożonego w formie dokumentu elektronicznego - podpis uwierzytelniony w sposób określony w art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Art. 49. 1. Osoba, która znalazła cudzy dowód osobisty, jest obowiązana niezwłocznie przekazać ten dokument organowi dowolnej gminy, Policji, innemu organowi administracji publicznej lub placówce konsularnej Rzeczypospolitej Polskiej. Organy te przekazują niezwłocznie dowód osobisty organowi, który go wydał, w celu unieważnienia dokumentu.

2. Osoba, która znalazła cudzy dowód osobisty, może, bez zbędnej zwłoki, przekazać ten dokument posiadaczowi dowodu osobistego. W tym przypadku posiadacz dokumentu może również zawiadomić organy, o których mowa w ust. 1, o utracie dowodu osobistego, w celu jego unieważnienia.

3. Osoba posiadająca dowód osobisty, która utraciła obywatelstwo polskie, jest obowiązana niezwłocznie zwrócić go do organu dowolnej gminy lub placówki konsularnej Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 50. 1. W okresie ważności dowód osobisty unieważnia się w przypadkach, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2-7, w przypadku utraty obywatelstwa polskiego, zgonu posiadacza dowodu osobistego oraz wydania decyzji o odmowie wydania dowodu osobistego, o której mowa w art. 32, jeżeli dowód został uprzednio wystawiony.

2. O konieczności unieważnienia dowodu osobistego z przyczyn określonych w art. 46 ust. 1 pkt 2, z powodu utraty obywatelstwa polskiego lub zgonu posiadacza dowodu osobistego organ gminy jest zawiadamiany przez zbiór PESEL za pośrednictwem Rejestru Dowodów Osobistych.

3. Unieważnienie dowodu osobistego następuje:

1) z dniem zgłoszenia do organu dowolnej gminy lub placówki konsularnej Rzeczypospolitej Polskiej utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego przez jego posiadacza lub przekazania do organu dowolnej gminy lub do placówki konsularnej Rzeczypospolitej Polskiej przez osobę trzecią znalezionego cudzego dowodu osobistego;

2) z dniem utraty obywatelstwa polskiego lub zgonu posiadacza dowodu osobistego lub wydania decyzji o odmowie wydania dowodu osobistego, o której mowa w art. 32;

3) z dniem przekazania posiadaczowi nowego dowodu osobistego, w przypadkach, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 3, 6 i 7;

4) z dniem przekazania posiadaczowi nowego dowodu osobistego, w przypadku, o którym mowa w art. 46 ust. 1 pkt 1, o ile nie upłynął termin ważności dotychczas posiadanego dowodu osobistego;

5) z dniem przekazania posiadaczowi nowego dowodu osobistego, w przypadku, o którym mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2;

6) po upływie 4 miesięcy od zaistnienia okoliczności, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2, o ile wcześniej nie nastąpiło unieważnienie dowodu osobistego na podstawie przepisu pkt 5.

Art. 51. Organem właściwym do unieważnienia dowodu osobistego jest:

1) organ gminy, do którego zgłoszono utratę lub uszkodzenie dowodu osobistego lub do którego został przekazany znaleziony dowód osobisty;

2) organ gminy, który wystawił dowód osobisty - w przypadku wydania decyzji, o której mowa w art. 32, utraty obywatelstwa polskiego przez osobę ubiegającą się o wydanie dowodu osobistego lub jej zgonu, jeżeli zdarzenia te wystąpiły przed przekazaniem dowodu osobistego tej osobie;

3) organ gminy, który wydał dowód osobisty - w przypadku utraty obywatelstwa polskiego przez posiadacza dowodu osobistego lub jego zgonu;

4) organ gminy wydający nowy dowód osobisty - w pozostałych przypadkach.

Art. 52. 1. Stwierdza się nieważność dowodu osobistego wydanego osobie, która we wniosku o jego wydanie podała nieprawdziwe dane.

2. Stwierdzenie nieważności dowodu osobistego, o którym mowa w ust. 1, następuje w drodze decyzji administracyjnej.

3. Decyzja, o której mowa w ust. 2, posiada rygor natychmiastowej wykonalności.

4. Odwołanie od decyzji, o której mowa w ust. 3, rozpatruje się w terminie 14 dni od daty jego złożenia.

Art. 53. Minister właściwy do spraw wewnętrznych prowadzi w formie elektronicznej wykaz unieważnionych dowodów osobistych zawierający serie i numery unieważnionych dokumentów oraz serie i numery błędnie spersonalizowanych lub utraconych blankietów dowodów osobistych.

Art. 54. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzór dowodu osobistego,

2) sposób i tryb składania wniosku o wydanie dowodu osobistego,

3) wzór wniosku o wydanie dowodu osobistego w zależności od formy jego złożenia,

4) szczegółowe wymogi dotyczące formatu oraz rozmiaru załączników dołączanych do wniosku składanego drogą elektroniczną,

5) szczegółowe wymogi techniczne dotyczące fotografii załączanej do wniosku,

6) sposób i tryb postępowania w sprawach utraty, uszkodzenia, unieważnienia i zwrotu dowodu osobistego,

7) sposób przekazywania spersonalizowanych dokumentów do organów wydających dowód osobisty,

8) sposób i tryb odbioru dowodu osobistego przez wnioskodawcę,

9) wzór formularza odbioru dowodu osobistego,

10) wzór zaświadczenia o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego,

11) wzór formularza zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego w zależności od formy jego złożenia,

12) sposób i tryb unieważniania dowodów osobistych,

13) tryb przekazywania przez konsula Rzeczypospolitej Polskiej do organu gminy, który wydał dowód osobisty, zawiadomienia o konieczności unieważnienia dowodu osobistego z powodu jego utraty lub uszkodzenia lub przekazania przez osobę trzecią znalezionego cudzego dowodu osobistego,

14) zakres danych zawartych w zawiadomieniu o konieczności unieważnienia dowodu osobistego,

15) wzór zawiadomienia o konieczności unieważnienia dowodu osobistego

- uwzględniając konieczność zapewnienia sprawności, prawidłowości i bezpieczeństwa wydawania, wymiany i unieważniania dowodów osobistych przy wykorzystaniu danych, o których mowa w ustawie, oraz mając na uwadze zapewnienie szerokiej dostępności wzorów dokumentów przy zachowaniu odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa.

Rozdział 6 

Rejestr Dowodów Osobistych

Art. 55. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych prowadzi Rejestr Dowodów Osobistych.

2. Rejestr Dowodów Osobistych jest rejestrem centralnym prowadzonym w formie elektronicznej.

Art. 56. W Rejestrze Dowodów Osobistych gromadzi się:

1) dane, o których mowa w art. 28 pkt 1-7;

2) fotografię, o której mowa w art. 29;

3) dane dotyczące wniosku o wydanie dowodu osobistego:

a) numer wniosku,

b) datę złożenia wniosku,

c) oznaczenie organu wydającego dowód osobisty,

d) status wniosku,

e) dane o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania: datę pozostawienia wniosku bez rozpoznania, oznaczenie organu pozostawiającego wniosek bez rozpoznania oraz przyczynę pozostawienia wniosku bez rozpoznania;

4) dane dotyczące dowodu osobistego:

a) serię i numer dowodu osobistego,

b) datę ważności,

c) oznaczenie organu wydającego dowód osobisty,

d) status dowodu osobistego:

- datę wydania,

- datę przekazania do organu gminy,

- datę przyjęcia w organie gminy,

- datę odbioru przez obywatela,

- datę unieważnienia,

- przyczynę unieważnienia,

- oznaczenie organu unieważniającego,

- datę przekazania danych o unieważnieniu do Systemu Informacyjnego Schengen,

e) przyczynę wydania dowodu osobistego,

f) numer i datę wydania decyzji, o której mowa w art. 32, oraz oznaczenie organu wydającego decyzję,

g) numer i datę wydania decyzji, o której mowa w art. 52, oraz oznaczenie organu wydającego decyzję;

5) dane dotyczące certyfikatu dowodu osobistego, certyfikatu podpisu osobistego oraz certyfikatu ograniczonej identyfikacji:

a) numer certyfikatu,

b) oznaczenie centrum certyfikacji,

c) dane zawarte w certyfikacie,

d) datę aktywacji certyfikatu,

e) dane umożliwiające aktywację,

f) identyfikator urzędnika, który dokonał aktywacji,

g) dane pozwalające odblokować elektroniczne funkcje dowodu osobistego,

h) informacje o zawieszeniu i wznowieniu certyfikatu podpisu osobistego oraz certyfikatu ograniczonej identyfikacji - daty i przyczyny;

6) dane dotyczące utraconych i błędnie spersonalizowanych blankietów dowodów osobistych:

a) serię i numer blankietu,

b) przyczynę wybrakowania blankietu,

c) datę wybrakowania blankietu,

d) przyczynę utraty blankietu,

e) datę utraty blankietu,

f) datę zgłoszenia do Systemu Informacyjnego Schengen;

7) dane zawarte w ogólnokrajowej ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych dotyczące dowodów osobistych wydanych na podstawie wniosków złożonych od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 30 czerwca 2011 r.;

8) dane o dowodach osobistych wydanych przed dniem 1 stycznia 2001 r., zawarte dotychczas w zbiorze PESEL.

Art. 57. 1. Organ gminy ma bezpośredni dostęp do danych gromadzonych w Rejestrze Dowodów Osobistych, z wyłączeniem danych określonych w art. 56 pkt 5 lit. a-c, e oraz g.

2. Organ gminy wprowadza dane bezpośrednio, w czasie rzeczywistym, do Rejestru Dowodów Osobistych.

Art. 58. Minister właściwy do spraw wewnętrznych oraz organy gmin wydające dowody osobiste przetwarzają dane gromadzone w Rejestrze Dowodów Osobistych bez zawiadamiania osób, których te dane dotyczą, jeżeli dane te służą do realizacji zadań określonych ustawą.

Art. 59. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób prowadzenia Rejestru Dowodów Osobistych,

2) tryb przekazywania danych między Rejestrem Dowodów Osobistych a innymi rejestrami centralnymi

- uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa danych wprowadzanych do rejestrów za pomocą obsługujących je systemów teleinformatycznych i weryfikację przekazywanych danych, a także zapewnienie właściwego poziomu technicznego systemów służących do przesyłania tych danych oraz konieczność zachowania danych historycznych.

Rozdział 7 

Postępowanie z dokumentacją związaną z dowodami osobistymi

Art. 60. Organy gmin oraz konsulowie Rzeczypospolitej Polskiej gromadzą i przechowują dokumentację związaną z dowodami osobistymi.

Art. 61. 1. Dokumentację związaną z dowodami osobistymi przechowuje się przez 10 lat, licząc od dnia 1 stycznia roku następnego od daty zgonu posiadacza dowodu osobistego.

2. Dokumentacja związana z dowodami osobistymi podlega brakowaniu na zasadach i w trybie przepisów wydanych na podstawie art. 5 ust. 2 i 2b ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 673, z późn. zm.⁷⁾), przy czym dla dokumentacji przechowywanej przez konsulów Rzeczypospolitej Polskiej dyrektorem właściwego miejscowo archiwum państwowego jest Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych lub upoważniony przez niego dyrektor archiwum państwowego.

