.BUUIJBT /´MMLF
"TFSUZXOPśŠJ T[UVLB
DFMOFK SJQPTUZ
+BL VNJFK×UOJF J TLVUFD[OJF PEQJFSBÅ
LSZUZL× J BUBLJ TÅ‚PXOF PSB[ SP[Å‚BEPXBÅ
TZUVBDKF LPOGMJLUPXF
8ZEBOP OB MJDFODKJ )BVGF 7FSMBH (NC) & $P. ,(
5ZUVÅ‚ PSZHJOBÅ‚V: 4DIMBHGFSUJHLFJU: EBT 5SBJOJOHTCVDI
"VUPS: .BUUIJBT /´MMLF
1S[FLÅ‚BE [ K×[ZLB OJFNJFDLJFHP: "HFODKB 453*%& ("OOB
,PNJO)
3FEBLDKB J LPSFLUB: 0MHB (PSD[ZDB
1SPKFLU PLÅ‚BELJ: .BDJFK .BUFKFXTLJ
4LÅ‚BE: "EFLXBUOB  'JMJQ 0TUSPXTLJ
ZEK×DJF OB PLÅ‚BEDF:h 6ST 4JFEFOUPQ  J4UPDL1IPUP.DPN
8T[FMLJF QSBXB [BTUS[FżPOF. ZBCSBOJB TJ× XZLPS[ZTUZXB-
OJB OJOJFKT[FK LTJÃżLJ MVC KFK D[×Å›DJ EP DFMÄ…X JOOZDI OJż
QSBXOJF VK×UF CF[ VQS[FEOJFK QJTFNOFK [HPEZ XZEBXDZ.
ZHPEOJF [ QSBXFN BVUPSTLJN, CF[ VQS[FEOJFK [HPEZ
XZEBXDZ [BCSBOJB TJ× QPXJFMBOJB, [BQJTZXBOJB PSB[ [B-
NJFT[D[BOJB E[JFÅ‚B MVC KFHP D[×Å›DJ X TJFDJ LPNQVUFSPXFK,
B UBLżF X XFXO×US[OFK TJFDJ T[LÄ…Å‚ J JOOZDI QMBDÄ…XFL
PśXJBUPXZDI.
h )BVGF 7FSMBH (NC) & $P. ,(, /JFEFSMBTTVOH 1MBOFHH
C. .ºODIFO 2009
h #$ &EVLBDKB 4Q. [ P.P., 8BST[BXB 2010
8ZEBXOJDUXP #$.FEV
8BST[BXB 2010
4/43
8ZEBOJF *
*4#/ 978-83-62180-93-6
,POXFSTKB EP GPSNBUV &16#:
LFHJNJ 4Q. [ P.P.
1S[FENPXB
NJFK×UOPśŠGPSNVÅ‚PXBOJB DJ×UZDI SJQPTU
VłBUXJB żZDJF. $FMOB LPOUSB QPNBHB PEF-
6
QS[FÅ LS[ZXE[ÃDF BUBLJ TÅ‚PXOF, [BżFHOBÅ
LPOGMJLU, [ZTLBÅ TZNQBUJ×, VOJLOÃÅ OJF[S×D[OZDI
TZUVBDKJ MVC EPQSPXBE[JŠ[OBKPNZDI EP śNJFDIV 
DP D[BTBNJ QPUSBGJ [E[JBÅ‚BÅ DVEB. 0TPCZ V[CSPKPOF
X SJQPTU× T[ZCDJFK [ZTLVKÃ V[OBOJF X PD[BDI JOOZDI
J TLVQJBKÃ OB TPCJF VXBH×. $J, LUÄ…SZN PEQPXJFE[J
XJ×[OÃ X HBSEMF X OBKNOJFK PEQPXJFEOJDI NPNFO-
UBDI, X TUBSDJV [ CBSE[JFK XZHBEBOZNJ LPMFHBNJ OJF
NBKÃ XJ×LT[ZDI T[BOT, DIPÅ QSBXEPQPEPCOJF EZT-
QPOVKà DFMOZNJ BSHVNFOUBNJ. ,BżEZ, LUP VNJF TJ×
PCDIPE[JÅ [F TÅ‚PXBNJ, QPXJOJFO T[LPMJÅ VNJFK×U-
OPśŠSJQPTUPXBOJB, LUÄ…SB QS[ZEBKF TJ× [BSÄ…XOP X żZ-
DJV [BXPEPXZN, KBL J QSZXBUOZN.
6/43
"MF KBL TJ× EP UFHP [BCSBÅ? $[Z SJQPTUPXBOJB
NPżOB TJ× OBVD[ZÅ? $[Z U× VNJFK×UOPśŠNPżOB
XZÅXJD[ZÅ? " NPżF KFTU UP QP QSPTUV OBUVSBMOZ EBS,
LUÄ…SZ FMPLXFOUOJ MVE[JF PUS[ZNBMJ QS[Z OBSPE[JOBDI,
B LUÄ…SZ OJF CZÅ‚ EBOZ UZN NOJFK TQSBXOZN XFSCBM-
OJF?
0D[ZXJśDJF Tà UBDZ, LUąS[Z KVż PE OBKNłPET[ZDI
MBU EPTLPOBMF QPTÅ‚VHVKÃ TJ× K×[ZLJFN. /JF P[OBD[B
UP KFEOBL, żF JOOJ, NOJFK VUBMFOUPXBOJ X UFK
E[JFE[JOJF, OJF NPHÃ JN EPSÄ…XOBÅ. 8S×D[ QS[FDJ-
XOJF  NPHÃ UP [SPCJÅ E[J×LJ TZTUFNBUZD[OFNV
USFOJOHPXJ. 6NJFK×UOPśŠCÅ‚ZTLPUMJXFHP SJQPTUPXB-
OJB KFTU X HÅ‚Ä…XOFK NJFS[F PXPDFN ÅXJD[FÅ„. LVE[JF,
LUąSZDI E[Jś QPE[JXJBNZ [B [EPMOPśŠT[ZCLJFHP
SFBHPXBOJB TÅ‚PXOFHP, QS[F[ MBUB EPTLPOBMJMJ J X[CP-
HBDBMJ TXÄ…K XBST[UBU. 5B LTJÃżLB QPNPżF DJ QÄ…KÅ›Å
X JDI Å›MBEZ. #ZÅ NPżF VEB DJ TJ× PTJÃHOÃÅ DFM Å‚BUXJFK
J T[ZCDJFK OJż UZN, LUÄ…S[Z QPTUBOPXJà [EBÅ TJ×
XZÅ‚ÃD[OJF OB XSPE[POZ UBMFOU  CP C×E[JFT[ TZTUFN-
BUZD[OJF CVEPXBÅ J T[LPMJÅ VNJFK×UOPśŠLPOUSPXB-
OJB. 1P[OBT[ QPETUBXPXF (J KBLżF QS[ZEBUOF) UFDI-
7/43
OJLJ; OBVD[ZT[ TJ×, LJFEZ KF TUPTPXBÅ, B LJFEZ MFQJFK
[ OJDI [SF[ZHOPXBÅ. %PXJFT[ TJ×, KBL XZPTUS[ZÅ
EPXDJQ, X[CPHBDJÅ TÅ‚PXOJDUXP J TLVUFD[OJF
TQBSPXBÅ TÅ‚PXOÃ [BD[FQL×. 4[ZCLP QS[FLPOBT[ TJ×
UFż, żF XFSCBMOB TLVUFD[OPśŠUP OJF UZMLP QS[ZEBUOF
OBS[×E[JF, MFD[ UBLżF z
SąEłP QS[ZKFNOPśDJ J TBUZT-
GBLDKJ.
+BL [PTUBÅ NJTUS[FN DJ×UFK SJQPTUZ?
J×UB SJQPTUB KFTU X NPE[JF. 1Ä…Å‚LJ X LTJ×HBS-
OJBDI VHJOBKà TJ× QPE DJ׿BSFN LTJÃżFL
$
P  NBHJJ DJ×UFK SJQPTUZ ,  T[UVDF SFUPSZLJ
CPKPXFK D[Z  EPXDJQOZDI PEQPXJFE[JBDI OB HÅ‚VQJF
[BD[FQLJ . 8BSUP XTQPNOJFŠUFż P LJFT[POLPXZN
QS[FXPEOJLV  4DIMBHGFSUJHLFJU (4[FSNJFSLB TÅ‚PX-
OB), LUÄ…SZ EP UFK QPSZ TQS[FEBÅ‚ TJ× X /JFND[FDI
X OBLÅ‚BE[JF QPOBE QJ×ÅE[JFTJ×DJV UZTJ×DZ FH[FN-
QMBS[Z. 4[LPMFOJPXDZ QPLB[VKÃ, KBL  TLVUFD[OJF
CSPOJÅ TJ× X XBMLBDI TÅ‚PXOZDI , KBL  TUBÅ TJ× EPX-
DJQOJFKT[ZN J KBL  PEOJFśŠTVLDFT . /BKSążOJFKT[F
HSVQZ EPDFMPXF (LPCJFUZ, TQS[FEBXDZ, LBESZ
LJFSPXOJD[F) VD[Ã TJ×, KBL TXPCPEOJF J DFMOJF LPO-
USPXBÅ XZQPXJFE[J XTQÄ…Å‚SP[NÄ…XDÄ…X. $[Z
9/43
OBQSBXE× QPUS[FCOB KFTU LPMFKOB QVCMJLBDKB
P TÅ‚PXOFK T[FSNJFSDF?
