BT Wstęp do Księgi Sofoniasza


Wstęp do Księgi Sofoniasza Wstęp do Księgi Sofoniasza         Sofoniasz (hebr. Sefanjah - "Jahwe ochronił") syn Kusziego, był według tytułu księgi potomkiem (króla ?) Ezechiasza; data urodzenia oraz dalsze szczegóły jego biografii nie są znane. Działał w pierwszym okresie panowania Jozjasza, przed reformą religijną r. 622, na terenie państwa judzkiego; równocześnie z nim głosili słowo Pańskie: młody Jeremiasz i inny prorok spośród zbioru "mniejszych" - Nahum.         Księga piętnuje wypaczenia religijne i zapowiada jako karę inwazję nieprzyjacielską, określaną tradycyjnym pojęciem dnia Pańskiego. Zarówno czas, jak i okoliczności najazdu każą przypuszczać, że chodzi o inwazję Scytów, którzy według świadectwa Herodota (I, 105) po rozgromieniu Kiaksaresa pod Niniwą (625) dotarli aż do wybrzeży Morza Śródziemnego, a może nawet do granic Egiptu. Z opanowanych podówczas terenów najbardziej spustoszone zostały Saron i Szefela, leżące w pasie nadmorskim, wspomnianym przez Sofoniasza (So 2,4-7). Judea prawdopodobnie nie została zajęta przez Scytów; wycofali się oni niebawem z Palestyny, co być może było okazją do słów So 3,14n. Sprzyjająca koniunktura polityczna, szczególnie zaś osłabienie Asyrii, pozwoliła Jozjaszowi na dokonanie reformy religijnej w r. 622, przygotowanej w pewnym znaczeniu przez działalność Sofoniasza.         Księga Sofoniasza powstała według zwykłego schematu utworów prorockich. Zawiera ona szereg przemówień Proroka bądź to o charakterze gróźb, bądź też pocieszających. Dzieli się ona na trzy części. Wstęp utworu stanowi tytuł, po którym następuje zapowiedź uniwersalnego sądu nad Judą i Jerozolimą (So 1,2-18). Z kolei nawołuje Prorok społeczność judzką do uczciwego trybu życia (So 2,1nn). W ostatnim swym przemówieniu So wzywa znów Jerozolimę do opamiętania (So 2,4-15). Celem pocieszenia ludu judzkiego zapowiada mu pomyślną przyszłość i odrodzenie moralne.         Chociaż pod względem treści zbliża się So niejednokrotnie do współczesnego sobie Nahuma (np. So 2,13 - Na 2,14; So 2,15 - Na 3,19), to jednak ujęcie kary jest u obu proroków różne: So głosi jej uniwersalizm, podczas gdy Na zajmował stanowisko bardziej ekskluzywne. Zakres proroctw So jest o wiele szerszy niż Na, który zajmuje się głównie upadkiem Niniwy. Obaj jednak prorocy widzieli w klęsce imperium asyryjskiego odrodzenie polityczne i religijne narodu.         Istotną cechą proroctwa Sofoniasza jest autentyzm, zwartość kompozycji i jednolita formacja tekstu. Ciągłość w treści i formie świadczy dobitnie o tym, że Prorok musiał spełnić swą misję w krótkim stosunkowo czasie. Stylem zbliżona jest Księga Sofoniasza raczej do prozy niż poezji; jej język jest na ogół czysty i gramatycznie poprawny (por. zwł. So 3,11-20). Całość księgi ustępuje jednak znacznie co do treści i formy Nahumowi oraz Jeremiaszowi. Krytyka nie wysuwa większych zastrzeżeń co do autentyczności księgi, z wyjątkiem pewnych nieznacznych dodatków z okresu po niewoli babilońskiej.         Na pierwszy plan wysuwa się w So dzień Pański, rozumiany jako sąd Boży i kara wymierzona Judzie, Jerozolimie i narodom obcym. Rolę wykonawców poruczono wojskom najeźdźczym. Prorok piętnuje niesprawiedliwość i synkretyzm swego narodu, wzorowany na bałwochwalstwie asyryjskim. Kara dosięgnie także Asyrię (podobnie jak cały świat, a nawet naturę - So 1,3), choć So nie mówi, który z narodów azjatyckich będzie aktorem tego dramatu. Jako przedstawiciel monoteizmu Prorok okazuje się bezkompromisowy; o Mesjaszu jednak nie wspomina.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
BT Wstęp do Księgi Mądrości
BT Wstęp do Księgi Amosa
BT Wstęp do Księgi Jeremiasza
BT Wstęp do Księgi Powtórzonego Prawa
BT Wstęp do Księgi Rodzaju
BT Wstęp do Księgi Ezechiela
BT Wstęp do Księgi Malachiasza
BT Wstęp do Księgi Nahuma

więcej podobnych podstron