Wstęp do Księgi Mądrości Wstęp do Księgi Mądrości         Księga Mądrości - nazwa przyjęta w łacińskiej Wulgacie, a za nią i w polskich przekładach - w dawnych tłumaczeniach łacińskich i rękopisach greckich nosiła tytuł: Mądrość Salomona. Ten grecki tytuł, jak również fakt, że autor wiele razy (np. Mdr 9,7n.12) wkłada swe słowa w usta Salomona, dały początek dość powszechnemu niegdyś przekonaniu, że autorem księgi jest Salomon. Opinia ta jest jednak nie do przyjęcia: Księga została napisana w języku greckim, jej słownictwo i pojęcia odpowiadają greczyźnie z II wieku przed Chr. Przypisywanie treści Salomonowi jest więc czystą fikcją literacką, często spotykaną na Wschodzie, a usprawiedliwioną pragnieniem dodania blasku dziełu.         Autor, jak również czas powstania księgi, jest nieznany. Żarliwość, z jaką zwalcza bałwochwalstwo i ustawiczne przeciwstawianie Izraela Egiptowi każą przyjąć, że autor żył w Egipcie i pisał dla Żydów tam mieszkających, narażonych na wpływ greckiej myśli i egipskiego bałwochwalstwa. Autor pragnie jak najskuteczniej uzbroić swych czytelników przeciw tym wpływom i stąd pochodzi wyraźnie apologetyczny charakter jego dzieła. Cechy językowe wreszcie wskazują, że księga powstała prawdopodobnie w II, a może nawet w początkach I w. przed Chr. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że jej autorem był grecki tłumacz Księgi Syracydesa.         Treść księgi świadczy, że autor znał bardzo dobrze współczesną myśl grecką i przejął w dużej mierze jej terminologię. Głębszych, ideologicznych wpływów filozofii greckiej znajdzie się jednak w Księdze Mądrości bardzo niewiele: pod greckie terminy podkładał autor treści wzięte z ST jemu właściwe. I stąd szczególny, interesujący charakter tej księgi: hebrajska myśl, nawet hebrajska rytmika myśli (paralelizm przeciwstawny), w czysto greckiej szacie językowej.         Pierwsza część księgi (rozdz. 1-5 ) mówi o sprawiedliwości, czyli świętości życia, którą autor przedstawia jako jedynie prawdziwą mądrość życiową, potrzebną szczególnie panującym, i o zapłacie, jaka czeka w życiu przyszłym zarówno sprawiedliwych, jak i bezbożnych. Druga część (rozdz. 6-9 ) jest hymnem pochwalnym na cześć Mądrości, która sama szuka człowieka, prowadzi go do życia nieśmiertelnego i jest bezcennym skarbem. Część trzecia (rozdz. 10-19 ) mówi o roli, jaką Mądrość Boża odegrała w dziejach ludzkości, a zwłaszcza w historii Izraela.         Dla doktryny ST doniosłe są pierwsze dwie części księgi. W pierwszej bowiem znajdziemy ostateczną, pełną odpowiedź ST na pytanie, które niepokoiło wszystkich mędrców izraelskich, a dotyczyło problemu cierpienia i odpłaty. Ostateczne jego rozwiązanie widzi autor w wiecznej szczęśliwości świętych i wiecznym odrzucaniu grzesznych. W części drugiej zaś znajdujemy ostatnie słowo ST w nauce o uosobionej Mądrości Bożej. Autor ten najbardziej ze wszystkich natchnionych pisarzy ST zbliżył się do nauki NT o Słowie Bożym i przygotował swoich czytelników na jej przyjęcie. Nic dziwnego, że św. Jan i św. Paweł będą mówić o Synu Bożym niemal tymi samymi słowami, w jakich tu autor mówi o Mądrości Bożej. Natomiast trzecia część księgi, religijno-filozoficzne rozważania o dziejach Izraela, poza wyraźniejszym podkreśleniem dobroci i wyrozumiałości, z jaką Bóg karcił oporne nagrody pogańskie, nie wnosi nic nowego do nauki zawartej już poprzednio w Mądrości Syracha i w wielu psalmach (Ps 78,1; Ps 105,1; Ps 106,1; Ps 135,1; Ps 136,1).