0XT[FN. * UP CBSE[P. #P XÅ‚BÅ›OJF UB LTJÃżLB QP-
NPżF DJ XZÅXJD[ZÅ VNJFK×UOPśŠGPSNVÅ‚PXBOJB
[HSBCOZDI SJQPTU, LSPL QP LSPLV. $P KFT[D[F
XBżOJFKT[F, OJF DIPE[J P UP, BCZ PEQPXJBEBŠEPX-
DJQOJF MVC OBXFU CF[D[FMOJF, BMF CZ CSPOJÅ XÅ‚BTOFK
TVXFSFOOPÅ›DJ J [BDIPXBÅ HPEOPÅ›Å. +FÅ›MJ OB QJFS-
XT[ZN NJFKTDV TUBXJB TJ× XZÅ‚ÃD[OJF DI×Å [BJN-
QPOPXBOJB OJFXZNVT[POà TXBEÃ, NPżOB EP-
QSPXBE[JÅ EP XJFMV OJFQS[ZKFNOZDI TZUVBDKJ,
T[D[FHąMOJF X żZDJV [BXPEPXZN.
ZVDIXBłPśŠOJF [BXT[F XZHSZXB
$J×UF SJQPTUZ [ OBUVSZ OJF TÃ NJÅ‚F. $[×TUP [BXJFSBKÃ
QFXOà EP[× [Å‚PÅ›MJXPÅ›DJ, LUÄ…SB QPU×HVKF JDI E[JBÅ‚BOJF
J EPEBKF JN QJLBOUFSJJ. *TUOJFKF KFEOBL QFXOF OJFCF[-
QJFD[FÅ„TUXP. 5FDIOJLJ J TDIFNBUZ QSPQPOPXBOF
QS[F[ OJFLUÄ…SF QVCMJLBDKF NPHÃ XQ×E[JÅ DJ×
10/43
X LÅ‚PQPUZ. .JTUS[ DJ×UFK SJQPTUZ OJF NVTJ CZÅ
LPOJFD[OJF [VDIXBÅ‚Z D[Z XS×D[ CF[D[FMOZ  UBLJF
[BDIPXBOJF UZMLP QS[ZTQBS[B XSPHÄ…X. * OJF QPNBHB
UFż, HEZ VXBżBNZ, żF JOOJ OJF QPXJOOJ UBL CBSE[P
CSBÅ EP TJFCJF XT[ZTULJFHP, DP QPXJFNZ. * UBL C×EÃ
UP SPCJÅ  [XÅ‚BT[D[B DJ, [ LUÄ…SZNJ QSBDVKFNZ.
0TUBUOJ S[ÃEPXZ SBQPSU EPUZD[ÃDZ NPCCJOHV
XZLB[BÅ‚, żF UP [KBXJTLP D[×TUP [BD[ZOB TJ×
PE QS[ZLSZDI, CPMFTOZDI VXBH. 0TPCB NPCCVKÃDB
OB TXÄ…K TQPTÄ…C NÅ›DJ TJ× OB TXFK PGJFS[F. $[Z T[LPMF-
OJPXDZ [ [BLSFTV LPNVOJLBDKJ XFSCBMOFK TÃ UFHP
śXJBEPNJ?
3BEB
/JF QPOJżBK JOOZDI. ZBXT[F T[BOVK HPEOPÅ›Å
ESVHJFHP D[Å‚PXJFLB. ,UPÅ›, LUP  NJFT[B JOOZDI
[ CÅ‚PUFN , OJF KFTU NJTUS[FN DJ×UFK SJQPTUZ, BMF
DIBNTUXB.
8łBśDJXB PDFOB TZUVBDKJ
11/43
3JQPTUB KFTU [BXT[F V[BMFżOJPOB PE TZUVBDKJ. $Pś,
DP E[JÅ› [ZTLVKF V[OBOJF X PD[BDI LPMFHÄ…X, KVUSP 
X PCFDOPÅ›DJ T[FGB  NPżF TJ× TQPULBÅ [ HSPCPXZN
NJMD[FOJFN. * OB PEXSÄ…U. "VUPS[Z XJFMV LTJÃżFL
OJFQS[ZQBELPXP OJF QPSVT[BKÃ UFHP UFNBUV,
QPOJFXBż X żZDJV EPDIPE[J EP OBKSążOJFKT[ZDI TZUV-
BDKJ. /BXFU OBKXOJLMJXT[B QVCMJLBDKB OJF QPEQPXJF
DJ, D[Z OB DJ×Uà VXBH× UXÄ…K T[FG [BSFBHVKF [Å‚PÅ›DJÃ,
D[Z SVCBT[OZN śNJFDIFN. .VTJT[ VTUBMJŠUP TBN
OB QPETUBXJF EPÅ›XJBED[FÅ„ J [BTUBOPXJÅ TJ× EXB
SB[Z, [BOJN [BSZ[ZLVKFT[.
1PXJOJFOFÅ› QBNJ×UBÅ UFż P UZN, żF [CZU ESPCJB[-
HPXB BOBMJ[B TZUVBDKJ OJF QSPXBE[J EP OJD[FHP EP-
CSFHP. (EZ [CZU HPSÃD[LPXP NZÅ›MJNZ, CMPLVKFNZ
TJ× PE XFXOÃUS[ J OJF QPUSBGJNZ T[ZCLP [OBMFz
Å
XłBśDJXFK PEQPXJFE[J. 1SBXEB KFTU UBLB, żF HEZ TZUV-
BDKB KVż NB NJFKTDF, X PHÄ…MF OJF QPXJOOJÅ›NZ TJ× [B-
TUBOBXJBÅ. .VTJNZ [PSJFOUPXBÅ TJ× XD[FÅ›OJFK, DP TJ×
XPLÄ…Å‚ OBT E[JFKF, J XJFE[JFÅ, D[FHP OJF XZQBEB
NÄ…XJÅ. 5B LTJÃżLB QPEQPXJF DJ, KBL XZSPCJÅ X TPCJF
UFO OBXZL.
12/43
3BEB
,UP X LBżEFK TZUVBDKJ PEQPXJBEB UBL TBNP,
NB QSBXEPQPEPCOJF XJFMF [BMFU, BMF OB QFXOP
OJF QPTJBEB VNJFK×UOPÅ›DJ SJQPTUPXBOJB.
8 KBLJDI TZUVBDKBDI SJQPTUPXBÅ?
"CZ SJQPTUPXBÅ, US[FCB NJFÅ QPXÄ…E. +FTU OJN [B-
[XZD[BK OJFQS[ZKFNOB TZUVBDKB, LUÄ…SFK TJ× OJF
TQPE[JFXBÅ‚FÅ› J LUÄ…SB XZNBHB PE DJFCJF QFXOFK
SFBLDKJ. ,UPÅ› DJ× BUBLVKF, Å›NJFKF TJ× [ DJFCJF MVC
PEOPTJ TJ× X TUPTVOLV EP DJFCJF MFLDFXBżÃDP. 4LVQ
TJ× UFSB[ OB QPOJżT[ZDI QS[ZLÅ‚BEBDI J [BTUBOÄ…X TJ×,
KBL [BSFBHPXBÅ‚CZÅ› X PQJTBOZDI TZUVBDKBDI:
ª% 8Å‚BÅ›OJF LVQJÅ‚FÅ› TPCJF LBX× X CVGFDJF
J VTJBEÅ‚FÅ› QS[Z TUPMJLV. 0CPL DJFCJF QS[F-
DIPE[J LPMFHB [ QSBDZ J S[VDB:  0, [OPXV
SPCJT[ TPCJF EXVHPE[JOOÃ QS[FSX×
OB LBXL×? .
5XPKB SFBLDKB:
13/43
................................................................
ª% $IDFT[ XZKśŠE[JÅ› XD[FÅ›OJFK EP EPNV.
/B LSÄ…ULP QS[FE HPE[JOÃ, P LUÄ…SFK DIDJBÅ‚FÅ›
TLPÅ„D[ZÅ QSBD×, QS[ZDIPE[J EP DJFCJF T[FG,
LÅ‚BE[JF OB UXPJN CJVSLV TUPT QBQJFSÄ…X
J NÄ…XJ:  1S[FKS[ZK UP KFT[D[F E[JÅ› .
5XPKB SFBLDKB:
................................................................
ª% 4JFE[JT[ OB [FCSBOJV. 8Å‚BÅ›OJF PQPXJBEBT[
DPÅ› LPMFHPN, HEZ OBHMF TÃTJBE [ GPUFMB
PCPL S[VDB OPOT[BMBODLP:  ,JFEZ PTUBUOJ
SB[ D[ZśDJł QBO TPCJF VT[Z? . 4BMB
XZCVDIB śNJFDIFN.
5XPKB SFBLDKB:
................................................................
ª% 5XPKB TFLSFUBSLB OBQJTBÅ‚B MJTU IBOEMPXZ,
X LUÄ…SZN Bż SPJ TJ× PE CÅ‚×EÄ…X. (EZ
[XSBDBT[ KFK VXBH×, PEQPXJBEB:  /JFDI
QBO OJF C×E[JF UBLJ ESPCJB[HPXZ. ,UP E[JÅ›
14/43
QBUS[Z OB PSUPHSBGJ×, OBKXBżOJFKT[B KFTU
USFśŠ.
5XPKB SFBLDKB:
................................................................