Art. 62. 1. Dokumentację związaną z dowodami osobistymi przechowuje się w formie, w jakiej została sporządzona.

2. Dokumentację związaną z dowodami osobistymi sporządzoną w formie elektronicznej przechowuje się zgrupowaną w systemach teleinformatycznych właściwych organów w sposób uniemożliwiający jej modyfikację lub usunięcie.

3. Dokumentację związaną z dowodami osobistymi sporządzoną w formie papierowej przechowuje się zgrupowaną w kopertach dowodowych oznaczonych imieniem i nazwiskiem osoby, imieniem ojca, datą urodzenia, numerem PESEL oraz serią i numerem dowodu osobistego.

4. W kopercie dowodowej przechowuje się w szczególności:

1) formularz odbioru dowodu osobistego;

2) nieodebrane dowody osobiste po upływie 6 miesięcy od dnia ich wydania;

3) unieważnione dowody osobiste nieprzekazane posiadaczom lub członkom najbliższej rodziny zgłaszającym zgon;

4) unieważnione dowody osobiste znalezione przez osoby trzecie.

Rozdział 8 

Udostępnianie danych

Art. 63. 1. Organ gminy na wniosek zainteresowanej osoby, złożony w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego, na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, wydaje zaświadczenie zawierające pełny odpis danych, o których mowa w art. 56 pkt 1, 3, 4, 5 lit. d i h, 7 i 8, dotyczących tej osoby przetwarzanych przez ten organ w Rejestrze Dowodów Osobistych.

2. Zaświadczenie sporządza się, w zależności od żądania wnioskodawcy, w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego, na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

3. Osoba, której dane są przetwarzane w Rejestrze Dowodów Osobistych, ma prawo wglądu do swoich danych, o których mowa w ust. 1, przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, po uwierzytelnieniu się w sposób określony w art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Art. 64. Nie udostępnia się danych dotyczących certyfikatu dowodu osobistego, certyfikatu podpisu osobistego oraz certyfikatu ograniczonej identyfikacji, z wyłączeniem:

1) daty aktywacji certyfikatu;

2) identyfikatora urzędnika, który dokonał aktywacji;

3) informacji o zawieszeniu i wznowieniu certyfikatu podpisu osobistego oraz certyfikatu ograniczonej identyfikacji - daty i przyczyny.

Art. 65. 1. Dane z Rejestru Dowodów Osobistych udostępniają minister właściwy do spraw wewnętrznych oraz organy gmin.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych dane z Rejestru Dowodów Osobistych udostępnia:

1) w trybie pełnej teletransmisji danych;

2) w trybie ograniczonej teletransmisji danych;

3) w trybie jednostkowym w zakresie danych, o których mowa w art. 56 pkt 5 lit. a-c, e oraz g.

3. Organy gmin, w zakresie posiadanego dostępu, dane z Rejestru Dowodów Osobistych udostępniają w trybie jednostkowym.

Art. 66. 1. W trybie pełnej teletransmisji danych udostępnia się nieodpłatnie, za pomocą urządzeń teletransmisji danych, dane zawarte w Rejestrze Dowodów Osobistych.

2. Udostępnianie danych w trybie pełnej teletransmisji danych odbywa się na podstawie decyzji ministra właściwego do spraw wewnętrznych wydanej na jednorazowy wniosek złożony przez uprawniony podmiot, jeżeli uzyskanie danych jest uzasadnione zakresem wykonywanych zadań, po spełnieniu następujących wymogów:

1) posiadania i stosowania mechanizmów umożliwiających identyfikację i rejestrację osób uzyskujących dostęp do danych oraz rejestrujących zakres udostępnionych danych i datę udostępnienia danych;

2) posiadania i stosowania zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych chroniących przed uzyskaniem dostępu do danych przez inne osoby i podmioty.

3. Do korzystania z danych udostępnianych w trybie pełnej teletransmisji danych, w zakresie niezbędnym do realizacji zadań określonych w ustawach szczególnych, są uprawnieni:

1) organy prokuratury;

2) organy Policji;

3) Komendant Główny Straży Granicznej;

4) Szef Służby Wywiadu Wojskowego;

5) Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego;

6) organy Służby Celnej;

7) Komendant Główny Żandarmerii Wojskowej;

8) Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;

9) Szef Agencji Wywiadu;

10) Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego;

11) Szef Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych;

12) wywiad skarbowy;

13) minister właściwy do spraw finansów publicznych;

14) organy informacji finansowej.

Art. 67. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w drodze decyzji administracyjnej, odmawia udostępniania danych w trybie pełnej teletransmisji danych lub cofa zgodę na udostępnianie danych w tym trybie, jeżeli podmioty uprawnione nie spełniają wymogów określonych w art. 66 ust. 2.

Art. 68. 1. Udostępniając dane w trybie ograniczonej teletransmisji danych, porównuje się przekazywane przez uprawniony podmiot dane z danymi zawartymi w Rejestrze Dowodów Osobistych. Udostępnienie danych w tym trybie potwierdza istnienie albo nieistnienie ważnego dowodu osobistego zawierającego określony zakres danych.

2. W trybie ograniczonej teletransmisji danych porównaniu podlegają:

1) imię (imiona);

2) nazwisko;

3) numer PESEL;

4) seria i numer dowodu osobistego;

5) data wydania dowodu osobistego;

6) termin ważności dowodu osobistego.

3. Udostępnianie danych w trybie ograniczonej teletransmisji danych odbywa się na podstawie decyzji ministra właściwego do spraw wewnętrznych wydanej na jednorazowy wniosek złożony przez uprawniony podmiot, jeżeli uzyskanie danych jest uzasadnione specyfiką lub zakresem wykonywanych zadań albo prowadzonej działalności, po spełnieniu następujących wymogów:

1) posiadania i stosowania mechanizmów umożliwiających identyfikację i rejestrację osób uzyskujących dostęp do danych oraz rejestrujących zakres udostępnionych danych i datę udostępnienia danych;

2) posiadania i stosowania zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych chroniących przed uzyskaniem dostępu do danych przez inne osoby i podmioty.

4. Do korzystania z danych udostępnianych w trybie ograniczonej teletransmisji danych są uprawnione:

1) podmioty, o których mowa w art. 66 ust. 3, w zakresie niezbędnym do realizacji zadań określonych w ustawach szczególnych;

2) inne podmioty - jeżeli wykażą w tym interes prawny.

5. Podmiotom wymienionym w ust. 4, realizującym na podstawie ustaw szczególnych zadania publiczne, dane w trybie ograniczonej teletransmisji danych udostępnia się nieodpłatnie.

6. Podmiotom wymienionym w ust. 4 pkt 2, nierealizującym zadań publicznych na podstawie ustaw szczególnych, dane w trybie ograniczonej teletransmisji danych udostępnia się odpłatnie.

Art. 69. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może przeprowadzać kontrole podmiotów wymienionych w art. 68 ust. 4 pkt 2 w zakresie spełniania przez te podmioty wymogów określonych w art. 68 ust. 3.

2. Kontrola jest przeprowadzana w siedzibie podmiotu kontrolowanego oraz w miejscach i czasie wykonywania jego zadań, a jeżeli wymaga tego dobro kontroli - również w dniach wolnych od pracy i poza godzinami pracy.

3. Kontrolę przeprowadza upoważniony przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych pracownik urzędu obsługującego tego ministra, na podstawie imiennego upoważnienia oraz legitymacji służbowej lub dowodu osobistego.

4. Kontrolujący może żądać od podmiotu kontrolowanego:

1) okazania dokumentów potwierdzających uprawnienie do przetwarzania danych, które przekazał w celu weryfikacji;

2) okazania urządzeń służących do teletransmisji danych;

3) zapewnienia warunków i środków niezbędnych do przeprowadzenia kontroli, w tym swobodnego dostępu do pomieszczeń.

5. Podmiot kontrolowany w zakresie spełnienia warunków, o których mowa w art. 68 ust. 3, jest obowiązany udostępnić dokumenty i urządzenia, o których mowa w ust. 4, oraz zapewnić warunki i środki niezbędne do przeprowadzenia kontroli, w tym swobodny dostęp do pomieszczeń.

Art. 70. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb przeprowadzania kontroli korzystania z udostępniania danych w trybie ograniczonej teletransmisji danych, wzór upoważnienia do przeprowadzania kontroli oraz wzór protokołu kontroli, mając na względzie konieczność ustalenia istnienia interesu prawnego do uzyskania danych oraz konieczność wykazania przez podmioty, o których mowa w art. 68 ust. 4 pkt 2, odpowiedniego poziomu zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych oraz sprawność przeprowadzania kontroli.

Art. 71. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w drodze decyzji administracyjnej, odmawia udostępniania danych w trybie ograniczonej teletransmisji danych lub cofa zgodę na udostępnianie danych w tym trybie, jeżeli podmioty nie spełniają wymogów określonych w art. 68 ust. 3.

Art. 72. 1. W trybie jednostkowym z Rejestru Dowodów Osobistych udostępnia się dane dotyczące jednego dokumentu lub dane dotyczące jednej osoby na jednorazowy wniosek złożony w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego, na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

2. Do korzystania z udostępniania danych w trybie jednostkowym są uprawnione:

1) w zakresie niezbędnym do realizacji zadań określonych w ustawach szczególnych:

a) podmioty, o których mowa w art. 66 ust. 3 pkt 1-12,

b) sądy;

2) inne podmioty - jeżeli:

a) wykażą w tym interes prawny, lub

b) wykażą w tym interes faktyczny, a podmiot udostępniający dane uzyska zgodę osoby, której udostępniane dane dotyczą.

Art. 73. 1. Podmiotom wymienionym w art. 72 ust. 2, realizującym na podstawie ustaw szczególnych zadania publiczne, dane w trybie jednostkowym udostępnia się nieodpłatnie.

2. Podmiotom wymienionym w art. 72 ust. 2 pkt 2, nierealizującym zadań publicznych na podstawie ustaw szczególnych, dane w trybie jednostkowym udostępnia się odpłatnie.

3. Odmowa udostępnienia danych w trybie jednostkowym następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Art. 74. 1. Każdy może uzyskać dostęp do wykazu unieważnionych dowodów osobistych, o którym mowa w art. 53, po uwierzytelnieniu się w sposób określony w art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, pod warunkiem wskazania serii i numeru sprawdzanego dowodu osobistego.

2. Dostęp do wykazu, o którym mowa w ust. 1, jest rejestrowany i nieodpłatny.

Art. 75. 1. Organy gmin oraz konsulowie Rzeczypospolitej Polskiej udostępniają dokumentację związaną z dowodami osobistymi znajdującą się w ich posiadaniu.

2. Dokumentację związaną z dowodami osobistymi udostępnia się na uzasadniony wniosek złożony przez uprawniony podmiot.

3. Do uzyskania dostępu do dokumentacji związanej z dowodami osobistymi są uprawnione:

1) podmioty, o których mowa w art. 66 ust. 3 pkt 1-12;

2) sądy;

3) inne podmioty - jeżeli wykażą interes prawny.

