COVER STORY
Nie chcemy
fizjoterapeutów
z przypadku
Rozmowa z krajowym konsultantem ds. fizjoterapii,
prof. dr. hab. med. Zbigniewem Śliwińskim.
Marek Jarzębski: Panie profesorze, czy pozy- kie zalecenia. Powinien wykonać badanie kładają konieczność zatrudnienia dwóch
cja fizjoterapeuty w systemie opieki zdrowot- czynnościowe i postawić odpowiednią samodzielnych pracowników naukowych.
nej odpowiada aspiracjom tego zawodu? diagnozę funkcjonalną, która będzie Jeśli podejść do tych wytycznych rygory-
Zbigniew Śliwiński: W ostatnich latach podstawą do rzetelnego przygotowania stycznie, szkół nie powinno być więcej
w Polsce znacznie się ona poprawiła. programu usprawniania leczniczego. W ta- niż 30. Tymczasem, zwłaszcza w systemie
Pojawiło się wiele uregulowań praw- kiej korelacji coraz częściej udaje się nam zaocznym, kształci się ogromną liczbę stu-
nych w randze rozporządzenia ministra współpracować, choć czasami zdarzają się dentów, którzy po trzech latach otrzymują
zdrowia, szczególnie dotyczących klasy-  nieporozumienia . tytuł licencjata. Ich wiedza i umiejętności
fikacji zawodów, gdzie fizjoterapeuci są Ostatnie szczegółowe warunki dla NFZ są bardzo dyskusyjne.
wylistowani, a taryfikator kwalifikacyjny, opracowane w roku ubiegłym, a wdrażane W koncepcji mojej i Polskiego Towarzystwa
w którym mówi się o fizjoterapeucie, wska- w tym, jednoznacznie pokazują, że pozycja Fizjoterapii nadal otwarta pozostaje sprawa
zuje, jakie odpowiednie stanowiska może fizjoterapeuty uległa dowartościowaniu. ustawy o zawodzie fizjoterapeuty, z którą
zajmować w ochronie zdrowia. Lekarz rodzinny pierwszego kontaktu ma już dwukrotnie udało nam się dojść do laski
Bardzo dużym dowartościowaniem tej grupy teraz prawo skierować zdiagnozowanego marszałkowskiej. W poprzedniej kadencji
zawodowej jest Rozporządzenie Ministra pacjenta do zakładu rehabilitacji, gdzie fizjo- odbyły się nawet dwa czytania w powołanej
Zdrowia z 30 września 2002 r. dotyczące spe- terapeuta rozpisuje program usprawniania: specjalnie do tego celu podkomisji.
cjalizacji dla fizjoterapeutów. Spowodowało zleca zabiegi fizykalne, ustala program fizjo- Pracujemy dalej. Liczymy, że na początek
ono, że teraz nasze specjalizacje prowadzi terapii. Po zakończonej terapii pisze raport uda się nam wprowadzić zapisy o zawo-
nie CMKP, lecz ośrodki, które uzyskały wpis dla lekarza kierującego, mówiący o tym, co dzie fizjoterapeuty do przygotowywanej
na listę ministra i odpowiednią akredytację. udało się uzyskać w czasie postępowania przez MZ ustawy o zawodach mających
Jest ich w tej chwili 19. A
ącznie dysponują usprawniającego. Wydaje się, że to dobry zastosowanie w ochronie zdrowia, choć
one 136 miejscami akredytacyjnymi. Kształ- model, choć daleko mu jeszcze do wzor- wciąż uważamy, że fizjoterapeutom nale-
cimy fizjoterapeutów nie tylko w wymiarze ców, które obowiązują w Anglii, Szwajcarii, ży się odrębna ustawa. Przecież w Polsce
podstawowym w szkołach licencjackich, ale Nowej Zelandii czy Australii, gdzie program zawód ten wykonuje około 40 tys. osób,
i na studiach magisterskich. Prowadzimy fizjoterapeutyczny od początku do końca jest zatem jest to trzecia po lekarzach i pie-
również kształcenie podyplomowe w ra- realizowany przez fizjoterapeutę rejestrowa- lęgniarkach grupa zawodowa pracująca
mach dwu- lub czteroletniej specjalizacji. nego w systemie ogólnokrajowym. bezpośrednio z pacjentem.
Dwuletnia przeznaczona jest dla osób, Uregulowania wymaga struktura przynależ-
które wcześniej uzyskały pierwszy stopień Właśnie o tę rejestrację chciałbym teraz za- ności szkół. Część z nich kontroluje resort
specjalizacji, a czteroletnia dla tych, które po pytać. Na jakich zasadach powinna ona prze- kultury fizycznej, a ich absolwenci są prze-
trzyletniej pracy chcą podjąć trud uzyskania biegać? Kto w Polsce powinien mieć prawo cież pracownikami ministra zdrowia.
tytułu specjalisty. wykonywania zawodu? Kto może prowadzić
zakład świadczący tego rodzaju usługi? Ujednolicenie systemu jest więc w Polsce
A relacje z lekarzami ze szczególnym uwzględ- To jest zagadnienie, nad którym przy- koniecznością.
nieniem specjalistów rehabilitacji medycznej? najmniej od roku bardzo intensywnie Odwołujemy się do sprawdzonych angiel-
Fizjoterapeuci polscy chcą być partnerami pracujemy. Z racji tego, że w naszym kraju skich, szwajcarskich czy australijskich
w dyskusji na temat usprawniania pa- powstało bardzo wiele różnej jakości szkół wzorców, które mówią o jednolitym
cjentów i szeroko rozumianej fizjoterapii. kształcących fizjoterapeutów na różnych systemie kształcenia, ustawie o zawodzie
Jednak dalecy jesteśmy od myśli o wywo- poziomach, zaistniała konieczność wpro- i o samorządzie. Podjęliśmy już działania
ływaniu konfliktów w środowisku. Nie wadzenia systemu weryfikacji dyplomów. w nowym parlamencie, przeprowadziliśmy
zależy nam na udowadnianiu, kto ma rację. Pewnie pan nie wie, że w tej chwili kieru- wiele rozmów z marszałkiem i posłami.
Zadaniem lekarza jest zbadać pacjenta nek  fizjoterpia posiada około 150 szkół. Przestawiliśmy nasz program niektórym
i postawić diagnozę lekarską. Obowiąz- Program MEN i Państwowej Komisji senatorom. Wiemy, że wiceminister Piecha
kiem fizjoterapeuty natomiast przyjąć Akredytacyjnej nie jest chyba do końca również otrzymał projekt naszej ustawy.
pacjenta z taką diagnozą, co nie znaczy, że szczelny. Wymagania kadrowe, jakie Mamy nadzieję, że uda się wprowadzić go
ma on bezkrytycznie wykonywać wszyst- obowiązują na kierunku fizjoterapia, za- jeszcze w tym roku pod obrady sejmu.
8 REHABILITACJA W PRAKTYCE 1/2006
COVER STORY
Nasze działania nie idą tylko w kierunku Ale właścicielem zakładu wcale nie
prawnego usankcjonowania naszego za- musi być specjalista z branży?
wodu, ale i w kierunku oddolnego procesu Nie musi, pod warunkiem, że zatrudni
rejestracji fizjoterapeutów. Zapoczątkowa- fachowców legitymujących się wyma-
liśmy go, ponieważ uważamy, że prawo wy- ganymi dokumentami, którzy będą
konywania zawodu powinien mieć tylko prowadzili działalność merytoryczną.
zarejestrowany specjalista, a nie absolwent Urzędy wydające pozwolenia na
rocznych, sobotnio-niedzielnych kursów. działalność powinny takie dokumenty
To niedopuszczalne, żeby kompletnie nie- sprawdzać. Prezes Polskiego Towa-
przygotowani ludzie podejmowali próby rzystwa Fizjoterapii, Marek Kiljański
usprawniania pacjentów. swego czasu takie rozwiązanie  w roz-
W tym miejscu pozwolę sobie na polemikę mowach z poprzednim premierem
z opublikowanym w jedenastym, ubie-  postulował.
głorocznym numerze  OPM wywiadem, W najbliższym czasie chcę wrócić do
w którym pański rozmówca mówił, że tematu i wystąpić do ministra zdrowia
Z dr. Cosimo Bruno z Mediolanu przed wejściem do kriokomory
fizjoterapeuci nie potrzebują żadnego sa- o wprowadzenie systemu imiennej re- w Ośrodku Rehabilitacji w Zgorzelcu. Dr Cosimo Bruno uczest-
niczył w ubiegłorocznych obchodach Międzynarodowego Dnia
morządu zawodowego ani ustawy. Właśnie jestracji wszystkich polskich fizjotera-
Inwalidy (MDI) w Zgorzelcu
dla dobra pacjenta potrzebują. Po to, aby peutów, tak jak ma to miejsce w środo-
przypadkowi ludzie nie mogli wykony- wisku lekarzy, bo przecież  na równi Sądzi pan zatem, że wyjazdy fizjoterapeutów na
wać naszego zawodu. Proszę sprawdzić, z lekarzami  odpowiadają oni za zdrowie Zachód nie zachwieją krajowym rynkiem?
ilu Ukraińców, Białorusinów i Rosjan i życie pacjentów. Wśród nas nie może być Wielu naszych kolegów nie może znalez
ć
otwarło gabinety masażu na tzw. ścianie ludzi przypadkowych. W całej Europie nasza w Polsce pracy. Proszę pamiętać, że jeśli
wschodniej, nie mając do tego żadnych profesja jest zawodem rejestrowanym. szpital ma kłopoty, to szuka oszczędności,
uprawnień. O nostryfikacji dyplomów nie więc w pierwszej kolejności redukuje lub
wspominam. Wielu fizjoterapeutów wyjeżdża do pracy za nawet likwiduje oddział rehabilitacji.
granicę i nie bardzo kwapi się do powrotu. Sam Mimo iż NFZ na finansowanie naszych
Takie zakłady są zwykle rejestrowane jako znam kilku. Czy nie sądzi pan, że w pewnym usług przeznacza wcale niemałe kwoty.
działalność gospodarcza? momencie będzie was w kraju za mało? Znam wielu fizjoterapeutów, którzy mu-
To jest działanie bezprawne, ponieważ Część dokumentów zwłaszcza te, którymi sieli nauczyć się nowego zawodu. Nie
ustawa z 1996 roku o kulturze fizycznej legitymują się nasi nieco starsi koledzy, nie dziwi mnie więc, że emigrują. Proszę także
dokładnie definiuje, kto jest w Polsce fizjo- jest honorowana za granicą. Praktycznie pamiętać, że mury wszystkich tych szkół,
terapeutą. Jest nim absolwent AWF kierun- wymaga się od ich posiadaczy ukończenia o których mówiłem wcześniej, opuszcza
ku fizjoterapia albo absolwent AM i studiów studiów po raz drugi. Natomiast specjaliści, rokrocznie kilka tysięcy absolwentów.
licencjackich lub też innej uczelni wyższej którzy są członkami Polskiego Towarzystwa
kształcącej w tym kierunku. W ustawie Fizjoterapii i mają odpowiedni certyfikat, Jak w obszarze fizjoterapii  w pana opinii
o działalności gospodarczej jest informacja, którzy ukończyli studia wyższe oraz znają  jawi się przyszłość sektora prywatnego?
że działalność taką w zakresie fizjoterapii dobrze język danego kraju, mają większe Myślę, że wygląda niez
le. Zwłaszcza
mogą podjąć wyłącznie fizjoterapeuci, szanse. Przeprowadzana jest ewaluacja ich przy granicy zachodniej, gdzie tego
a więc ludzie legitymujący się odpowied- dokumentów oparta o wartość punktów rodzaju usługi są bardzo poszukiwane
nim wykształceniem i przygotowaniem. ICBS. Jeśli nasz fizjoterapeuta chce praco- przez Niemców. To stwarza możliwość
W 2004 roku udało nam się zmienić wać w Anglii, zna biegle język i po weryfi- wykorzystania np. istniejącej bazy
w GUS zapis klasyfikacyjny  usługi kacji dokumentów otrzymuje 180 pkt, to jest sanatoryjnej. Jeśli natomiast udałoby
fizjoterapeutyczne . Działalność fizjote- przyjmowany do pracy. W innym wypadku się nam wprowadzić system rejestracji
rapeutyczna jest teraz wylistowana pod jest kierowany na staż adaptacyjny w klinice, i nasz zawód wykonywaliby wyłącznie
numerem 85.14.A. Zapis jednoznacznie który trwa nie krócej niż 3 miesiące. Po roku przygotowani do niego fachowcy, to
mówi, że fizjoterapia jest usługą medycz- kandydat zdaje egzamin licencjacki i jeśli pozycja polskiego fizjoterapeuty byłaby
ną, a nie paramedyczną, w związku z tym mu się to uda, staje się pełnoprawnym, reje- taka sama jak jego kolegi na Zachodzie.
może ją wykonywać tylko i wyłącznie strowanym fizjoterapeutą uprawnionym do Tam ten zawód jest jednym z bardziej
przygotowana do tego osoba. wykonywania zawodu w krajach UE. szanowanych i popłatnych.
Z dr. Kenzo Kase z Japonii  twórcą metody leczenia KINESIOTAPING  podczas wizyty Oficjalne spotkanie pod tablicą upamiętniającą prof. Wiktora Degę  pa-
w Zgorzelcu w 2005 r. trona Ośrodka Rehabilitacji w Zgorzelcu. Spotkanie odbywa się zawsze
przed oficjalnym otwarciem obchodów MDI