ª% 1SPXBE[JT[ QSF[FOUBDK×. %PXDJQOZ LPMFHB
QPES[VDJÅ‚ DJ GPMJ×, OB LUÄ…SFK XJEOJFKF
LBSZLBUVSB T[FGB. /JD[FHP OJFśXJBEPNZ
LÅ‚BE[JFT[ OJFT[D[×TOÃ GPMJ× OB S[VUOJL. 3P-
[MFHB TJ× HSPNLJ Å›NJFDI.
5XPKB SFBLDKB:
................................................................
ª% 1SBDVKFT[ OBE QFXOZN QSPKFLUFN
X HSVQJF SBD[FK TÅ‚BCP [NPUZXPXBOZDI PT-
Ä…C. 1SÄ…CVKFT[ [BDI×DJÅ LPMFHÄ…X EP QSBDZ,
QSPQPOVKÃD LPOLSFUOF SP[XJÃ[BOJB. +FEFO
[F XTQÄ…Å‚QSBDPXOJLÄ…X S[VDB DJ QFÅ‚OF EF[B-
QSPCBUZ TQPKS[FOJF J DFE[J QS[F[ [×CZ:  "
UZ DP? .BT[ TJ× [B T[FGB? .
5XPKB SFBLDKB:
15/43
................................................................
$[Z CF[TLVUFD[OJF TUBSBT[ TJ× XZNZÅ›MJÅ [HSBCOà SJ-
QPTU×? .PżF VXBżBT[, żF PEQPXJFEz
, LUÄ…SB QS[ZT[Å‚B
DJ EP HÅ‚PXZ, OJF KFTU [CZU QS[FLPOVKÃDB? "MCP
QP QSPTUV D[VKFT[ TJ× OJFTXPKP? /JF NB X UZN OJD
E[JXOFHP. 5P OBUVSBMOZ QVOLU XZKśDJB, UBLżF EMB PT-
Ä…C PCZUZDI X TÅ‚PXOZDI QS[FQZDIBOLBDI. 6NJFK×U-
OPśDJ SJQPTUPXBOJB QPUS[FCVKFNZ XłBśOJF XUFEZ, HEZ
K×[ZL TUBKF LPÅ‚LJFN. 8ZTUBSD[Z CÅ‚ZTLPUMJXB
PEQPXJFEz
 J XZDIPE[JNZ [ TZUVBDKJ [ UXBS[Ã.
6XBHB, SZ[ZLP TLBMFD[FOJB!
3JQPTUPXBOJF QS[ZQPNJOB T[FSNJFSL×. +Vż TBNP QP-
K×DJF  SJQPTUB XZXPE[J TJ× [ K×[ZLB TQPSUV  P[-
OBD[B HPUPXPśŠEP PEEBOJB QSFDZ[ZKOFHP, CłZTLBX-
JD[OFHP DJPTV D[VCLJFN GMPSFUV. .VTJNZ QDIOÃÅ
QS[FDJXOJLB, [BOJN PO UP [SPCJ.
/JF P[OBD[B UP KFEOBL, żF SJQPTUVKÃDZ KFTU
SÄ…XOPD[FÅ›OJF BUBLVKÃDZN. %VżP D[×Å›DJFK CSPOJ TJ×
PO X QS[FNZśMBOZ J TQSZUOZ TQPTąC. 0EQJFSB BUBL.
16/43
1PDIPE[ÃDF [ GSBODVTLJFHP TÅ‚PXP  SJQPTUF
NB EPLÅ‚BEOJF UF EXB [OBD[FOJB  PQJTVKF LPOUSBUBL
X XBMDF T[FSNJFSD[FK PSB[ DJ×UÃ PEQPXJFEz
OB OB-
QBśŠTÅ‚PXOÃ.
1PTUS[FHBKÃD [BHBEOJFOJF [ UFK QFSTQFLUZXZ,
QS[FLPOVKFNZ TJ×, żF XFSCBMOF LPOUSPXBOJF OJF KFTU
[VQFÅ‚OJF OJFT[LPEMJXF. ZBXT[F JTUOJFKF SZ[ZLP
TLBMFD[FOJB, CP SJQPTUB UP CSPÅ„  CSPÅ„, LUÄ…SÃ QPXJO-
OJśNZ TUPTPXBŠUZMLP EP PCSPOZ. 8ZLPS[ZTUZXBOB
X JOOZ TQPTÄ…C NPżF TJ× PLB[BÅ EFTUSVLDZKOB
J OB EÅ‚VHP [BUSVÅ BUNPTGFS×  OBXFU XUFEZ, HEZ XCJ-
KBNZ T[QJMLJ QPE QSFUFLTUFN żBSUV. *TUOJFKF KFT[D[F
KFEOB, XBżOB LXFTUJB  TJłB LPOUSZ QPXJOOB CZŠEPT-
UPTPXBOB EP TJłZ BUBLV. 0D[ZXJśDJF OJF DIPE[J P UP,
BCZ XT[ZTULJF XZQPXJFE[J S[VDBÅ OB T[BM×, BMF
CZ OJF SFBHPXBŠ[CZU PTUSP. +FśMJ LUPś OB OJFXJOOZ
żBSU PEQPXJBEB NJBżEżÃDà SJQPTUÃ, [BDIPXVKF TJ× UBL
TBNP OJFTUPTPXOJF KBL XUFEZ, HEZ OJF PEQPXJBEB
X PHÄ…MF. 8 QJFSXT[ZN QS[ZQBELV OBSBżB TJ×
OB VUSBU× TZNQBUJJ J DI×Å [FNTUZ, X ESVHJN  TUBKF TJ×
PCJFLUFN XTQąłD[VDJB J SZ[ZLVKF, żF XTQąłQSBDPXO-
17/43
JDZ QS[FTUBOà HP T[BOPXBÅ. 1BNJ×UBK, żF DFMFN UXP-
KFK SJQPTUZ NB CZÅ VÅ›XJBEPNJFOJF BUBLVKÃDFNV, żF
OJF QP[XPMJT[, BCZ DJ× z
MF USBLUPXBOP.
Z QS[ZNSVżFOJFN PLB
.JNP żF NąXJNZ UV P TZUVBDKBDI OJFQS[ZKFNOZDI 
HEZ LUPÅ› OBT BUBLVKF, OBÅ›NJFXB TJ× [ OBT MVC QP QSPT-
UV E[JBÅ‚B OBN OB OFSXZ  QPXJOOJÅ›NZ QPEFKÅ›Å
EP TQSBXZ [ EZTUBOTFN. 3JQPTUZ NBKÃ UP EP TJFCJF,
żF OJF Tà EP LPÅ„DB QPXBżOF, OBMFżZ KF USBLUPXBÅ
[ QS[ZNSVżFOJFN PLB. %MBD[FHP? 1POJFXBż QPNB-
HBKà OBN [BDIPXBÅ OJF[BMFżOPÅ›Å. 8ZSBżBKà NZÅ›M:
 5P UZMLP żBSUZ. 5XÄ…K BUBL UBL OBQSBXE× XDBMF NOJF
OJF [SBOJÅ‚, CP QPTUS[FHBN HP KBLP DPÅ› [BCBXOFHP,
OJFXJOOFHP. $PÅ›, DP QP NOJF TQÅ‚ZXB. 0XT[FN,
CSPOJ× TJ×, BMF UFż OJF OB QPXBżOJF, EMBUFHP OJF D[VK
TJ× VSBżPOZ. 5P UZMLP HSB .
5B TUSBUFHJB  EFFTLBMBDZKOB [B[XZD[BK TQFÅ‚OJB
TXPKÃ GVOLDK×  T[D[FHÄ…MOJF XUFEZ, HEZ BLVSBU OJF
18/43
KFTUFśNZ X TUBOJF DFMOJF TLPOUSPXBŠXZQPXJFE[J
QS[FDJXOJLB. %PCS[F TQSBXE[B TJ× SÄ…XOJFż X SPMJ
BNPSUZ[BUPSB QSPXPLBDKJ. *TUOJFKÃ KFEOBL QFXOF
HSBOJDF. +FÅ›MJ LUPÅ› OBSVT[B OBT[à HPEOPÅ›Å, OJF NPżF-
NZ PCSąDJŠTZUVBDKJ X żBSU J [CBHBUFMJ[PXBŠBUBLV.
8 UFO TQPTÄ…C [BDI×DJMJCZÅ›NZ OBQBTUOJLB, CZ QS[Z
LPMFKOFK PLB[KJ [BBUBLPXBÅ‚ OBT KFT[D[F BHSFTZXOJFK
J [VDIXBMFK.
/JF NB [XZDJ×TUXB CF[ [BTLPD[FOJB!
6NJFK×UOPśŠSJQPTUPXBOJB PQJFSB TJ× OB [B-
TLPD[FOJV PQPOFOUB. 8SÄ…ÅNZ EP T[FSNJFSLJ: [BXPE-
OJL QS[FXJEZXBMOZ, XBMD[ÃDZ TDIFNBUZD[OJF
NB OJLÅ‚F T[BOTF OB [BEBOJF DJPTV QS[FDJXOJLPXJ.
%MBUFHP US[FCB [BTLBLJXBÅ  KFTU UP LMVD[ EP TVLDF-
TV.