4. Podmiotom, o których mowa w art. 66 ust. 3 pkt 1-12, sądom oraz innym podmiotom realizującym zadania publiczne w zakresie niezbędnym do realizacji zadań określonych w ustawach szczególnych dokumentację związaną z dowodami osobistymi udostępnia się nieodpłatnie.

5. Podmiotom, o których mowa w ust. 3 pkt 3, nierealizującym zadań publicznych na podstawie ustaw szczególnych, dokumentację związaną z dowodami osobistymi udostępnia się odpłatnie.

Art. 76. Opłaty za udostępnianie danych oraz za udostępnianie dokumentacji związanej z dowodami osobistymi stanowią dochód budżetu państwa.

Art. 77. 1. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz sposób i terminy wnoszenia opłaty za udostępnianie danych w trybie ograniczonej teletransmisji danych, udostępnianie danych w trybie jednostkowym, udostępnianie dokumentacji związanej z dowodami osobistymi oraz sposób dokumentowania wniesienia opłaty.

2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się konieczność zróżnicowania opłat w zależności od sposobu, trybu i zakresu udostępniania danych oraz bezpieczeństwo i prawidłowość ich udostępniania, przy czym opłata za każdorazowe udostępnienie danych w trybie ograniczonej teletransmisji nie może być wyższa niż 0,5 % przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, o którym mowa w art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 oraz z 2010 r. Nr 40, poz. 224 i Nr 134, poz. 903), zaś opłata za udostępnienie danych w trybie jednostkowym oraz udostępnienie dokumentacji związanej z dowodami osobistymi nie może być wyższa niż 1 % przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Art. 78. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzór wniosku o udostępnienie danych w trybie jednostkowym,

2) wzór wniosku o udostępnianie danych w trybie pełnej teletransmisji danych,

3) wzór wniosku o udostępnianie danych w trybie ograniczonej teletransmisji danych,

4) wzór wniosku o udostępnienie dokumentacji związanej z dowodami osobistymi

- uwzględniając potrzebę zapewnienia sprawności i bezpieczeństwa udostępniania danych oraz dokumentacji związanej z dowodami osobistymi.

Rozdział 9 

Przepisy karne

Art. 79. Kto:

1) uchyla się od obowiązku posiadania lub wymiany dowodu osobistego,

2) zatrzymuje bez podstawy prawnej cudzy dowód osobisty,

3) nie zwraca dowodu osobistego w razie utraty obywatelstwa polskiego,

podlega karze ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo karze grzywny.

Art. 80. Orzekanie w sprawach określonych w art. 79 odbywa się na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, z późn. zm.⁸⁾).

Rozdział 10 

Zmiany w przepisach obowiązujących

Art. 81. W ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.⁹⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 54 § 2 otrzymuje brzmienie:

"§ 2. Wezwanie powinno być zaopatrzone podpisem pracownika organu wzywającego, z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego lub, jeżeli dokonywane jest z użyciem dokumentu elektronicznego, powinno być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem osobistym.";

2) w art. 107 § 1 otrzymuje brzmienie:

"§ 1. Decyzja powinna zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem osobistym. Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi.";

3) w art. 124 § 1 otrzymuje brzmienie:

"§ 1. Postanowienie powinno zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę jego wydania, oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących udział w postępowaniu, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego, oraz podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do jego wydania lub, jeżeli postanowienie wydane zostało w formie dokumentu elektronicznego, powinno być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem osobistym.";

4) w art. 217 § 4 otrzymuje brzmienie:

"§ 4. Zaświadczenie wydaje się w formie dokumentu elektronicznego, opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem osobistym, jeżeli zażąda tego osoba ubiegająca się o zaświadczenie.";

5) w art. 238 § 1 otrzymuje brzmienie:

"§ 1. Zawiadomienie o sposobie załatwienia skargi powinno zawierać: oznaczenie organu, od którego pochodzi, wskazanie, w jaki sposób skarga została załatwiona, oraz podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego osoby upoważnionej do załatwienia skargi lub, jeżeli zawiadomienie sporządzone zostało w formie dokumentu elektronicznego, powinno być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem osobistym. Zawiadomienie o odmownym załatwieniu skargi powinno zawierać ponadto uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o treści art. 239.".

Art. 82. W ustawie z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993, z późn. zm.¹⁰⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Ustawa normuje ewidencję ludności.",

b) uchyla się ust. 3;

2) uchyla się Rozdział 8;

3) tytuł rozdziału 8a otrzymuje brzmienie:

"Prowadzenie ewidencji ludności";

4) uchyla się art. 44e i art. 44f;

5) tytuł rozdziału 8b otrzymuje brzmienie:

"Udostępnianie danych osobowych ze zbiorów meldunkowych i zbioru PESEL";

6) w art. 44g ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Organy prowadzące zbiory meldunkowe oraz zbiór PESEL, na wniosek zainteresowanej osoby złożony w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej, są zobowiązane wydać zaświadczenie zawierające pełny odpis przetworzonych danych dotyczących tej osoby. Zaświadczenie jest przekazywane w formie odpowiadającej złożonemu wnioskowi";

7) w art. 44h:

a) w ust. 1 zdanie wstępne otrzymuje brzmienie:

"Dane ze zbiorów meldunkowych oraz zbioru PESEL udostępnia się, o ile są one niezbędne do realizacji ich ustawowych zadań, następującym podmiotom:",

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Dane ze zbiorów meldunkowych oraz zbioru PESEL udostępnia się na wniosek zainteresowanego podmiotu złożony w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Dane są przekazywane w formie odpowiadającej złożonemu wnioskowi.",

c) ust. 6-10 otrzymują brzmienie:

"6. Podmiotom, o których mowa w ust. 1 i ust. 2 pkt 1, można udostępniać za pomocą urządzeń teletransmisji danych, w drodze weryfikacji, dane dotyczące adresu i dowodów osobistych w oparciu o dane zawarte w zbiorze PESEL. Warunkiem udostępnienia danych w tym trybie jest spełnienie łącznie wymagań określonych w ust. 5, złożenie jednorazowego wniosku i uzyskanie zgody, wydanej na podstawie art. 44i ust. 4.

7. Udostępnienie danych w drodze weryfikacji, o której mowa w ust. 6, polega na porównaniu przekazanych danych z danymi ze zbioru PESEL. Wynikiem udostępnienia danych w tym trybie jest potwierdzenie zgodności przekazanych danych albo raport niezgodności danych.

8. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzór wniosku o udostępnienie danych z ewidencji ludności oraz zbioru PESEL, o którym mowa w ust. 3,

2) wzór uproszczonego wniosku o udostępnienie danych z ewidencji ludności oraz zbioru PESEL, o którym mowa w ust. 5,

3) wzór wniosku o udostępnienie danych z ewidencji ludności oraz zbioru PESEL, o którym mowa w ust. 6

- uwzględniając konieczność wykazania przez podmioty, o których mowa w ust. 2 pkt 1, interesu prawnego w uzyskaniu danych oraz wymagania, o których mowa w ust. 5.

9. Udostępnienie danych ze zbiorów meldunkowych oraz zbioru PESEL następuje:

1) dla podmiotów, o których mowa w ust. 1 - nieodpłatnie;

2) dla podmiotów, o których mowa w ust. 2 - odpłatnie, po dołączeniu dowodu opłaty do wniosku o udostępnienie danych.

10. Osoby i jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 2 pkt 1, są zwolnione z opłat w przypadku udostępnienia im ze zbiorów meldunkowych oraz zbioru PESEL danych niezbędnych do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia.";

d) w ust. 12 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1) wysokość oraz sposób uiszczania opłat za jednostkowe udostępnienie danych ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz za udostępnienie danych za pomocą urządzeń teletransmisji danych, w drodze weryfikacji, o którym mowa w ust. 6,";

8) w art. 44i:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Dane ze zbiorów meldunkowych udostępnia organ gminy.",

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Dane ze zbioru PESEL udostępnia minister właściwy do spraw wewnętrznych.";

9) uchyla się art. 45;

10) w art. 51 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób zgłaszania i przyjmowania danych niezbędnych do zameldowania i wymeldowania, wzory formularzy zgłoszeń meldunkowych oraz wzór wniosku o nadanie numeru PESEL, uwzględniając w szczególności sposób wykonywania obowiązku meldunkowego za osobę niepełnoletnią, przez cudzoziemca oraz osoby przebywające stale lub czasowo na statku morskim lub żeglugi śródlądowej albo w innych ruchomych pomieszczeniach mieszkalnych, a także zakres danych zgłaszanych przy zameldowaniu i objętych wnioskiem o nadanie numeru PESEL oraz danych niezbędnych do ustalenia obowiązku wojskowego.";

11) uchyla się art. 55.

Art. 83. W ustawie z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 215, poz. 1823, z późn. zm.¹¹⁾) w art. 23 w ust. 1 w pkt 5 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 6 i 7 w brzmieniu:

"6) przyjmuje zgłoszenia o utraconych lub uszkodzonych dowodach osobistych, znalezione dowody osobiste oraz przekazuje informacje o tych zdarzeniach organom gmin;

7) gromadzi i przechowuje dokumentację związaną z dowodami osobistymi oraz udostępnia ją uprawnionym podmiotom.".

Art. 84. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.¹²⁾) w art. 143 § 1a otrzymuje brzmienie:

"§ 1a. Upoważnienie może obejmować podpisywanie pism w formie dokumentu elektronicznego podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem osobistym - z wyłączeniem wydawania zaświadczeń.".

Art. 85. W ustawie z dnia 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 29, poz. 153) w art. 20 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1) organy administracji rządowej lub organy samorządu terytorialnego właściwe w sprawach ewidencji ludności, Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, ewidencji paszportowych, Rejestru Dowodów Osobistych, ewidencji wojskowej, o której mowa w art. 49 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416, z późn. zm.¹³⁾), centralnej ewidencji pojazdów, centralnej ewidencji kierowców, rejestracji pojazdów, rejestru cywilnych statków powietrznych, rejestru administracyjnego polskich statków żeglugi śródlądowej, polskiego rejestru jachtów, polskiego rejestru okrętowego, nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, administracji geodezyjnej i kartograficznej, ewidencji gruntów i budynków, rejestracji stanu cywilnego, publicznej służby zatrudnienia lub pomocy społecznej;".

Art. 86. W ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.¹⁴⁾) w art. 20a ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Identyfikacja użytkownika systemów teleinformatycznych udostępnianych przez podmioty określone w art. 2 następuje przez zastosowanie kwalifikowanego certyfikatu przy zachowaniu zasad przewidzianych w ustawie z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.¹⁵⁾), lub certyfikatu podpisu osobistego przy zachowaniu zasad przewidzianych w ustawie z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz. U. Nr 167, poz. 1131), lub profilu zaufanego ePUAP.".

Art. 87. W ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635, z późn. zm.¹⁶⁾) w załączniku do ustawy w części II w kolumnie 2 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Pełny odpis przetworzonych danych osobowych ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz Rejestru Dowodów Osobistych.".

