76-038 Dobrzyca 76
tel. [phone] fax [phone]
www.hortulus.com.pl [e-mail]
Ogrody Tematyczne, Centrum Ogrodnicze, market  Ogród i Galeria , Szkółka Roślin Ozdobnych, Caffebar BARWINEK
ZIOA
A I PRZYPRAWY
Zioła stosowane w stanie świe\
ym są najwartościowsze i najbardziej aromatyczne. Z powodzeniem mo\
emy je
uprawiać w doniczkach lub skrzynkach balkonowych, mamy je wówczas pod ręką - świe\
e. Wiele z nich mo\
e być
równocześnie atrakcyjną ozdobą parapetu okiennego lub balkonu. Zioła uprawiane w mieszkaniu odświe\
ają powietrze i
wpływają korzystnie na nasze samopoczucie. W mieszkaniu wymagają du\
o światła, wody i wilgoci, nie lubią skoków
temperatury. Większość ziół lepiej rośnie i wygląda w grupach. Najlepszym miejscem jest parapet okienny, mo\
na te\

wykorzystać półki i pojemniki na przyległych ścianach, a dodatkowo mo\
emy niektóre z nich, jak np. szałwię, poziomkę,
macierzankę posadzić w wiszącym koszu. Zioła uprawiane na balkonach, patiach dają mo\
liwość stworzenia własnej enklawy
zieleni. W tak ograniczonej przestrzeni nale\
y wykorzystać wszystkie mo\
liwości wprowadzenia zieleni. Do tego celu
wykorzystujemy doniczki, skrzynki, wiszące naczynia i koszyczki, misy, beczki, półki na ścianach i parapet okienny. Na
rozpięte kraty czy balustradę balkonu mo\
emy wprowadzić pnącza-zioła, które dadzą cień i przytulne schronienie. Je\
eli
jesteśmy posiadaczami nawet najmniejszego skrawka ziemi mo\
emy zało\
yć ciekawy i tajemniczy ogród ziołowy. Idealne
miejsce to takie, którego 3/4 powierzchni jest nasłonecznione przez większą część dnia, a cały ogród jest osłonięty od wiatru i
kurzu. śywopłot, wysoki mur pokryty pnączami, czy krata opleciona nimi stworzą ustronny zakątek. W zacienionych
miejscach świetnie udają się rośliny cienioznośne: litwor, pysznogłówka, dąbrówka, trybula ogrodowa, \
ywokost, miodunka,
mięta, fiołki, szałwia czy krwawnik. Inne gatunki znakomicie tolerują nasłonecznienie.
Miodunka (Pulmonaria officinalis) - ozdobna z liści białokropkowanych, kwiaty ró\
owofioletowe pojawiają się póz
ną wiosną. Nale\
y ją
często podlewać. Składnik mieszanek przeciw biegunce.
Arcydzięgiel litwor (Angelica archangelica) - wymaga lekkiego cienia, wilgotnej gleby. Jego liście ścina się przed kwitnieniem. Roślina
bardzo wysoka, o palowym korzeniu. Suche kwiaty upiększają zimowe bukiety, a nasiona aromatyzują pomieszczenie. W kuchni stosowana
jako przyprawa do drinków, sałatek. Ogonki liściowe, kandyzowane słu\
ą do dekoracji ciast. W medycynie: herbatka z suszonych liści
stosowana na przeziębienia i wzdęcia. Liście w samochodzie zapobiegają chorobie lokomocyjnej.
Estragon (Artemisia dracunculus) - wymaga stanowiska słonecznego i suchego, gleby bogatej, a zimą okrycia ściółką lub przeniesienia
rośliny do pomieszczenia. Liście zbiera się latem, mo\
na je suszyć lub zamrozić. W medycynie: liście bogate w jod, sole mineralne,
witaminę A i C, zaparzone działają pobudzająco, poprawiają apetyt i trawienie, stosowane są przeciw szkorbutowi, a tak\
e przy bólu zęba.
W kuchni stosowana jako dodatek do octu i mieszanek octowych, dań rybnych, majonezu, sałatek, zup, sma\
onych ryb, musztardy,
kurczaka.
Poziomka (Fragaria vesca) - stanowisko słoneczne lub ocienione, zaciszne, gleba alkaliczna i wilgotna. W kuchni liście słu\
ą jako
przyprawa do mięs, a owoce do spo\
ycia na surowo lub jako dodatek do ciast i d\
emów. W kosmetyce: wywar z liści słu\
y jako środek
ściągający do cery. Owocami mo\
na nacierać zęby w celu usunięcia kamienia i przebarwień. Połówkami poziomek przecierać twarz dla
złagodzenia oparzeń słonecznych, wybielania cery i likwidowania piegów.
Hyzop lekarski (Hyssopus officinalis) - stanowisko w pełnym słońcu, gleba lekko przepuszczalna, alkaliczna; mo\
na go równie\
uprawiać
w domu; zrywa się młode kwiaty, liście zbiera się w dowolnym czasie. W kuchni stosowana jako dodatek do sałatek, zup, sosów i tłustych
dań, a tak\
e, u\
ywany do aromatyzowania win typu wermut i likierów. W medycynie:napar stosowany przy schorzeniach gardła i
zaburzeniach trawienia oraz zewnętrznie przy stłuczeniach i ranach. W ogrodzie: posadzony blisko kapustnych odstrasza bielinka
kapustnika; roślina miododajna.
