Wczeœniejsza emerytura g�rnicza

Z dniem 1 stycznia 2007 r. wesz�y w �ycie przepisy art. 50a-50e ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze� Spo�ecznych okreœlaj�ce warunki nabywania prawa do emerytury g�rniczej.

Nale�y zaznaczy�, �e na podstawie dotychczasowych przepis�w art. 34, 48 i 49 ustawy emerytalnej w brzmieniu obowi�zuj�cym do 31 grudnia 2006 r. mo�na przejœ� na emerytur� g�rnicz�, je�eli warunki okreœlone w tych przepisach zostan� spe�nione do 31 grudnia 2008 r. Wniosek o przyznanie œwiadczenia mo�e by� z�o�ony r�wnie� po tej dacie.

Zgodnie z art. 49 w zwi�zku z art. 34 ust. 2 ustawy, m�czyzna urodzony po 31 grudnia 1948 r., aby uzyska� prawo do g�rniczej emerytury w wieku 50 lat, musi posiada� okres pracy g�rniczej ��cznie z okresami pracy r�wnorz�dnej i okresami zaliczanymi do pracy g�rniczej, wynosz�cy co najmniej 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy g�rniczej, o kt�rej mowa w art. 36 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 48 prawo do g�rniczej emerytury bez wzgl�du na wiek i zajmowane stanowisko, przys�uguje pracownikom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r., kt�rzy prac� g�rnicz� wykonywali pod ziemi� stale i w pe�nym wymiarze czasu pracy przez okres wynosz�cy co najmniej 25 lat.

Dodatkowym warunkiem przyznania wymienionych emerytur g�rniczych jest nieprzyst�pienie do otwartego funduszu emerytalnego i rozwi�zanie stosunku pracy.

Osobom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., kt�re do dnia 31 grudnia 2008 r. nie spe�ni� warunk�w do emerytury g�rniczej na dotychczasowych zasadach, uprawnienia do emerytury g�rniczej ustalane s� na podstawie obowi�zuj�cych od 1 stycznia 2007 r. przepis�w art. 50a-50e ustawy.

Nale�y zwr�ci� uwag�, �e od dnia 1 stycznia 2007 r. ustawa emerytalna nie zawiera poj�cia okres�w zaliczanych do pracy g�rniczej. Uleg� zmianie r�wnie� katalog okres�w pracy g�rniczej i pracy r�wnorz�dnej z prac� g�rnicz�, kt�re zosta�y wymienione w art. 50c ust.1 i 2 ustawy.

Przepis art. 50a ustawy emerytalnej okreœla, �e g�rnicza emerytura przys�uguje pracownikowi, kt�ry spe�nia ��cznie nast�puj�ce warunki:

1. uko�czy� 55 lat �ycia,

2. ma okres pracy g�rniczej wynosz�cy ��cznie z okresami pracy r�wnorz�dnej z prac� g�rnicz� co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla m�czyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy g�rniczej okreœlonej w art. 50c ust.1.

Wiek emerytalny wymagany od pracownik�w: kobiet maj�cych co najmniej 20 lat, a m�czyzn co najmniej 25 lat pracy g�rniczej i r�wnorz�dnej, w tym co najmniej 15 lat pracy g�rniczej, o kt�rej mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Przy ustalaniu prawa do emerytury g�rniczej uwzgl�dnia si� okresy pracy g�rniczej i pracy r�wnorz�dnej z prac� g�rnicz�, b�d�ce okresami sk�adkowymi lub niesk�adkowymi w rozumieniu ustawy, z tym �e okresy pracy g�rniczej i r�wnorz�dnej z prac� g�rnicz� uwzgl�dnia si�, je�eli praca ta wykonywana by�a co najmniej w po�owie wymiaru czasu pracy.

Przepis art. 50e ustawy emerytalnej okreœla, �e prawo do g�rniczej emerytury, bez wzgl�du na wiek i zajmowane stanowisko, przys�uguje pracownikom, kt�rzy prac� g�rnicz� wykonywali pod ziemi� stale i w pe�nym wymiarze czasu pracy przez okres wynosz�cy co najmniej 25 lat. Do okres�w pracy zalicza si� tak�e okresy niezdolnoœci do pracy z tytu�u wypadku przy pracy albo z tytu�u choroby zawodowej, za kt�re zosta�o wyp�acone wynagrodzenie lub zasi�ek chorobowy albo œwiadczenie rehabilitacyjne, bezpoœrednio poprzedzone prac� g�rnicz� wykonywan� pod ziemi� stale i w pe�nym wymiarze czasu pracy, przypadaj�ce w czasie trwania stosunku pracy.

Ponadto prawo do emerytury g�rniczej na podstawie art. 50 a i 50 e przys�uguje pod warunkiem, �e pracownik nie przyst�pi� do otwartego funduszu emerytalnego albo z�o�y� wniosek o przekazanie œrodk�w zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za poœrednictwem ZUS, na dochody bud�etu pa�stwa.

Do g�ry

Emerytura w wieku obni�onym z tytu�u wykonywania pracy g�rniczej

Przepisy art. 39 ustawy emerytalnej, w odniesieniu do os�b urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r. nie spe�niaj�cych warunk�w do g�rniczej emerytury przewiduj� mo�liwoœ� obni�enia wieku emerytalnego wynosz�cego dla kobiet 60 lat a dla m�czyzn 65 lat - o 6 miesi�cy za ka�dy pe�ny rok pracy g�rniczej wymienionej w przepisach tego artyku�u - je�eli osoby te maj� co najmniej 5 lat:

o pracy g�rniczej, o kt�rej mowa w art. 50c ust. 1, wykonywanej pod ziemi� stale i w pe�nym wymiarze czasu pracy albo

o pracy g�rniczej, o kt�rej mowa w art. 50c ust. 1 pkt. 4 i 5, wykonywanej stale i w pe�nym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i w�gla brunatnego oraz w kopalniach otworowych siarki.

Wczeœniejsza emerytura na podstawie art. 39 ustawy emerytalnej mo�e by� przyznana r�wnie� osobom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. je�eli osoby te podane wy�ej warunki spe�ni� do 31 grudnia 2008 r. oraz je�eli nie przyst�pi�y do otwartego funduszu emerytalnego albo z�o�y�y wniosek o przekazanie œrodk�w zgromadzonych w tym funduszu, za poœrednictwem Zak�adu Ubezpiecze� Spo�ecznych, na dochody bud�etu pa�stwa.

Redakcja: Departament Œwiadcze� Emerytalno-Rentowych

---