Rozdział 11 

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 88. Dowody osobiste wydane przed dniem 1 lipca 2011 r. zachowują ważność do upływu terminów w nich określonych.

Art. 89. 1. Adres miejsca zameldowania zamieszczony w dowodzie osobistym wydanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie potwierdza adresu miejsca zameldowania.

2. Zmiana adresu miejsca zameldowania posiadacza dowodu osobistego wydanego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych nie stanowi podstawy do jego wymiany.

Art. 90. Sprawy wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy prowadzi się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Art. 91. 1. Z dniem 1 lipca 2011 r. likwiduje się ogólnokrajową ewidencję wydanych i unieważnionych dowodów osobistych oraz gminne ewidencje wydanych i unieważnionych dowodów osobistych.

2. Dane zgromadzone w ogólnokrajowej ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych przekazuje się do Rejestru Dowodów Osobistych.

3. Dane zgromadzone w zbiorze PESEL, dotyczące dowodów osobistych wydanych przed dniem 1 stycznia 2001 r., przekazuje się do Rejestru Dowodów Osobistych.

Art. 92. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 44h ust. 8 i 12 oraz art. 51 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 82, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 44h ust. 8 i 12 oraz art. 51 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 82, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez okres 12 miesięcy od dnia jej wejścia w życie.

Art. 93. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2011 r.

Dz.U.04.161.1688

2007-02-24 zm. Dz.U.2007.21.125 art. 5

2008-10-02 zm. Dz.U.2007.181.1287 art. 5

2008-10-29 zm. Dz.U.2008.182.1121 art. 1

2008-10-31 zm. Dz.U.2008.195.1198 art. 2

2009-06-13 zm. Dz.U.2008.220.1431 art. 4

2009-07-01 zm. Dz.U.2008.234.1571 art. 2

USTAWA

z dnia 29 września 1986 r.

Prawo o aktach stanu cywilnego

(tekst jednolity)

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. Ustawa reguluje sprawy związane z rejestracją urodzeń, małżeństw oraz zgonów, a także sprawy dotyczące innych zdarzeń, które mają wpływ na stan cywilny osób.

Art. 2. Rejestracji stanu cywilnego osób dokonuje się w księgach stanu cywilnego w formie aktów urodzenia, małżeństwa oraz zgonu. W księgach stanu cywilnego dokonuje się także innych wpisów przewidzianych w odrębnych przepisach.

Art. 3. Stan cywilny osoby stwierdza się na podstawie aktów sporządzonych w księgach stanu cywilnego.

Art. 4. Akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych; ich niezgodność z prawdą może być udowodniona jedynie w postępowaniu sądowym.

Art. 5. Księgi stanu cywilnego prowadzi się w urzędach stanu cywilnego.

Art. 5a. 1. Urzędy stanu cywilnego wchodzą w skład urzędu gminy.

2. Gmina stanowi okręg urzędu stanu cywilnego.

3. Wojewoda może tworzyć urzędy stanu cywilnego właściwe dla kilku okręgów lub utworzyć kilka urzędów stanu cywilnego w obszarze jednej gminy.

Art. 6. 1. Czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego dokonuje kierownik urzędu stanu cywilnego lub jego zastępca (zastępcy).

2. Kierownikiem urzędu stanu cywilnego jest wójt lub burmistrz (prezydent).

3.  Wójt (burmistrz, prezydent miasta) zatrudnia inną osobę na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego w gminach powyżej 50.000 mieszkańców.

4.  Wójt (burmistrz, prezydent miasta) może zatrudnić inną osobę na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego w gminach poniżej 50.000 mieszkańców.

5.  Wójt (burmistrz, prezydent miasta) zatrudnia inną osobę na stanowisku zastępcy (zastępców) kierownika urzędu stanu cywilnego.

Art. 6a.  1. Na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego oraz zastępcy kierownika urzędu stanu cywilnego może być zatrudniona inna osoba, która:

1) ma obywatelstwo polskie, pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych;

2) nie była prawomocnie skazana za przestępstwo umyślne;

3) cieszy się nieposzlakowaną opinią;

4) posiada stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na określonym stanowisku;

5) ukończyła:

a) studia prawnicze lub administracyjne i uzyskała tytuł magistra lub

b) podyplomowe studia administracyjne;

6) posiada łącznie co najmniej pięcioletni staż pracy:

a) na stanowiskach urzędniczych w urzędach lub biurach jednostek samorządu terytorialnego lub

b) w służbie cywilnej, lub

c) w urzędach państwowych, z wyjątkiem stanowisk pomocniczych i obsługi, lub

d) w służbie zagranicznej, z wyjątkiem stanowisk pomocniczych i obsługi.

2. Osoby zatrudnione na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego lub zastępcy kierownika urzędu stanu cywilnego mogą być zatrudnione również w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Art. 6b.  Kierownik urzędu stanu cywilnego współpracuje z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego ustawowych zadań.

Art. 6c.  W zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie do naboru na stanowiska, o których mowa w art. 6 ust. 3-5, oraz do osób zatrudnionych na tych stanowiskach stosuje się przepisy ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593, z późn. zm.).

Art. 7. 1. Czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego dokonuje się w formie:

1) aktu stanu cywilnego,

2) decyzji,

3) postanowień w sprawach określonych w art. 24, 25 i 89 - chyba że z przepisów ustawy wynika inna forma załatwienia sprawy.

2. Jeżeli kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia:

1) przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński,

2) wydania zaświadczenia o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, o których mowa w art. 4¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,

3) wydania zezwolenia na zawarcie małżeństwa przed upływem terminu, o którym mowa w art. 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,

4) sporządzenia aktu małżeństwa zawartego zgodnie z art. 1 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,

5) wydania zaświadczenia, że obywatel polski lub zamieszkały w Polsce cudzoziemiec niemający żadnego obywatelstwa zgodnie z prawem polskim może zawrzeć małżeństwo za granicą,

powiadamia na piśmie osobę zainteresowaną o przyczynach odmowy. Osoba zainteresowana w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej pisma kierownika urzędu stanu cywilnego może wystąpić z wnioskiem do sądu rejonowego właściwego ze względu na siedzibę urzędu stanu cywilnego o rozstrzygnięcie, czy okoliczności przedstawione przez kierownika urzędu stanu cywilnego uzasadniają odmowę dokonania czynności. Prawomocne postanowienie sądu wiąże kierownika urzędu stanu cywilnego.

3. Wystąpienie z wnioskiem, o którym mowa w ust. 2, jest niedopuszczalne, jeżeli sąd na podstawie art. 5 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rozstrzygnął, że małżeństwo nie może być zawarte.

3a.  Jeżeli kierownik urzędu stanu cywilnego odmówił przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa, nie później niż w terminie siedmiu dni na piśmie powiadamia mężczyznę, który twierdzi, że jest ojcem dziecka, i matkę dziecka o przyczynach odmowy i możliwości uznania ojcostwa przed sądem opiekuńczym; odpis pisma przesyła do urzędu stanu cywilnego właściwego do sporządzenia aktu urodzenia dziecka.

4. Odmowa dokonania innych czynności związanych z rejestracją stanu cywilnego niż określonych w ust. 2 oraz nieprzewidzianych w ustawie, a mogących mieć wpływ na stan cywilny osób, następuje w formie decyzji.

Art. 8. 1.  Nadzór nad rejestracją stanu cywilnego sprawuje minister właściwy do spraw wewnętrznych na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

2. Nadzór nad czynnościami z zakresu rejestracji stanu cywilnego, dokonywanymi przez konsula lub osobę wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula, określają odrębne przepisy.

3. Wojewodowie sprawują nadzór nad działalnością urzędów stanu cywilnego w zakresie realizacji obowiązków określonych w ustawie.

4. Wojewoda jest organem odwoławczym od orzeczeń administracyjnych wydanych na podstawie ustawy.

Art. 9. Ilekroć w ustawie jest mowa o konsulu, rozumie się przez to także osobę wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula.

Rozdział 2

Właściwość miejscowa w sprawach rejestracji stanu cywilnego

Art. 10. 1. Urodzenie oraz zgon osoby rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego miejsca takiego zdarzenia.

2. Jeżeli dziecko urodziło się na polskim statku morskim lub powietrznym, takie zdarzenie rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

3. W razie stwierdzenia zgonu lub uznania za zmarłego w postępowaniu sądowym albo w razie zgonu osoby na polskim statku morskim lub powietrznym, zgonu żołnierza w czynnej służbie wojskowej i innej osoby przydzielonej do jednostki wojskowej, poległych lub zmarłych w związku z działaniami wojennymi - zgon rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

Art. 11. 1. Jeżeli żadne z rodziców dziecka nie ma miejsca zamieszkania na obszarze właściwości urzędu stanu cywilnego, o którym mowa w art. 10 ust. 1, zgłoszenia urodzenia dziecka można dokonać w urzędzie stanu cywilnego miejsca zamieszkania rodziców lub jednego z nich.

2. W wyjątkowych wypadkach zgłoszenia zgonu można dokonać w urzędzie stanu cywilnego ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego lub miejsca jego pochowania.

3. W wypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, sporządza się protokół zgłoszenia urodzenia lub zgonu i przesyła się go niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego miejsca urodzenia dziecka lub miejsca zgonu osoby w celu sporządzenia odpowiedniego aktu stanu cywilnego.

Art. 12. 1. Zawarcie małżeństwa następuje w urzędzie stanu cywilnego wybranym przez osoby zamierzające wstąpić w związek małżeński.

2. Zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego miejsca zamieszkania jednej z osób zamierzających zawrzeć małżeństwo w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

2a. Wniosek o wydanie zaświadczenia, o którym mowa w ust. 2, oraz zaświadczenie są wolne od opłat.

3. Akt małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego sporządza się w urzędzie stanu cywilnego właściwym ze względu na miejsce zawarcia małżeństwa.

Art. 13. Odtworzenia aktu stanu cywilnego, wpisania treści aktu stanu cywilnego sporządzonego za granicą do polskich ksiąg stanu cywilnego lub zarejestrowania w nich urodzenia, zawarcia małżeństwa albo zgonu, które nastąpiły za granicą, dokonuje się w urzędzie stanu cywilnego miejsca zamieszkania wnioskodawcy, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.

Art. 14. 1. Oświadczenie o uznaniu dziecka lub nadaniu dziecku nazwiska męża matki, oświadczenie małżonka rozwiedzionego o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa, oraz wniosek o wpisanie do aktu urodzenia dziecka wzmianki o tym, że rodzice dziecka zawarli małżeństwo, można złożyć w każdym urzędzie stanu cywilnego.

2. Jeżeli jednak oświadczenie o uznaniu dziecka zostało złożone przed konsulem i dotyczy dziecka urodzonego, wpisania takiego oświadczenia dokonuje się w urzędzie stanu cywilnego miejsca sporządzenia aktu urodzenia, a dziecka poczętego, lecz nieurodzonego - w urzędzie stanu cywilnego miejsca zamieszkania matki.

Art. 15. Jeżeli osoba żądająca dokonania czynności przez urząd stanu cywilnego nie ma w kraju miejsca zamieszkania, właściwość miejscową w sprawach rejestracji stanu cywilnego ustala się na podstawie ostatniego miejsca zamieszkania tej osoby w kraju. W razie braku takiej podstawy lub jeżeli wnioskodawcą jest konsul, czynności tych dokonuje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

Rozdział 3

Zasady sporządzania aktów stanu cywilnego i prowadzenia ksiąg stanu cywilnego

Art. 16. Akt stanu cywilnego sporządza się w dniu, w którym dokonano zgłoszenia zdarzenia powodującego sporządzenie aktu, chyba że ustawa dopuszcza możliwość sporządzenia aktu stanu cywilnego w innym terminie.

Art. 17. 1. Akty urodzenia, małżeństwa oraz zgonu sporządza się oddzielnie dla każdego rodzaju aktu.

2. Dokumenty i oświadczenia złożone w czasie lub po sporządzeniu aktów urodzenia, małżeństwa oraz zgonu, a także dokumenty przekazane urzędom stanu cywilnego przez sądy i inne organy państwowe stanowią akta zbiorowe rejestracji stanu cywilnego.

Art. 18. 1. Akt stanu cywilnego powinien zawierać tylko dane wymagane przez prawo. W szczególności w akcie stanu cywilnego nie można zamieszczać danych naruszających dobra osobiste.

2. Na wniosek osób zainteresowanych, organów państwowych lub z urzędu skreśla się część wpisu dotyczącą danych, które stosownie do ust. 1 nie mogą być zamieszczone w akcie stanu cywilnego.

Art. 19. 1. Zgłoszenia urodzenia i zgonu dokonuje się ustnie.

2. Zgłoszenia urodzenia lub zgonu na piśmie dokonują odpowiednio organy państwowe, zakłady opieki zdrowotnej i inne zakłady oraz lekarze i położne.

Art. 20. Jeżeli osoba obowiązana do zgłoszenia urodzenia lub zgonu nie może porozumieć się z kierownikiem urzędu stanu cywilnego ani ustnie, ani na piśmie ze względu na swoją ułomność fizyczną lub nieznajomość języka polskiego, kierownik urzędu stanu cywilnego wzywa biegłego lub tłumacza.

Art. 21. 1. Jeżeli po sporządzeniu aktu stanu cywilnego nastąpią zdarzenia, które mają wpływ na jego treść lub ważność, zmiany z nich wynikające wpisuje się do aktu w formie wzmianki dodatkowej.

2. Podstawę do wpisania wzmianki, o której mowa w ust. 1, stanowią prawomocne orzeczenia sądów, ostateczne decyzje, odpisy z akt stanu cywilnego oraz inne dokumenty mające wpływ na treść lub ważność aktu.

3. Pod treścią aktu stanu cywilnego zamieszcza się przypiski zawierające informacje o innych aktach stanu cywilnego dotyczących tej samej osoby.

Art. 22. Kierownik urzędu stanu cywilnego jest obowiązany żądać dowodów potwierdzających prawdziwość danych zgłoszonych do wpisu do ksiąg stanu cywilnego. W razie uznania tych dowodów za niewystarczające - w celu ustalenia stanu faktycznego - przeprowadza się postępowanie wyjaśniające.

Art. 23. 1. Księgi stanu cywilnego prowadzi się w jednym egzemplarzu, oddzielnie dla każdego rodzaju aktu.

2. Księgi stanu cywilnego zamyka się po upływie roku kalendarzowego.

Art. 24. Księgi stanu cywilnego przechowuje się w urzędach stanu cywilnego. Ksiąg takich nie można wynosić poza lokal urzędu. Wyniesienie ksiąg może nastąpić z ważnych przyczyn jedynie za zgodą organu administracji państwowej wyższego stopnia lub w razie niebezpieczeństwa zagrażającego tym księgom.

Art. 25. Księgi stanu cywilnego, za zezwoleniem kierownika urzędu stanu cywilnego, można udostępnić upoważnionym przedstawicielom organów państwowych oraz instytucji naukowych w celu przeglądania.

Art. 26. Sądy i inne organy państwowe są obowiązane przekazywać urzędom stanu cywilnego odpisy prawomocnych orzeczeń, ostatecznych decyzji oraz innych dokumentów stanowiących podstawę wpisu do ksiąg stanu cywilnego.

Art. 27. 1.  Minister właściwy do spraw wewnętrznych określa, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe zasady sporządzania aktów stanu cywilnego;

2) sposób prowadzenia ksiąg stanu cywilnego, ich kontroli, przechowywania i zabezpieczenia;

3) wzory aktów stanu cywilnego i wzory odpisów aktów;

4) wzór zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa i wzór zaświadczenia stanowiącego podstawę sporządzenia aktu małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego; zaświadczenia te powinny stanowić jeden dokument i zawierać wszystkie dane niezbędne do sporządzenia aktu małżeństwa;

5) wzory protokołów sporządzanych w sprawach, o których mowa w art. 59 i 60;

6) wzór zaświadczenia, o którym mowa w art. 71.

2.  Minister właściwy do spraw wewnętrznych na podstawie informacji otrzymanych od właściwych przedstawicieli kościołów i innych związków wyznaniowych ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" obwieszczenie zawierające wykaz stanowisk, których zajmowanie upoważnia do sporządzenia zaświadczenia stanowiącego podstawę sporządzenia aktu małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Osoba zajmująca jedno z tych stanowisk jest duchownym w rozumieniu przepisów o zawarciu małżeństwa.

Rozdział 4

Unieważnienie, sprostowanie, ustalenie treści, odtworzenie i uzupełnienie aktu stanu cywilnego

Art. 28. W akcie stanu cywilnego nie można dokonywać żadnych zmian, chyba że ustawa stanowi inaczej. Można jedynie sprostować oczywisty błąd pisarski.

Art. 29. Jeżeli dwa akty stanu cywilnego stwierdzają to samo zdarzenie, unieważnia się jeden z nich. Unieważnienia dokonuje organ administracji państwowej wyższego stopnia, właściwy dla kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt późniejszy.

Art. 30. Akt stanu cywilnego unieważnia się, jeżeli:

1) stwierdza zdarzenie niezgodne z prawdą;

2) uchybienia powstałe przy sporządzeniu aktu zmniejszają jego moc dowodową.

Art. 31. Akt stanu cywilnego podlega sprostowaniu w razie błędnego lub nieścisłego jego zredagowania.

Art. 32. Ustala się treść aktu stanu cywilnego, jeżeli:

1) akt unieważniony ma być zastąpiony nowym aktem;

2) akt urodzenia lub akt małżeństwa nie został sporządzony i nie można go sporządzić w trybie przewidzianym w przepisach ustawy.

Art. 33. W sprawach określonych w art. 30-32 orzeka sąd w postępowaniu nieprocesowym, na wniosek osoby zainteresowanej, prokuratora lub kierownika urzędu stanu cywilnego.

Art. 34. 1. W razie zaginięcia lub zniszczenia całości lub części księgi stanu cywilnego, odtwarza się treść aktu stanu cywilnego wraz ze wzmiankami dodatkowymi na wniosek osoby zainteresowanej, organu państwowego lub z urzędu.

2. W razie zaginięcia lub zniszczenia całości lub części księgi stanu cywilnego, treść odpisu aktu wpisuje się do ksiąg stanu cywilnego na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli istnieje odpis aktu.

3. Treść odtworzonego aktu wraz ze wzmiankami dodatkowymi oraz treść odpisu aktu wpisuje się do ksiąg stanu cywilnego urzędu stanu cywilnego miejsca sporządzenia aktu w zaginionej lub zniszczonej księdze.

Art. 35. Jeżeli akt urodzenia, małżeństwa lub zgonu został sporządzony za granicą, a uzyskanie odpisu aktu jest niemożliwe lub związane z poważnymi trudnościami, można odtworzyć jego treść na wniosek osoby zainteresowanej, organu państwowego lub z urzędu.

Art. 36. Akt stanu cywilnego niezawierający wszystkich danych, które powinny być w nim zamieszczone, podlega uzupełnieniu.

Art. 37. Skreślony akt stanu cywilnego nie podlega ujawnieniu i nie wydaje się z niego odpisów.

Rozdział 5

Akt urodzenia

Art. 38. 1. Urodzenie dziecka należy zgłosić w ciągu 14 dni od dnia urodzenia.

2. Jeżeli dziecko urodziło się martwe, zgłoszenie takiego zdarzenia powinno nastąpić w ciągu 3 dni. W takim wypadku sporządza się akt urodzenia z adnotacją w rubryce "Uwagi", że dziecko urodziło się martwe; aktu zgonu nie sporządza się.

Art. 39. 1. Do zgłoszenia urodzenia dziecka są obowiązani:

1) ojciec dziecka albo matka, jeżeli jej stan zdrowia na to pozwala, albo inna osoba obecna przy porodzie;

2) lekarz albo położna.

2. Jeżeli urodzenie dziecka nastąpiło w zakładzie opieki zdrowotnej, do zgłoszenia urodzenia jest obowiązany zakład opieki zdrowotnej.

Art. 40. 1. Akt urodzenia sporządza się na podstawie pisemnego zgłoszenia urodzenia dziecka wystawionego przez lekarza, położną lub zakład opieki zdrowotnej.

2. Do aktu urodzenia wpisuje się:

1) nazwisko, imię (imiona) i płeć dziecka;

2) miejsce i datę urodzenia dziecka;

3) nazwiska, nazwiska rodowe rodziców, imię (imiona), miejsce i datę urodzenia, miejsce zamieszkania każdego z rodziców w chwili urodzenia się dziecka;

4) nazwisko, imię i miejsce zamieszkania zgłaszającego;

5) dane dotyczące zakładu opieki zdrowotnej, jeżeli sporządzenie aktu następuje na podstawie zgłoszenia, o którym mowa w art. 39 ust. 2.

3. Pisemne zgłoszenie urodzenia dziecka powinno w szczególności zawierać:

1) imię i nazwisko, nazwisko rodowe, datę urodzenia, PESEL, określenie stanu cywilnego oraz miejsca stałego zameldowania matki dziecka;

2) imię i nazwisko, datę urodzenia, PESEL, określenie stanu cywilnego oraz miejsca stałego zameldowania ojca dziecka;

3) dane dotyczące wykształcenia rodziców dziecka;

4) dane dotyczące źródła utrzymania rodziców dziecka;

5) datę urodzenia dziecka;

6) określenie miejscowości urodzenia dziecka;

7) określenie płci, ciężaru i długości dziecka;

8) charakterystykę porodu.

3a.  Przyjęcie w sprawie nazwiska dziecka oświadczeń, o których mowa w art. 88 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, wymaga sporządzenia protokołu. Odpis protokołu przesyła się do urzędu stanu cywilnego, w którym sporządzono akt małżeństwa rodziców.

4.  Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór pisemnego zgłoszenia urodzenia dziecka, z uwzględnieniem danych, o których mowa w ust. 3, oraz z wyszczególnieniem na formularzu części wypełnianych przez zakład opieki zdrowotnej, lekarzy lub położne oraz urząd stanu cywilnego, a także sposób jego wypełniania.

