Szkol Ogólne bhp

PROGRAM

szkolenia (instruktażu) ogólnego dla pracowników

w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ppoż.

Cel szkolenia:

Celem szkolenia jest zaznajomienie pracownika, w szczególności z:

Podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy i w regulaminach pracy.
Przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w zakładzie pracy.
Zasadami udzielania pomocy przedlekarskiej.

Uczestnicy szkolenia:

Szkolenie przeznaczone jest dla wszystkich osób, które rozpoczynają pracę w firmie .

Sposób organizacji szkolenia:

Szkolenie jest zorganizowane w formie instruktażu - przed przystąpieniem przez pracownika do pracy w firmie - na podstawie szczegółowego programu, opracowanego przez organizatora szkolenia. Podczas szkolenia będą wykorzystane środki dydaktyczne jak: filmy, foliogramy, tablice, środki do udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej itp.

Ramowy program szkolenia:

Lp.

Temat szkolenia

Liczba godzin

Istota bezpieczeństwa i higieny pracy.

0,1

Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, pracowników oraz poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu pracy i organizacji społecznych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

0,4

Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

0,1

Zasady poruszania się na terenie zakładu pracy.

0,2

Zagrożenia wypadkowe i zagrożenia dla zdrowia występujące w zakładzie i podstawowe środki zapobiegawcze.

0,3

Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń technicznych oraz transportem wewnątrzzakładowym.

0,4

Zasady przydziału odzieży roboczej i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, w tym w odniesieniu do stanowiska pracy instruowanego.

0,2

Porządek i czystość w miejscu pracy oraz higiena osobista pracownika - ich wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracownika.

0,1

Profilaktyczna opieka lekarska - zasady jej sprawowania w odniesieniu do stanowiska instruowanego.

0,2

Podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej oraz postępowanie w razie pożaru.

0,3

Organizacja i zasady udzielania pomocy przedlekarskiej w razie wypadku.

0,7

Razem:

Min. 3

Szczegółowy program szkolenia ogólnego.

1. Istota bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Bezpieczeństwo pracy to stan warunków i organizacji oraz zachowań pracownika zapewniających wymagany poziom ochrony ich zdrowia i życia przed zagrożeniami procesu pracy.”
„Higiena pracy - kształtowanie warunków i środowiska pracy w sposób zapewniający zachowanie zdrowia.”

2. Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, pracowników oraz poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu pracy i organizacji społecznych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Art. 207. Podstawowe, ramowe obowiązki w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracodawcy zostały określone w rozdziale pierwszym „Podstawowe obowiązki pracodawcy” działu dziesiątego „Bezpieczeństwoi higiena pracy” Kodeksu pracy. Szczególnie ważne obowiązki zostały zawarte w art. 207. Zgodnie z paragrafem 1 tego artykułu pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy. Oznacza to, że tylko pracodawcy jest odpowiedzialny za ten stan, a nie żadna inna osoba np. pracownik służb BHP. Paragraf 2 tego artykułu zobowiązuje pracodawcę do ochrony zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki,

a w szczególności do:

organizowanie pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
zapewnienia przestrzegania w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawania polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolowania wykonania tych poleceń,
zapewnienia wykonania nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
zapewnienie wykonania zaleceń społecznego inspektora pracy.

Art. 210 §1 możliwość powstrzymania się pracownika od wykonywania pracy w przypadku, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom.
Art. 210 §2 - pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, powiadamiając o tym fakcie niezwłocznie przełożonego.
Art. 210 §3 - gwarantuje, że powstrzymanie się od pracy w sytuacjach, w których mowa wyżej, nie pozbawia pracownika wynagrodzenia za czas wykonywania pracy.
Pracownik ma również prawo, po uprzednim powiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej, w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.

W przypadku powstrzymania się od pracy z powodu braku dyspozycji psychofizycznej, pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie za czas nie wykonywania pracy.

Prawa do powstrzymania się do pracy w przypadkach, o których mowa w art. 10 §1,2,4 nie mają pracownicy, których obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia (górnictwo, itp. ).

Obowiązki:

Art. 211 określa, że przestrzeganie przepisów i zasad bhp jest podstawowym obowiązkiem pracownika a międzyinnymi zobowiązuje:

Znać przepisy i zasady bhp, brać udział w szkoleniach i poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym
Wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp oraz stosować się do wydawanych poleceń.
Dbać o należyty stan maszyn, urządzeń i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy.
Stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego zgodnie z ich przeznaczeniem.
Poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich.
Niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników a także inne osoby znajdujące się w rejonie o grożącym ich niebezpieczeństwie.
Współpracować z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bhp (nowy obowiązek w prawie polskim).

Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Do odpowiedzialności za wykroczenia przeciwko prawom pracownika zgodnie z art. 283 Kodeksu pracy, może być osoba, która będąc odpowiedzialną za stan bhp albo kierując pracownikami nie przestrzega przepisów i zasad bhp. W ramach tej odpowiedzialności stosowana jest kara grzywny, mandat przez inspektorów PIP, PIS higieny pracy, DT.

W przypadku naruszenia przepisów bhp powodujących skutki w postaci zagrożenia życia lub zdrowia pracowników mają zastosowanie odpowiednie przepisy Kodeksu Karnego: art. 220 §1,2,3.

Konsekwencje naruszenia przepisów bhp przez pracowników:

Zgodnie z art. 108 Kodeksu pracy - pracodawca może stosować karę upomnienia lub nagany oraz również karę pieniężną, wobec pracownika nie przestrzegającego przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Kara nie może być zastosowana po upływie dwóch tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia (art. 109 §1).

Kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika

( art. 109 §2).

Zgodnie z art. 110 - o zastosowanej karze pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia oraz informuje go o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia - jednocześnie wkładając do akt osobowych pracownika odpis zawiadomienia.
Zgodnie z art. 112 §1 - jeżeli zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw. O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu decyduje pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej. Nie odrzucenie sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia wniesienia jest równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu. Pracownik, który wniósł sprzeciw, może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu tego sprzeciwu wystąpić do sądu pracy o uchyleniu zastosowanej wobec niego kary (art. 112 §2)
Zgodnie z art. 113 §1 karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa z akt osobowych pracownika - po roku nienagannej pracy (pracodawca może wcześniej uznać karę za niebyłą).

5.5 Zagrożenia wypadkowe i zagrożenia dla zdrowia występujące

w pracy.

Zagrożenia urazami powodowanymi ruchomymi częściami maszyn i urządzeń: - pochwycenie,

uderzenie,
skaleczenie,
obcięcie (amputacja)

zagrożenia powodowane przez narzędzia ręczne typu noże, topory, cęgi, przecinaki, młotki,
zagrożenia powodowane przez urządzenia pomocnicze,
zagrożenia powodowane przez środki transportu oraz nie kontrolowany ruch części urządzeń,
zagrożenia urazami powodowanymi poślizgnięciami, potknięciami

i upadkami na podłożu stanowiska pracy, przejść, dojść, dróg

transportowych,

zagrożenia porażeniem prądem elektrycznym przez przewody, gniazda, wtyczki, tablice i rozdzielnice, maszyny i urządzenia, elektryczność statyczna
zagrożenia wynikające z obsługi instalacji sprężonego powietrza podczas rozładunku materiałów sypkich,
zagrożenia wynikające z uczestnictwa w ruchu drogowym,
zagrożenia wynikające z manewrowania pojazdem w nietypowych warunkach na posesjach odbiorców pasz,
zagrożenia pożarem,
narażenia na hałas emitowany np. przez urządzenia,
zagrożenia spowodowane niedostatecznym oświetleniem,
zagrożenia pochodzące od stresu: - praca w godzinach nadliczbowych,

tempo pracy,
odpowiedzialność materialna,
monotonia,
konflikty pomiędzy pracownikami,

Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń technicznych oraz transportem.

Niedopuszczalne jest wyposażanie stanowisk pracy w maszyny, urządzenia oraz narzędzia pracy, które:

nie są oznaczone znakiem bezpieczeństwa i nie posiadają aktualnego certyfikatu uprawniającego do oznaczania tym znakiem, jeśli znajdują się w wykazie wyrobów podlegających obowiązkowi zgłaszania do certyfikacji na znak bezpieczeństwa i oznaczanie tym znakiem,
nie posiadają, wystawionej przez producenta lub dostawcę, deklaracji zgodności z normami wprowadzonymi do obowiązkowego stosowania oraz wymaganiami określonymi we właściwych przepisach.

