II wojna światowa w Europie w latach 1941-1945 str. 138-143 i 150-154

1. Walki na froncie wschodnim:

a. atak III Rzeszy na ZSRR- plan Barbarossa - 22 VI 1941 roku: Rosja nazywa ten konflikt jako Wielką Wojną Ojczyźnianą

( siły państw Osi wynosiły 4 mln żołnierzy, 3400 czołgów, 4800 samolotów) -dowódca naczelny wojsk lądowych- feldmarszałek Walter von Brauchitsch

b. zaskoczenie i klęski Armii Czerwonej niemieckim blitzkriegiem ( śmierć 2,5 mln żołnierzy radzieckich, 3,5 mln w niewoli, brak kadry dowódczej wymordowanej w czystkach, nie zdążono przerzucić wojsk z Dalekiego Wschodu; ZSRR sam planował atak na III Rzeszę; zajęcie Białorusi- 28 VI Mińsk, Smoleńsk- 16 VII, Ukrainy- 20 IX Kijów, krajów nadbałtyckich- 1 VII Ryga, podejście pod Moskwę i Leningrad)

c. nieudana próba zdobycia Moskwy ( 30 IX 1941- i radziecka kontrofensywa od 5 XII 1941 roku - Grigorij Żukow ( mrozy -25-30 ˚ C, śnieg 0,5-1metra), na zapleczu frontu działały Wojskowe Siły Bezpieczeństwa- tzw. Smiersz ( walka z dywersją, defetyzmem, dezercjami, Hitler osobiście przejął dowództwo armii lądowej, zdymisjonował 35 generałów, ewakuacja przemysłu zbrojeniowego za Ural, pomoc aliantów- Karta Atlantycka, Lend- Lease Act)

d. ofensywa niemiecka na Kaukaz ( ropa naftowa) i walki w „kotle stalingradzkim”- 14 IX 1942-3 II 1943- walki o Stalingrad - okrążenie i kapitulacja 6 Armii feldmarszałka Friedricha von Paulusa 3 II 1943 roku ( Niemcy stracili 1,5 mln żołnierzy, 3,5 tys. czołgów, 13 tys. dział, 3 tys. samolotów) - przełom na froncie wschodnim ( III Rzesza straciła swoje rezerwy, Wojskowi i społeczeństwo nie wierzyli już w sukces)

e. niemiecka blokada Leningradu- 8 IX 1941- 18 II 1943 r. - 900 dni, zginęło 800 tys. mieszkańców, głównie z głodu i chłodu

f. walki na łuku kurskim 5 VII- 23 VIII 1943 ( największa bitwa pancerna II wojny światowej- radzieckie T-34 przeciw niemieckim Panterom i Tygrysom), Hitler stracił 500 tys. ludzi, 1,5 tys. czołgów, 3 tys. dział, 3,5 tys. samolotów

g. ofensywa radziecka- tzw. białoruska od VII 1944 roku - zajęcie krajów Europy Środkowo- Wschodniej, w tym Polski ( 17 I 1945 Warszawa) ( nieudany zamach na Hitlera w Gierołży- 20 VII 1944- płk Claus von Stauffenberg

h. operacja berlińska od 16 IV 1945 r.- walki na Wale Pomorskim- walki 1 i 2 Armii Ludowego Wojska Polskiego ( LWP)

- 24 IV 1945- spotkanie wojsk amerykańskich i radzieckich w Torgau nad Łabą

- 30 IV 1945- samobójstwo Hitlera ( na następcę wyznaczył admirała Karla Dönitza)

- 8 V 1945- kapitulacja Niemiec- Wilhelm Keitel - Grigorij Żukow

2. Walki na froncie południowym i zachodnim w latach 1943- 1945:

a. desant aliantów na Sycylię- 10 VII 1943 - operacja Husky ( gen. Harold Rupert Alexander, George Patton, Bernard Law Montgomery)

b. odsunięcie od rządów Mussoliniego 24 VII 1943, rząd Pietro Bagdolio prosi o zawieszenie broni

c. okupacja niemiecka Włoch i obrona na linii Gustawa i Hitlera - operacja Alarik - walki o Monte Cassino 22 I 1944- 19 V 1944 ( 2 Korpus Polski Władysław Anders- straty polskie: 924 poległych, 3 tys. rannych, napis na cmentarzu głosi: Przechodniu powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w jej służbie" oraz "Za naszą i waszą wolność my żołnierze polscy oddaliśmy Bogu ducha, ciało ziemi włoskiej, a serca Polsce".

d. naloty dywanowe lotnictwa alianckiego na Niemcy ( w 1944 r. zrzucono 2 mln ton bomb, zginęło 500 tys. ludzi, 13-14 II 1945 - bombardowanie Drezna- zginęło 100 tys. ludzi, alianci w wojnie stracili 40 tys. samolotów, Niemcy 110 tys.) , alianci wytwarzali na dobę 300 samolotów w 1943 roku !!!

d. operacja „Overlord”( Wszechmocny)- 6 VI 1944 r. ( D-day)- lądowanie aliantów w Normandii - otwarcie drugiego frontu w Europie ( 1,5 mln żołnierzy, 10 tys. samolotów, do desantu użyto 5 tys. statków

- dowódcy wojsk inwazyjnych: George Patton, Dwight Eisenhower, Bernard Law Montgomery

e. zwycięstwo aliantów w bitwie pod 7- 22 VIII 1944 Falaise ( I Dywizja pancerna gen. Stanisława Maczka- wyzwolenie północnej Francji ( 19 VIII 1944 powstanie antyniemieckie w Paryżu)

f. desant aliantów, w tym „wolnych Francuzów” Charlesa de Gaulle`a na południu Francji- 15 VIII 1944 - operacja Dragon

g. nieudana operacja Market- Garden aliantów- 17- 26 IX 1944 - duże straty pod Arnheim ( Samodzielna Brygada Spadochronowa gen. Kazimierza Sosabowskiego)

h. nieudana ofensywa niemiecka w Ardenach - 16-31 XII 1944

i. kapitulacja III Rzeszy przed aliantami 7 V 1945 - Alfred Jodl- Dwight Eisenhover

---