6 QPETUBX XJFMV UFDIOJL SJQPTUPXBOJB MFżZ
XłBśOJF UB [BTBEB. 3FBHVK UBL, KBL OJF TQPE[JFXBłCZ
TJ× UFHP QP UPCJF UXÄ…K QS[FDJXOJL. ZBTLPD[POZ, OJF
C×E[JF QPUSBGJÅ‚ [OBMFz
Å PEQPXJFEOJDI TÅ‚Ä…X, B UZ, VT-
BUZTGBLDKPOPXBOZ, C×E[JFT[ NÄ…HÅ‚ SP[TJÃśŠTJ×
X GPUFMV J TNBLPXBÅ [XZDJ×TUXP.
19/43
/JF KFTU UP KFEOBL TQSBXB EP LPÅ„DB KBTOB. 5FDI-
OJLJ [BTLBLJXBOJB? 5P QS[FDJFż TQS[FD[OPśŠTBNB
X TPCJF. 8 UFDIOJLBDI, D[ZMJ [ HÄ…SZ VTUBMPOZDI
TDIFNBUBDI, OJF NB QS[FDJFż żBEOFK OJFTQPE[JBOLJ,
QPOJFXBż E[JBłBKà POF XFEłVH [BTBEZ  KFśMJ [ KFEOFK
TUSPOZ XłPżZNZ ", [ ESVHJFK XZKE[JF # .
6[NZTÅ‚BXJB UP QFXOÃ QSBXE×: UFDIOJLJ, LUÄ…SF
QS[ZTXPJT[ J XZÅXJD[ZT[, C×EÃ TLVUFD[OF XUFEZ,
HEZ QS[FTUBOÃ CZÅ UFDIOJLBNJ. 4UPTPXBOF [CZU NF-
DIBOJD[OJF TUSBDà OB DFMOPÅ›DJ. Z QPD[ÃULV OJF
PC×E[JF TJ× KFEOBL CF[ QFXOFHP [HS[ZUBOJB  DP OJF
QPXJOOP XZXPÅ‚ZXBÅ X UPCJF OJFQPLPKV. 5F OJFDP
BVUPNBUZD[OF UFDIOJLJ, LUÄ…SF  [BTUPTPXBOF X QSBL-
UZDF  OBKQJFSX C×EÃ XZHMÃEBÅ‚Z OJFQPSBEOJF,
TUBOPXJÃ OJF[C×EOÃ QPNPD X EPTLPOBMFOJV VNJFK×U-
OPÅ›DJ SJQPTUPXBOJB. 4QFÅ‚OJBKà GVOLDK× XTQJFSBKÃDFHP
HPSTFUV, LUąSZ VNPżMJXJB QJFSXT[F TBNPE[JFMOF [B-
HSBOJF [ LPOUSZ. (EZ KVż OBCJFS[FT[ XQSBXZ, [EF-
KNJFT[ Ä…X HPSTFU J QS[FLPOBT[ TJ×, żF KFTUFÅ› X TUBOJF
[BTLBLJXBŠOBKSążOJFKT[ZDI MVE[J OB OBKSążOJFKT[F
20/43
TQPTPCZ. 8J×DFK OB UFO UFNBU [OBKE[JFT[ X D[×Å›DJ
QSBLUZD[OFK.
$[Z DJ×UF SJQPTUZ NVT[Ã CZÅ EPXDJQOF?
/JFS[BELP VNJFK×UOPśŠSJQPTUPXBOJB PDFOJB TJ×
OB QPETUBXJF [EPMOPśDJ EP SP[śNJFT[BOJB JOOZDI.
.B UP XJFMF XTQÄ…MOFHP [ FGFLUFN OJFTQPE[JBOLJ 
PTPCB [BTLPD[POB [B[XZD[BK SFBHVKF śNJFDIFN.
* CBSE[P EPCS[F. ÅšNJFDI SP[MVz
OJB, PD[ZT[D[B BUNPT-
GFS×, Å‚BHPE[J OBQJ×DJB; QP[B UZN MVE[JF, LUÄ…S[Z QP-
USBGJà SP[śNJFT[ZŠJOOZDI, Tà OB PHął CBSE[P MVCJBOJ.
.VTJNZ KFEOBL SP[HSBOJD[ZÅ CZDJF EPXDJQOZN
PE XFSCBMOFHP LPOUSPXBOJB. (Å‚Ä…XOZN DFMFN SJ-
QPTUZ OJF KFTU SP[CBXJFOJF ESVHJFK PTPCZ, BMF [B-
DIPXBOJF XÅ‚BTOFK TVXFSFOOPÅ›DJ J XZKÅ›DJF [ UXBS[Ã
[ OJFQS[ZKFNOFK TZUVBDKJ.
1PD[VDJF IVNPSV CZXB CBSE[P QPNPDOF (XJ×DFK
OB TUSPOJF 163), BMF X HSVODJF S[FD[Z TUBOPXJ UZMLP
JOTUSVNFOU, LUąSFHP NPżFNZ VżZŠMVC OJF. $[BTBNJ
MFQJFK [SF[ZHOPXBÅ [ EPXDJQV J XZTUPTPXBÅ DBÅ‚LJFN
21/43
QPXBżOà LPOUS×. 8 OJFLUÄ…SZDI TZUVBDKBDI X HS×
XDIPE[J XZÅ‚ÃD[OJF PEQPXJFEz
QP[CBXJPOB IV-
NPSZTUZD[OFHP [BCBSXJFOJB.
$FM: PCSPOB XłBTOFK TVXFSFOOPśDJ
4LPSP DFMFN SJQPTUPXBOJB OJF KFTU SP[śNJFT[BOJF,
UP DP OJN KFTU? 8 OBT[ZN SP[VNJFOJV DJ×UB
PEQPXJFEz
NB CSPOJÅ OJF[BMFżOPÅ›DJ, QPT[FS[ZÅ KÃ
MVC UFż OB OPXP TUXPS[ZÅ. 8 OJFQS[ZKFNOFK TZUVBDKJ,
X LUÄ…SFK QPXJOJFOFÅ› SJQPTUPXBÅ, UXPKB BVUPOPNJB
KFTU [BHSPżPOB. ,UPÅ› PEOPTJ TJ× EP DJFCJF [ QPHBSEÃ,
B OJF [ T[BDVOLJFN, JHOPSVKF UXPKF żZD[FOJB J [B-
QPNJOB P QS[ZTÅ‚VHVKÃDZDI DJ QS[ZXJMFKBDI. Å»ÃEB
PE DJFCJF S[FD[Z, OB LUÄ…SF XDBMF OJF NBT[ PDIPUZ,
BMF OB LUÄ…SF PTUBUFD[OJF NVTJT[ TJ× [HPE[JÅ. +FÅ›MJ
PEQPXJFEOJP [BSFBHVKFT[, PE[ZTLBT[ QBOPXBOJF OBE
TZUVBDKÃ, XPMOPśŠJ QSBXP EP EFDZEPXBOJB P TPCJF.
5P UZ VTUBMBT[ SFHVÅ‚Z HSZ  QS[ZOBKNOJFK X PEOJFTJF-
OJV EP TBNFHP TJFCJF.
22/43
3BEB
4VXFSFOOPśŠ([ łBDJOZ  TVQFSBOVT   EPNJOV-
KÃDZ, XZżT[Z ) UP NPżMJXPśŠTBNPE[JFMOFHP EF-
DZEPXBOJB P XÅ‚BTOZDI E[JBÅ‚BOJBDI. ,UP KÃ USBDJ,
QP[XBMB TPCÃ NBOJQVMPXBÅ J QPEFKNPXBÅ JO-
OZN EFDZ[KF TQS[FD[OF [ KFHP JOUFSFTBNJ MVC
OBXFU [ KFHP XPMÃ. 6USBUB BVUPOPNJJ UP VUSBUB
XPMOPśDJ.
%MBD[FHP PCSPOB TVXFSFOOPśDJ KFTU UBLB XBżOB?
"VUPOPNJB OJF EBKF DJ XÅ‚BE[Z OBE JOOZNJ. /BXFU
OB QPEQPS[ÃELPXBOFK QP[ZDKJ NPżFT[ [BDIPXBÅ
TVXFSFOOPśŠJ SąXOPD[FśOJF XZQFłOJBŠXT[ZTULJF
QPXJFS[POF DJ PCPXJÃ[LJ. 4VXFSFOOZ QSBDPXOJL KFTU
QS[FEF XT[ZTULJN MPKBMOZ J OJFLPOJFD[OJF OBTUBX-
JPOZ OB XłBTOF LPS[ZśDJ.
"VUPOPNJB KFTU X HSVODJF S[FD[Z UZN, DP XZSąż-
OJB DJ× KBLP D[Å‚PXJFLB, J KFÅ›MJ KFK CSPOJT[, SPCJT[ EP-
CS[F. /JF NB UP OJD XTQÄ…MOFHP [ UXPJN TUBUVTFN
X GJSNJF, MFD[ [ D[Å‚PXJFD[FÅ„TUXFN. 0CPK×UOJF,
23/43
OB KBLJFK QP[ZDKJ QSBDVKFT[, NBT[ QSBXP XZNBHBÅ,
BCZ USBLUPXBOP DJ× [ T[BDVOLJFN. &MFHBODLÃ
J TLVUFD[OÃ NFUPEÃ XZQSBDPXBOJB UFHP T[BDVOLV
KFTU VNJFK×UOPśŠSJQPTUPXBOJB.
0ESPCJOB [łPśMJXPśDJ OJF [BT[LPE[J
/JF [BXT[F VEB DJ TJ× PCSPOJÅ X VQS[FKNZ TQPTÄ…C.