Personel użytkujący urządzenia powinien przestrzegać następujące podstawowe zasady bhp:

zapoznać się dokładnie instrukcją obsługi urządzenia,
wykorzystywać urządzenia zgodnie z ich przeznaczeniem,
utrzymywać w nienagannym stanie technicznym,
zgłaszać konserwatorowi lub przełożonemu wszelkie spostrzeżenia o nieprawidłowej pracy urządzenia,
zatrzymania urządzenia w przypadku stwierdzenia zaburzeń lub nieprawidłowości w jego pracy.

Przy użytkowaniu maszyn i urządzeń zasilanych energią elektryczną należy przestrzegać następujących podstawowych zasad:

korzystamy tylko i wyłącznie ze sprawnych technicznie urządzeń,
wykorzystujemy je zgodnie z przeznaczeniem,
utrzymujemy je w należytej czystości,
posługujemy się nimi tylko ze sprawnymi osłonami i zabezpieczeniami,
urządzenia pracujące w nietypowy dla siebie sposób (zbyt głośno, zapach spalenizny itp. ) należy natychmiast wyłączyć i odłączyć z spod napięcia oraz zgłosić przełożonym.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami przy wykorzystywaniu ręcznych środków transportu kołowego należy stosować następujące podstawowe zasady bhp:

przed użyciem sprawdzić stan techniczny,
używać sprawnego technicznie sprzętu,
nie przeładowywać wózków (paleciaki do 400 kg),
zachowywać przy załadunku i rozładunku stabilność wózków,
ładować wózki tak aby ładunek nie wystawał poza obrys podstawek, palet i aby nie zasłaniał pola widzenia,
transportować tylko drogami o nawierzchni twardej, równej i gładkiej

Przy korzystaniu z narzędzi ręcznych i elektronarzędzi należy stosować takie zasady bezpieczeństwa jak:

korzystać tylko ze sprawnego technicznie sprzętu,
części robocze narzędzi powinny być ostre (bez wyszczerbień i nadmiernego zużycia),
elektronarzędzia ze względu na skuteczność ochrony przed porażeniem elektrycznym powinny być okresowo sprawdzane,
zachować ład i porządek na stanowisku pracy.

5.7 Zasady przydziału odzieży roboczej i obuwia roboczego oraz środków

ochrony indywidualnej, w tym w odniesieniu do stanowiska pracy

instruowanego.

Zasady przydziału odzieży roboczej i obuwia oraz środków ochrony indywidualnej reguluje „Regulamin Gospodarki Odzieżą i Ochronami Osobistymi” według którego każdy pracownik musi mieć założoną „Kartę przydziału odzieży i sprzętu ochronnego”. Do istotnych spraw z odzieżą i obuwiem roboczym należy:

sprawa wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za pranie odzieży i buty (nie na wszystkich stanowiskach pracy),
środki ochrony, odzież i obuwie robocze są wydawane pracownikom na zasadzie mienia powierzonego z obowiązkiem zwrotu. Są one bowiem własnością pracodawcy (art. 237 par. 2 k.p.) i w związku z tym pracownik musi się z nich rozliczyć.

Porządek i czystość w miejscu pracy oraz higiena osobista pracownika - ich wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracownika.

warunków do utrzymania higieny osobistej przez pracowników i kontroli przestrzegania przez nich higieny,
przestrzegania określonych wymagań dotyczących stanu zdrowia i przeprowadzania badań lekarskich pracowników.

Pracownicy wykonujący prace powinni szczególnie:

zachowywać w każdym czasie czystość i porządek na swoim stanowisku pracy, usuwać natychmiast rozlane tłuste plamy, stłuczone szkło,
spożywać posiłki i palić papierosy w wyznaczonych pomieszczeniach.

Profilaktyczna opieka lekarska - zasady jej sprawowania w odniesieniu

do stanowiska instruowanego.

Podstawowa profilaktyczna opieka lekarska jest prowadzona poprzez rejonowych lekarzy rodzinnych w przynależnych rejonach ze względu na miejsce zameldowania pracownika.

Podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej oraz postępowania w razie pożaru w obiekcie handlowym.

Do podstawowych obowiązków pracowników w zakresie przestrzegania przepisów p. poż. należy:

przejść przeszkolenie i potwierdzić na piśmie fakt zaznajomienia i przestrzegania przepisów p. poż.,
znać sposoby alarmowania straży pożarnej, obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego oraz gaszenia pożarów,
usuwać niezwłocznie wszelkie przyczyny mogące spowodować pożar,
brać udział w akcjach ratowniczych w przypadku powstania pożaru,
nie zastawiać dostępu do sprzętu gaśniczego ani dróg ewakuacyjnych,
utrzymywać czystość i ład na stanowisku pracy,

Zasady postępowania w przypadku powstania pożaru.