Art. 41. 1. Osoba zgłaszająca urodzenie dziecka, którego rodzice pozostają w związku małżeńskim, przedstawia odpis skrócony aktu małżeństwa; obowiązek ten nie dotyczy zakładu opieki zdrowotnej, o którym mowa w art. 39 ust. 2.

2. Osoba, o której mowa w ust. 1, nie przedstawia odpisu skróconego aktu małżeństwa rodziców dziecka, jeżeli akt ten został sporządzony w tym samym urzędzie stanu cywilnego.

Art. 42. 1. Jeżeli stosownie do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki, dane dotyczące osoby ojca wpisuje się tylko w razie uznania dziecka przez ojca lub sądowego ustalenia ojcostwa.

2. Jeżeli nie nastąpiło uznanie dziecka lub sądowe ustalenie ojcostwa, wpisuje się do akt urodzenia dziecka jako imię ojca - imię wskazane przez przedstawiciela ustawowego dziecka, a w braku takiego wskazania - jedno z imion zwykle w kraju używanych oraz jako nazwisko ojca i jego nazwisko rodowe - nazwisko matki, z odpowiednią adnotacją w rubryce "Uwagi".

3.  Jeżeli uznanie ojcostwa nastąpiło przed urodzeniem się dziecka już poczętego, a dziecko urodziło się martwe, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Art. 43. 1. Przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka przez ojca przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub przed konsulem następuje z zachowaniem przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

2. Przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka lub nadaniu dziecku nazwiska męża matki wymaga sporządzenia protokołu.

3.  W razie uznania ojcostwa przed konsulem, konsul sporządza protokół przyjęcia oświadczenia o uznaniu i przesyła go niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego, o którym mowa w art. 14 ust. 2. Przepis art. 7 ust. 3a stosuje się odpowiednio.

Art. 44. 1. Jeżeli uznanie dziecka przez ojca następuje przed sporządzeniem aktu urodzenia lub dotyczy dziecka poczętego, lecz nieurodzonego, treść oświadczenia wpisuje się do księgi urodzeń.

2. Jeżeli uznanie dziecka następuje przy sporządzaniu aktu urodzenia, w akcie takim wpisuje się nazwisko i inne dane dotyczące ojca zgodnie z treścią oświadczenia, z odpowiednią adnotacją w rubryce "Uwagi".

3. Jeżeli uznanie dziecka następuje po sporządzeniu aktu urodzenia, do aktu takiego wpisuje się wzmiankę dodatkową o uznaniu i zmianie nazwiska dziecka, stosownie do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio w razie sądowego ustalenia ojcostwa oraz nadania dziecku nazwiska męża matki.

5.  Jeżeli uznanie ojcostwa albo sądowe ustalenie ojcostwa następuje po sporządzeniu aktu zgonu, także do tego aktu wpisuje się wzmiankę dodatkową zawierającą dane określone w ust. 3 i 4.

Art. 45. W razie unieważnienia uznania dziecka albo zaprzeczenia ojcostwa, wpisuje się do aktu urodzenia wzmiankę dodatkową zawierającą dane wymienione w art. 42 ust. 2; czynności takiej dokonuje się na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu.

Art. 46. 1. Jeżeli rodzice dziecka zawierają małżeństwo po urodzeniu się dziecka, a przed sporządzeniem aktu urodzenia - akt ten sporządza się tak jak dla dziecka urodzonego z małżeństwa.

2. Jeżeli rodzice dziecka zawierają małżeństwo po urodzeniu się dziecka, dla którego został sporządzony akt urodzenia, do takiego aktu wpisuje się wzmiankę dodatkową o zawarciu małżeństwa oraz o wynikającej z tego, stosownie do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zmianie nazwiska dziecka.

3. Jeżeli w chwili zgłoszenia wniosku o wpisanie wzmianki dodatkowej o zawarciu małżeństwa ojcostwo męża matki nie jest ustalone, wniosek taki można zgłosić jednocześnie z uznaniem dziecka przez męża matki, a także przy sporządzaniu aktu małżeństwa.

Art. 47. 1. W razie orzeczenia przysposobienia dziecka, wpisuje się do aktu urodzenia wzmiankę dodatkową o przysposobieniu.

2. Jeżeli przysposobienie zostało dokonane wspólnie przez małżonków, w odpisie skróconym aktu urodzenia wymienia się przysposabiających jako rodziców przysposobionego.

3. Jeżeli przysposobienie zostało dokonane przez męża matki lub żonę ojca dziecka, w odpisie skróconym aktu urodzenia wymienia się przysposabiającego oraz jego małżonka jako rodziców dziecka.

4. W razie przysposobienia dziecka przez osobę niepozostającą w związku małżeńskim, w odpisie skróconym aktu urodzenia wymienia się przysposabiającego jako rodzica dziecka. Jako imię drugiego z rodziców wpisuje się imię wskazane przez przysposabiającego, a jako nazwisko drugiego z rodziców i jego nazwisko rodowe - nazwisko przysposabiającego.

5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio w razie przysposobienia przez jednego z małżonków dziecka niepochodzącego od współmałżonka.

6. Przepisów ust. 2-5 nie stosuje się do przysposobienia, które wywołuje skutki z art. 124 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli sąd opiekuńczy tak postanowił na wniosek przysposabiającego i za zgodą osób, których zgoda jest do przysposobienia potrzebna.

Art. 48. 1. W razie orzeczenia przysposobienia, na które rodzice dziecka wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę bez wskazania osoby przysposabiającej, sporządza się nowy akt urodzenia przysposobionego; w akcie tym jako rodziców wpisuje się przysposabiających.

2. Przepisy art. 47 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.

3. O sporządzeniu nowego aktu urodzenia wpisuje się do dotychczasowego aktu urodzenia przysposobionego wzmiankę dodatkową; dotychczasowy akt urodzenia przysposobionego nie podlega ujawnieniu i nie wydaje się z niego odpisów, chyba że zażąda tego sąd w związku ze sprawą, w której uzna to za konieczne.

4. Przysposobiony po uzyskaniu pełnoletności może żądać udostępnienia księgi stanu cywilnego w części dotyczącej dotychczasowego aktu urodzenia.

Art. 49. 1. W razie orzeczenia przysposobienia w sposób określony w art. 121 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, może być sporządzony nowy akt urodzenia przysposobionego, w którym jako rodziców wpisuje się przysposabiających, jeżeli sąd opiekuńczy tak postanowił. Przepisy art. 47 ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.

1a. O sporządzeniu nowego aktu urodzenia sąd opiekuńczy orzeka na wniosek przysposabiającego, za zgodą przysposobionego, który ukończył lat trzynaście, albo na wniosek przysposobionego za zgodą przysposabiającego. Przepisy art. 118 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stosuje się odpowiednio.

2. O sporządzeniu nowego aktu urodzenia wpisuje się do dotychczasowego aktu urodzenia przysposobionego wzmiankę dodatkową; dotychczasowy akt nie podlega ujawnieniu i nie wydaje się z niego odpisów, chyba że zażąda tego sąd w związku z ustalaniem pochodzenia przysposobionego, jego uznaniem lub rozwiązaniem stosunku przysposobienia albo w związku z innymi sprawami, w których sąd uzna to za konieczne.

2a. Przysposobiony po uzyskaniu pełnoletności może żądać udostępnienia księgi stanu cywilnego w części dotyczącej dotychczasowego aktu urodzenia.

3. W razie rozwiązania stosunku przysposobienia, nowy akt urodzenia przysposobionego unieważnia sąd w postępowaniu nieprocesowym; unieważnia się również wzmiankę dodatkową o sporządzeniu nowego aktu urodzenia, wpisaną do dotychczasowego aktu urodzenia przysposobionego.

Art. 50. 1. Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia przyjęcia oświadczenia o wyborze dla dziecka więcej niż dwóch imion, imienia ośmieszającego, nieprzyzwoitego, w formie zdrobniałej oraz imienia niepozwalającego odróżnić płci dziecka.

2. Jeżeli przy sporządzaniu aktu urodzenia rodzice nie dokonali wyboru imienia (imion) dziecka, kierownik urzędu stanu cywilnego wpisuje do aktu urodzenia jedno z imion zwykle w kraju używanych, czyniąc o tym stosowną wzmiankę dodatkową.

Art. 51. 1. Rodzice dziecka mogą w ciągu 6 miesięcy od daty sporządzenia aktu urodzenia złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne oświadczenie o zmianie imienia (imion) dziecka wpisanego do aktu w chwili jego sporządzenia. Przepis art. 50 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

2. O zmianie imienia (imion) wpisuje się do aktu urodzenia dziecka wzmiankę dodatkową.

Art. 52. 1. Akt urodzenia dziecka nieznanych rodziców sporządza się na podstawie orzeczenia sądu opiekuńczego.

2. Sąd opiekuńczy ustala w miarę możliwości miejsce i datę urodzenia dziecka po zasięgnięciu opinii osoby, pod której opieką dziecko się znajduje, nadaje dziecku imię i nazwisko oraz określa, jakie imiona rodziców i ich nazwiska rodowe mają być wpisane do aktu urodzenia. Nazwisko nadane dziecku wpisuje się jako nazwisko jego rodziców.

3. W razie nieustalenia miejsca urodzenia dziecka, za miejsce urodzenia uważa się miejsce znalezienia dziecka.

4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio, jeżeli nie można ustalić tożsamości osoby pełnoletniej ze względu na jej ułomność fizyczną lub psychiczną albo nieznane pochodzenie.

Rozdział 6

Zawieranie małżeństw i akt małżeństwa

Art. 53. Zawarcie małżeństwa następuje zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Art. 54. 1. Osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo jest obowiązana:

1) przedstawić dokument stwierdzający tożsamość oraz złożyć odpis skrócony aktu urodzenia, a także dowód ustania lub unieważnienia małżeństwa, jeżeli pozostawała poprzednio w związku małżeńskim, albo nieistnienia małżeństwa, jeżeli postępowanie o ustalenie nieistnienia małżeństwa toczyło się wobec tej osoby;

2) złożyć pisemne zapewnienie, że nie wie o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa;

3) złożyć zezwolenie na zawarcie małżeństwa, jeżeli tego wymagają przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

2. Osoba, o której mowa w ust. 1, nie składa odpisu skróconego aktu stanu cywilnego, jeżeli został on sporządzony w urzędzie stanu cywilnego, w którym nastąpi sporządzenie aktu małżeństwa.

3. W razie gdy oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński ma zostać złożone przez pełnomocnika, jest on obowiązany złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego stosowne pełnomocnictwo.

Art. 55. 1. Dowodem ustania małżeństwa jest:

1) odpis skrócony aktu zgonu lub odpis prawomocnego orzeczenia sądu o stwierdzeniu zgonu lub uznaniu za zmarłego poprzedniego małżonka;

2) odpis skrócony aktu małżeństwa z adnotacją o jego rozwiązaniu przez rozwód albo odpis prawomocnego orzeczenia sądu o rozwodzie.