$[BTBNJ BCZ [ZTLBÅ T[BDVOFL, NVTJT[ VCSVE[JÅ TP-
CJF S×DF  BHSFTZXOJF [BBUBLPXBÅ QS[FDJXOJLB,
VXZEBUOJŠKFHP TłBCPśDJ, V[NZTłPXJŠNV KFHP
Å›NJFT[OPÅ›Å. 8 OJFLUÄ…SZDI TZUVBDKBDI OJF PC×E[JF TJ×
CF[ [łPśMJXPśDJ.
/JF EBK TJ× KFEOBL XQSPXBE[JÅ X CÅ‚ÃE  QSBXJF-
OJF [łPśMJXPśDJ, T[D[FHąMOJF XTQąłQSBDPXOJLPN, OJF
KFTU UBLJF Å‚BUXF, KBL CZ TJ× XZEBXBÅ‚P. %MBD[FHP?
#P [ LPMFHBNJ QPXJOOP TJ× Å¼ZÅ EPCS[F, USBLUPXBÅ
JDI [ T[BDVOLJFN J TZNQBUJà  UBLżF UZDI, LUąS[Z OJF
TÃ EMB DJFCJF OBKNJMTJ. ZEBS[BKÃ TJ× KFEOBL DIXJMF,
X LUÄ…SZDI VQS[FKNPśŠ[EB TJ× OB OJFXJFMF. 8S×D[
QS[FDJXOJF, NPżF DJ OBXFU [BT[LPE[JÅ.
24/43
6HS[FD[OJPOF [BDIPXBOJF J PEQPXJFEOJF
SFBHPXBOJF OB [BD[FQLJ S[BELP JEÃ X QBS[F. 1SBH-
OJFT[ TQPLPKV J IBSNPOJJ, Bż UV OBHMF QBEBT[ PGJBSÃ
QSPXPLBDKJ. ,UPÅ› [VDIXBMF S[VDB DJ S×LBXJD×, [B-
USVXB BUNPTGFS×, SBOJ UXPKÃ EVN×. $P XUFEZ SPCJT[?
ZB[XZD[BK OJD, CP X UBLJDI TZUVBDKBDI D[VKFT[ TJ×
TQBSBMJżPXBOZ. 4QSBXJBT[ XSBżFOJF CF[TJMOFHP,
CP OJF OBVD[ZÅ‚FÅ› TJ×, KBL TLVUFD[OJF TJ× CSPOJÅ.
4à UFż PTPCZ, LUąSF OB QSPXPLBDKF SFBHVKà [CZU
HXBÅ‚UPXOJF. 8ZTUBSD[Z NBÅ‚Z QS[ZUZL, B PE SB[V
XZCVDIBKÃ, [Å‚PT[D[Ã TJ× J TOVKÃ QMBOZ TÅ‚PELJFK [FN-
TUZ. /JF NB UP PD[ZXJÅ›DJF OJD XTQÄ…MOFHP [ VNJFK×U-
OPśDJà DFMOFHP SJQPTUPXBOJB J VNJBSLPXBOà [łPśMJ-
XPÅ›DJÃ, CP LPOGMJLU [BPHOJB TJ× J PCJF TUSPOZ TÃ
QPT[LPEPXBOF. $[Z XJE[JT[ KVż, EMBD[FHP MFQJFK
EBXBÅ VQVTU ESPCOZN [Å‚PÅ›MJXPÅ›DJPN, [BNJBTU UÅ‚VNJÅ
KF X TPCJF? +FśMJ OBE OJNJ [BQBOVKFT[, OJHEZ OJF EP-
QSPXBE[JT[ EP FTLBMBDKJ LPOGMJLUV J LPMFKOZDI
OJFNJÅ‚ZDI TZUVBDKJ.
ZłPśMJXPśŠOJD[ZN MFLBSTUXP
25/43
"CZÅ›NZ NJFMJ KBTOPÅ›Å: OJF DIPE[J P UP, CZ QS[Z
LBżEFK PLB[KJ VDJFLBÅ TJ× EP CF[D[FMOPÅ›DJ D[Z OBXFU
HSVCJBÅ„TUXB. ,MVD[FN EP TVLDFTV KFTU XZQSBDPX-
BOJF VNJFK×UOPÅ›DJ EPTUS[FHBOJB NBÅ‚ZDI J EVżZDI
TłBCPśDJ QS[FDJXOJLB. /JFTUFUZ UB [EPMOPśŠKFTU X OBT
[B[XZD[BK P XJFMF TÅ‚BCJFK SP[XJOJ×UB, OJż OBN TJ×
XZEBKF.
3BEB
 8J×LT[PśŠMVE[J KFTU [CZU TLVQJPOB OB TPCJF,
BCZ QP[XPMJÅ TPCJF OB QSBXE[JXÃ VT[D[ZQMJ-
XPśŠ. ('SZEFSZL /JFU[TDIF)
+FśMJ XJFT[, D[FHP CSBLVKF ESVHJFK PTPCJF J X KBLJ
TQPTÄ…C OBKÅ‚BUXJFK Kà [SBOJÅ, NPżFT[ EPLÅ‚BEOJF
PLSFśMJŠDFM TXPKFHP BUBLV. /JF VEFS[BK KFEOBL UBN,
HE[JF [BCPMJ OBKCBSE[JFK, CP UXÄ…K PQPOFOU PCSB[J TJ×
OB BNFO. %P[VK [łPśMJXPśDJ UBL, BCZ LPOUSB CZłB
TLVUFD[OB, BMF UBLUPXOB. /JF QS[FTBE[BK, CP VT[D[Z-
QMJXPśŠKFTU OJD[ZN USVDJ[OB  UZMLP X NBłZDI
EBXLBDI E[JBÅ‚B KBL MFL.
26/43
1PEXÄ…KOF V[BTBEOJFOJF
1PXUÄ…S[NZ XJ×D: VNJFK×UOPśŠSJQPTUPXBOJB UP OJF
HSVCJBńTUXP. ZłPśMJXPśŠOJF NPżF CZŠDFMFN TBNZN
X TPCJF, NVTJ CZÅ V[BTBEOJPOB  J UP QPEXÄ…KOJF:
ª% QSBHNBUZD[OJF  DJ×UPśŠSJQPTUZ NVTJ
XZOJLBÅ [ TZUVBDKJ,
ª% FTUFUZD[OJF  LPOUS× US[FCB  PQBLPXBÅ
UBL, BCZ OJF QS[ZQPNJOBÅ‚B BSNBUZ DJ׿LJFK
BSUZMFSJJ.
1S[FETUBXNZ QPXZżT[à UFPSJ× OB LPOLSFUOZDI
QS[ZLÅ‚BEBDI.
#BÅ‚BHBO X CJVS[F
1
3
Z
1BOJ 'SBOD[BL [BQPE[JBÅ‚B HE[JFÅ› CBSE[P
:
,
XBżOZ EPLVNFOU. +FK T[FGPXB, QBOJ 5FMOJD-
ÿ
"
%
LB, QPTUBOBXJB QPNÄ…D KFK X QPT[VLJXBOJ-
BDI. 8 PCMJD[V PHąMOFHP OJFłBEV QS[FłPżPOB
[XSBDB VXBH× TXPKFK QSBDPXOJDZ:  1BOJ
'SBOD[BL, X QBOJ CJVS[F QBOVKF LPNQMFUOZ DIBPT.
27/43
#BSE[P QSPT[×, BCZ X QS[ZT[Å‚PÅ›DJ [BECBÅ‚B QBOJ
P QPS[ÃEFL , OB DP [BEVNBOB QBOJ 'SBOD[BL
PEQPXJBEB:  "DI, XJF QBOJ, LUP VUS[ZNVKF
QPS[ÃEFL, KFTU [CZU MFOJXZ, BCZ T[VLBÅ .
5P QS[ZLÅ‚BE SJQPTUZ, LUÄ…SB OJF KFTU BOJ [HSBCOB, BOJ
DFMOB, B KFEZOJF JNQFSUZOFODLB. 1BOJ 'SBOD[BL [B-
QPNOJBłB P  VQSBXOJFOJV QSBHNBUZD[OZN . 1SPśCB
KFK T[FGPXFK CZÅ‚B X QFÅ‚OJ V[BTBEOJPOB, XJ×D KFÅ›MJ OJF
DIDJBÅ‚B TJ× EP OJFK EPTUPTPXBÅ, QPXJOOB CZÅ‚B QS[FE-
TUBXJÅ TPMJEOF BSHVNFOUZ. 4ZUVBDKB XZHMÃEBÅ‚BCZ
[HPłB JOBD[FK, HEZCZśNZ XZPCSB[JMJ Kà TPCJF UBL:
X CJVS[F QBOJ 'SBOD[BL QBOVKF X[HM×EOZ QPS[ÃEFL,
QS[F[ ES[XJ XUZLB OPT LPMFżBOLB [ QSBDZ J S[VDB UBLÃ
TBNà VXBH× KBL QBOJ 5FMOJDLB. /BXFU KFÅ›MJ OB CJVSLV
QBOJ 'SBOD[BL MFżZ LJMLB [C×EOZDI QBQJFSÄ…X, KFK
PEQPXJFEz
NPżF X UZN QS[ZQBELV VKśŠ[B OJFNBM
USBGOÃ. 1PXÄ…E: EMB QSPÅ›CZ LPMFżBOLJ OJF NB V[BTBE-
OJFOJB. 3JQPTUB QBOJ 'SBOD[BL KFTU [BUFN OJFDP NJM-
28/43
T[à GPSNà XZSBżFOJB NZÅ›MJ:  LFQJFK [BKNJK TJ× TXPJ-
NJ TQSBXBNJ .
 "MF [ DJFCJF GVKBSB
1
3
Z
%ZSFLUPS EP TQSBX NBSLFUJOHV, QBO 'JT[LP,
:
,
[BDJOB TJ× X QPÅ‚PXJF QSF[FOUBDKJ. /B-
ÿ
"
%
KXZSBz
OJFK QPNZMJÅ‚Z NV TJ× XZLSFTZ. +FHP
LPMFHB [ E[JBÅ‚V, QBO %PSPDI, LPNFOUVKF:
 'JT[LP, BMF [ DJFCJF GVKBSB . 'JT[LP PEQPXJBEB:
 " UZ, %PSPDI, KFTUFÅ› GVKBSÃ OBE GVKBSZ .
,PMFHB %PSPDI OJFDP TJ× [BHBMPQPXBÅ‚, EMBUFHP QBO
'JT[LP KFTU  QSBHNBUZD[OJF VQSBXOJPOZ EP UFHP,
BCZ TJ× CSPOJÅ. +FHP PEQPXJFEz
OJF OBMFżZ KFEOBL
EP OBKGPSUVOOJFKT[ZDI, CP UZMLP QPXJFMB UP,
DP XZNZśMJł %PSPDI. 3JQPTUB QBOB 'JT[LP QPXJOOB
[BXJFSBÅ NBÅ‚Z GPSUFM TÅ‚PXOZ, OBXJÃ[BOJF
EP XZQPXJFE[J LPMFHJ  JOBD[FK OBXFU X NJOJNBM-
OZN TUPQOJV OJF [CMJżZ TJ× EP DFMV. 'JT[LP NÄ…HÅ‚CZ
29/43
PEQPXJFE[JFÅ OBTU×QVKÃDP:  +B, GVKBSB? 0XT[FN,
XT[ZTDZ UBÅ„D[Ã UBL, KBL JN [BHSBN .
3FBHVK OBUZDINJBTU
,UP DIDF DFMOJF SJQPTUPXBÅ, OJF NB D[BTV EP TUSBDF-
OJB. 0EQPXJFEz
NVTJ QBśŠPE SB[V, UP EFDZEVKÃDB
LXFTUJB. %Å‚VHJF [BTUBOBXJBOJF TJ× J XBżFOJF TÅ‚Ä…X OJF
XDIPE[J X HS×. "MCP PEQPXJBEBT[ PE SB[V, BMCP
SFBHVKFT[ NJMD[FOJFN. * NJMD[ZT[ OB [BXT[F.
#łZTLPUMJXB SJQPTUB OJF NB żBEOFK NPDZ, KFśMJ QBEB
[CZU QÄ…z
OP.
%MBUFHP PTPCZ P XZSBGJOPXBOZN QPD[VDJV IV-
NPSV [B[XZD[BK OJF SBE[Ã TPCJF [ SJQPTUPXBOJFN,
CP [CZU EÅ‚VHP [BTUBOBXJBKÃ TJ× OBE PEQPXJFE[JÃ.
/BXFU KFÅ›MJ X LPÅ„DV XQBEOà OB EPCSà LPOUS×, J UBL
QPOPT[Ã LM×TL×  CP JDI QS[FDJXOJDZ OJF SP[VNJFKÃ,
P DP JN DIPE[J.  " UFO P D[ZN NÄ…XJ? $[Z UP CZÅ‚P
EP NOJF? $[Z LUPÅ› NPżF NJ XZKBÅ›OJÅ, DP NJBÅ‚
30/43
OB NZÅ›MJ? . 5BLJF QZUBOJB [BCJKà LBżEà SJQPTU×. %CBK
P UP, BCZ OJHEZ OJF QBEBÅ‚Z [ VTU UXPJDI PQPOFOUÄ…X.
8ZCJFSBK LSÄ…UT[Ã ESPH×
#ÃEz
NZ T[D[FS[Z: UP MVE[JF P OJFDP NOJFK XZSBGJ-
OPXBOZN QPD[VDJV IVNPSV SJQPTUVKÃ OBKDFMOJFK,
J UP [ EXÄ…DI X[HM×EÄ…X  T[ZCDJFK [OBKEVKÃ
PEQPXJFEOJÃ LPOUS× J OJF TÃ UBL XZCSFEOJ, KBL JDI
LPMFE[Z EZTQPOVKÃDZ OJFDP HÅ‚BET[ZN EPXDJQFN.
/JF XTUZE[à TJ× S[VDBÅ Å›SFEOJFK KBLPÅ›DJ SJQPTU QP LJM-
LB SB[Z X LJFSVOLV UFK TBNFK PTPCZ. /JF TÃ XJ×D
NPżF OBKCBSE[JFK GJOF[ZKOZNJ IVNPSZTUBNJ, BMF
X LPńDV OJF P UP DIPE[J. 8BżOB KFTU T[ZCLPśŠJ DFM-
OPśŠ QS[Z D[ZN DFMOPśŠOJF P[OBD[B PE SB[V TUS[BłV
X LPNPS× TFSDB PGJBSZ. 1P[PTUBKÃD QS[Z żBSHPOJF
NZÅ›MJXZDI: OJF XZTUBSD[Z XZDFMPXBÅ, US[FCB UFż
QPDJÃHOÃÅ [B TQVTU.
4[D[FHÄ…MOJF DJ, LUÄ…S[Z MVCVKÃ TJ× X VLSZUFK JSPOJJ,
QPXJOOJ [XSBDBÅ VXBH× OB UP, BCZ X SP[NPXJF
VOJLBÅ TLPNQMJLPXBOZDI SP[XJÃ[BÅ„. 0HÄ…MOJF S[FD[
31/43
CJPSÃD, QFSGFLDKPOJ[N OJF QS[ZEB TJ× OB XJFMF. .ZÅ›M
QSPTUP, OJF LPNCJOVK, XZCJFSBK OBKLSąUT[F śDJFżLJ
NZśMPXF. 8 UFO TQPTąC T[ZCDJFK EPUS[FT[ EP DFMV.
* DP SÄ…XOJF XBżOF  C×E[JFT[ TUBOPXJÅ‚ QS[ZLÅ‚BE EMB
JOOZDI.
3JQPTUB QS[FDJX OBUS×UPN
3JQPTUB UP QS[FEF XT[ZTULJN OBS[×E[JF PCSPOZ, BMF
[EBS[BKÃ TJ× TZUVBDKF, X LUÄ…SZDI OJD OBN OJF HSP[J,
KFEOBL CÅ‚ZTLPUMJXB PEQPXJFEz
NPżF PLB[BÅ TJ×
CBSE[P QPNPDOB, OQ. HEZ LUPÅ› TJ× OBN OBS[VDB,
XS×D[ OBQS[ZLS[B TJ× TXPJN QS[FTBEOJF NJÅ‚ZN [B-
DIPXBOJFN, QSÄ…CVKÃD VHSBÅ DPÅ› EMB TJFCJF. 8BSUP
XUFEZ [B QPNPDÃ DJ×UFK SJQPTUZ TQSPXBE[JÅ OBUS×UB
EP QBSUFSV.
32/43
+BL QP[CZÅ TJ× OBUS×UOFHP XJFMCJDJFMB
1
3
Z
1PEPCOJF KBL XJFMF JOOZDI XJFEFÅ„TLJDI
:
,
[OBLPNJUPśDJ LSZUZL UFBUSBMOZ J GFMJFUPOJTUB
ÿ
"
%
"MGSFE 1PMHBS NJBÅ‚ VMVCJPOÃ LBXJBSOJ×
X TBNZN TFSDV "VTUSJJ. 0E KBLJFHPÅ› D[BTV
OBDIPE[JÅ‚ HP UBN QFXJFO OBUS×UOZ XJFMCJDJFM,
LUąSZ [B LBżEZN SB[FN TJBEBł QS[Z KFHP TUPMJLV
J EPQSPXBE[Bł 1PMHBSB EP QBTKJ TXPJN TłVżBMD[ZN
[BDIPXBOJFN. 1FXOFHP XJFD[PSV LSZUZL OJF
XZUS[ZNBÅ‚  CF[ TÅ‚PXB XTUBÅ‚ PE TUPMJLB
J TLJFSPXBÅ‚ TJ× EP XZKÅ›DJB. 8JFMCJDJFM [Å‚BQBÅ‚
QÅ‚BT[D[ J QPHOBÅ‚ [B TXPJN JEPMFN. (EZ PCBK XZT-
[MJ [ LBXJBSOJ, [BQZUBÅ‚:  8 LUÄ…SÃ TUSPO× QBO JE[JF,
QBOJF 1PMHBS? , OB DP UFO PEQBSÅ‚ DIÅ‚PEOP:  8 JOOÃ
OJż QBO .
ZXÅ‚BT[D[B X LPOUBLUBDI [ OBUS×UBNJ QPXJOJFOFÅ›
śDJśMF QS[FTUS[FHBŠ[BTBEZ VNJBSLPXBOJB. 0COBżBOJF
śNJFT[OPśDJ D[łPXJFLB P USVEOZN DIBSBLUFS[F OJF
KFTU HPEOF QPDIXBÅ‚Z, BMF PEQZDIBKÃDF. Z ESVHJFK
33/43
TUSPOZ OJF NVTJT[ QP[XBMBÅ OB UP, BCZ LUPÅ› DJ TJ×
OBQS[ZLS[BÅ‚. 5P KFEOB [ TZUVBDKJ, X LUÄ…SZDI UXPKB
TVXFSFOOPśŠKFTU PHSBOJD[BOB J LUąSB NPżF CZŠEMB
DJFCJF T[D[FHąMOJF OJFQS[ZKFNOB, KFśMJ XTQPNOJBOZ
OBUS×U OJF [FDIDF TJ× QP QSPTUV PED[FQJÅ. ÓX
D[łPXJFL NPżF CZŠX TUPTVOLV EP DJFCJF QS[FTBEOJF
VQS[FKNZ MVC UFż OBS[VDBÅ DJ TJ×, QMBOVKÃD [B DJFCJF,
KBL C×E[JFT[ TQ×E[BÅ‚ D[BT  PD[ZXJÅ›DJF X KFHP PCFD-
OPśDJ.
8 [BMFżOPśDJ PE TUPQOJB OBTJMFOJB OBUBSD[ZXPśDJ
OBUS×UB NPżFT[ EFMJLBUOJF MVC OJFDP EPCJUOJFK [BTVH-
FSPXBŠNV, żF OJF PEQPXJBEB DJ KFHP [BDIPXBOJF.
%PQJFSP HEZ UP OJF PEOJFTJF TLVULV, [BTUPTVK ESBTUZ-
D[OJFKT[F NFUPEZ. +FÅ›MJ J POF OJD OJF EBE[Ã, OJF [BT-
UBOBXJBK TJ× J E[JBÅ‚BK [EFDZEPXBOJF.
3BEB
4XPKF VXBHJ LJFSVK [BXT[F QPE BESFTFN D[ZKF-
HPÅ› EFOFSXVKÃDFHP [BDIPXBOJB, B OJF TBNFK PT-
PCZ QS[ZQ. SFE.>
34/43
/JF EBK TJ× XZLPS[ZTUBÅ
$J×UZ K×[ZL QS[ZEB TJ× UBLżF X TZUVBDKJ, HEZ LUPÅ›
DIDF XZLPS[ZTUBÅ UXPKÃ TZNQBUJ× J XTQBSDJF
EP XłBTOZDI DFMąX. +FśMJ QSBDVKFT[ OB LJFSPXOJD[ZN
TUBOPXJTLV, OB QFXOP [OBT[ UBLJF QS[ZQBELJ. 1PE-
XÅ‚BEOZ [BTZQVKF DJ× LPNQMFNFOUBNJ, [ESBE[B DJ
QPVGOF JOGPSNBDKF BMCP HÅ‚PÅ›OP OBS[FLB OB LPMFH×,
LUąSFHP OJF MVCJ, J PD[FLVKF, żF TUBOJFT[ QP KFHP
TUSPOJF. $P QPXJOJFOFÅ› [SPCJÅ? %BÅ NV EP [SP[V-
NJFOJB, żF QS[FKS[BÅ‚FÅ› KFHP UBLUZL× J OJF [BNJFS[BT[
CZÅ QJPOLJFN X KFHP HS[F.
$[BTBNJ XZTUBSD[Ã ESPCOF BMV[KF, LUÄ…SF [SP[V-
NJF UZMLP PO. 1MVT KFTU UBLJ, żF [ UBLJFK TZUVBDKJ PCZ-
EXBK XZDIPE[JDJF [ UXBS[à J żF UBLJN [BDIPXBOJFN
NPżFT[ [ZTLBÅ T[BDVOFL J V[OBOJF. 8J×DFK OB UFO
UFNBU [OBKE[JFT[ X D[×Å›DJ QSBLUZD[OFK.
35/43
3JQPTUB KBLP [BCBXB
*TUOJFKÃ TZUVBDKF, X LUÄ…SZDI OJF US[FCB PE SB[V
VDJFLBÅ TJ× EP CSPOJ DJ׿LJFHP LBMJCSV, OQ. HEZ
LUÄ…SZÅ› [ LPMFHÄ…X [ QSBDZ QSÄ…CVKF DJ× OBCSBÅ MVC
XDJÃHOÃÅ X HS× TÅ‚PXOÃ. %SPD[FOJF TJ×, żBSUPCMJXF
EPDJOLJ, OJFT[LPEMJXF BMV[KF  XT[ZTULP UP XZNBHB
CÅ‚ZTLPUMJXZDI PEQPXJFE[J. .VTJT[ EPUS[ZNBÅ LSPLV
LPMFHPN, B OBXFU JDI QPLPOBÅ. 8 QS[FDJXOZN SB[JF
[OBKE[JFT[ TJ× OB QS[FHSBOFK QP[ZDKJ J TUBOJFT[ TJ×
PCJFLUFN OJFLPÅ„D[ÃDZDI TJ× Å¼BSUÄ…X.
/BUVSBMOJF NPżFT[ UFż XZDPGBÅ TJ× [ HSZ, BMF XU-
FEZ QSBXEPQPEPCOJF [PTUBOJFT[ PLSFśMPOZ NJBOFN
UFHP, LUP OJF VNJF TJ× CBXJÅ. 1S[FDJFż D[BTBNJ US[FCB
TPCJF QP[XPMJÅ OB PESPCJO× SP[SZXLJ, QSBXEB?
5P OJF OB QPXBżOJF, LSFUZOJF!
*TUOJFKF SążOJDB NJ×E[Z LPMFżFÅ„TLJNJ QS[FQZDIBOLB-
NJ, LUÄ…SF TQSBXJBKà PCV TUSPOPN QS[ZKFNOPÅ›Å,
B VLSZUZN XTQÄ…Å‚[BXPEOJDUXFN, LUÄ…SFHP DFMFN KFTU
36/43
XZFMJNJOPXBOJF SZXBMB. $JFLBXF KFTU UP, żF PCB UF
[KBXJTLB TÃ EP TJFCJF Å‚VE[ÃDP QPEPCOF. 0TPCPN
[ [FXOÃUS[ D[×TUP NPżF TJ× XZEBXBÅ, żF EXÄ…DI
XTQÄ…Å‚QSBDPXOJLÄ…X PCS[VDB TJ× OBX[BKFN
XZ[XJTLBNJ, XZSBżBKÃD X UFO TQPTÄ…C X[BKFNOÃ
OJFOBXJÅ›Å. 5ZND[BTFN [XSPUZ UZQV  UZ LSFUZOJF
D[Z  QPEÅ‚Z OBDJÃHBD[V X S[FD[ZXJTUPÅ›DJ VNBDOJBKÃ
SFMBDKF, T[D[FHÄ…MOJF NJ×E[Z N׿D[Z[OBNJ.
ZEBS[B TJ× KFEOBL, żF QPE QP[PSFN XZNJBOZ żBS-
UPCMJXZDI [EBÅ„ KFEOB PTPCB DIDF QPHSÃżZÅ ESVHÃ,
B QPOJFXBż OJF NPżF [SPCJŠUFHP XQSPTU, VLSZXB
QSBXE[JXF JOUFODKF QPE QÅ‚BT[D[FN EPXDJQV.
1PXJOJFOFÅ› CZÅ QS[ZHPUPXBOZ OB PCJF FXFOUV-
BMOPÅ›DJ. /JF KFTU XTLB[BOF, BCZÅ› PCSBżBÅ‚ TJ×
OB LPMFHąX [B LVNQFMTLJF EPDJOLJ. .VTJT[ UFż
XJFE[JFÅ, KBL SFBHPXBÅ, HEZ LUPÅ› XDJÃHB DJ× X QP-
[PSOJF GJHMBSOÃ LPOXFSTBDK×, BCZ UBL OBQSBXE× QS[F-
NZDJÅ X OJFK JOXFLUZXZ QPE UXPJN BESFTFN.
37/43
%P D[FHP QS[ZEB DJ TJ× UB LTJÃżLB
/JOJFKT[B LTJÃżLB [BXJFSB Å‚ÃD[OJF E[JFXJ×Å MFLDKJ.
%[J×LJ [BNJFT[D[POZN X OJDI UFDIOJLPN
J ÅXJD[FOJPN TUBOJFT[ TJ× QSBXE[JXZN NJTUS[FN
DJ×UFK SJQPTUZ. 1JFSXT[F MFLDKF LPODFOUSVKÃ TJ×
OB TQSBXBDI QPETUBXPXZDI, UBLJDI KBL NPXB DJBÅ‚B,
PEQPXJFEOJB NPEVMBDKB HÅ‚PTV J QS[FÅ‚BNBOJF CBSJFSZ
NFOUBMOFK. /BTU×QOJF QP[OBT[ OBKSążOJFKT[F UFDIOJLJ
 QSPTUF, BMF TLVUFD[OF, EPXDJQOF, EZQMPNBUZD[OF,
PEXBżOF J Å‚BHPEOF  EPXJFT[ TJ×, KBL SFBHPXBÅ
OB OBQBEZ [łPśDJ, QBSPXBŠDJPTZ QPOJżFK QBTB,
PEQPXJBEBÅ OB OJFTQSBXJFEMJXÃ LSZUZL×,
SP[Å›NJFT[BÅ TÅ‚VDIBD[Z. 1PXJFNZ UFż, OB DP VXBżBÅ,
HEZ UXPJN QS[FDJXOJLJFN KFTU QVCMJD[OPÅ›Å, PSB[
DP SPCJÅ, BCZ EPTLPOBMJÅ TXPKF VNJFK×UOPÅ›DJ.
3BE[JNZ QS[FD[ZUBÅ U× LTJÃżL× PE QPD[ÃULV
EP LPÅ„DB, [BD[ÃÅ PE MFLDKJ QJFSXT[FK J TLPÅ„D[ZÅ
OB E[JFXJÃUFK. .PżFT[ SÄ…XOJFż TLPODFOUSPXBÅ TJ×
OB LPOLSFUOZN SP[E[JBMF, LUÄ…SZ T[D[FHÄ…MOJF DJ× JO-
38/43
UFSFTVKF. /B QPD[ÃULV LBżEFK MFLDKJ JOGPSNVKFNZ,
DP KFTU KFK HÅ‚Ä…XOZN UFNBUFN.
* KFT[D[F LJMLB TÅ‚Ä…X OB UFNBU ÅXJD[FÅ„: QS[ZOJPTÃ
FGFLU UZMLP XUFEZ, HEZ OJF UZMLP KF QS[FD[ZUBT[, MFD[
UBLżF S[FD[ZXJÅ›DJF QPÅ›XJ×DJT[ JN USPDI× D[BTV.
/JFLUąSF NPżFT[ XZLPOBŠTBNPE[JFMOJF, EP JOOZDI
C×E[JFT[ QPUS[FCPXBÅ‚ (DP OBKNOJFK) KFEOFHP QBSU-
OFSB. ZBQSPÅ› EP XTQÄ…Å‚QSBDZ LPMFHÄ…X  UP E[JBÅ‚B NP-
CJMJ[VKÃDP. /JF UZMLP C×E[JFDJF TJ× EPCS[F CBXJÅ, MFD[
UBLżF VD[ZÅ TJ× PE TJFCJF OBX[BKFN.
LFLDKB QJFSXT[B: .PXB DJBÅ‚B
Z QJFSXT[FHP SP[E[JBÅ‚V EPXJFT[ TJ×, X KBLJ TQPTÄ…C
NPXB DJBłB XQłZXB OB TLVUFD[OPśŠSJQPTUPXBOJB
J EMBD[FHP GPSNVÅ‚PXBOJF [EBÅ„ OBMFżZ XFTQS[FÅ
PEQPXJFEOJÃ QPTUBXÃ, HFTUBNJ, NJNJLÃ, NPEVMBDKÃ
HÅ‚PTV PSB[ LPOUBLUFN X[SPLPXZN.
3JQPTUB [BD[ZOB TJ× PE NPXZ DJBÅ‚B
JD[Z TJ× OJF UZMLP UP, DP NÄ…XJNZ, MFD[ UBLżF
KBL NÄ…XJNZ  B UV PHSPNOF [OBD[FOJF
L
NB NPXB DJBÅ‚B. +FTU POB GVOEBNFOUFN,
OB LUÄ…SZN OBMFżZ CVEPXBÅ SJQPTU×. +FÅ›MJ OJF KFTU
PO TUBCJMOZ, JTUOJFKF OJFCF[QJFD[FńTUXP, żF DBłB CV-
EPXMB SVOJF.
40/43
5P, DP NÄ…XJT[, QPXJOOP QP[PTUBXBÅ X IBSNPOJJ
[ NPXÃ UXPKFHP DJBÅ‚B. (EZ UFK IBSNPOJJ OJF NB, QVC-
MJD[OPśŠ[BXT[F VXJFS[Z OBKQJFSX UXPJN HFTUPN
J NJNJDF, B EPQJFSP QÄ…z
OJFK TÅ‚PXPN.
(EZ PTPCJF QSÄ…CVKÃDFK [NPUZXPXBÅ JO-
1
3
Z
OZDI US[×TÃ TJ× LPMBOB
:
,
'JSN× 8FOEFMFS EPULOÃÅ‚ LSZ[ZT  PCSPUZ
ÿ
"
%
HXBÅ‚UPXOJF TQBEBKÃ, TUBMJ LMJFODJ PEDIPE[Ã.
1SF[FT QS[FETJ×CJPSTUXB, )FOSZL ,PS[FDLJ,
QPTUBOBXJB XZHÅ‚PTJÅ QÅ‚PNJFOOÃ QS[FNPX×
EP TXPJDI QSBDPXOJLąX, BCZ QS[FLPOBŠJDI, żF
XTQąMOZNJ TJłBNJ Tà X TUBOJF XZKśŠ[ UFHP LSZ[Z-
TV. +BL VUS[ZNVKF, QFXOF EBOF XTLB[VKà OB UP, żF
TZUVBDKB GJSNZ TJ× QPQSBXJB. 1PED[BT NPXZ
,PS[FDLJ TUPJ MFLLP QPDIZMPOZ EP QS[PEV J LVS-
D[PXP US[ZNB TJ× QVMQJUV. 8 T[D[FHÄ…MOJF ESB-
NBUZD[OZDI NPNFOUBDI QPEOPTJ HÅ‚PT J [BDJTLB
QJ×Å›Å, BCZ [B DIXJM× Kà SP[MVz
OJÅ J CF[XÅ‚BEOJF
[XJFTJÅ S×L×. 1PE LPOJFD QS[FNPXZ KFHP LPMBOB
41/43
[BD[ZOBKà MFLLP ESżFÅ. $P QS[FLB[VKF X UFO
TQPTÄ…C TXPJN QPEXÅ‚BEOZN? 8T[ZTDZ [ PCFD-
OZDI OBCJFSBKà QFXOPśDJ, żF X GJSNJF XDBMF OJF
E[JFKF TJ× MFQJFK, MFD[ DPSB[ HPS[FK. /JFLUÄ…S[Z
NZÅ›MÃ:  #JFEOZ ,PS[FDLJ , JOOJ, [EF[PSJFOUPXBOJ,
[BTUBOBXJBKÃ TJ×:  %MBD[FHP PO PQPXJBEB OBN CB-
KLJ, X LUÄ…SF TBN OJF XJFS[Z? .
$JBÅ‚P OJF LÅ‚BNJF  QS[ZOBKNOJFK OJF X PD[ZXJTUZ
TQPTÄ…C
/BT[F DJBÅ‚P OJFVTUBOOJF XZTZÅ‚B TZHOBÅ‚Z, [ LUÄ…SZDI
D[×TUP OJF [EBKFNZ TPCJF TQSBXZ. 1FXOZDI SFBLDKJ
PSHBOJ[NV OJF KFTUFÅ›NZ X TUBOJF LPOUSPMPXBÅ
J [EBS[B TJ×, żF [BDIPE[à POF XCSFX OBT[FK XPMJ 
OB QS[ZLÅ‚BE HEZ PCMFXBNZ TJ× QPUFN MVC SV-
NJFÅ„DFN. /JF NPżFNZ JDI VLSZÅ. /BT[F DJBÅ‚P
[ESBE[J OBT UBL D[Z JOBD[FK.
.PXB DJBÅ‚B UP DPÅ› GVOEBNFOUBMOFHP. $PÅ›, DP JTU-
OJBÅ‚P, [BOJN QPXTUBÅ‚Z TÅ‚PXB. %MBUFHP KFTU P XJFMF
42/43
CBSE[JFK QS[FLPOVKÃDB. +FÅ›MJ LUPÅ› NÄ…XJ DJ, żF KFTU
 HÅ‚×CPLP XTUS[ÃÅ›OJ×UZ , BMF KFHP DJBÅ‚P UFHP OJF
XZSBżB, OB QFXOP NV OJF VXJFS[ZT[. /JF EBT[ TJ×
QS[FLPOBŠSąXOJFż XUFEZ, HEZ KFHP HFTUZLVMBDKB
J NJNJLB C×EÃ OFVUSBMOF. %PQJFSP HEZ [XJFTJ TNVUOP
HÅ‚PX× J OJD OJF QPXJF, C×E[JFT[ XJFE[JBÅ‚, żF S[FD[Z-
XJśDJF KFTU QPSVT[POZ.
/JF NB XÃUQMJXPÅ›DJ DP EP UFHP, żF QS[FLB[
OJFXFSCBMOZ KFTU XJBSZHPEOJFKT[Z OJż TłPXB. +FEOBL
UBLżF [B QPNPDà NPXZ DJBÅ‚B NPżOB LPHPÅ› PLÅ‚BNBÅ.
5P T[UVLB USVEOB EP PQBOPXBOJB, BMF TLVUFD[OB.
(EZCZ OJF POB, OJF CZłPCZ OB śXJFDJF BLUPSąX
J IPDIT[UBQMFSÄ…X. ,UP DIDF LÅ‚BNBÅ TÅ‚PXBNJ, NVTJ
[BD[ÃÅ PE DJBÅ‚B.
8 OBT[ZN QS[ZQBELV OJF DIPE[J KFEOBL
P LłBNTUXP, BMF P PEQPXJFEOJF XZSBżFOJF UFHP,
DP DIDFNZ QPXJFE[JFÅ. * UV NPżFNZ QPNÄ…D TPCJF
LJMLPNB T[UVD[LBNJ.
3BEB
43/43
 5SVEOJFK KFTU VLSZŠQSBXE[JXF VD[VDJB, OJż VQ-
P[PSPXBÅ UF, LUÄ…SZDI OJF NB . ('SBOÄ„PJT EF MB -
3PDIFGPVDBVME)
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania siÄ™ jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Nexto.pl.