Prowadzenie akcji gaśniczej oraz wielkość strat spowodowanych przez pożar w dużym stopniu zależy od czasu, jaki upłynie od chwili powstania pożaru do czasu jego zauważenia a następnie natychmiastowego przystąpienia do likwidacji.

Z uwagi na powyższe, wszczynanie alarmu pożarowego obowiązuje każdego pracownika, który:

spostrzegł powstanie pożaru bez względu na jego rozmiary,
został powiadomiony przez osoby postronne,
zauważył dym, poczuł zapach spalenizny, stwierdził nagrzanie ścian lub inne okoliczności świadczące o możliwości powstania pożaru.

podczas akcji zmierzającej do likwidacji powstałego pożaru należy postępować wg poniższych zasad:

przeprowadzić ewakuację ludzi,
w miarę możliwości odciąć drogi rozprzestrzeniania się pożaru poprzez pozamykanie drzwi i okien, a tym samym odcięcie dopływu tlenu z powietrza,
usunąć przedmioty palne z najbliższego otoczenia pożaru,
wchodząc do pomieszczeń objętych pożarem postępować ostrożnie aby uchronić się przed ewentualnym poparzeniem przez ogień,
w atmosferze dymu poruszać się zgodnie z wymienionymi wcześniej zasadami,
podchodząc do ogniska pożaru kierować środek gaśniczy na źródło ognia,
po ugaszeniu najbliższego palącego się materiału, posuwać się w głąb, likwidując dalsze miejsca objęte pożarem,
należy obserwować najbliższe pomieszczenia i obiekty aby nie nastąpił przerzut pożaru,
gasząc pożar nacierać środkami gaśniczymi z głównego kierunku, tj. z kierunku w którym pożar się rozprzestrzenia,
w czasie prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych pamiętać należy o drodze odwrotu,
należy gasić ognisko pożaru z poziomu wyższego lub równego a nie niższego,
nie gasić wodą ciał, które w zetknięciu z wodą wchodzą w reakcje chemiczne (np. karbid), płynów łatwopalnych lżejszych od wody, (np. tłuszczów, alkoholi), instalacji elektrycznych pod napięciem, ciał palących się w wysokiej temperaturze,

akcja ratowniczo-gaśniczą do czasu przybycia jednostek straży pożarnej kieruje kierownik lub osoba odpowiedzialna w danym czasie za funkcjonowanie obiektu,
każdy przystępujący do akcji ratowniczo-gaśniczej powinien pamiętać o następujących zasadach:

w pierwszej kolejności należy przeprowadzić ewakuację ludzi i udzielić pomocy poszkodowanym,
wyłączyć dopływ prądu elektrycznego do pomieszczeń objętych pożarem, przestrzegać zakazu używania wody do gaszenia instalacji i urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem,
dążyć do usunięcia z zasięgu ognia wszelkich materiałów palnych,
nie otwierać bez uzasadnionej potrzeby drzwi i okien do pomieszczeń, w których powstał pożar, ponieważ dopływ tlenu sprzyja rozprzestrzenianiu się ognia,
w sposób zdecydowany z zachowaniem podstawowych zasad bezpieczeństwa użyć podręcznego sprzętu gaśniczego, co umożliwi ugaszenie pożaru w zarodku.

po przybyciu straży pożarnej, osoba dotychczas kierująca działaniami ratowniczo-gaśniczymi obowiązana jest podporządkować się dowódcy straży i poinformować go o stanie zagrożenia i wydanych zarządzeniach,
ewakuację mienia należy przeprowadzić wtedy, gdy jest ono bezpośrednio zagrożone i nie można go w inny sposób uratować, bądź gdy jego obecność w budynku utrudnia dostęp do miejsca pożaru lub ułatwia rozprzestrzenianie się ognia. Decyzję o ewakuacji mienia podejmuje kierownik akcji ratowniczej. Ewakuowane mienie powinno być przemieszczane w wyznaczone miejsce i odpowiednio zabezpieczone.

5.11 Organizacja i zasady udzielania pomocy przedlekarskiej w razie wypadku.

Pierwsza pomoc w wypadkach.