Lawenda (Lavandula angustifolia) - najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym, na glebie dobrze przepuszczalnej, piaszczystej, wapiennej,
wysokość 50-60 cm, krzewinki zimozielone. W kuchni: wykorzystuje się do przygotowywania lawendowego octu i jako przyprawa do
pikantnych gulaszy. W gospodarstwie domowym: kwiaty zabezpieczają bieliznę przed molami. W kosmetyce działa przeciw trądzikowi,
antyseptycznie i jako dodatek do mydła; olejek u\
ywany do masa\
u w przypadku bólów mięśniowych. W medycynie: napar łagodzi bóle
głowy, uspokaja, na duszności, zawroty głowy, olejek działa kojąco na ukąszenia owadów i niewielkie oparzenia.
Lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale) - roślina o wysokości 2m, mrozoodporna, o silnym aromatycznym zapachu, mo\
e rosnąć w
pełnym słońcu, na glebie wilgotnej i przepuszczalnej, nie nadaje się jednak do uprawy w domu. Mo\
na suszyć lub zamra\
ać zarówno liście
jak i korzenie. W kuchni nasiona dodaje się do likierów, a zmielone do chleba, pasztetów i sałatek; liście do zup, bulionu, sera i sałatek;
łodygę i ogonek liściowy mo\
na gotować w osolonej wodzie i podawać w białym sosie. W medycynie: roślina działa moczopędnie.
Melisa lekarska (Melissa officinalis) - lubi stanowisko nasłonecznione, glebę dość \
yzną i wilgotną. Jest zimotrwałą byliną dorastającą do
1m wysokości i nadaje się do uprawy w domu w doniczce; wykorzystujemy liście, które suszymy lub zalewamy
świe\
ym octem. W kuchni: posiekane liście dodajemy do sałatek, białych sosów, do ryb, majonezu, kiszonej kapusty; są tak\
e dodatkiem do
napojów, win i galaretek owocowych. W kosmetyce: wykorzystuje się jako napar do płukania tłustych włosów i dodatek do kąpieli.
Mięta pieprzowa (Mentha piperita) - wymaga stanowiska półcienistego, gleby alkalicznej i wilgotnej, jest zimotrwała, wysokość w
zale\
ności od odmiany 15-90cm. W kuchni stosujemy do sporządzania orzez
wiającej herbatki lub jako przyprawę do sosów, octów, sałatek i
zup. W ogrodzie: sadzi się obok ró\
w celu odstraszenia mszyc, a liście wkłada się do nowego ula dla zwabienia pszczół. Susz mięty
odstrasza w szafach mrówki i pchły. W kosmetyce: leczy popękaną skórę dłoni, dodana do kąpieli działa wzmacniająco. W medycynie:
przynosi ulgę w zaziębieniach, grypie, wzdęciach i kłopotach z trawieniem.
Pysznogłówka dwoista (Monarda didyma)  interesująca, zimotrwała bylina, wymagająca słonecznego stanowiska, \
yznej lekkiej gleby. W
kuchni: słu\
y jako dodatek aromatyzujący do herbaty Earl Grey, oraz do wina, lemoniady i d\
emów. W medycynie: napar jest lekarstwem na
nudności, wzdęcia, bóle menstruacyjne i bezsenność.
Kocimiętka (Nepeta faseni) - bylina lubiąca stanowisko słoneczne. Zapach rozgniecionych liści lub korzeni przyciąga koty, które
wprawione w rozkoszny nastrój niszczą roślinę. Roślina miododajna, jej zapachu nie znoszą szczury. W medycynie: przynosi ulgę w
zaziębieniu i gorączce, w bólach głowy i \
ołądka.
Bazylia (Ocimum basilicum) - jest wra\
liwą, jednoroczną rośliną, wymaga ciepłego stanowiska, świetnie rośnie w doniczkach. W domu
wykorzystujemy świe\
y, suszony lub mro\
ony liść. W kuchni: posypujemy sałatki, pokrojone pomidory, stosujemy do potraw włoskich i
śródziemnomorskich. W medycynie: napar pomaga na niestrawność; wdychanie aromatu z olejku bazylii usuwa zmęczenie umysłowe.
Oregano / Lebiodka (Origanum vulgare) - \
yzna, zasadowa gleba, nadaje jej mocny aromat. Zimozielona bylina. Mo\
e rosnąć w pełnym
słońcu, a w domu, w doniczce na parapecie. Liście mrozimy lub suszymy. W kuchni: jest przede wszystkim znaną przyprawą stosowaną do
pizzy, serów i potraw pieczonych na ruszcie. W medycynie: wywaru i olejku dodaje się do maści i kompresów stosowanych przy bólach
reumatycznych i nerwobólach; krople olejku działają nasennie; napar zapobiega nudnościom; liście chwilowo usuwają ból zęba.
Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis) - stanowisko słoneczne, nie lubi zimnych wiatrów, na glebie wapiennej jest mniejszy,
lecz mocniej pachnie. Nadaje się jako roślina do doniczki. W kuchni dodajemy do potraw mięsnych, szczególnie do baraniny i wieprzowiny,
aromatyzuje pieczone ziemniaki i ziołowe masło. W kosmetyce: liście dodane do kąpieli pobudzają krą\
enie krwi, naparem płucze się
ciemne włosy.
Ruta zwyczajna (Ruta graveolens) - słoneczne stanowisko i zasadowa gleba zapewniają wzrost tej zimozielonej byliny; nadaje się do
uprawy w domu. W kuchni: liść ma gorzki smak, ale jego niewielki kawałek nadaje aromat twaro\
kowi, jajom i potrawom rybnym;
zmieszany z powidłami i winem daje pyszny sos do mięs. W medycynie: naparem z liści przemywa się zmęczone oczy, herbatka stymuluje
apetyt i działa napotnie, nalewkę ze świe\
ych liści stosuje się na reumatyzm.
Szałwia lekarska (Salvia officinalis) - roślina na stanowiska słoneczne do ogrodu lub pomieszczenia. Zbieramy liście, które dla zachowania
aromatu trzeba suszyć powoli. W kuchni: gotujemy z tłustym mięsem (wieprzowiną, kaczką), dodajemy do kiełbas i drobiu, młode liście
miesza się ze śmietanką, je z cukrem i pomarańczą, robi się szałwiowy ocet i masło; miesza się z serami; panieruje się delikatną wątróbkę
sma\
oną na maśle. W kosmetyce u\
ywa się do parówek oczyszczających i ściągających skórę twarzy; do płukania i przyciemniania siwych
włosów, zęby pocierane liściem są bielsze, naparem płucze się usta. W medycynie: liść pomaga w trawieniu, jest antyseptyczny i
przeciwgrzybiczy, pomaga przy biegunce; herbata poprawia krą\
enie krwi i uspokaja, zmniejsza pocenie, uspokaja kaszel i pomaga przy
przeziębieniach.
Santolina (Santolina chamaecyparissus) - stanowisko słoneczne, gleba piaszczysta, zimą nale\
y ją okryć stroiszem świerkowym lub
przetrzymać w doniczce w domu. Kwiaty suszy się do zimowych bukietów. Gałęzie odstraszają mole i inne insekty.
Mydlnic lekarska (Saponaria officinalis) - znakomicie rośnie na glebie urodzajnej i wilgotnej, na stanowisku słonecznym, nie nadaje się
jednak do uprawy w domu. Mydlany wywar słu\
y do renowacji starych tkanin. W kosmetyce wywar z korzenia u\
ywa się do przemywania
cery z trądzikiem.
Cząber górski (Satureja montana) - stanowisko słoneczne, gleba \
yzna, gliniasta. Ta ciepłolubna zimozielona krzewinka nadaje się równie\

do uprawy w domu. Na skalę przemysłową wykorzystuje się go przy produkcji salami; ma smak pieprzu i mo\
e go z powodzeniem zastąpić.
W kosmetyce: do maseczek ściągających i odka\
ających oraz do przemywania tłustej cery. W medycynie: naparem płucze się chore gardło;
herbata likwiduje wzdęcia i niestrawności; roztarte liście przykłada się w miejsca ukąszeń owadów.
Macierzanka / Tymianek (Thymus )- stanowisko nasłonecznione, gleba lekka, dobrze przepuszczalna; mo\
e być uprawiany w domu. W
kuchni dodaje się do bulionów, marynat, farszów, sosów i zup; najlepszy jest świe\
y, pomaga w trawieniu tłustego jedzenia. W kosmetyce
wywar dodany do kąpieli pobudza krą\
enie; parówka oczyszcza skórę twarzy; zaparzony z rozmarynem ma działanie przeciwłupie\
owe. W
medycynie herbatka zmniejsza poalkoholowe dolegliwości, pomaga przy ostrym kaszlu, zaziębieniu i bolącym gardle; przynosi ulgę w
bezsenności i bólach mięśniowych.
Majeranek (Oregano majorana)  aromatyczna przyprawa do tłustych potraw, bigosów, gulaszy, pieczonych mięs. Roślina jednoroczna,
łatwo się wysiewa, mo\
e być uprawiana w doniczkach na parapecie.
Samodzielne zbieranie, suszenie i wykorzystywanie ziół w celach leczniczych wymaga znajomości terminów i sposobu
wykonania oraz właściwości ziół. Długotrwałe stosowanie, zwłaszcza pojedynczych ziół mo\
e być niekorzystne dla zdrowia.
Zaleca się mieszanki ziołowe a nie pojedyncze zioła.
W naszym Centrum Ogrodniczym w Dobrzycy posiadamy pełen asortyment gotowych,
wyprodukowanych ziół jak i nasion.
W ogrodach tematycznych w Dobrzycy mo\
ecie Państwo podziwiać trzy ró\
ne typy
ogrodów ziołowych. ZAPRASZAMY!!!