Propozycje innych jednostek lekcyjnych do poszczególnych bloków tematycznych 67
Blok tematyczny: NA PODWÓRKU
Temat: Osiedlowe podwórko
Cele: kształcenie umiejętności czytania ze zrozumieniem na pozio-
mie semantycznym i krytyczno-twórczym
rozwijanie słownictwa  słownictwo nazywające uczucia
kształtowanie poczucia odpowiedzialności za najbliższe oto-
czenie jako wdrażanie do aktywnych postaw
MateriaÅ‚ literacki: M. Krüger, Witaj, Karolciu (fragment)
A
adnie jest teraz przed tymi blokami, do których wprowadzili się
przed rokiem. Ach, zmieniło się tu sporo. Zieleniły się trawniki, na
grządkach rosły kwiaty kolorowe i pachnące, postawiono ławki, na
których można przysiąść i porozmawiać z sąsiadami. Właśnie teraz
siedziały tam i coś sobie opowiadały pani Grzybkowa i pani Leśniewska.
Obok pani Leśniewskiej stała zielona konewka. Widać pani Leśniewska
miała zamiar podlewać grządkę. Bo każdy lokator miał swoją. A grządki
były jedna koło drugiej, pod południową ścianą, gdzie zawsze było dużo
słońca.
 Trzeba, Karolciu, żebyś też podlała naszą  powiedział tatko  bo
ja jeszcze muszę pójść na bardzo ważne zebranie.
 To zerwij przy okazji parę rzodkiewek do kolacji  powiedziała
mama.  Tylko staraj się, Karolciu, wyrywać te większe. A małe niech
jeszcze podrosnÄ….
Karolcia kiwnęła głową.
 Dobrze, mamo. I kwiatki na balkonie też trzeba podlać, prawda?
Wszyscy troje teraz podnieśli głowy i spojrzeli na swój balkon. Był
chyba najładniejszy ze wszystkich balkonów w tym domu. Chociaż 
trzeba to przyznać  inne też były ładnie ozdobione. W malowanych na
zielono skrzynkach rosły czerwone pelargonie i różowe petunie, i śliczne
nasturcje, i pachnąca rezeda. Pięło się dzikie wino, a gdzieniegdzie
fasolka, która miała drobne, czerwone i białe kwiatki. A na ich balkonie
tatko zasiał wiosną powoje. Były różowe, niebieskie i fioletowe i oplatały
cały balkon, który wyglądał zupełnie jak altanka. Uf, napracowała się
Karolcia porządnie z tym podlewaniem na balkonie. A kiedy skończyła
i zbiegała, aby zająć się grządką, spotkała na schodach wyższego od niej
chłopca w niebieskim swetrze.
 Cześć, Karolciu! Dokąd pędzisz?
 Cześć, Piotrek! Będziesz nosił wodę na grządkę?
Spotkaliśmy więc teraz razem z Karolcią Piotra. No, ten to urósł!
Ale mimo to można go od razu poznać. Jasne włosy, zaczesane na bok,
68 Propozycje innych jednostek lekcyjnych do poszczególnych bloków tematycznych
niebieskie oczy, troszkę zadarty nos, na którym jest kilkanaście piegów,
i ten Piotrkowy uśmiech. Ten uśmiech, za który wszyscy go lubią.
Jasne, że zaraz pomoże Karolci nosić wodę do podlewania grządki.
Przy okazji zachlapiÄ… siÄ™ obydwoje porzÄ…dnie, ale na to nie ma rady.
Właściwie mieliby ochotę tak się chlapać do samego wieczora, ale mama
Piotrka wyszła właśnie na balkon i woła go na kolację. Trudno, trzeba
wracać.
 Jak jutro rano będziesz schodził na podwórze, to wstąp po mnie,
dobrze?  prosi Karolcia.
 Pewnie, że wstąpię  zapewnia Piotrek.
 Będziemy się bawić. Może postawimy namiot?
 Ach, to byłoby wspaniale!
Zadania dla ucznia:
1. Gdybyś miał namalować miejsce przedstawione w tekście, jakich
użyłbyś kolorów? Uzasadnij swój wybór odpowiednimi cytatami.
2. Nazwij, co czuje Karolcia  główna bohaterka książki  kiedy patrzy
na swoje podwórko.
3. Porozmawiaj z kolegą z ławki o tym, jakie cechy muszą mieć miesz-
kańcy opisanego osiedla. Wykorzystaj odpowiednie cytaty z tekstu.
4. Pomyśl, w jaki sposób mógłbyś przyczynić się do tego, by twoje
podwórko wyglądało lepiej. Zapisz w punktach plan swoich działań.
Blok tematyczny: WSZKOLE
Temat: Przyjaciel ze szkolnej Å‚awki.
Cele: kształcenie czytania ze zrozumieniem na poziomie semantycz-
nym
kształcenie rozumienia pojęcia narrator
poszerzanie słownictwa związanego z przyjaz
niÄ…
kształcenie umiejętności pisania dłuższych wypowiedzi  opis
postaci
kształtowanie postaw koleżeńskich
Materiał literacki: Edmondo de Amicis, Serce (fragment)
Tylko przez te dwa dni świąt nie byłem w szkole, a już mi było tęskno
do mego kolegi Garonne a! Im bliżej go poznaję, tym więcej go kocham.
Propozycje innych jednostek lekcyjnych do poszczególnych bloków tematycznych 69
Nie tylko ja, ale wszyscy koledzy, wyjąwszy tych dryblasów, co nad
innymi chcą przewodzić, a on im nie daje. Więc niech tylko jakiś duży
rękę na małego podniesie, to mały zaraz krzyczy: Garonne! Garonne! 
a duży zmyka.
Ojciec Garonne a jest maszynistą na kolei. On sam, biedak, póz
no
zaczął chodzić do szkoły, bo przez parę lat był chory. Najwyższy jest
i najmocniejszy z całej naszej klasy. A
awkę jak nic podniesie jedną ręką.
Zawsze ma w kieszeni kromkÄ™ chleba, a zajada raz wraz, ale jest bardzo
dobry. O co go tylko poprosić, o ołówek, o gumkę, o papier, o scyzoryk,
wszystko zaraz pożyczy albo da. W szkole nie śmieje się, nie gada, tylko
siedzi nieruchomo, z pochylonymi plecami i głową wtuloną w ramiona.
Gdy na niego spojrzę, uśmiecha się do mnie, mrużąc oczy, właśnie jakby
chciał powiedzieć:
 No i cóż, Henryku, będziemy przyjaciółmi?  Śmiać mi się chce, bo
na swój duży wzrost ma wszystko to za krótkie, to za wąskie. Kurtkę,
majtki, mankiety; kapelusz ledwo że na czubku głowy, grube buty,
a krawat ściśnięty jak postronek. Drogi Garonne! Wystarczy raz na niego
spojrzeć, żeby go pokochać.
Wszyscy mali pchają się do jego ławki, żeby być jak najbliżej.
W arytmetyce mocny. Nosi książki ściągnięte czerwonym rzemykiem.
Ma nóż z rękojeścią z perłowej masy, znaleziony zeszłego roku na placu
musztry. Skaleczył się raz tym nożem w palec, aż do kości prawie, a nikt
o tym nie wiedział w szkole i w domu ani pisnął, żeby nie martwić
rodziców. Pozwala z siebie nieraz żartować i nikomu żartów za złe nie
bierze. Ale jak mu ktoś powie  nieprawda na to, co on mówi, że prawda,
to mu aż skry z oczu lecą, a pięści tak ściska, że mało nie połamie ławki.
W sobotę rano dał solda jednemu z pierwszej wyższego oddziału, bo go
malcowi ktoś zabrał i dzieciak beczał na ulicy, że nie ma za co kupić
zeszytu.
Od trzech dni ślęczy nad listem, którego już jest osiem kartek i który
ślicznie przyozdobił piórkiem na imieniny swej matki. Ta matka często
przychodzi po niego, tak samo jest duża i tęga jak on i bardzo miła.
Nauczyciel patrzy na to ślęczenie, a przechodząc koło jego ławki, klepie
go po karku, jak dobrego, spokojnego malca.
Bardzo go lubię i kocham i rad jestem, kiedy uścisnę w swojej, jego
wielką rękę, która się wydaje ręką dorosłego człowieka. Przysiągłbym, że
naraziłby życie dla ocalenia kolegi, żeby dał się zabić za niego. Jasno to
widać w jego oczach, a choć czasami jeszcze mruczy coś swoim grubym
głosem, poznać, że głos ten idzie ze szlachetnego serca.
Tłumaczenie na podstawie przekładu Marii Konopnickiej
opracowała Krystyna Dyrka
70 Propozycje innych jednostek lekcyjnych do poszczególnych bloków tematycznych
Zadania dla ucznia:
1. Powiedz, czego na podstawie tekstu dowiedziałeś się o narratorze.
a) Wskaż te wyrazy lub fragmenty, które wskazują na obecność osoby
opowiadajÄ…cej.
b) Nazwij rodzaj więzi łączących narratora z opisywaną postacią.
2. Nazwij uczucia, jakie budzi w tobie postać Garrone a.
3. Wyjaśnij, co znaczy mieć szlachetne serce. Wtymcelu:
a) Do wyrazu serce dopisz jak najwięcej przymiotników zastępują-
cych wyraz szlachetne.
Szlachetne serce to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) Posłuż się opisanymi w tekście przykładami zachowania głównego
bohatera.
4. Przedstaw postać głównego bohatera w zaproponowanym porządku:
Wymień informacje o rodzicach chłopca, jego pochodzeniu,
przeszłości.
Opisz wyróżniający się spośród innych uczniów wygląd postaci.
Przedstaw cechy dotyczÄ…ce zachowania, usposobienia czy charak-
teru bohatera.
Omów stosunek nauczyciela oraz szkolnych kolegów do Gar-
rone a.
Wyraz
swojÄ… opiniÄ™ o tej postaci.
Uwaga. Pamiętaj o zastosowaniu akapitów.
5. W podobny sposób opisz swojego klasowego kolegę (lub swoją
koleżankę), z którym łączą cię koleżeństwo albo przyjaz
Å„.