Do ratowania osoby, która doznała urazu należy przystąpić niezwłocznie, nie czekając na lekarza. W wielu sytuacjach (np. duży upływ krwi, porażony prądem utracił przytomność) o dalszych skutkach urazu decydują minuty, dlatego czekanie na pomoc lekarską mogłoby okazać się tragiczne. Sprawne i fachowe działanie przy udzielaniu pierwszej pomocy ma często decydujące znaczenie dla dalszych rezultatów leczenia przez służbę zdrowia. Pierwszej pomocy udziela się najczęściej w miejscu wypadku.

ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy:

ocena zdarzenia - miejsca wypadku,
usunięcie czynnika działającego na poszkodowanego,
ocena stanu zdrowia poszkodowanego, poprzez stwierdzenie:

przytomności,
oddechu oraz drożności dróg oddechowych,
badanie tętna,
ustalenie rodzaju urazu,

zabezpieczenie chorego przed innymi urazami,
wezwanie lekarza,
zorganizowanie transportu poszkodowanego,

rany otwarte:

Pierwszą czynnością przy zranieniu jest:

zatrzymanie krwotoku,
usunięcie z rany ciał obcych (tylko widocznych i których usunięcie nie sprawia trudności),
zabezpieczenie rany przed zakażeniem poprzez oczyszczenie okolicy rany spirytusem, eterem lub benzyną w promieniu 4-5 cm począwszy od brzegów rany na zewnątrz głębokich ran nie należy przemywać, ani wycierać a tylko przykryć jałowym opatrunkiem i zabandażować,
w przypadku rany zanieczyszczonej spłukać obficie 3% roztworem wody utlenionej,
miejsca zranione przykryć wyjałowioną gazą na którą należy położyć watę lub ligninę, zakleić przylepcem lub umocować trójkątną chustą w zależności od wielkości zranienia.

krwotoki:

Krwotok jest to obfity wylew krwi z uszkodzonego naczynia krwionośnego. W przypadku krwotoku tętniczego pierwsza pomoc polega na:

ucisku palcami krwawiącego naczynia;

tętnicę przyciska się do kości powyżej miejsca zranienia, a przy krwotokach z tętnicy szyjnej i skroniowej - poniżej miejsca zranienia,
przy krwotokach z rany na kończynie, koniecznie unieść ją do góry,

założeniu opatrunku uciskowego - opatrunek z jałowej gazy (kilkakrotnie założony) położyć na ranę i mocno zabandażować,
po ustaniu krwawienia należy tampon obandażować bandażem elastycznym.

złamania:

Złamania dzielimy na:

zamknięte, gdzie przy uszkodzeniu kości i okolicznych tkanek nie ulega uszkodzeniu skóra,
otwarte, gdzie oprócz przerwania ciągłości kości, występują uszkodzenia skóry i mięśni.

Objawy złamania:

bolesność w miejscu urazu nasilająca się przy dotykaniu i wszelkich próbach ruchu,
zmiana zarysu kości (znaczna w złamaniach z przemieszczeniem kości),
przy złamaniu kręgosłupa - wiotkie kończyny,
przy złamaniach żeber ból przy każdym oddechu a także kaszlu lub ucisku na klatkę piersiową,
przy złamaniu / pęknięciu miednicy ból przy siadaniu i przy każdej próbie wstania.

Pierwsza pomoc przy złamaniach:

w przypadku złamania otwartego założyć opatrunek na ranę,
unieruchomienie złamanej kończyny tzn. całej złamanej kości

od stawu do stawu. Do unieruchomienia kończyny stosujemy:

szyny Kramera, a przy ich braku inne środki np. deszczułki,

chusty trójkątne,

przy złamaniach kończyn górnych, podudzia i żeber poszkodowanego można przewozić w pozycji siedzącej,
przy złamaniu uda, miednicy i kręgosłupa tylko w pozycji leżącej,
przy złamaniu kręgosłupa poszkodowanego należy położyć na twardym podłożu (np. deski, drzwi),
podać środki przeciwbólowe,
zapewnić transport do lekarza.

zwichnięcia:

Zwichnięcie jest to przemieszczenie się jednej lub kilku kości w obrębie stawu, dochodzi wtedy do uszkodzenia torebki stawowej i wiązadeł.

Objawy:

silny ból stawu,
zniekształcenie stawu,
zniesienie lub ograniczenie ruchu w stawie.