2. Dowodem unieważnienia małżeństwa jest odpis skrócony aktu małżeństwa z adnotacją o unieważnieniu małżeństwa albo odpis prawomocnego orzeczenia sądu o unieważnieniu małżeństwa.

3. Dowodem nieistnienia małżeństwa jest odpis prawomocnego orzeczenia sądu ustalającego nieistnienie małżeństwa.

Art. 56. 1. Cudzoziemiec zamierzający zawrzeć małżeństwo jest obowiązany złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokument stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem może zawrzeć małżeństwo.

2. Jeżeli otrzymanie dokumentu napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd w postępowaniu nieprocesowym na wniosek cudzoziemca może go zwolnić od złożenia dokumentu.

3. W postępowaniu o zwolnienie cudzoziemca od złożenia dokumentu sąd na podstawie właściwego prawa ustala, czy osoba ta może zawrzeć małżeństwo.

4. Przepisów powyższych nie stosuje się do cudzoziemca niemającego obywatelstwa żadnego państwa, jeżeli ma on w Polsce miejsce zamieszkania.

Art. 57. Kierownik urzędu stanu cywilnego sprawdza tożsamość osób wstępujących w związek małżeński oraz tożsamość i pełnoletność świadków.

Art. 58. 1.  Zawarcie małżeństwa następuje z zachowaniem uroczystej formy. Kierownik urzędu stanu cywilnego w czasie przyjmowania oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński nosi odznakę, której wzór i sposób noszenia określa, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw wewnętrznych.

2. Podczas składania oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński stoją wszyscy obecni, nie wyłączając kierownika urzędu stanu cywilnego.

3. Jeżeli zachodzą uzasadnione przyczyny, kierownik urzędu stanu cywilnego może przyjąć oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński poza lokalem urzędu stanu cywilnego.

Art. 59. Jeżeli zawarcie małżeństwa następuje poza lokalem urzędu stanu cywilnego, w miejscu zawarcia małżeństwa sporządza się protokół stwierdzający złożenie przez przyszłych małżonków oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński. W protokole zamieszcza się ponadto inne dane wymagane przy zawieraniu małżeństwa. Protokół po podpisaniu przez małżonków, świadków i kierownika urzędu stanu cywilnego stanowi podstawę do sporządzenia aktu małżeństwa.

Art. 60. 1. Jeżeli zawarcie małżeństwa następuje przed konsulem, sporządza on protokół stwierdzający złożenie przez przyszłych małżonków oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński. W protokole zamieszcza się ponadto inne dane przewidziane przy zawieraniu małżeństwa. Przepisy art. 53, 54 ust. 1 oraz art. 57 stosuje się odpowiednio.

2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, podpisany przez małżonków, świadków i konsula stanowi podstawę do sporządzenia aktu małżeństwa w polskich księgach stanu cywilnego. W tym celu protokół wraz z zapewnieniami osób wstępujących w związek małżeński, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie przez nie małżeństwa, oraz z oświadczeniem o nazwisku (nazwiskach), które będą nosić po jego zawarciu, a także o nazwisku dzieci zrodzonych z tego małżeństwa - konsul przesyła niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego właściwego dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

Art. 61. 1. Akt małżeństwa sporządza się niezwłocznie po jego zawarciu.

2. Jeżeli akt małżeństwa nie mógł być z ważnych przyczyn sporządzony niezwłocznie po jego zawarciu, sporządza się go natychmiast po ustaniu przeszkody.

Art. 61a. 1. Podstawą sporządzenia aktu małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest zaświadczenie sporządzone zgodnie z art. 8 § 2 tego Kodeksu, przekazane do urzędu stanu cywilnego.

2. Akt małżeństwa sporządza się niezwłocznie, nie później niż w następnym dniu roboczym po dniu, w którym do urzędu stanu cywilnego nadeszły dokumenty określone w ust. 1. Jako datę zawarcia małżeństwa wpisuje się datę złożenia oświadczeń przewidzianych w art. 1 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

3. Po sporządzeniu aktu małżeństwa przekazane dokumenty włącza się do akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego.

4. Jeżeli zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, przekazane do urzędu stanu cywilnego przez nadanie jako przesyłka polecona w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego zostało utracone przed dotarciem do urzędu stanu cywilnego, kierownik tego urzędu, na wniosek osoby zainteresowanej, zwróci się do duchownego o potwierdzenie treści utraconego zaświadczenia oraz dostarczenie dowodu nadania przesyłki. Na tej podstawie kierownik urzędu stanu cywilnego sporządzi akt małżeństwa, jeżeli stwierdzi, że zachowany został termin, o którym mowa w art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

5. Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia sporządzenia aktu małżeństwa, jeżeli dokument, o którym mowa w ust. 1, przekazano do urzędu stanu cywilnego po upływie terminu określonego w art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Art. 62. 1. Do aktu małżeństwa wpisuje się:

1) nazwiska i imiona osób zawierających małżeństwo, ich nazwiska rodowe, stan cywilny, miejsce i datę urodzenia oraz miejsce zamieszkania;

2) miejsce i datę zawarcia małżeństwa;

3) nazwiska i imiona oraz nazwiska rodowe rodziców każdej z osób wstępujących w związek małżeński;

4) nazwiska i imiona świadków;

5) nazwisko (nazwiska), które będą nosić osoby zawierające małżeństwo po jego zawarciu, oraz nazwisko, które będą nosić dzieci zrodzone z tego małżeństwa;

6) stwierdzenie, że osoby zawierające małżeństwo złożyły zgodne oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński.

2. Nazwisko (nazwiska), które będą nosili małżonkowie, oraz nazwisko, które będą nosiły dzieci pochodzące z małżeństwa, wpisuje się do aktu małżeństwa na podstawie pisemnych oświadczeń złożonych zgodnie z art. 25 § 1 i art. 88 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

3. Jeżeli obywatel polski zawierający małżeństwo w zagranicznym urzędzie stanu cywilnego nie złożył oświadczenia w sprawie swojego nazwiska, może je złożyć wraz z wnioskiem o wpisanie aktu małżeństwa do polskiej księgi małżeństw, a gdy małżeństwo zawierali obywatele polscy, mogą także złożyć oświadczenie o nazwisku dzieci zrodzonych z tego małżeństwa.

4. Oświadczenia, o których mowa w ust. 3, można złożyć również przed konsulem. W takim wypadku konsul sporządza protokół przyjęcia oświadczenia, który wraz z wnioskiem o wpisanie aktu małżeństwa do polskich ksiąg stanu cywilnego przesyła niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego właściwego dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

5. Prawomocne orzeczenie o rozwodzie, unieważnieniu małżeństwa, o separacji i o zniesieniu separacji stanowi podstawę wpisania wzmianki dodatkowej do aktu małżeństwa.

6.  Przyjęcie do protokołu oświadczeń o nazwisku dziecka złożonych na podstawie art. 88 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest podstawą wpisania wzmianki dodatkowej do aktu małżeństwa rodziców dziecka.

Art. 62a. Przed zawarciem małżeństwa podlegającego prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego duchowny informuje osoby zamierzające zawrzeć to małżeństwo o treści podstawowych przepisów prawa polskiego dotyczących zawarcia małżeństwa i jego skutków.

Art. 63. (skreślony).

Rozdział 7

Akt zgonu

Art. 64. 1. Zgon osoby należy zgłosić najpóźniej w ciągu 3 dni od dnia zgonu.

2. Jeżeli zgon nastąpił wskutek choroby zakaźnej, zgłoszenie powinno nastąpić w ciągu 24 godzin od zgonu.

Art. 65. 1. Do zgłoszenia zgonu są obowiązani w kolejności:

1) małżonek lub dzieci zmarłego;

2) najbliżsi krewni lub powinowaci;

3) osoby zamieszkałe w lokalu, w którym nastąpił zgon;

4) osoby, które były obecne przy zgonie lub naocznie się o nim przekonały;

5) administrator domu, w którym nastąpił zgon.

2. Jeżeli zgon nastąpił w szpitalu lub innym zakładzie, do zgłoszenia zgonu jest obowiązany szpital lub zakład.

Art. 66. 1. Akt zgonu sporządza się na podstawie karty zgonu.

2. Jeżeli okoliczności zgonu były przedmiotem postępowania przeprowadzonego przez organ państwowy, akt zgonu sporządza się na podstawie pisemnego zgłoszenia dokonanego przez taki organ.

Art. 67. 1. Do aktu zgonu wpisuje się:

1) nazwisko, imię (imiona), nazwisko rodowe, stan cywilny, miejsce i datę urodzenia, miejsce zamieszkania zmarłego;

2) datę, godzinę oraz miejsce zgonu lub znalezienia zwłok;

3) nazwisko, imię (imiona) oraz nazwisko rodowe małżonka osoby zmarłej;

4) nazwiska rodowe i imiona rodziców zmarłego;

5) nazwisko, imię (imiona), miejsce zamieszkania osoby zgłaszającej zgon lub dane dotyczące szpitala albo zakładu, o których mowa w art. 65 ust. 2.

2. Jeżeli zgłaszający zgon nie zna niektórych danych wymienionych w ust. 1, do aktu zgonu wpisuje się stosowną adnotację.

Art. 68. 1. W razie zgonu osoby o nieustalonej tożsamości, do aktu zgonu wpisuje się:

1) datę, godzinę, miejsce i okoliczności znalezienia zwłok oraz ich zewnętrzny wygląd;

2) płeć oraz przypuszczalny rok urodzenia zmarłego;

3) znaki szczególne zmarłego;

4) opis odzieży oraz innych przedmiotów znalezionych przy zmarłym.

2. W wypadku, o którym mowa w ust. 1, organ państwowy, który później ustali tożsamość osoby, zgłasza dane uzupełniające akt zgonu.

3. Na podstawie danych uzupełniających i dotychczasowego aktu sporządza się nowy akt zgonu z adnotacją w rubryce "Uwagi", że akt ten zastępuje akt dotychczasowy, który skreśla się.

Art. 69. W razie uchylenia postanowienia o stwierdzeniu zgonu lub uznaniu za zmarłego, akt zgonu skreśla się.

Rozdział 8

Szczególne wypadki rejestracji stanu cywilnego

Art. 70. Urodzenie, zawarcie małżeństwa lub zgon, które nastąpiły za granicą i nie zostały zarejestrowane w zagranicznych księgach stanu cywilnego, można zarejestrować w polskich księgach stanu cywilnego.

Art. 71. 1. Obywatel polski lub zamieszkały w Polsce cudzoziemiec niemający obywatelstwa żadnego państwa zamierzający zawrzeć małżeństwo za granicą może otrzymać zaświadczenie stwierdzające, że zgodnie z prawem polskim może on zawrzeć małżeństwo. Przepis art. 4¹ § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stosuje się odpowiednio.

2. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego miejsca zamieszkania osoby, której zaświadczenie dotyczy.

3. Jeżeli obywatel polski zamieszkały za granicą nie miał miejsca zamieszkania w Polsce albo nie można ustalić jego ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce albo wyjechał z Polski przed ukończeniem 16 roku życia i stale przebywa za granicą, zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje konsul.

Art. 72. 1. W razie istnienia przeszkód do rejestracji urodzenia lub zgonu obywatela polskiego w zagranicznym urzędzie stanu cywilnego, zgłoszenia można dokonać w urzędzie stanu cywilnego w kraju za pośrednictwem konsula lub pełnomocnika. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym.

2. W razie zgłoszenia urodzenia, konsul sporządza protokół, w którym wymienia nazwisko, imię (imiona) i płeć dziecka, datę i miejsce urodzenia, imiona i nazwiska oraz nazwiska rodowe rodziców, a także ich miejsce zamieszkania.

3. W razie zgłoszenia zgonu, konsul sporządza protokół, w którym wymienia nazwisko i imię (imiona) zmarłego, jego nazwisko rodowe, datę lub rok oraz miejsce urodzenia, datę i miejsce zgonu, miejsce zamieszkania, imiona i nazwiska rodowe rodziców oraz przyczynę zgonu.

4. W celu wpisania do akt stanu cywilnego treści protokołów, o których mowa w ust. 2 i 3, konsul przesyła je niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego właściwego dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

Art. 73. 1. Akt stanu cywilnego sporządzony za granicą może być wpisany do polskich ksiąg stanu cywilnego na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu.

2.  Wpisanie wzmianki dodatkowej lub zamieszczenia przypisku w akcie stanu cywilnego na podstawie orzeczenia sądu państwa obcego lub rozstrzygnięcia innego organu państwa obcego następuje, jeżeli orzeczenie to podlega uznaniu na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego lub innych właściwych przepisów.

3. Na podstawie aktu stanu cywilnego sporządzonego za granicą wpisuje się z urzędu wzmianki dodatkowe lub zamieszcza przypiski w akcie stanu cywilnego sporządzonym w polskich księgach stanu cywilnego, jeżeli odpis zagranicznego aktu stanu cywilnego przesłano do kraju w wykonaniu umowy międzynarodowej przewidującej wzajemną wymianę aktów stanu cywilnego.

4. Kierownik urzędu stanu cywilnego może wpisać wzmiankę dodatkową lub zamieścić przypisek na podstawie innego dokumentu pochodzącego od organu państwa obcego, a niewymagającego uznania.

Art. 74. 1. Jeżeli urodzenie lub zgon nastąpiły na polskim statku morskim lub powietrznym w czasie podróży, kapitan statku, oprócz wzmianki w dzienniku okrętowym (pokładowym), sporządza protokół zawierający dane dotyczące takich zdarzeń. Protokół powinien być podpisany przez dwóch świadków.

2. W protokole dotyczącym urodzenia wymienia się nazwisko, imię (imiona) i płeć dziecka, datę i określenie miejsca urodzenia, jak również imiona i nazwiska oraz nazwiska rodowe i miejsce zamieszkania rodziców.

3. W protokole dotyczącym zgonu wymienia się nazwisko i imię (imiona) zmarłego, jego nazwisko rodowe, datę lub rok oraz miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, datę zgonu, określenie miejsca zgonu, imiona i nazwiska rodowe rodziców oraz przyczynę zgonu.

Art. 75. 1. Protokół dotyczący urodzenia lub zgonu kapitan statku przesyła do urzędu stanu cywilnego pierwszego portu polskiego, do którego statek morski zawinął lub w którym statek powietrzny wylądował, a jeżeli statek znajduje się za granicą - do najbliższego konsula.

2. Urząd lub konsul przesyła protokół, o którym mowa w ust. 1, do urzędu stanu cywilnego właściwego dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy w celu sporządzenia aktu stanu cywilnego.

Art. 76. Urodzenia i zgony na okręcie wojennym wpisuje się do dziennika okrętowego, z uwzględnieniem danych wymienionych w art. 74, oraz sporządza się jednocześnie odpis dokonanego wpisu. Przepis art. 75 stosuje się odpowiednio.

Art. 77. 1. Urodzenia i zgony, które nastąpiły na polskim wojskowym statku powietrznym, rejestruje się na podstawie zgłoszeń zarządu portu lotniczego, w którym statek ląduje.

2. Urodzenia i zgony, które nastąpiły na polskim wojskowym statku powietrznym poza granicami państwa, wpisuje się do dziennika pokładowego zdarzeń. Przepisy art. 74 i 75 stosuje się odpowiednio.

Art. 78.  Akty zgonu żołnierzy w czynnej służbie wojskowej i innych osób przydzielonych do jednostek wojskowych, poległych lub zmarłych w związku z działaniami wojennymi, sporządza się na podstawie zgłoszeń właściwych organów, które określa Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych.

Rozdział 9

Odpisy aktów stanu cywilnego i zaświadczenia

Art. 79. Z ksiąg stanu cywilnego wydaje się:

1) odpisy zupełne i skrócone aktów stanu cywilnego;

2) zaświadczenia o dokonanych w księgach stanu cywilnego wpisach lub o ich braku;

3) zaświadczenia o zaginięciu lub zniszczeniu księgi stanu cywilnego.

Art. 80. Odpis zupełny stanowi dosłowne powtórzenie treści aktu stanu cywilnego wraz ze wszystkimi wzmiankami dodatkowymi; treść przypisków podaje się jedynie na wniosek osoby zainteresowanej.

Art. 81. W odpisie skróconym aktu stanu cywilnego podaje się jego treść, z uwzględnieniem treści wzmianek dodatkowych oraz z pominięciem wyrazów, ustępów i zdań skreślonych.

Art. 82. W odpisie skróconym zamieszcza się następujące dane:

1) w odpisie aktu urodzenia - nazwisko i imię (imiona), miejsce i datę urodzenia oraz imiona i nazwiska rodowe rodziców dziecka;

2) w odpisie aktu małżeństwa - nazwiska i imiona małżonków, ich nazwiska rodowe, miejsca i daty ich urodzenia, miejsce i datę zawarcia małżeństwa, imiona i nazwiska rodowe rodziców, nazwisko (nazwiska) małżonków, które noszą po zawarciu małżeństwa, nazwisko dzieci zrodzonych z tego małżeństwa, a jeżeli małżeństwo ustało wskutek śmierci jednego z małżonków albo rozwodu, zostało unieważnione, orzeczona została separacja oraz jej zniesienie - adnotację o ustaniu małżeństwa, jego unieważnieniu, o separacji oraz o zniesieniu separacji, wraz z oznaczeniem aktu zgonu lub sygnatury akt sprawy, w której orzeczono o rozwodzie, unieważnieniu małżeństwa, o separacji oraz o zniesieniu separacji;

3) w odpisie aktu zgonu - nazwisko i imię (imiona) zmarłego, jego nazwisko rodowe, miejsce i datę zgonu, datę lub rok urodzenia, miejsce urodzenia, stan cywilny zmarłego i jego ostatnie miejsce zamieszkania oraz nazwisko, imię i nazwisko rodowe małżonka, a także imiona i nazwiska rodowe rodziców zmarłego.

Art. 83. 1. Odpisy oraz zaświadczenia określone w art. 79 wydaje się na wniosek sądu lub innego organu państwowego, osoby, której stan cywilny został w akcie stwierdzony, jej wstępnego, zstępnego, rodzeństwa, małżonka lub przedstawiciela ustawowego.

2. Odpisy aktów stanu cywilnego i zaświadczenia o dokonanych w księgach stanu cywilnego wpisach lub o ich braku mogą być również wydane na wniosek innych osób niż wymienione w ust. 1, które wykażą w tym interes prawny, oraz na wniosek organizacji społecznej, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi takiej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny. Zaświadczenie o zaginięciu lub zniszczeniu księgi stanu cywilnego może być także wydane na wniosek innych zainteresowanych osób.

Rozdział 10

(skreślony).

Rozdział 11

Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe

Art. 85. W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 oraz z 1975 r. Nr 45, poz. 234) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art. 86. 1. Osoba, której akt urodzenia sporządzony przed dniem 30 sierpnia 1955 r. nie wymienia ojca, może wystąpić z wnioskiem o wpisanie do aktu jednego z imion powszechnie w kraju używanych - jako imienia ojca oraz nazwiska matki - jako nazwiska ojca. Z wnioskiem tym może wystąpić również przedstawiciel ustawowy osoby, której akt urodzenia dotyczy.

2. Jeżeli przysposobienie zostało dokonane przed dniem 30 sierpnia 1955 r. i nie stanowiło podstawy do wymienienia w odpisie aktu stanu cywilnego przysposabiających jako rodziców przysposobionego, przysposabiający, a także przysposobiony mogą wystąpić z wnioskiem o dokonanie zmian, o których mowa w art. 47.

3. Dziecko nieznanych rodziców (jego przedstawiciel ustawowy), którego akt urodzenia został sporządzony przed dniem 30 sierpnia 1955 r., może złożyć wniosek do sądu opiekuńczego o ustalenie danych wymienionych w art. 52 ust. 2. Orzeczenie sądu stanowi podstawę do wpisania wzmianki dodatkowej w akcie urodzenia dziecka.

Art. 87. 1. Wypisy z ksiąg stanu cywilnego prowadzonych przed dniem 1 stycznia 1946 r., wydane przez osoby, które prowadziły wyznaniową rejestrację stanu cywilnego, nie mają mocy dokumentu urzędowego.

2. Treść wypisów, o których mowa w ust. 1, może być na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu wpisana do ksiąg stanu cywilnego w razie zaginięcia lub zniszczenia księgi stanu cywilnego lub jej części, jak również wówczas, gdy urząd stanu cywilnego nie posiada księgi, z której sporządzony był wypis. Wpisanie następuje do ksiąg urzędu stanu cywilnego miejsca sporządzenia aktu.

Art. 88. 1. Zachowują moc akty stanu cywilnego sporządzone w okresie od dnia 1 września 1939 r. do dnia 1 stycznia 1946 r. w trybie świeckiej rejestracji stanu cywilnego na obszarach, które w dniu 1 września 1939 r. wchodziły w skład Państwa Polskiego i na których, w myśl prawa polskiego, obowiązywały przepisy o wyznaniowej rejestracji stanu cywilnego.

2. Zachowują moc dowodową księgi przeznaczone do rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów, prowadzone do dnia 1 stycznia 1946 r. przez Polski Narodowy Kościół Katolicki oraz przez Polski Kościół Starokatolicki.

Art. 89. W razie zaginięcia lub zniszczenia księgi stanu cywilnego lub jej części, dla której przed dniem wejścia w życie ustawy był sporządzony odpis, księgę tę lub jej część zastępuje się odpowiednio odpisem.

Art. 90. Traci moc dekret z dnia 8 czerwca 1955 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. Nr 25, poz. 151, z 1956 r. Nr 41, poz. 189, z 1958 r. Nr 72, poz. 358, z 1962 r. Nr 10, poz. 46, z 1964 r. Nr 9, poz. 60 i Nr 43, poz. 297, z 1971 r. Nr 12, poz. 115 oraz z 1975 r. Nr 45, poz. 234).

Art. 91. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 1987 r.

---