Pierwsza pomoc:

przyłożyć zimny okład na zwichnięty staw (np. z altacetu),
unieruchomić staw za pomocą szyny i opaski,
podać środki przeciwbólowe,
przywieść chorego do lekarza ( w przypadku stawów:

kolanowego, biodrowego i skokowego - w pozycji leżącej ).

urazy termiczne:

Oparzeniami nazywamy uszkodzenia tkanek miękkich, spowodowanych działaniem energii:

cieplnej,
chemicznej,
elektrycznej.

Ze względu na głębokość uszkodzenia skóry lub tkanki podskórnej

wyróżniamy cztery stopnie oparzeń:

I stopień - pojawienie się na skórze zaczerwienienia

z towarzyszący piekącym bólem,

II stopień - pojawienie się na podłożu rumieńcowym

pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym

silnego bólu,

III stopień - oparzenie dotyczy także tkanki podskórnej,

skóra przybiera barwę białą, szarą lub

ciemnobrązową,

IV stopień - zwęglenie tkanek i daleko posunięta martwica.

Pierwsza pomoc:

przerwanie kontaktu z czynnikiem parzącym,
polewanie czystą wodą przez kilkanaście minut (woda zmniejsza ból i zapobiega powstawaniu głębokich oparzeń), podanie środków przeciwbólowych,
zabezpieczyć oparzoną tkankę przed zakażeniem poprzez nałożenie opatrunków - jałowej gazy. W przypadku oparzenia dużej powierzchni ciała - przykrycie czystymi prześcieradłami, rozwiniętymi płatami gazy,
zapewnienie szybkiej pomocy lekarskiej.

odmrożenia:

Odmrożeniami nazywamy uszkodzenia tkanek miękkich wywołanych miejscowym działaniem zimna. Wyróżniamy trzy stopnie odmrożeń:

I stopień - zblednięcie i zdrętwienie odmrożonej części ciała,

pieczenie skóry,

II stopień - oprócz sino-czerwonego zabarwienia skóry

pojawiają się pęcherze wypełnione płynem

surowiczym,

III stopień - dochodzi do martwicy tkanek.

Pierwsza pomoc:

nałożyć opatrunek jałowy (II, III stopień),
podać środki przeciwbólowe (II, III stopień),
przewieść chorego do szpitala (II, III stopień),
podawać ciepłe płyny do picia.

porażenia prądem elektrycznym:

Pierwsza pomoc:

uwolnienie porażonego od działania prądu elektrycznego poprzez:

wyłączenie napięcia obwodu rażenia,
odciągnięcie porażonego od urządzeń będących pod napięciem przy zastosowaniu odpowiednich zabezpieczeń mających na celu ochronę ratownika przed porażeniem,

w zależności od stanu porażonego zastosować odpowiednie czynności ratownicze:

sztuczne oddychanie,
masaż serca,
inne.

zatrucia chemiczne:

Ze względu na drogę wchłonięcia trucizny rozróżniamy zatrucia

przez:

drogi oddechowe,
przewód pokarmowy,
skórę,

Przy zatruciach drogą oddechową należy:

usunąć chorego z miejsca, w którym nastąpiło zatrucie i wynieść na świeże powietrze,
rozluźnić wszystkie uciskające części ubioru,
zdjąć odzież w przypadku zanieczyszczenia jej środkami trującymi,
zapewnić zatrutemu bezwzględny spokój,
zabezpieczyć chorego przed utratą ciepła (np. okryć kocem),
w przypadku braku akcji serca i oddychania, bezwzględnie sprawdzić drożność dróg oddechowych, rozpocząć sztuczne oddychanie i masaż serca,
w razie wystąpienia drgawek uniemożliwić poszkodowanemu przygryzienie języka np. włożyć między zęby kawałek drewna.

Przy zatruciach drogą pokarmową należy:

usunąć truciznę z żołądka przez spowodowanie wymiotów (poprzez drażnienie palcem tylnej ściany gardła lub podanie do wypicia szklanki bardzo słonej wody),
podać odtrutkę (po wystąpieniu wymiotów) np. zwykłą wodę albo zawiesinę węgla aktywnego lub wodny roztwór białka kurzego (dwa białka na szklankę wody),
ponownie spowodować wymioty,

uwaga: - u osób nieprzytomnych lub w stanie drgawkowym

w żadnym razie nie wolno niczego wprowadzać do

jamy ustnej i wywoływać wymiotów.

Przy zatruciach przez skórę należy: